بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
مگس ها حشراتی از راسته دوبالان هستند که دارای انواع متعدد اند .اغلب این حشرات ناقل ویا میزبان واسط بعضی از انگلهای خطرناک انسان و حیوان هستند و بعضی دیگر تخم های خود را روی زخم ویا حفره های طبیعی و یا در سطح پوست میزبانهای مختلف قرار میدهند و تولید میاز Myasis میکنند.
از نظر ضمائم دهانی به دودسته مگس های گزنده و مکنده تقسیم می شوند. خرطوم گزنده ها سخت و محکم و قادر به سوراخ کردن پوست میزبان می باشد. در صورتیکه خرطوم مگس های مکنده نرم بوده و می توانند آبگونه های مختلف مثل ترشحات چشم و بینی را بمکد و در مورد مواد جامد ابتدا با ترشح موادی آن راتبدیل به مایع کند سپس بمکد.
از بین گزنده ها تسه تسه و از میان مکنده ها کالیفوریده و مگس خانگی شرح داده می شود.
اسلاید 3 :
مگس خانگی(Mascidae)
اسلاید 4 :
مگس خانگی ( Musca domestica)دارای اندازه متوسط در حدود 9-6 میلیمتر برنگ خاکستری روشن یا تیره که برروی پشت 4 نوار طولی سیاه رنگ مشاهده می شود . بالها شفاف و فاقد هر گونه لکه هستند این مگسها اغلب با انسان معاشر بوده از انواع مواد از جمله پس مانده غذای انسان و حیوانات ، شیر ،شکر ، و میوه های فاسد ، زباله های مختلف ، اجساد در حال فساد ، مدفوع ، خون تازه و خشک شده ، خلط سینه ، ترشحات بینی و …..تغذیه مینمایند . این مگسها از مواد آلوده تغذیه نموده و از طریق برگرداندن آن مواد و مدفوع نمودن بر روی مواد غذائی و همچنین از طریق موهای روی بدن ، عوامل بیماریزا را بطور مکانیکی منتقل می نمایند. مگس خانگی در انتقال باکتریها مانند شیگلا ، سالمونلا ، سل و جذام و تک یاخته های انگل مانند آمیب های مولد اسهال ، تخم انواع کرمها ، ویروسها مانند فلج اطفال و هپاتیت ها و بسیاری عوامل دیگر به انسان نقش دارند.
اسلاید 5 :
چرخه زندگی
تخمها
تخمها سفید و بین 1 تا 2 میلیمتر طول دارند و یكی یكی در گروههای كوچك گذشته میشوند هر مگس ماده روزانه 2 تا 4 بار تخم میگذارد، كه حاصل آن 500 عدد تخم میشود. چگونگی تغذیه مگس ماده در دوره زندگی لاروی، تأثیر زیادی در كیفیت و تعداد تخمها دارد. وجود رطوبت مناسب و درجه حرارت 20 تا 30 درجه سانتیگراد در سالم ماندن تخمها مؤثر است. نوزاد بدون پا ظرف مدت 20 ساعت در هوای گرم از تخم خارج میشوند و به سرعت از موادی كه مادر برای تسهیل فرایند تخمگذاری از آنها استفاده نمودهاست، تغذیه میكنند.
اسلاید 6 :
چرخه زندگی
لاروها
در روزهای آغازین لاروها هركدام 3 تا 9 میلیمتر طول داشته و به رنگ كرم روشن میباشد. آنها بیضیشكل و استوانهای بوده و به صورت مخروطی، شكل گرفتهاند. سر شامل یك دسته قلابهای سیاه است و رشد از ناحیه سوراخهای عقبی آغاز میشود. دهان حفرهایشكل همراه با شكافهای سینوسی كه با حاشیه سیاه بادامكی شكل احاطه شدهاند، از دیگر ویژگیهای لارو است.
مگس بالغ
فاصله دوران لاروی تا مگس بالغ جمعا6 روز به طول میانجامد
اسلاید 7 :
چرخه زندگی مگس
اسلاید 11 :
انتقال عوامل پاتوژن به وسیله مگس ها از سه راه انجام می شود:
• ضمائم دهانی ،پاها بخصوص موهای واقع در انتهای پاها وکلا "قسمتهای خارجی بدن
• مدفوع مگس حامل عوامل پاتوژن بلعیده شده بوسیله مگس است و مگس به کرات مدفوع می کندو این عمل بیشتر در هنگام تغذیه انجام می شود (لازم به ذکر است مگس دائما در جستجوی مواد غذایی و تغذیه است.
• انتقال عوامل بیماری زا از راه مواد استفراغی مگس که این عمل نیز مکررا انجام می شود.
اسلاید 12 :
مبارزه
1-بهسازی محیط
- قراردادن زباله در کیسه ها ی در بسته ، سطلهای درب دار
- دفن بهداشتی زباله
- سوزاندن زباله
- ایجاد توالتهای بهداشتی
- دفع صحیح فاضلاب
- جلوگیری از انباشته شدن کودهای دامی در مجاورت اماکن مسکونی
2- مبارزه فیزیکی و مکانیکی
- قرار دادن درب بر روی ظروف محتوی غذا
- نصب توری ضد زنگ یا پلاستیکی بر روی دربها ، پنجره ها و هواکشها
- نصب تله های نوری در فروشگاه های مواد غذائی ، لبنیات ، قصابی و مغازه ها
3- مبارزه شیمیائی
- استفاده از اسپری حشره کش ها که بطور موقت مگسها را غیر فعال می کند.
- استفاده از طعمه های سمی محتوی مواد قندی و یک حشره کش بهداشتی
- استفاده از کاغذها و چسبهای محتوی حشره کشها
- سمپاشی اماکن با استفاده از حشره کشهای بهداشتی
4- مبارزه بیولوژیکی
رهاسازیهای برخی زنبورهای پارازتیوئیدهای بومی از خانواده پترومالیده در آمریکا میزان پارازیتیسم شفیرههای مگس خانگی را در سالنهای مرغداری افزایش داده است .
در تحقیقاتی در ایران نشان داد که زنبوران پارازیتوئید M.raptor بین 33 تا 90 درصد قادر به پارازیته کردن شفیره های مگس خانگی بوده اند.
اسلاید 13 :
)Tabanidaeخرمگس ها:(
اسلاید 14 :
خرمگسها شامل4زیرخانواده به نامهای:
سپسیدینه
پانگونینه
کریزوپسینه
وتابانیده است
مهمترین گونه های پزشکی شامل جنس های کریزوپس،تابانوس و هماتوپوتا میباشند
تابانیده دارای انتشارجهانی است.
اسلاید 15 :
تابانیده ها حشراتی متوسط تا بزرگ هستند و خیلی از آنها بدنی قوی دارند.جنس تابانوس شامل بزرگترین دوبالان خونخوار است.
رنگ بدن تابانیده ها از قهوه ای بسیار تیره تا رنگهای روشن تر قهوه ای متمایل به قرمز یا سبز متغییر است.
سر تابانیده بزرگ است ودر سطح پشتی کم و بیش نیمه کروی بنظر میرسد.
سرمجهزبه یک جفت چشم مرکب است که در نمونه زنده ممکن است دارای رنگهای متضاد رنگین کمانی باشد.
جنسیت بالغ ها را میتوان براساس چشم آنها مشخص نموددر مگس ماده در بین دو چشم ودر قسمت فرق سر یک فضای کاملا مشخص وجود دارد که این حالت چشم را دای کوپتیک مینامند
در نرها چشم ها آنقدر بزرگ هستند که یا تقریبا تمام سر را اشغال کردند و یا اینکه با فاصله بسیار کمی از یکدیگر قرار گرفته اند که این حالت چشم را هولوپتیک گویند
اسلاید 16 :
آنتن ها نسبتا کوچک ولی تنومند هستند.
ضمائم دهانی تابانیده ماده تنومند بوده و برای نیش زدن تکامل یافته است.
قفسه سینه تنومند بوده ومجهزبه یک جفت بال است.درهنگام استراحت حشره بالها به صورت تیغه های باریک قیچی روی شکم قرار گرفته وشکم را کاملا می پوشانند.
نرها آرواره بالا ندارند و فقط از ترشحات طبیعی قندی استفاده میکنند.ولی ماده ها علاوه بر تغذیه از مواد قندی از طیف وسیعی از پستانداران نیز تغذیه میکنند.
اسلاید 17 :
گونه هماتوپوتا:
مگس هایی دارای اندازه متوسط وبه رنگ خاکستری تیره می باشند.
این مگس به علت آنکه بال درحشره زنده به صورت شیروانی روی بدن نگه داری میشود ازدوگونه دیگرقابل شناسایی است.
بالها به رنگ خاکستری غبارگرفته ولکه لکه است.
آنتن های هماتوپوتا شبیه آنتن های تابانوس است،هرچند که بلندتر وبندسوم برخلاف آنتن تابانوس مستقیم و بدون انحنا میباشد.بندسوم آنتن نیزفاقد زائده پشتی است وفقط دارای 3 بندکوچک مجازی است.
این گونه دراروپا،آسیا،آفریقا،هندوستان وخاور دور وجود دارد.
اسلاید 18 :
گونه کریزوپس
ازنظراندازه بین مگس خانگی ومگس تسه تسه میباشد.
ضمائم دهانی،نسبتاطویل تر از ضمائم دهانی دو گونه دیگراست.
بالها درهنگام استراحت به صورت قیچی نیم باز برروی شکم نگه داری میشوند که دارای یک یاچند نوارقهوه ای رنگ عرضی هستند.
درماده ها،چشمها درسطح پشتی کاملا ازهم جدامیباشند.
مطمئن ترین راه تشخیص گونه های کریزوپس ازدوگونه دیگر،براساس شکل آنتن هاست.شکل آنتن درمگس کریزوپس،طویل بوده وبند دوم نه کوتاه است ونه زائده ای دارد،بندسوم دارای 4بندمجازی است.
ساق پاهای عقب دارای خار انتهایی است که درتابانوس وهماتوپوتا غایب است.
این مگس دارای پراکندگی جهانی است.
اسلاید 19 :
دوره زندگی
تابانیده ها از انسان نیز تغذیه می کنند.
خونخواری در تابانیده ها منحصرا توسط حشره ماده انجام می شود.
اکثر تابانیده ها در داخل جنگلها زندگی میکنند.
گزش تابانیده ها به علت دارا بودن ضمائم دهانی بزرگ عمیق ودردناک است. این حشرات به علت ترجیح دادن رنگ های تیره غالبا در خونخواری از سفیدپوستان ترجیحا از روی لباس رنگی آنها خونخواری می نمایند.
تابانیده ها به علت خونخواری متناوب و به علت آنکه در هنگام خونخواری با واکنش های میزبان روبرو می شوند جزناقلین مکانیکی عوامل بیماریزا محسوب میشوند.
یک تابانیده ماده،بسته به نوع گونه 100الی 1000تخم بر روی گیاهان و اشیا می گذارند که به شکل یک لوزی در کنار هم قرار میگیرند و به رنگ سفید شیری بوده و هلالی شکل اند.
تخم ها بعد از حدود 5الی 14روز بسته به درجه حرارت ونوع گونه تفریخ می شوند.
اسلاید 20 :
بیماریهای منتقله
چند بیماری توسط تابانیده ها به انسان سرایت میکند:
Tularemia (تولاریمیا): که ازاسب،خرگوش وسایرجوندگان،ویا دست مالی گوشت جوندگان آلوده وخوردن غذای نیم پز ،به انسان منتقل میشود.عامل این بیماری پاستورلاتولارنسیس میباشد.
Lovasis (لوازیس): توسط نماتود انگل،Loa loa درانسان تولیدمیگردد.این ادعا وجود داردکه انسان از انگل لوا لوا که در میمون وجود دارد آلوده میشود.انتقال نماتود به میزبان دراثرمهاجرت لاروهای آلوده به خرطوم حشره ودرهنگام خونخواری انجام میگیرد.لاروها دربدن میزبان به کرم های بالغ تبدیل شده ودر بافت زیرجلدی متمرکز میشوندوفقط در روز درجریان خون ظاهرمیشوند وبه راحتی توسط گونه های تابانیده که در روز خونخواری میکنند منتقل می شود.
3. این حشرات به عنوان ناقلین مکانیکی آنتراکس(سیاه زخم) وآناپلاسموسیس که هردو در انسان تولید بیماری می نمایند شناخته شده اند.
همچنین ناقل بیماری تریپانوزوما اوانسی در شتر،اسب وگاو بوده ومعمولا کشنده است.این بیماری درانسان تولید بیماری زایی نمی کند.
