پاورپوینت آیین نامه ایمنی معادن به تفکیک فصل

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

آيين نامه ايمني معادن
به تفكيك فصل

اين‎ آيين‎نامه درسيزده‎فصل و475ماده و21تبصره درجلسه ‎نهايي مورخ 25/11/79 شورايعالي‎حفاظت‎فني تهيه و درتاريخ10/12/79 به‎تصويب وزير كار و امور‎اجتماعي رسيد.

اسلاید 2 :

آييننامه ايمني معادن
فصل اول - تعاريف
فصل دوم _ كليات
فصل سوم _ حفاريهاي معدني و اكتشافي
فصل چهارم _ ماشين آلات معدني
فصل پنجم _ نگهداري
فصل ششم _ مواد ناريه و آتشباري
فصل هفتم _ باربري در معادن
فصل هشتم _ تهويه
فصل نهم _ روشنايي
فصل دهم _ آب
فصل يازدهم _ تاسيسات برق
فصل دوازدهم _ آتش سوزي و انفجار

اسلاید 3 :

1 _ مسئول معدن يا سرپرست معدن:
شخصي است كه توسط دارنده پروانه عمليات به اين سمت منصوب ميشود و مسئوليت كليه عمليات معدن را به عهده دارد.
2 _ مسئول فني:
طبق ماده 66 آيين نامه اجرايي قانون معادن مسئول فني عمليات كسي است كه اداره كليه امور فني معدن به عهده اوست و توسط دارنده پروانه عمليات از ميان افراد واجد شرايط انتخاب و به وزارت صنايع و معادن معرفي ميشود و طبق ماده 65 آيين نامه اجرايي ضوابط و حدود صلاحيت مسئولين فني معادن تا تصويب و ابلاغ قانون نظام مهندسي معدن توسط وزارت معادن و فلزات تعيين ميشود.
3 _ مسئول ايمني:
مسئول ايمني هر معدن نظارت بر ايمني عمليات معدن را به عهده داشته توسط مسئول يا سرپرست معدن به اين سمت منصوب ميشود. طبق ماده 65 آيين نامه اجرايي قانون معادن ضوابط و حدود صلاحيت مسئول ايمني از طريق وزارت كار و امور اجتماعي با هماهنگي‎وزارت صنايع‎ومعادن تعيين‎ميشود.جانشين‎مسئول ايمني نيز تابع همين‎شرايط است.

فصل اول - تعاريف

اسلاید 4 :

4 _ مهندس ناظر:
شخصي است كه طبق ماده 69 آيين نامه اجرايي قانون معادن تعيين ميشود و از طرف وزارت صنايع و معادن مامور نظارت و كنترل عمليات معدني است.
5 _ پروانه اكتشاف _ پروانه بهره برداري:
طبق مواد مندرج در قانون معادن و آيين نامه اجرايي آن تعريف ميشود.
6 _ تونل:
حفاري زيرزميني افقي يا تقريباً افقي است.
7 _ تونل شيب دار:
تونلهايي كه تا حدود 18 درجه شيب داشته باشند.
8 _ چاه مايل:
حفاري مايلي كه به سطح زمين راه داشته و داراي شيب بين 18 درجه تا 90 درجه باشد و براي باربري مورد استفاده قرار ميگيرد.
9 _ چاه يا چاه قائم:
حفاري قائم يا با شيب 90 درجه است كه به سطح زمين راه داشته باشد و معمولاً براي باربري مورد استفاده قرار ميگيرد

اسلاید 5 :

10 _ دويل:
حفاري زيرزميني شيب دار و با سطح مقطع نسبتاً كوچك كه معمولاً به طرف بالا حفاري ميشود و براي منظورهاي مختلف مورد استفاده قرار ميگيرد.
11 _ پذيرگاه:
محل توقف، بارگيري و تخليه واگنها و انجام وظايف مختلف زيرزميني كه معمولاً در محل ارتباط با چاه قائم يا چاه مايل در زيرزمين احداث ميشود.
12 _ گالري _ راهرو:
انواع حفاريهاي زيرزميني و معمولاً با طول زياد است.
13 _ راه مورب:
به انواع راهروهاي شيب دار راه مورب گفته ميشود.
14 _ بونكر:
محلي براي تخليه و انباشت سنگ ميباشد.
15 _ چال:
سوراخي كه در سنگ براي قراردادن ماده منفجره حفر ميشود.
آييننامه ايمني معادن

اسلاید 6 :

16 _ خرجگذاري:
قراردادن مواد منفجره در داخل چال است.
17 _ فشنگ:
به هر قطعه ماده منفجره جامد (معمولاً انواع ديناميت) گفته ميشود.
18 _ آتشباري:
به عمليات خرجگذاري و انفجار مواد منفجره براي تخريب سنگ آتشباري گفته ميشود.
19 _ آتشبار:
شخصي كه مسئوليت عمليات آتشباري را به عهد دارد.
20 _ مواد ناريه _ مواد منفجره:
موادي كه قابليت انفجار داشته و در معدن براي تخريب سنگ مورد استفاده قرار ميگيرد.
21 _ گاز ذغال:
گازي كه دركانسارهاي ذغالسنگ همراه با ساير هيدروكربورها وجوددارد و عمدتاً از متان تشكيل شده‎است. اين‎گاز چنانچه به‎نسبت معيني با هوا مخلوط‎شود قابليت‎انفجار‎پيدا ميكند.
22 _ كليه تجهيزات، دستگاهها و ماشين آلات معدني كه در اين آيين نامه از آنها نام برده شده:
مانند شاول يا بيل مكانيكي، لودر، بلدوزر، پرفراتور، گريدر، واگن، لوكوموتيو، دستگاه گمانه‎زني، دستگاه سيم برش، بالا بر چاه، وينچ و غيره و كليه قسمتها و قطعات آنها مطابق تعاريفي است كه در متون و كتابهاي معدني آورده شده است.

اسلاید 7 :

ماده 1: منظور از عمليات در اين آيين نامه كليه عمليات معدني (اعم از اكتشاف يا بهرهبرداري و استخراج معدن) است كه در قانون معادن و آيين نامه اجرايي قانون معادن پيشبيني شده است.
ماده 2: دركليه معادن كه داراي حداقل 25 نفر كارگر ميباشند، ميبايست يك نفر ذيصلاح به عنوان مسئول ايمني و يك نفر به عنوان مسئول بهداشت حرفهاي به استناد آييننامه كميته حفاظت فني و بهداشت كار تعيين گردد. بديهي است در معادن كمتر از 25 نفر كارگر وجود يك نفر مسئول ايمني ضروري است، اما اين مسئوليت را ميتوان به مسئول فني واگذار كرد كه تعيين صلاحيت وي به استناد آيين نامه فوق الذكر خواهد بود.
ماده 3: مسئول ايمني هر معدن به عنوان ناظر و كنترل كننده عمليات و انطباق دادن معدن با بندهاي مندرج در اين آيين نامه و ديگر آيين نامههاي مصوب شورايعالي حفاظت فني تعيين ميگردد، كه با حضور و بارزسي از معدن توصيهها و پيشنهادهاي خود را جهت پيشيگيري و رفع خطر تذكر داده و در صورت حساسيت موضوع آن را كتباً به مسئولين معدن گزارش مينمايد و در صورت تشخيص خطر حتمي برابر مقررات اين آيين نامه تا رفع خطر نسبت به توقف عمليات در محل خطر اقدام نمايد.

فصل دوم _ كليات

اسلاید 8 :

ماده 4: كليه كارگاههاي معدني اعم از سطحي يا زيرزميني لازم است در هر شيفت كاري حداقل يك بار توسط مسئول ايمني يا جانشين وي مورد بازديد قرار گيرد.
ماده5: قبل ازشروع به‎كار در هرشيفت‎كاري مسئول ايمني معدن و يا جانشين او بايد از كارگاه مربوطه بازديدنمايد و پس‎از اطمينان ازايمن بودن آن‎به‎كارگران‎مجوز‎ ورودداده شود.
ماده 6: وزارت صنايع و معادن ميبايست رونوشت پروانههاي اكتشاف و بهره برداري را به وزارت كار و امور اجتماعي ارسال نمايد و دارنده پروانه اكتشاف يا بهره برداري مكلف است تاريخ شروع عمليات خود را به وزارتخانههاي معادن و فلزات، كار و امور اجتماعي (ادارات كل كار و امور اجتماعي) اطلاع دهد.
ماده 7: اكتشاف كننده يا بهره بردار بايد مدارك مشروحه زير را در سر معدن نگهداري كرده و براي ارايه به مهندسين ناظر وزارت صنايع و معادن و بازرسان كار وزارت كار و امور اجتماعي آماده داشته باشد.
الف _ پروانه اكتشاف يا پروانه بهره برداري يا كپي آنها

اسلاید 9 :

ب _ نقشه محدوده به مقياس حداقل250000/1(يك دويست و پنجاه هزارم)و نقشه بهره برداري به مقياس حداقل5000/1 (يك پنج هزارم) و براي معادني كه عمليات زيرزميني دارند، نقشه به مقياس حداقل1000/1 (يك هزارم)از قسمت درون معدن و همچنين يك نقشه از كارگاهها و تاسيسات خارج معدن به مقياس حداقل500/1 (يك پانصدم).
ج _ دفتر حاوي مشخصات كاركنان معدن و استخراج روزانه طبق نمونهاي كه وزارت صنايع و معادن تعيين خواهد كرد.
د _ دفتر مخصوصي جهت ثبت نظرات و تذكرات و دستوراتي كه در اجراي آيين نامههاي مربوط نسبت به طرز كار و رعايت اصول فني و حفاظت و بهداشت كار و ساير مواردي كه از طرف مهندسين ناظر وزارت صنايع و معادن و بازرسان كار وزارت كار و امور اجتماعي داده ميشود.
هـ _ دفتر مخصوص ثبت حوادث و گزارش اقدامات معموله طبق نمونهاي كه از طرف وزارت كار و امور اجتماعي تعيين ميشود.

اسلاید 10 :

و _ دفاتري مخصوص جهت ثبت كليه اقدامات ايمني و بهداشت كار كه به ترتيب توسط مسئول ايمني و مسئول بهداشت حرفهاي كه در اجراي آيين نامهها و مقررات مربوطه تكميل ميگردد.
ز _ آيين نامه ايمني معادن و كليه آيين نامههاي حفاظتي فني و بهداشت كار مصوب شوراي عالي حفاظت فني.
ماده 8: رعايت مفاد كليه مقررات و آيين نامههاي مصوب شوراي عالي حفاظت فني درخصوص نكات ايمني مرتبط با لوازم، كالاها و تجهيزات معدني لازم الاجرا است.
تبصره _ كليه سفارشات و نكات احتياطي و ايمني كه از طرف سازندگان و توليدكنندگان لوازم، كالاها و تجهيزات معدني توصيه ميشود لازم الاجرا است.
ماده 9: تمام شاغلين در معادن زيرزميني و كارگراني كه با تغيير شغل از قسمتي به قسمت ديگر معدن منتقل ميشوند بايد با راههاي خروجي و اضطراري معدن آشنا شده و آگاهي كامل پيدا كنند.
ماده 10: ورود كليه افراد غيرشاغل در معدن منوط به كسب اجازه از سرپرست معدن يا جانشين وي ميباشد

اسلاید 11 :

ماده 11: ورود و كار در كارگاهها و معادن زيرزميني متروكه منوط به كسب مجوز از سرپرست معدن يا مسئول ذيربط بوده و بايد با رعايت مقررات ايمني و پس از حصول اطمينان از برقراري تهويه مناسب و سالم بودن وسايل نگهداري و عدم ريزش حفريات انجام گيرد.
ماده 12: با تمهيداتي كه از طرف سرپرست معدن انجام ميگيرد، بايستي همواره تعداد و اسامي كاركناني كه در هر لحظه داخل معدن و بخصوص زيرزمين بوده مشخص باشد و تا زماني كه كارگران در زيرزمين مشغول كار هستند حداقل يك نفر از مسئولين ميبايست در دفتر سرمعدن حضور داشته باشد.
ماده 13: محل يا محلهاي حادثه ساز در معدن بايد بوسيله سيم خاردار يا وسايل محصوركننده مناسب و علائم اخباري و هشدار دهنده از محلهاي مجاور مجزا باشد به طوري كه مانع عبور اشخاص متفرقه و حيوانات گردد.

اسلاید 12 :

ماده 14: معادن زيرزميني (به استثناي جبهه كارهاي در حال حفاري) بايد به وسيله حداقل دو راه با شرايط زير به خارج ارتباط داشته باشد.
الف _ راههاي مذكور در داخل معدن به هم ارتباط داشته باشد.
ب _ عبور افراد از هر يك از آنها به آساني ميسر باشد.
پ _ فاصله بين آنها بيش از 15 متر بوده و دهانه آنها زير پوشش يك ساختمان واحد نبوده و مدخل آنها در نقاط سيل گير و يا بهمن گير و مانند آن نباشد.
ماده 15: كارگاه ميبايست طوري تجهيز شود كه به كسي آسيب نرسد. چنانچه فردي مشاهده كرد نقصي در كارگاه وجود دارد كه آسيب به ديگران ميرساند بلافاصله ميبايست افراد را مطلع نموده و مراتب را به رييس قسمت جهت رفع نقص اعلام نمايد.
ماده 16: هيچ كس نميبايست بدون اجازه به محل ممنوعه وارد شده و اين محل بايد به وسيله تابلوي اخباري هشدار دهنده مشخص شود.
ماده 17: نقاط نقشه برداري شده نبايد توسط اشخاص غيرمسئول تخريب شود

اسلاید 13 :

ماده 18: رعايت ماده 92 قانون كار جمهوري اسلامي ايران در مورد معاينات پزشكي و بهداشتي شاغلين در معدن الزامي است.
ماده 19: با توجه به ماده 90 قانون تامين اجتماعي ارجاع مشاغل معدني به كاركنان جديدالاستخدام و يا كاركناني كه ميخواهند به كار جديدي گمارده شوند پس از انجام معاينات پزشكي از نظر قابليت جسماني و رواني متناسب با نوع كارهاي مرجوع ميسر است.
ماده 20: استعمال دخانيات در كارگاههاي زيرزميني ممنوع است.
ماده 21: به استناد آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاهها مصوب شوراي عالي حفاظت فني ورود افراد همراه با سيگار، كبريت، فندك يا هر نوع وسايل و لوازم آتش‎زا به معادن زغال‎سنگ و ساير معادني كه‎خطر آتش‎سوزي يا انفجارداشته‎باشد مطلقاً ممنوع است.
تبصره _ در اين گونه معادن همراه داشتن دوربين عكاسي يا فيلم برداري يا نظاير آنها كه چراغ فلاشر آنها از نظر جرقه حفاظت شده نيستند نيز ممنوع است.

اسلاید 14 :

ماده22: روشن كردن آتش در سطح زمين تا شعاع 20 متري از دهانه دويلها، چاهها و ورودي معادن زيرزميني كه احتمال خطر آتش سوزي و انفجار وجود دارد مطلقاً ممنوع ميباشد.
ماده 23: درصورت بروز حادثه يا بيماري ناشي از كار ميبايست برگههاي مربوطه تكميل و نسخهاي از آن را به ادارات كار و امور اجتماعي ، مراكز بهداشت و سازمان تامين اجتماعي محل ارسال نمود.
تبصره _ برگه مربوط به حوادث ناشي از كار از سوي وزارت كار و امور اجتماعي و برگه مربوط به بيماريهاي ناشي از كار از سوي وزارت بهداشت،درمان و آموزش پزشكي تهيه و به ترتيب ميبايست توسط مسئول ايمني و مسئول بهداشت حرفهاي تكميل گردد.
ماده 24: به استناد آيين نامه وسايل حفاظت انفرادي مصوب شوراي عالي حفاظت فني كليه كارگران شاغل در معادن ميبايست در هنگام ورود به معدن به وسايل حفاظت فردي مناسب و بر اساس نوع و شرايط كار مجهز گردند.
تبصره _ كليه مفاد آيين نامه مذكور درخصوص نحوه انتخاب، بكارگيري، تعمير و تعويض وسايل مذكور الزامي است.
ماده 25: به استناد فصل هشتم قانون كار جمهوري اسلامي ايران و آيين نامه حفاظت و بهداشت عمومي در كارگاهها مصوب شورايعالي حفاظت فني ميبايست تسهيلات بهداشتي مناسب و كافي شامل روشوئي، حمام، توالت،رختكن، محل غذاخوري و نمازخانه و غيره در محل مناسبي از سطح زمين وجود داشته باشد.

اسلاید 15 :

ماده 26: در حفاريهاي سطحي و معادن روباز شيب موقت ديوارهها و شيب كلي آنها با توجه به خصوصيات مكانيكي سنگها بايد به گونهاي تعيين شود كه خطر ريزش نداشته باشد. در جبهه كارهاي فعال وقتي انتخاب شيب موقت براي پايداري كوتاه مدت مجاز است كه اطمينان كافي از عدم ريزش وجود داشته باشد.
ماده 27: عبور و مرور وسايل نقليه در جادههاي معدني مشمول مقررات عمومي مربوطه كشور ميباشد.
ماده 28: در معادني كه از دستگاه سيم برش الماسه استفاده ميشود، به منظور جلوگيري از پرتاب سگمنت (دندانههاي الماسه روي سيم برش) و يا صدمات ناشي از شلاق زدن سيم پاره شده لازم است در مسير سيم برش پوشش حفاظتي مناسب بكار گرفته شود.
ماده 29: در هنگام برش، جدا كردن و جابجايي بلوكهاي سنگ، استقرار ماشين آلات و افراد در پايين دست بلوك سنگ ممنوع است.
ماده 30: در معادن روباز و كارگاههاي حفاري سطحي براي جلوگيري از لغزش و سقوط كارگر، محل استقرار و عبور و مرور آنان بايد داراي عرض و شيب مناسب باشد. در غير اين صورت كارگر بايد به كمربند ايمني و طناب نجات كه به نقطه اتكا مطمئني متصل شده باشد مجهز گردد.

فصل سوم _ حفاريهاي معدني و اكتشافي

اسلاید 16 :

ماده 31: كار در سطح هنگام باد، برف يا باران شديد و احتمال وقوع رعد و برق بايد با احتياط كامل صورت گيرد.
ماده 32: در حفر ترانشه براي اكتشاف و نمونه‎برداري بايد دقت شود تا خطر ريزش ديواره وجود نداشته باشد و در صورت لزوم با وسايل مناسب نگهداري شود. در ترانشهها و چاهكهايي كه به عمق بيش از 5/1 متر هستند بايستي براي بالا و پايين رفتن از نردبان استفاده شود.
ماده 33: در ترانشه و چاهكهايي كه خطر انباشتگي گاز وجود دارد ورود و كار افراد بايستي پس از تهويه و اطمينان از بيخطر بودن آن محلها انجام گيرد.
ماده 34: تميز كردن يا ميزان و مسطح كردن جبهه كار در معادن روباز و در اثناي كار ماشين حفاري بدون اخذ اجازه از مسئول دستگاه ممنوع است.
ماده 35: دهانه چاههاي قائم بايد با در فولادي پوشانده شده و در اطراف آن نرده حفاظ نصب شود.
ماده 36: دهانه چاههاي مايل و تونلهاي شيب‎دار بايد به درب مسدودكننده يا راه بند مجهز باشد.
ماده 37: هنگام حفر چاه استفاده از سپر محافظ (سكو) در فاصلهاي كمتر از 30 متر از جبهه كار الزامي است. اين سكو ميبايست علاوه بر كابل فلزي (سيم بكسل) تعليق به كمك جكهاي مكانيكي افقي به ديواره چاه تثبيت شود.

اسلاید 17 :

ماده 38: هنگام حفر چاه از زير سكوي كار تا جبهه كار ميتوان از نردبان طنابي استفاده كرد مشروط بر آن كه طول آن از 30 متر كمتر باشد.
ماده 39: در تونلهاي شيب دار محل عبور افراد در تمام مسير بايد در يك سمت باشد.
ماده 40: در تونلهاي افقي و شيب دار مجهز به نوار نقاله عرض راه عبور افراد ميبايست در يك طرف حداقل 60 سانتيمتر و در طرف ديگر حداقل 40 سانتيمتر باشد.
ماده 41: در تونل‎هاي افقي و شيب‎دار كه باربري ريلي دارند، بايد عرض راه عبور افراد در يك طرف حداقل 60 سانتيمتر باشد.
ماده 42: در حفريات شيب داري كه براي عبور و مرور افراد اختصاص داده ميشود بايستي در شيبهاي مختلف به شكل زير تجهيز گردند:
الف _ در شيب 15 _ 7 درجهدستگيره سرتاسري
ب_ در شيب 30 _ 15 درجهپلههاي وسيع شيب دار و دستگيره
پ_ در شيب 45-30 درجهنردبان و يا پلههاي افقي و دستگيره
ت _ در شيب 45 درجه و بيشتر از آن، قسمت عبور و مرور افراد به طور كلي مجزا و در اين حالت مجهز به نردبان ميگردد.

اسلاید 18 :

ماده 43: در حفريات با شيب تند كه مجهز به نردبان شدهاند بايد دقت كرد كه:
الف _ شيب نردبانها از 80 درجه بيشتر نباشد.
ب _ فاصله پايه نردبان تا ديواره نبايد كمتر از 60 سانتيمتر باشد.
پ _ در انتهاي هر نردبان، پاگردي به منظور استراحت و پيشگيري از خطرات سقوط ساخته شده باشد.
ت _ نردبان بايد حداقل تا يك متر بالاي پاگرد ادامه يابد و در غير اين صورت به دستگيره‎هاي ثابتي مجهز باشد كه امكان بالا و پايين آمدن افراد را فراهم نمايد.
ث _ فاصله پاگردها از 10 متر بيشتر نباشد.
ماده 44: درتونلهاي شيب دار و چاههاي مايل بايد در فاصله حداكثر هر 50 متر يك جان‎پناه احداث شود. در محل سوزنهاي انشعاب ريل نيز بايد جان پناه احداث شود.
ماده 45: هنگام كار در سينه كارهاي تونلهاي شيب دار، كارگران بايد از خطر سقوط و افتادن واگن و ماشين آلات از بالا به طرف سينه كار محفوظ باشند. راه بند مسدود كننده عبور واگن بايد در دو نقطه، يكي در دهانه تونل شيب دار و ديگري در فاصله 20 متري از محل كار كارگران نصب شود.

اسلاید 19 :

ماده 46: در جبهه كارهاي معادن روباز و زيرزميني، بخصوص پس از آتشباري، لازم است كليه قسمتهاي سست شده (لقيها) در جبهه كار و ديوارهها و سقفها با دقت لقگيري شده و يا به طور مطمئني از ريزش آنها جلوگيري بعمل آيد. ورود كارگران و شروع به كار آنان در محل بايد پس از لق گيري به طور مطمئن انجام شود.
ماده 47: حفاريهاي متروكه و كارگاههايي كه استخراج آنها تمام شده بايد مسدود شوند. اين عمل بايد طوري انجام گيرد كه هيچ گونه اختلالي در تهويه معدن بوجود نيايد.
ماده48: درمورد فضاي خالي‎شده درعمليات استخراج زيرزميني بايد امكان ‎نشست‎ سطح زمين و احتمال خطرات را در بيرون و يا درون معدن پيش‎بيني كرده و با تدابيري نظير پر‎كردن محل استخراج و ياكنترل نشست‎سطح‎زمين و يا مانندآن از بروزخطر جلوگيري‎كرد.
ماده 49: سنگهاي استخراجي (كوپها) بايستي به طور منظم و روي بزرگترين سطح اتكاء خود انباشته شوند تا بدين وسيله از سقوط آنها و آسيب رساني به كاركنان جلوگيري شود.

اسلاید 20 :

ماده 50: از به كار بردن طناب، زنجير، سيم بكسل و يا قلابهايي كه معيوب و پوسيده هستند، جداً خودداري شود و براي بكسل كردن ماشين آلات، بلوكهاي سنگهاي استخراجي و غيره از سيم بكسل با مقاومت مناسب استفاده شود.
ماده 51: كليه كارگران بايد به اندازه كافي از حوزه عملكرد كابلها و طنابها و جكها فاصله داشته باشند.
ماده 52: كارگران نبايد به هيچ وجه زير بارهاي معلق مخصوصاً كوپهاي معلق قرار گيرند.
ماده 53: لبههاي سست و در حال ريزش و شكافهايي كه در لبهها بوجود آمده بايد دائماً تحت كنترل و بازرسي قرار گيرد.