بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
بسم الله الرحمن الرحیم
Osteoporosisپوکی استخوان
اسلاید 2 :
استخوان
استخوان یکی از بزرگ ترین اعضای بدن است .این بافت زنده قادر به تغییر ساختارخود در نتیجه فشار های موجود است .این بافت در طول زندگی نه ثابت می ماند و، نه بدون تغییربلکه ،کاملا فعال بوده و دائما تغییر می کند حتی در سنین پیری .این عضو دارای رگهای خونی ،سلولهای زنده و اعصاب است و در صورتی که فعالیتی نداشته باشد یا فشاری بر آن وارد نشود ،مانند فلج اندامها تحلیل می رو د و ضعیف و شکننده می شود.
اسلاید 3 :
وظایف اسکلت
استخوان بندی به طور کلی وظایف زیر را در بدن انسان به عهده دارد.
1-استوار نگاه داشتن بدن و شکل دادن به آن .
2- محافظت (protection) از اعضای درونی بدن مانند قلب ، ریه وغیره
3-تامین حرکت بدن (movement)
4-ذخیره مواد معدنی (Mineral reservoir) کلسیم و فسفر
تولید سلولهای خونی
اسلاید 4 :
ماده بنیادی (matrix) این ماده ازدو جزوآلی و معدنی تشکیل شده است.جزو آلی آن الیاف کلا ژن است که به وسیله ماده سیمانی(نوع گلیکو پروتئین) به هم متصل می شوند و جزو معدنی آن ، که 65در صد وزن استخوان را شامل می شود ،در بین الیاف قرار دارد و بیشتر به صورت بلور فسفات کلسیم است . نحوه رسوب این املاح در ماده بنیادی به شکل تیغه ای می باشد و در بین خود حفره هایی به نام کپسول ( Lacuna) برای سلولهای استخوانی دارند. اگر این تیغه ها به صورت شبکه های نامنظم و منشعب قرار گیرند بافت استخوانی را اسفنجی (Spongy) می گویند. دربین شبکه نا منظم فوق ،حفره های کوچکی وجود دارد که از مغزاستخوان پر شده است .در صورتی که تیغه ها به صورت منظم و متحد المرکز قرار گیرند ،این نوع استخوان را متراکم (COMPACT) می گویند
اسلاید 5 :
ترکیب استخوان
استخوان
نوعی بافت همبند است که دارای مشخصات ساختمانی زیر می باشد.
اسلاید 6 :
در بافتهای استخوانی سه نوع سلول وجود دارد
استئوبلاست (OSTEOBLAST ) ابتدا کلاژن می سازد سپس مواد معدنی را روی آن رسوب می دهد واین عمل را آنقدر ادامه می دهند تا خود درون کپسول (Lacuna ) محصورگشته ،استخوان سازی متوقف گردد ،از این پس این سلول را استئوسیت می نامند.
استئوسیت(Osteocyte ) این سلولها درون کپسول قراردارندو توسط زایده های سیتوپلاسمی خود،با سلولهای دیگر ارتباط بر قرار می نمایند ، این زایده ها در نقل و انتقال یونها ، مواد غذایی و هورمونها نقش اساسی دارند .
استئوکلاست (OSTEOCLAST) سلولهای استخوان خوار هستندکه کار خود را دو مرحله برداشت مواد معدنی و تجزیه مواد آلی به انجام می رسانند .
اسلاید 7 :
سلولهای استخوانی
اسلاید 8 :
بافت استخوان
استخوان متراکم حدود 80درصد از اسکلت بدن بزرگسالان را تشکیل می دهد .
استخوان اسفنجی عمدتا در اجسام مهره ای ،دنده ها ، لگن ، و انتهای استخوانهای دراز قرار دارد و از نظر متابولیکی فعال ترازاستخوان قشری است.این استخوانها با میزان بروز شکستگی های ناشی از پوکی استخوان ارتباط مستقیم دارد.
اسلاید 9 :
عوامل موثر بر تشکیل توده استخوان
سن
جنس: هورمون های جنسی در مردان (آندروژن) ودر زنان (استروژن )در مرحله بلوغ رشد سریع اسکلت را سبب می شوند.
هورمونها : رشد ،کلسی تونین ، پاراتورمون و.
نژاد
تغذیه
فعالیت فیزیکی
اسلاید 10 :
مهم ترین عواملی که در استخوان سازی نقش دارند.
پروتئین
کلسیم و فسفر
ویتامین A در توزیع و فعالیت استئوکلاستها و استئوبلاستها دخالت داشته و از این طریق تعادلی بین تهیه استخوان و جذب استخوان ایجاد می کند. کمبود ویتامین A : سلولهای استخوانی توانائی تولید نرمال ماده زمینه ای استحوان را از دست می دهند.
افزایش ویتامین A: آسیب به رشد استخوانها
ویتامینC کمبود این ویتامین باعث کاهش ماده بنیادی و اختلال در تشکیل رشته کلاژن می شود.
ویتامینD 1- جذب کلسیم از روده را تسهیل می کند.2- مستقیما روی استخوان سازی تاثیر دارد.مقادیر زیاد این ویتامین اثر سمی داشته باعث جذب و تحلیل مجدد استخوان خواهد شد
اسلاید 12 :
پوکی استخوان (استئوپوروز)
بیماری است که درآن توده استخوان کاهش می یابد در نتیجه شکنندگی آن افزایش یافته و خطر شکستگی زیاد می گردد.این بیماری در مردان ودر زنان دیده می شود ولی در زنان شایعتر است .برای جلوگیری از شکستگی باید توده استخوانی را افزایش داده،از افتادن ها جلوگیری کرد وتوده عضلانی اسکلت را تقویت کرد.
اسلاید 13 :
تشخیص پوکی استخوان
رادیو گرافی
بیوبسی از استخوان
استفاده از علائم آزمایشگاهی ماننداندازه گیری میزان کلسیم ،فسفر و آلکالین فسفاتاز طبیعی
سنجش تراکم معدنی استخوان یا دانسیتومتری(BMD)
اسلاید 14 :
میزان توده استخوان به چه عواملی بستگی دارد
توده استخوان در یک فرد مسن بستگی به میزان جذب استخوان
ومیزان توده استخوانی در دهه سوم زندگی دارد زیرا حداکثر توده استخوانی در هر فرد در این دهه می باشد واین شرایط بستگی به عوامل زیر دارد.
1- ژنتیکی
2-تغذیه
3- هورمون ها
4- فعالیت فیزیکی
5- روش زندگی
6- داروها
7- بیماریها
اسلاید 15 :
عوامل محیطی موثر در استخوان سازی
اشعه خورشید (تشکیل ویتامین D)
مقدار مناسب عنصر فلوئور در آب آشامیدنی
فعالیت بدنی مناسب ،کم بودن فعالیت بدنی تحلیل رفتن استخوانهارا سریع می کند .
اسلاید 16 :
رابطه شکستگی استخوان با افزایش دانسیتومتری
Bone Density (T-score)
Relative Risk
for Fracture
اسلاید 17 :
کاهش استخوان در بزرگسالان
در حدود سنین35-40 سالگی از دست دادن توده استخوانی بتدریج شروع می شود .وسالانه کمتر از نیم در صد از توده استخوان کم می شود که این مقدار به دلیل افزایش سن یا کاهش فشار وارده بر توده استخوانبدی در نتیجه کاهش فعالیت های بدنی است .در سنین یائسگی در زنان ازدست رفتن توده استخوانی به مدت پنچ تا ده سال تسریع می شود وبعد ازآن مشابه مردان ادامه می یابد.
اسلاید 18 :
زمان کاهش استخوان در بزرگسالان
زنان کمی پیش از یائسگی
مردان در دهه پنچم زندگی
زمانی که زنان کاملا یائسه می شوند ،میزان از دست رفتن
استخوان چند بار سریع تر می شود .در طی پنج تا ده سال
اول پس از یائسگی استخوان اسفنجی سریع تر از استخوان متراکم از دست می رود بطوری که میزان کاهش سالانه
آنها دوتاچهار درصدو یک تا دو درصد است.در طی ده سال یک زن می تواند 10تا 15در صد از استخوان متراکم و 25 تا 30 درصد استخوان اسفنجی خود رااز دست بدهد
اسلاید 19 :
چرا در زنان شایع تر است؟
زنان معمولا زندگی خود رابا توده استخوانی کمتری آغاز می کنند.
یائسگی
از هر سه زن بالای 50 سال یک نفر و از هر پنج مرد نیز یک نفربه استئوپروز مبتلا می شوند.
اسلاید 20 :
علل مهم پوکی استخوان در مردان
نداشتن اطلاعات کافی
میزان پائین تستسترون
مصرف پیش ازحد مشروبات الکلی
استفاده بیش از حد از کورتون
