بخشی از پاورپوینت
اسلاید 4 :
چكیده
در تحولات چند دههٔ اخیر، بویژه در كشورهایی كه توانسته اند از نظر علوم در زمرهٔ كشورهای توسعه یافته محسوب شوند و یا در مرحلهٔ انتقال قرار گیرند، توجه ویژه به تولید علم و بهره برداری از آن مورد تاكید بوده است.
در سراسر جهان یك تردید عمومی در مورد مطلوب بودن كوتاه مدت و بلند مدت استفاده از تكنولوژی آموزشی در تولید علم وجود دارد. این تردید بصورت تكنوفیلی « دوست داشتن تكنولوژی» وتكنوفوبی « تكنولوژی گریزی» می باشد. بسیاری از افراد ادعا دارند كه اتكای فزایندهٔ ما به تكنولوژی منجر به تخریب اجتماع می گردد، و دیگران معتقدند كه تكنولوژی جاده ای به سمت جهان رویایی می باشد. اغلب مردم آن را پذیرفته اند و با ارزش آن مواجه شده اند و آن را نه مخرب و نه رؤیا بافی می دانند. هدف این مقاله مروری بر تاثیر تكنولوژی آموزشی در توسعهٔ علمی است ؛ با توجه به تغییرات روز افزونی كه در آموزش رخ می دهد، مشخصه اصلی و عمدهٔ عصر كنونی ، محوریت یافتن علم و تولید و بكار گیری آن می باشد.
اسلاید 5 :
تلاش برای تولید و توسعهٔ علم با توانمندی و قدرتمندی كشورها در حوضه ها و عرصه های مختلف پیوند خورده است. میزان ونحوهٔ بهره مندی از علم از موضوعات و چالش های بسیار اساسی دولت محسوب می شود. بدین سان آیندهٔ كشورها و توسعه یافتگی آن ها با تولید علم و بسط و بهره مندی آن كاملاً متبط است و برتری كشورها نسبت به هم، به علم و نتایج و كاربردهای آن بستگی دارد. تردیدی نیست كه به كار گرفتن طرق جدیدتر و بهره مند شدن از فواید تكنولوژی آموزشی و روش های نوین بستر مناسبی برای تولید علم و توسعهٔ آن فراهم می آورد. در این مقاله پس از اشاره به تعریف تكنولوژی آموزشی و جهت گیری های فعلی آن، شاخص های اساسی علم، اهداف تكنولوژی آموزشی، اصول انتخاب رسانه های آموزشی و انتقال و توسعه ی تكنولوژی مورد توجه قرار گرفته است.
اسلاید 6 :
مقدمه
بی تردید توانمندی و توسعه و استقلال واقعی كشورها نسبت مستقیم با توانایی آن ها در تولید علم و توسعهٔ علمی-تحقیقاتی دارد. در عصر كنونی تولید علم و تحرك علمی با رونق و پیشرفت تكنولوژی نیز كاملاً مرتبط است.
حقیقت این است كه تولید و بسط و گسترش علم تاثیر بسیار عمیقی در تمام حوزه های اقتصادی ،اجتماعی و فرهنگی كشور دارد. به تعبیر دیگر تولید علم و توسعه علمی به عنوان موتور محركه ی توسعه همه جانبه و پایدار كشورها نقش عمده ایفا می كند. تمام كشورها در تلاش برای نیل به خود كفایی علمی و توسعهٔ علم و تحقیقات می باشند.
تفكر علمی بنیان تولید و توسعهٔ علمی را فراهم می سازد و فضا را از كم توجهی به علم متحول می گرداند. تفكر علمی تامل و تدقیق در ضرورت وجود و حضور علم در عرصه ها و حوزه های گوناگون حیات بشری است ، از این طریق می توان به علل موجده و علل مقومه و مبقیه و غاییدی آن توجه نمود. بحث از تفكر علمی در واقع بحث از هستی شناسی و شناخت شناسی علمی می باشد و بیشتر در حوزه فلسفه علم محل بحث و بررسی دارد. از سوی دیگر تدوین سیاست علمی كارآمد و اثر بخش ، مستلزم شناخت ، آگاهی از وضعیّت علمی كشور، میزان تولید آن، ساز و كارهای لازم برای بهبود و ارتقای تولید، توسعه علمی و عوامل و معیارهای موثر از قبیل بالا بردن سطح تكنولوژی آموزشی در بهره گیری از علم است .
اسلاید 7 :
تكنولوژی آموزشی و توسعه علمی
●تكنولوژی آموزشی
چند دهه ای بیش نیست كه اصطلاح تكنولوژی آموزشی جایی برای خود در فرهنگ تعلیم و تربیت جهان اختصاص داده است. قبل از آن كه كاربرد تكنولوژی آموزشی با مفهوم جدید و مترقی آن مطرح شود، برنامه ریزان و معلمان در راه بهبود امر تدریس و محصول نتایج بهتر آموزش از مواد و وسایل آموزشی با مفهوم« سمعی و بصری» آن كمك می گرفتند.
بنابراین می توان چنین نتیجه گرفت كه كمك های این شاخه از تعلیم و تربیّت به كاربرد صرف مواد و وسایل آموزشی خلاصه می شد . ولی امروزه اصطلاح « تكنولوژی آموزشی» مفهومی مترقی و تكامل یافته را به همراه دارد و زمینهٔ بهره گیری از آن صرفاً به كاربرد مواد و وسایل آموزشی خلاصه نمی شود ؛ بلكه مفهومی وسیع تر و جدیدتر به همراه دارد.
اسلاید 9 :
●جیمز براون و همكاران او تكنولوژی آموزشی را چنین تعریف كرده اند:
تكنولوژی آموزشی فراتر از كاربرد و ابزار وسایل است. بدین ترتیب تكنولوژی آموزشی بیشتر از مجموعه ی قسمت های مختلف تشكیل دهندهٔ آن است و آن عبارت است از روش منظم طراحی،اجرا و ارزیابی كل فرایند تدریس و یادگیری با استفاده از هدفهای بخصوص و بهره گیری از یافته های پژوهشی در روان شناسی و ارتباط انسانی و غیرانسانی به منظور ایجاد یادگیری موثرتر، عمیق تر و پایدارتر.
با توجه به تعریف فوق دقیقاً روشن می شود كه كاربرد تكنولوژی آموزشی با استفاده از وسایل صرف آموزشی مترادف نیست بلكه در برگیرنده زمینه ای بسیار وسیع است. علاوه بر آن ماهیّت و طبیعت آن چیزی در حد« روش و راه » تلقی می شود كه منظم نیز هست یعنی روشی است كه مبتنی و متكی بر كاربرد « نظریه عمومی سیستم ها » است.
اسلاید 10 :
تاریخچه
برای روشن تر شدن مفهوم تکنولوژی آموزشی مراحلی را که این مفهوم طی کرده است مورد بررسی قرار می دهیم . البته این مراحل مربوط به سالهای بعد از 1900 است . در سالهای قبل از 1900 گاهی معلمان اجسام حقیقی را به کلاس درس می آوردند یا کودکان را به دیدن موزه ها می بردند . در این رابطه با روشهای که قبل از سال 1900 به کار گرفته شده اند و کسانی که به عنوان پیشگام در رشته تکنولوژی آموزشی معرفی می شوند ساتلر (1968) و امیر ابراهیمی ( 1366) اطلاعات زیادی ارائه می دهند .ساتلر سوفسطائیان قرن پنجم پیش از میلاد را پیشگامان تکنولوژی آموزشی می داند .و به دلیل ماهیت سیستمیک کار آنان از نظر طراحی و سازماندهی مواد آموزشی ، آنان را پیشگامان واقعی و غیر قابل انکار این رشته می شناسد .تکنولوژی آموزشی در طی تکامل خود از چهار مرحله گذر کرده و اکنون وارد مرحله پنجم شده است ( صبا , 56) . گرچه ممکن است کشورهای مختلف الزاماً از این مراحل گذر نکنند ولی بیشتر کشورها این مراحل را تجربه کرده اند و هر فرد می تواند در کشور خود نمونه ای از این مراحل را بیاورد .
اسلاید 11 :
مرحله اول – ابزار و وسایل
مرحله دوم - مواد آموزشی
مرحله سوم – نظامهای درسی
مرحله چهارم – نظامهای آموزشی
مرحله پنجم – نظامهای اجتماعی
اسلاید 12 :
●تكنولوژی آموزشی به كجا می گراید:
با تغییرات روز افزونی كه در آموزش رخ می دهد ، چه آموزش پلیه چه عالی ، چه تكمیلی و ضمن خدمت ، كلیّه اقدامات و فعالیّت های آموزشی به سوی تغییر الگو و هم پایی با روند نوین تدریس و یادگیری پیش می روند . در دوره فعلی یعنی همان عصر اطلاعات و ارتباطات ، معلمان و فراگیران و مدیران با انبوهی از اطلاعات و رویه ها مواجه می باشند. كامپیوترها موجب تسهیل دسترسی به اطلاعات ، تجزیه و تحلیل و پردازش اطلاعات شده اند . بنابراین آموزش و تكنولوژی آموزشی به سمت تغییر الگو و گرایشات زیر پیش می رود:
۱-آموزش فراگیر محور به جای آموزش معلم یا محتوا محور
۲-استفاده از تجربیّات یادگیری انفرادی به جای تجربیّات سنّتی
۳- تاكید بر آموزش فرایندهای یادگیری به جای انتقال محتوای درس
۴-تاكید بر آموزش درون گروهی در گروهای كوچك
۵- گرایش به كاربرد تكنولوژی رایانه ای
۶-تاكید بر روابط بین فراگیر و گروه فراگیران و معلم
۷-تاكید بر تعامل بین فراگیران و محتوا
۸-تاكید بر مشاركت
اسلاید 13 :
●طراحی در تكنولوژی آموزشی
طراحی در تكنولوژی آموزشی با استفاده از الگوهایی صورت می گیرد كه همگی بر اساس نظریه عمومی سیستم ها تدوین یافته اند. یكی از این الگوها دارای چهار مرحله به نام های
▪اهداف
▪شرایط
▪منابع
▪بازده
می باشد؛ كه هر یك از اجزاء مختلفی تشكیل یافته اند. در هستهٔ مركزی این الگو عنصر فراگیر قرار دارد ، كه نشان دهندهٔ توجه به علایق ، استعدادها ودیگر مشخصات فراگیر به عنوان عنصر اصلی تعلیم و تربیت است.
اسلاید 14 :
▪اهداف
●نقش اهداف آموزشی :
مسلماً در رابطه با لزوم تعیین و تدوین اهداف آموزشی دلایل زیادی را می توان مطرح نمود كه در زیر به چند دلیل كه دارای اولویت بیشتری هستند اشاره می كنیم:
۱-مشخص كردن هدف، پیدا كردن مسیر و جهت حركت را آسان تر می كند. ۲-نظر به اینكه تعیین و تدوین و یا اضافه كردن محتوی بدون توجه به اهداف جنبهٔ علمی ندارد ، بنابراین وجود اهداف آموزشی راهنمای بسیار خوبی برای این منظور به شمار می رود.
۳-نظر به این كه مواد و وسایل آموزشی مورد استفاده بایستی با توجه به محتوی و شیوه های تدریس انتخاب شود، بنابراین می توان وجود اهداف آموزشی را در انتخاب مواد و وسایل آموزشی دخیل دانست.
۴-نظر به اینكه انتخاب فعالیت آموزشی (تجارب یادگیری) برای فراگیران بایستی با توجه به محتوای مورد تدریس صورت گیرد، بنابراین می توان ادعا كرد كه اهداف آموزشی در این مورد نیز نقش مؤثری را دارا هستند.
اسلاید 15 :
●انواع اهداف آموزشی:
اهداف آموزشی را با توجه به معیارهای مختلفی مورد تقسیم بندی قرار می دهند كه ما در اینجا صرفاً به یكی از آنها كه ارتباط با موضوع پیدا می كند می پردازیم. در این تقسیم بندی ، ما با سه نوع از اهداف به شرح زیر سرو كار داریم :
۱-اهداف كلی: هر هدف كلی باید یك حالت كلی، مبهم و گنگ را دارا باشد . و معمولاً باید پس از حصول چند هدف جزیی مورد دستیابی قرار گیرد.
۲-اهداف جزیی: اهداف جزیی لازم است دارای حالتی صریح، روشن و واضح باشند
. ۳-اهداف رفتاری: اهداف رفتاری دارای سه جزء اساسی رفتار، شرایط و معیار می باشند.
اسلاید 16 :
●منشاء اهداف آموزشی
منشاء اهداف آموزشی از دیدگاه مربیان و صاحب نظران مختلف به گونه های متفاوتی مورد توجه قرار گرفته است.
اولاً، ویرگی های فراگیران مورد نظر، نظیر احتیاجات، علایق و توانایی های آنان چیست؟
ثانیاً، جامعه انتظار دارد كه چه انسان هایی و باچه ویژگی هایی بازده ی نظام تربیتی را تشكیل دهند؟
ثالثاً، متخصصان موضوعات درسی پرورش چه انسان هایی را مدنظر دارند ؟
●طبقه بندی اهداف آموزشی
در این طبقه بندی اهداف آموزشی در سه حیطهٔ شناختی، عاطفی و روانی-حركتی قرار می گیرند.
اسلاید 17 :
شناختی: در این حیطه اهدافی قرار می گیرد كه محتوای مربوط به آنها عمدتاً جنبه ی نظری داشته باشد و یادگیری آن ها مستلزم فعالیت های صرف ذهنی و عقلانی است. نظیر محتوای مربوط به دروس ریاضی، تاریخ، ادبیات و نظایر آن ها.
عاطفی: در این حیطه اهدافی قرار دارند كه محتوای مربوط به آن ها جنبهٔ ایجاد و یا تغییر نگرش، طرز فكر و به طور كلی ارزش ها را دارد . نظیر دروس مربوط به اخلاق و قسمت های عمده ای از دانش اجتماعی. روانی-حركتی: محتوای مربوط به حیطه روانی-حركتی اختصاص به آموزش مهارت ها را پیدا می كند.
اسلاید 18 :
●تعیین شرایط
در این مرحله الگو دارای سه جزء اساسی می باشد:
۱-تجارب یادگیری
۲-گروههای تدریس و یادگیر
۳-شیوه های تدریس
●تعیین منابع
سومین مرحله طراحی منظم آموزشی تعیین منابع آموزشی است. در الگوی مورد كاربرد ، منابع شامل سه عنصر به این شرح می شود:
۱-نیروی انسانی : كه در اینجا شخص معلم به عنوان اصلی ترین نیروی انسانی مطرح است و مشخص می كند كه به عنوان یكی از منابع آموزش از كدام نیروی انسانی در جریان آموزش خویش استفاده خواهد كرد.
اسلاید 19 :
۲-مواد و وسایل آموزشی: عوامل بی شماری بر تعیین این گونه مواد و وسایل تاثیر می گذارد كه مهم ترین آنها اهداف رفتاری مورد نظر هستند. در زیر نمونه هایی از تجهیزات (مواد و وسایل) آموزشی و رسانه های آموزشی را معرفی می كنیم:
الف)نمونه هایی از تجهیزات آموزشی
ترمینالهای كامپیوتری
پروژكتور اوپك
گیرنده های تلویزیونی
پوستر
ب)نمونه هایی از رسانه های آموزشی
برنامه های رادیویی
مجلات، روزنامه ها ، اسلاید
۳-تعیین فضای آموزشی: كه می توان گفت در فرم سنتی تنها فضای آموزشی كلاس درس است یا در نظام مترقی علاوه بر كلاس، كتابخانه، آزمایشگاه؛ زمین های ورزشی و را شامل می شود.
اسلاید 20 :
معرفی دفتر تکنولوژی آموزشی
فعالیتها و پایگاهها
معرفی :
دفتر تکنولوژی آموزشی یکی از دفاتر معاونت پژوهشی و برنامه ریزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب می باشد .
ضرورت :
این دفتر با ضرورت توجه به سیستم های جدید یادگیری و یاد دهی تشکیل گردیده است و با نگاه تخصصی خود به فن آوری و ارتقاء بخشی کیفی به امر آموزش از طریق ارائه خدمات تخصصی زیر نظر اساتید این رشته به فعالیت می پردازد و قادر است با همکاری اساتید مجرب و امکانات سخت افزاری و نرم افزاری خود در بخشهای زیر به مراکز آموزشی دانشکده ها و موسسات و نهاد های مختلف در امر آموزش خدمات رسانی نماید .
