بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به شرایط آب و هوایی یک منطقه جغرافیایی نظیر دما، رطوبت، فشار اتمسفر، باد، بارش و سایر مشخصههای هواشناسی در مدت زمانی نسبتاً طولانی نسبت داده میشود. در هواشناسی معمولاً شرایط حال حاضر آب و هوا مورد بررسی قرار میگیرد در حالی که در اقلیمشناسی مشخصههای درازمدت آب و هوا مورد توجه است.
اقلیم در مناطق مختلف دنیا با عرض جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا مشخص میشود. ایران فلاتی است مرتفع که در عرض جغرافیایی(۴۰-۲۵)درجه در نیمکره شمالی و در منطقه گرم واقع است. تقسیمات اقلیمی، که بر اساس مطالعات و پیشنهادهای دانشمندان محیط شناس ایرانی تدوین شده عموماً در حیطه معماری شامل تقسیم بندیهای چهارگانه به شرح زیر است:
اقلیم گرم و خشک (فلات مرکزی ایران)
اقلیم سرد کوهستانی (مناطق کوهستانی غرب کشور)
اقلیم معتدل و مرطوب (کرانه جنوبی دریای خزر)
اقلیم گرم ومرطوب (کرانه شمالی خلیج فارس و دریای عمان)
اقلیم
اسلاید 2 :
نقشه پهنه بندی اقلیمی جهان
اسلاید 3 :
1 اقليم معتدل ومرطوب (سواحل جنوبي درياي خزر)
2 اقليم سرد ( كوهستان هاي غربي )
3 اقليم گرم وخشك ( فلات مركزي)
4 اقليم گرم ومرطوب ( سواحل جنوبي)
تقسیمات اقلیمی در ایران
اسلاید 4 :
بررسی اقلیم گرم و خشک
به جز نواحی کوهستانی
استان تهران
اسلاید 5 :
در نواحي مختلف استان تهران به علت موقعيت ويژه جغرافيايي، آب و هواي متفاوتي شكل گرفته است.
دو عامل جغرافيايي در ساختار كلي اقليم استان تهران نقش مؤثري دارند . اين دو عامل
عبارتند از وجود دشت كوير در جنوب استان و وجود رشته كوه البرز د ر شمال استان . بطوريكه
مناطق خشك مانند دشت قزوين، كوير قم و مناطق خشك استان سمنان كه مجاور استان تهران
قرار دارند، از عوامل منفي تأثيرگذار بر هواي استان تهر ان هستند و موجب گرما و خشكي هوا
همراه با گرد و غبار مي شوند. از طرف ديگر وجود رشته كوههاي البرز موجب تعديل آب و هوا در
استان تهران ميشود. علاوه بر اين دو پديده جغرافيايي وجود بادهاي مرطوب و باران زاي غربي
نقش مؤثري در تعديل گرماي سوزان بخش جنوبي استان دارند.
آب و هوا
اسلاید 6 :
بر اساس دادههاي 30 ساله ايسستگاه سينوپتيك تهران، ميانگين سرعت باد 2,6 متر بر ثانيه است و ميانگين سرعت باد غالب 18,5 متر بر ثانيه بدست آمده است.
باد غالب در استان تهران بادهای غربی است. هرگاه این بادها شدت بگیرند، هوای آلوده را از تهران خارج میکنند البته امتداد کوههای البرز که در میان تهران و کرج واقع شده، تا حدود زیادی بادهای غربی را به سمت شهریار منحرف میسازد و مانع از تخلیه کامل آلودگی میشود (مگر آن که شدت باد زیاد باشد)
پس از باد غربی مهمترین باد در فصل تابستان از سمت جنوب و از داخل کویر به سمت شهر تهران میوزد و هنگام وزش، موجب انتقال گرمای هوای کویر و حمل گرد و غبار به سمت شهرهای استان میشود
جریان هوای دیگری که در محدوده استان تهران میوزد، نسیم کوه به دشت و برعکس (دشت به کوه) است. این بادها ملایم و آرام میوزند و قدرت پراکنده نمودن مواد آلاینده را ندارند فقط میتوانند در ساعات روز که باد از دشت به کوه میوزد، این مواد را با خود به طرف شمال تهران منتقل نمایند. مواد آلاینده پس از برخورد با کوههای بخش شمالی استان، در آنجا میمانند و شبها با وزش نسیم کوه به سمت دشت، از شمال به جنوب سرازیر میشوند
باد
اسلاید 7 :
بر اساس داده هاي 30 ساله ايسستگاه سينوپتيك تهران ، متوسط بارندگي ساليانه در استان
263,9 ميلي متر است . با توجه به شرايط توپوگرافيكي خاص استان تهران ميزان بارندگي در مناطق
شمالي به دليل كوهستاني بودن بيشتر از ساير نقاط است به طوريكه بر اساس آمار دراز مدت ،
ميانگين بارندگي سالانه هومند آب سرد 331,5 ميليمتر و تجريش 422,6 ميليمتر مي باشد . در
مناطقي جنوبي استان نيز به دليل شرايط خاص منطقه كه پايينترين ارتفاع از سطح دريا را داراست
و همجواري با كوير مركزي ، كمترين ميزان بارندگي نازل مي شود بطوريكه مقدار آن در ايستگاه
ابردژ در جنوب ورامين 126,3 ميليمتر در سال و در امين آباد شهر ري 201,7 ميليمتر ميباشد.
بارندگی
اگر هوا سرد شود و دماي آن به پايين نقطه شبنم برسد نمي تواند تمام رطوبت موجود در خود را نگه دارد از اين رو مقدار بخار آب به صورت
قطرات آب بر روي سطوحي كه دماي آنها از نقطه شبنم كمتر است تشكيل مي شود.اين پديده عتت اصلي ايجاد بارندگي است.
اسلاید 8 :
میانگین حداقل و حدکثر دمای ماهانه
اسلاید 9 :
بر اساس داده هاي 30 ساله ايسستگاه سينوپتيك تهران ، ميانگين دماي سالانه تهران 17,3 درجه سانتيگراد است . اين مقدار در جنوب استان در ايستگاه ابردژ 26,2 درجه سانتيگراد و در شمال 4استان ايستگاه فيروزكوه 8,9 درجه سانتيگراد مي باشد. بررسي دماي استان تهران بر اساس دادههاي 30 ساله ايسستگاه سينوپتيك نشان داده كه ميانگين حداقل روزانه دما در سردترين ماه سال از 5 درجه سانتيگراد كمتر است و بر اين اساس در سه كلاس، فراسرد، سرد و معتدل قرار ميگيرد.
حرارت
اسلاید 10 :
تابش آفتاب
به طور كلي تابش آفتاب با ساطح شدن پنج نوع پرتو يك ساختمان را تحت تاثير قرار مي دهد. به ترتيب اهميت عبارتند از:
• پرتوي مستقيم با طول موج كوتاه
• پرتو پراكنده از آسمان با طول موج كوتاه
• پرتوي باز تابيده از سطوح اطراف با طول موج كوتاه
• پرتوي ساطع شده از زمين و اجسام گرم شده با طول موج بلند ( بازتاب حرارتي)
• پرتوي ساطع شده از ساختمان به آسمان با طول موج بلند ( بازتاب حرارتي)
تابش آفتاب و رطوبت هوا
رطوبت هوا
منظور از رطوبت هوا ، مقدار آبي است كه به صورت بخار در هوا وجود دارد.بخار آب از طريق تبخير آب سطح اقيانوس ها و دريا ها،همچنين سطوح مرطوبي چون گياهان وارد هوا مي شود. اين بخار آب به وسيله جريان هوا و باد به بقيه قسمت هاي سطوح زمين منتقل ميشود. هرچه هوا گرم تر باشد، بخار آب بيشتري را در خود نگه مي دارد.حداكثر ميزان رطوبت هوا در نواحي خط استواست كه با حركت به طرف قطبين كاهش مي يابد.
اسلاید 11 :
میانگین پنج ساله رطوبت نسبی
اسلاید 12 :
هواي تهران در مناطق كوهستاني داراي آب و هواي معتدل و در دشت نيمه بياباني است . بطور
كلي استان تهران را مي توان به سه بخش اقليمي زير تقسيم كرد:
اقليم ارتفاعات شمالي: بر دامنه هاي جنوبي، بلنديهاي البرز مركزي، در ارتفاعي بالاي 3000 متر
قرار گرفته و آب و هوايي مرطوب و نيمه مرطوب و سردسير با زمستانهاي بسيار سرد و طولاني
دارد. بارزترين نقاط اين اقليم، دماوند و توچال است.
اقليم كوهپايه: اين اقليم در ارتفاع دو تا سه هزار متري از سطح دريا قرار گرفته و داراي آب و هوايي
نيمه مرطوب و سردسير و زمستانهايي به نسبت طولاني است .آبعلي ، فيروزكوه ، دماوند ، گلندوك
، سد اميركبير و دره طالقان در اين اقليم قرار دارند.
اقليم نيمه خشك و خشك: با زمستانهاي كوتاه و تابستانهاي گرم، در ارتفاعات كمتر از 2000 متر
واقع شده است. هر چه ارتفاع كاهش مييابد، خشكي محيط بيشتر ميشود. ورامين، شهريار و جنوب
شهرستان كرج در اين اقليم قرار گرفته اند.
طبقه بندی اقلیمی استان
اسلاید 13 :
ضريب خشكي است كه با توجه به بارندگي و دماي سالانه به 7 طبقه تقسيم A در شكل بالا
نيز ميانگين حداقل روزانه دما در سردترين ماه سال بر حسب درجه سانتيگراد مي باشد. M . ميشود
نحوه طبقه بندي شاخصها بصورت زير است . از تركيب اين دو شاخص، اقليم مورد طبقه بندي
مي تواند وجود M يك يا چند طبقه از ضرايب A قرار مي گيرد. بنابراين براي هر يك از ضرايب
داشته باشد.
اسلاید 15 :
ظرفيت حرارتي مصالح ، به وزن مخصوص و گرماي ويژي آنها بستگي دارد
. هرچه وزن مخصوص يك جسم بيشتر باشد ، ظرفيت حرارتي آن بيشتر
است. براي مثال ، مدت زماني كه حرارت ناشي از تابش آفتاب و گرمي هوا
از سطح خارجي به سطح داخلي انتقال مي يابد ، براي يك ورق آهني
حدود چند دقيقه و براي يك ديوار سنگي ضخيم چندين ساعتاست.
هرچه ظرفيت حرارتي ديوار بيشتر باشد ، حرارت با سرعت كمتري از خارج
به طرف داخل انتقال مي يابد .اين زمان تاخير باعث مي شود در ساعاتي
كه هوا در حداكثر درجه حرارت است ، حرارت نفوذ كرده در ديوار هاي
خارجي در همان جا ذخيره شود و در هنگام عصر كه هوا نسبتاً خنك است ، از آن خارج گردد.
در فصل زمستان و بويژه در مناطق سرد كه به طور كلي دماي هواي خارج كمتر از ئژدماي هواي گرم شده ي داخلي است ، ظرفيت حرارتي مصالح يك ساختمان فقط دامنه نوسان دماي هواي داخلي آن را كاهش مي دهد و تاثيري در جهت حركت حرارت و ميانگين دماي هوا ندارد . ولي در تابستان و در مناطق گرم كه سطوح خارجي ساختمان هنگام روز گرم تر و هنگام شب سردتر از هواي داخلي است ، ظرفيت حرارتي علاوه بر آنكه در كاهش تبادل حرارت هواي داخلي و خارجي موثر است ، در جهت حركت حرارت نيز تاثير مي گذارد ظرفيت
حرارتي زياد در مناطقي كه مشكل گرماي هواي داخلي معمولاً در شب ها نيز وجود دارد (مانند مناطق مرطوب ساحلي) مناسب نيست.
ظرفيت حرارتی
اسلاید 16 :
واكنش بدن در برابر شرايط اقليمي پديده اي تجربي است ودر فرهنگ ها و مناطق جغرافيايي مختلف، متفاوت است.
اگر حدود تغييرات اين ارقام را در جدولي كه رطوبت نسبي بر محور افقي و درجه حرارت بر محور عمودي آن مشخص شده ترسيم كنيم، محدوده اي به دست مي آيد كه به آن " منطقه آسايش" مي گويند.
در فصل تابستان دماي 24 درجه سانتي گراد و رطوبت نسبي 50 درصد براي 98 درصد اقراد مطلوب است . در حالي كه در فصل زمستان ،براي آنكه 97 درصد افراد احساس آسايش كنند ، با حفظ رطوبت نسبي حدود 50 درصد بايد دما را به 21 درجه ي سانتي گرادكاهش داد.
حداكثر منطقه آسايش نبايد از 85 درجه فارنهايت بيشتر شود. بنا بر اين، حدود منطقه آسايش را براي ايران كه بين 25 تا 40 درجه عرض25 درجه سانتي گراد / 21 تا 29 درجه در فصل زمستان بين 20 تا 7 / جغرافيايي قرار دارد ، مي توان از نظر دماي هوا در فصل تابستان بین 5 فرض كرد.محدوده ي رطوبت نسبي هوا در اين دو فصل نيز 30 تا 65 درصد در نظر گرفته مي شود.
در منطقه آسايش ، تغييرات رطوبت هوا بيشتر از تغييرات دماي آن براي انسان قابل تحمل است .به همين دليل دماي هواي فضا های داخلي ساختمان بايد با دقت بيشتري كنترل شود. البته ميزان رطوبت نسبي هوا نيز بايد در نظر گرفته شود،زيرا رطوبت بيش از حد در فصل زمستان باعث ايجاد تعريق بر روي سطوح سرد داخلي مانند سطح شيشه ي پنجره ها و رطوبت كم باعث ايجاد الكتريسيته ي ساكن می شود.
منطقه آسایش
تاثير عوامل اقليمي بر منطقه آسايش
دو عامل تابش آفتاب و باد نيز بايد در تعيين منطقه آسايش دخالت داده شوند.
اسلاید 17 :
دو اصل کلی برای طراحی اقلیمی در مناطق گرم و خشک عبارت است اند از:
1.جلوگیری از تاثیر هوای گرم در فضاهای داخلی مجموعه
الف.طراحی مناطق نیمه محافظت شده در خارج بنا
ب.استفاده از پوشش گیاهی برای خنک کردن محوطه
ج.استفاده از گیاهان در کنار دیوار های خارجی ساختمان
د.استفاده از بام و دیوار دوجداره جهت تهویه در داخل پوسته ساختمان
ه.استفاده از پوسته های دو جداره جهت جابه جایی حرارت
2.محافظت ساختمان در برابر تابش آفتاب در مواقع گرم سال
الف. طراحی محوطه
ب.ایجاد سایه برای پنجره های رو به آفتاب تابستان
ج.شکل و جهت دادن به بدنه ساختمان به منظور کاهش اثر آفتاب تابستان
د.کاهش انعکاس زمین و سطوح بیرون از پنجره های رو به آفتاب تابستان
ه. تامین سایه برای دیوارهایی که رو به آفتاب تابستانی هستند.
ی. ایجاد سایه برای پنجره های رو به آفتاب تابستان
طراحی اقلیمی
اسلاید 18 :
-1 ساختمانها بامصالحي از جمله خشت و گل كه ظرفيت حرارتي زيادي دارند بنا شده اند
-2 پلان ساختمانها تا حد امكان متراكمو فشرده است و تلاش شده سطح خارجي ساختمان نسبت به حجم آن كم باشد . اين تراكم ميزان تبادل حرارت از طريق جداره هاي خارجي ساختمان را چه در تابستان و چه در زمستان به حداقل مي رساند و در نتيجه ، تا حد زيادي ازنفوذ حرارت در تابستان و اتلاف آن در زمستان جلوگيري ميكند
-3 تلاش شده است بيشترين سايه ممكن بر سطوح خارجي ايجاد شود.
-4 نتيجه كمبود چوب، سقف ساختمانها به شكل خرپشته، تاق يا گنبد و بدون هيچ اسكلتي از خشت خام و گل ساخته شده است.البته در مناطق نيمه بياباني به اعتدال نسبي هوا و وجود چوب نسبتاًكافي ،بيشتر بام ها از چوب و به شكل مسطح ساخته شده اشت.
-5 معمولاً سطوح خارجي سفيد كاري شده است.
-6 در اين مناطق ، تعدادو مساحت پنجره ساختمانها به حداقل ميزان ممكن كاهش يافته و براي جلوگيري از نفوذ پرتو هاي منعكس شده از سطح زمين اطراف ، پنجره ها در قسمت هاي فوقاني ديوار ها تعبيه شده است.
-7 از ايجاد كوران و ورود هواي خارج به داخل ساختمان جلوگيري شود . تدابير ديگري از جمله ايجاد بادگير براي خنك سازي هواي داخلي به صورت طبيعي انديشه شده كه بسيار موثر است.
-8 استفاده از حياط هاي داخلي كه شامل درخت ، حوض و سطح گياه كاري شده است ،يكي از موثر ترين عوامل ايجاد رطوبت محسوب ميشود.
-9 جهت قرار گيري ساختمانها در اين مناطق، جنوب تا جنوب شرقي است.
ویژگی های معماری اقلیم گرم و خشک
اسلاید 19 :
در مناطقي كه در طول سال فقط يك فصل بحراني وجود دارد و شرايط حرارتي هواي ساير فصل ها در محدوده ي منطقه آسايش است ،
ويژگي مصالح بايد براساس فصل بحراني تعيين شود. ولي وقتي در منطقه اي دو فصل بحراني وجود دارد ( مثلاً زمستان هاي بسيار سرد و
تابستان هاي بسيار گرم ) ، مقاومت وظرفيت حرارتي مصالح بايد به گونه اي باشد كه نياز هاي هر دو فصل را تامين كند .
در مناطق گرم وخشك ،به دليل اختلاف زياد دماي هواي شب و روز ، مصالح ساختماني بايد با دقت بيشتري انتخاب شود.در اين مناطق ،
بهترين نتيجه زماني حاصل مي شود كه قسمت هايي از ساختمان كه هنگام روز مورد استفاده قرار مي گيرد ، با مصالح ساختماني سنگين و
قسمت هاي مورد استفاده هنگام عصر و شب ، با مصالح سبك و با ظرفيت حرارتي كم ساخته شوند .
انتخاب مصالح متناسب با اقليم
اسلاید 20 :
جزئیات سازه ای دیوارهای متداول در ساختما نها
