بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
سیستم های اطلاعاتی مدیریت
اسلاید 2 :
سرمایه فکری
اسلاید 3 :
ظهور اقتصاد جدید مبتنی بر دانش و اطلاعات، منجر به افزایش علاقه ی محققان به مطالعه در حوزه ی سرمایه ی فکری IC شده است. این حوزه که توجه بسیاری از محققین را به خود جلب کرده است، IC را به عنوان ابزاری برای تعیین ارزش شرکت مورد استفاده قرار می دهند.در جوامع دانش محور کنونی، نقش و اهمیت بازده سرمایه فکری بکار گرفته شده در قابلیت سودآوری پایدار و مستمر شرکت ها بیش از بازده سرمایه مالی بکار گرفته شده است .در اقتصاد دانش محور حال حاضر، سرمایه فکری بخش مهمی از ارزش شرکت ها محسوب می شود. توانایی برای مدیریت و کنترل سرمایه فکری مستلزم این است که شرکت ها بتوانند سرمایه فکری را شناسایی، اندازه گیری و گزارش کنند.
مقدمه :
اسلاید 4 :
سرمایه فکری یک مفهوم چند رشته ای است و فهم و درک آن در رشته های مرتبط با کسب و کار و تجارت متنوع است . در خصوص میزان شناخت ما از سرمایه های فکری توافق چندانی وجود ندارد. سرمایه های فکری اگرچه در قبل ناشناخته بود ولی اکنون به اشکال مختلف در فرآیند توسعه اقتصادی، مدیریتی، تکنولوژیکی واجتماعی به ایفای نقش می پردازد. انقلاب حاصله در تکنولوژی اطلاعات، اهمیت در حال افزایش دانش و اقتصاد مبتنی بر دانش، الگو های در حال تغییر ایجاد جامعه شبکه ای و همچنین پیدایش نوآوری به عنوان مهمترین عوامل تعیین کننده مزیت رقابتی از جمله مواردی هستند که موجبات افزایش اهمیت سرمایه فکری در شرکت ها را بیش از پیش فراهم کرده است.
اسلاید 5 :
مفهوم سرمایه فکری:
اسلاید 6 :
به دليل آنكه سرما ه فكري به راحتي روي
ترازنامه
هاي مالي شركتها نميآ د، ي
بسياري از شركتها،
از گزارش سرما ه فكري، ي
امتناع ميكنند
به دليل آنكه سرما یه فكري
به راحتي روي
ترازنامه هاي مالي شركتها نمي اید،
بسياري از شركتها،
از گزارش سرما یه فكري،
امتناع مي كنند
اسلاید 7 :
عناصر سرمایه فکری:
طور کلی سرمایه فکری بعنوان مقوله ای که دارای سه جزء اساسی بهم وابسته است نشان داده می شود: سرمایه انسانی، سرمایه ساختاری و سرمایه مشتری/ رابطه ای که در ذیل به آنها می پردازیم.
1).سرمایه انسانی : سرمایه انسانی نشان دهنده موجودی دانش افراد یک سازمان است .
سرمایه انسانی بعنوان دانش ترکیبی، مهارت، تجربه و توانایی یکا یک افراد سازمان تعریف می شود .
این سرمایه متحرک است و به سازمان خاصی تعلق ندارد زیرا کارکنان مالکان سرمایه انسانی محسوب می شوند. استوارت سرمایه انسانی را سرچشمه خلاقیت و بصیرت می داند. به نظر بونتیس نیز سرمایه انسانی مهم است چون منبع استراتژیک خلاقیت برای سازمان به حساب می آید .
اسلاید 8 :
2) .سرمایه ساختاری : سرمایه ساختاری شامل همه ذخایر غیر انسانی دانش در سازمان می شود. آن شامل نرم افزارهای اختصاصی، برنامه های کامپیوتری، پایگاه داده ها، ساختار سازمانی، حق ثبت و بهره برداری، مارک تجاری و دارایی های مشابه می شود که بهره وری در سازمان را حمایت می کنند. سرمایه ساختاری نماینده آندسته از دارایی هایی است که از افراد درون سازمان مجزا هستند.
اسلاید 9 :
سرمایه انسانی عامل اساسی در گسترش سرمایه ساختاری به شمار می رود، بنابراین سرمایه ساختاری متکی به سرمایه انسانی است. سرمایه ساختاری دانشی است که در شرکت هنگامی که کارکنان شب به خانه می روند باقی می ماند، بنابراین کمپانی مالک سرمایه ساختاری است. بعنوان مثال جواز یا پروانه ساخت توسط سرمایه انسانی خلق می شود، اما بعد از خلق آنها به کمپانی تعلق دارند .
۳ سرمایه رابطه ای / مشتری: سرمایه مشتری ارزشی است که مشتریان سازمان برای سازمان قائل اند. این ارزش بوسیله ارتباطات بین سازمان و مشتریانش شکل می گیرد سرمایه فکری شامل مواردی نظیر ارزش امتیازات تحت تملک شرکت، روابط آن با مردم و سازمان های مرتبط با مشتریان، سهم بازار، نرخ حفظ یا از دست دادن مشتریان و همچنین سودآوری خالص به ازای هر مشتری می گردد .در تعاریف جدید، مفهوم سرمایه مشتری را به سرمایه رابطه ای توسعه داده اند که شامل دانش موجود در همه روابطی است که سازمان با مشتریان، رقبا، تامین کنندگان، انجمن ها یا دولت برقرار می کند .
اسلاید 10 :
شرکت ها به دلایل متعددي تمایل به اندازه گیري سرمایه هاي فکري دارند . در یک مطالعه پنج دلیل اصلی را به گونه زیر بیان شده است:
1. اندازه گیري سرمایه فکري می تواند به تدوین استراتژي تجاري براي یک سازمان کمک کند.
2. سازمان با شناسایی و توسعه سرمایه فکري اش می تواند یک مزیت رقابتی را به دست آورد.
3. ایجاد شاخص هاي کلیدي عملکرد که به ارزیابی اجراي استراتژي کمک خواهدکرد.
دلایل اندازه گیري سرمایه فکري توسط شرکتها :
اسلاید 11 :
4. استفاده از ارزیابی هاي غیر مالی سرمایه فکري می تواند به طرح هاي باز پرداخت وپاداش شرکت ارتباط داده شود.
5. ارتباط با سهامداران خارجی که دارایی هاي فکري شرکت ها را در اختیار دارند .
دلایل اول تا چهارم براي اهداف درون سازمانی و دلیل پنجم براي اهداف خارج ازسازمان می باشد.
اسلاید 12 :
سرمایه فکری در نوآروی، بهره وری، رشد و نمو، رقابت جویی تجاری و عملکرد اقتصادی از اهمیت اساسی و فزاینده ای برخوردار است .این دارایی ها فرصت های سازمان را افزایش می دهند .
اندازه گیری سرمایه فکری گام مهمی است در تعیین اینکه چگونه بهبود بهره وری کلی سازمان اندازه گیری شود .بدون اندازه گیری صحیح سرمایه فکری، شرکت یا سازمان بطور صحیحی اندازه گیری نمی شود و مدیریت قادر به تنظیم و تعیین استراتژی نیست .
سرمایه فکری در تدوین و تنظیم استراتژی یک شرکت باید مورد توجه قرار گیرد و همچنین باید بعنوان یکی از منابع عمده و اساسی سودآوری شرکت ها بحساب آید .
ناآگاهی از سرمایه فکری موجب عدم توجه کافی مدیریت به آن خواهد شد که این عدم بهره برداری کامل از ارزش افزوده قابلیت ها را در پی دارد .
پس می توان نتیجه گرفت که موفقیت روزافزون و بهره وری شرکت یا سازمان ,توجه به دانش و سرمایه فکری است. با شناخت ماهیت، مدل و روش های سنجش، اندازه گیری و ارزشگذاری سرمایه فکری، امکان طرح ریزی و بهینه سازی و کنترل ونظارت مستمر بر آن در شرکت ها و سازمان ها مهیا خواهد شد .
اهمیت سرمایه فکری در سازمان :
اسلاید 13 :
روشهاي اندازه گیري سرمایه فکري :
همانطور که اشاره شد حسابداري سنتی ارزشهایی مثل تجربه، مهارت، خوشنامی شرکا یا
مالکان را نادیده می گیرد لذا میان ارزش بازار و ارزش دفتري واحدهاي تجاري در عمل
شکاف بزرگی وجود دارد . حال در جهت مرتفع نمودن و کم کردن این شکاف از بین بیش
از 30 مدلی که براي شناخت و اندازه گیري سرمایه فکري شناسایی شده است به 4 مدل و
روش مهم و ویژگیهاي هرکدام می پردازیم:
1) کیوي توبین 1
روش کیوي توبین، توسط جیمز توبین ( 1978 )، برنده نوبل اقتصاد توسعه داده شد . این
نسبت، ارتباط بین ارزش بازار یک شرکت و ارزش جایگزینی آن شرکت (هزینه جایگزینی
داراییهاي آن شرکت ) را اندازه گیری می کند .
اسلاید 14 :
بصورت تئوري در بلند مدت این نسبت به سمت واحد میل می کند، اما شواهدي تجربی نشان می دهد که در همین زمان این نسبت می تواند بطور معناداري با عدد یک متفاوت باشد . براي مثال شرکتهاي نرم افزاري که به میزان زیادي از سرمایه فکري بهره می جویند، نسبتی در حدود هفت یا بالاتر دارند در حالیکه شرکتهاي با سرمایه فیزیکی زیاد نسبتی در حدود یک دارند . نسبت کیوي توبین در اصل بسیار شبیه به نسبت بازار به دفتر می باشد با این تفاوت که توبین در هنگام محاسبه، هزینه جایگزینی دارایی هاي فیزیکی را به جاي ارزش دفتري دارایی هاي فیزیکی بکار می گیرد .
نسبت حاصله به این شکل بکار می رود که چنانچه نسبت کیوي یک شرکت، بزرگتر ازمقدار واحد و نیز بزرگتر از مقدار کیوي رقابتی باشد، شرکت مزبور توانایی کسب سود بیش تراز شرکتهاي مشابه را داراست.
اسلاید 15 :
2) حسابداري منابع انسانی :
حسابداري منابع انسانی یکی از روشهاي مهم قدیمی است که به دهه 60 و 70 میلادي برمی گردد . این روش برخی شباهتها با مفهوم سرمایه فکري و نیز اندا زه گیري آن دارد .
حسابداري منابع انسانی از کارهاي پیشگام در حوزه سرمایه فکري است که حاوي برخی روشها جهت محاسبه ارزش منابع انسانی است . ولی به نظر می رسد که این روشها هیچ اثري بر عملکرد شرکت ندارند و این یکی از نقاط منفی این روشها است .
اسلاید 16 :
3) ترازنامه نامرئی :
ترازنامه نامرئی بعنوان یکی از روشهاي پیشتاز در حوزه دارایی هاي نامشهود، توسط اسویبی در سوئد مطرح گردید .
اسویبی در آن زمان نسبت به ناتوانی سیستم هاي حسابداري سنتی در جهت تدارك اطلاعات مناسب براي ارزش گذاري دانش فنی واکنش نشان داد وچهارچوبی را جهت گزارشدهی دارایی هاي نامشهود توسعه داد که ترازنامه نامرئی نام گرفت.
هدف کتابی که تحت همین عنوان به چاپ رسید، نمایش روشی عملی جهت گزارش دهی روي نیروي انسانی بود که مهمترین منبع و نخستین مولد درآمد دانش فنی است .
اسلاید 17 :
4) کارت ارزیابی متوازن :
این روش که توسط کاپلان و نورتون( 1992 ) توسعه داده شد، سعی می کند اهداف بلندمدت و کوتاه مدت، اندازه هاي مالی و غیر مالی، شاخص هاي پیشرو و پسرو و نیز جنبه هاي داخلی و خارجی سازمان را متعادل نماید .
بطور کلی چهار منظر مشتري، مالی، فرآیندهاي داخلی و نیز یادگیري و رشد جهت ترجمه سطوح بالاي استراتژي به معیارهاي واقعی بکارگرفته می شوند و همراه با هر منظر، اهداف، شاخص ها، معیارها و مقدمات مورد نیاز فهرست می گردند . همچنین ارتباط مابین هریک از این جنبه هاي چهارگانه می باید ملاحظه گردد .
اسلاید 18 :
طبقه بندي روشهاي اندازه گیري سرمایه فکري :
در یک تقسیم بندي کلی روشهاي اندازه گیري سرمایه فکري به چهار طبقه کلی تقسیم بندي می شوند.
طبقه اول: روش هاي سرمایه فکري مستقیم این روشها مقدار پولی دارایی هاي فکري را بوسیله اجزاء مختلف این قبیل دارایی ها پیش بینی می کنند .
از بین روشهاي اشاره شده ، حسابداري منابع انسانی در این طبقه قرار می گیرند.
اسلاید 19 :
طبقه دوم: روش هاي سرمایه گذاري بازار
این روشها بر محاسبه تفاوت بین ارزش بازار سهام شرکت و سرمایه در دست سهامداران آن و در نظر گرفتن ما به التفاوت بعنوان دارایی هاي نام شهود یا سرمایه فکري مبتنی هستند .
ازبین 4روش، مدل ترازنامه نامرئی، کیوي توبین جزء این طبقه هستند.
طبقه سوم: روش هاي بازگشت روي دارایی هااین روشها متوسط درآمد قبل از کسر مالیات شرکت را در یک دوره مشخص محاسبه نموده و آنرا بر متوسط ارزش دارایی هاي فیزیکی در همان دوره تقسیم می کنند . روش ارزش افزوده اقتصادي و ارزش نامشهود محاسبه شده با این ویژگی هستند و به این طبقه تعلق دارند.
اسلاید 20 :
طبقه چهارم:
روش هاي کارت امتیازي در این روشها اجزاء مختلف دارایی هاي نامشهود یا سرمایه فکري شناسایی شده و براي آنها شاخص هاي تهیه شده در کارت هاي امتیازي گزارش می شوند و یا اینکه در نمودارها به نمایش در می آیند .
روشهاي کارت ارزیابی متوازن، متعلق به این طبقه هستند.
