بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ورکشاب آموزش روش تحقیق
اسلاید 2 :
مراحل علمی تحقیق:
مرحله 1 - ایجاد سؤال (پرسش آغازین):
پرسشی در ذهن پژوهشگر شکل می گیرد. این پرسش می تواند ناشی از کنجکاوی محقق، نیازهای فردی و اجتماعی، مواجه شدن با بعضی از موانع و تجربیات فردی، مطالعه کتاب و مجله و .
مرحله 2- تشخیص مسئله و مشخص کردن موضوع مورد مطالعه (تبدیل سؤال به موضوع تحقیق):
در این مرحله محقق باید مسئله مورد تحقیق خود را براساس سؤال یا سؤال هایی که در مرحله قبل در ذهن او ایجاد شده است را به موضوع تحقیق تبدیل کند.
آموزش روش تحقیق
اسلاید 3 :
روش های انتخاب عنوان
معمولاً افراد متخصص برای انتخاب موضوع با مشکل کمتری مواجه هستند، اما محصلان و کسانی که تجربه کمتری هستند به راهنمایی بیشتری احتیاج دارند. برای انتخاب موضوع می توان به چند نکته توجه کرد:
- استفاده از تجارب و آموخته های دیگران
- مطالعه ی تیزس های مختلف در زمینه رشته ی مورد نظر
- مطالعه متون و مجلات تخصصی
- نگاه به سایت بعضی سازمان ها از جمله پوهنتونها، مؤسسات علمی تحقیقی
- استفاده از انترنت
آموزش روش تحقیق
اسلاید 4 :
ويژگيهاي موضوع تحقيق در یک نگاه
1. علاقه پژوهشگر: موضوع تحقيق بايد مورد علاقه پژوهشگر باشد.
2. بديع بودن: نو و تازه باشد و بصورت خلاقانه مطرح شود.
3. پژوهش پذير بودن: موضوع پژوهش بايد به حل مشکل يا کاهش آن منجر شود.
4. اهميت واولويت: انجام دادن پژوهش جديد تا چه اندازه اهميت دارد.
5. توانايي پژوهشگر: پژوهشگر در انتخاب موضوع بايد توانايي خود را مورد نظر قرار دهد.
6. منابع مادي: نيروي انساني، ابزار اندازهگيري، بودجه، تجهيزات و ساير لوازم مادي بايد در دسترس پژوهشگر باشد.
7. منابع اطلاعاتي: در انتخاب موضوع تحقيق بايد به منابع اطلاعاتي دسترسي داشت. تا امکان بازنگري پژوهشهاي قبلي و بررسي پيشينه تحقيق فراهم شود.
8. به صرفه بودن: انجام دادن تحقيق پيرامون موضوع مورد نظر بايد از جنبههاي علمي و نظري مقرون به صرفه باشد.
اسلاید 5 :
مهمترین نکات در انتخاب موضوع تحقیق:
1- موضوع تحقیق می بایست متناسب با توانمندی و یا تجربه محقق باشد.
2- موضوع تحقیق روشن و بدون ابهام باشد.
3- موضوع متناسب با فرصت محقق و قابل اجرا توسط او باشد.
4- موضوع ترجیحاً باید محدود شود یعنی خیلی وسیع نباشد.
5- موضوع تحقیق نباید تکراری و از موضوعاتی باشد که قبلاً در مورد آن تحقیق شده و حل شده باشد و یا پاسخ اش معلوم باشد.
آموزش روش تحقیق
اسلاید 6 :
مهمترین نکات در نگارش موضوع تحقیق:
1- متغیرها در موضوع تحقیق نوشته شود.
2- آزمودنیهای مورد مطالعه می بایست در موضوع تحقیق نوشته شود.
3- مکان انجام تحقیق می بایست در موضوع تحقیق نوشته شود.
4- زمان انجام تحقیق می بایست در موضوع تحقیق نوشته شود.
اسلاید 7 :
مهمترین شرایط برای انتخاب موضوع
1- قابلیت اجرا: سه شرط 1- نیروی انسانی ماهر، 2- منابع مالی مناسب و کافی و 3- امکانات مناسب برای انجام تحقیق.
2- تازگی و عدم دوباره کاری: تنها در سه مورد زیر در انجام تحقیق که قبلاً روی آن کار شده است اقدام کرد که عبارتند از:
- شرایط زمانی متفاوت
- شرایط جغرافیایی مختلف
- عدم دستیابی به نتایج کافی در پژوهش های پیشین
3- تناسب زمان: تحقیق از نظر زمانی باید در محدوده ای مناسب صورت پذیرد.
4- با صرفه و مناسب بودن: آیا هزینه از نظر مالی به آن تعلق می گیرد؟
5- ملاحظات اخلاقی: از جمله مهمترین شرایط برای انتخاب موضوع عدم تضاد و مواجهه ی آن با ملاحظات اخلاقی است.
6- علاقمندی و دانش محقق: این موضوع باعث می شود که محقق از تمام توانمندی برای انجام این تحقیق استفاده نماید.
اسلاید 8 :
فعالیت
بررسی تأثیر مدیریت دانش بر عملکرد سازمانهای آموزشی با اثر تعدیل گیری جو سازمانی مطالعه موردی.
بررسی تاثیر آموزش مدیریت زمان برکاهش استرس دانش آموزان مطالعه موردی.
بررسی وضعیت هوش اجتماعی و رابطه آن با رفتار شهروندی و خلاقیت سازمانی مطالعه موردی.
بررسی رابطه بین هوش معنوی و فرسودگی با اثر تعدیل گیری جو سازمانی مطالعه موردی.
شناسایی و اولویت بندی عوامل موثر بر جذب نیروهای توانمند آموزش و پرورش در پست مدیریت مدارس.
بررسی رابطهی بین ادراک معلمان از ساختار سازمانی با سطح استرس شغلی آنان مطالعه موردی.
ارائه مدلی جهت ارتقای بهره وری منابع انسانی سازمان آموزش و پرورش براساس یادگیری سازمانی و سرمایه فرهنگی.
بررسی رابطه بین فرهنگ سازمانی با خلّاقیت و اثربخشی سازمانی مطالعه موردی.
ارائه الگوی ساختاری عدالت سازمانی براساس سبک های رهبری تحول گرا و عمل گرا مطالعه موردی.
طراحی مدل مدیریت عملکرد اعضای کادر علمی دانشگاه کابل
اسلاید 9 :
مرحله 3 : توصیف (بیان ) مسئله تحقیق
در این قسمت محقق باید زوایا و ابعاد موضوع و مسئله بودن موضوع تحقیق را بیان کند. به کمک تجربیات شخصی، استدلال های عقلی و یا نتایج تحقیق.
نحوة بیان مسئله تحقیق
در بیان مسئله و تعریف آن باید به نکات زیر توجه شود:
- صورت مسئله باید شکل سوالی داشته باشد.
- مسئله باید بطور واضیح تعریف گردد.
- از کاربرد اصطلاحات و واژگان ارزشی خودداری شود.
- سوالات ویژه تحقیق باید نوشته شود(حسینی شاوون، 1390، 62).
آموزش روش تحقیق
اسلاید 10 :
کنترل و ارزیابی نگارش مسئله تحقیق
آیا صورت مسئله بصورت سوالی است؟
آيا مسئله تحقيق به روز (جديد) است ؟
آیا ابعاد و حدود مسئله بیان شده است؟
آیا ادبیات و سوابق مسئله ذکرشده است؟
آیا فهرست متغیرها و مدل های مربوط ذکر شده است؟
آیا به هدف تحقیق اشاره شده است؟
آیا سوالات ویژة تحقیق تدوین و بیان شده است؟
آیا بیان مسئله از وضوح برخوردار است؟
آیا اصطلاحات و مفاهیم به خوبی تعریف شده است؟
اسلاید 11 :
محتواي بيان مسأله
مقدمه
ويژگي هاي مسأله
ابعاد يا گستردگي مسأله
محيط مسأله
عوامل احتمالي بروز مسأله
نتايج حل مسأله
اهميت و ضرورت حل مسأله
پيامدهاي ناشي از عدم حل مسأله
چگونگي حل مسأله
اسلاید 12 :
مرحله 4 – تبیین اهمیت و ضرورت تحقیق
اهمیت و ارزش تحقیق باید مبیین نوآوری باشد و ارزش این مسئله را می توان از طریق تعداد افرادی که با مسئله تحقیق درگیر هستند و همچنین با تعداد پیامدهای ناشی از مسئله نشان داد.
محقق مهم بودن تحقیق خود را توضیح می دهد و همچنین هدف کلی و اهداف جزئی خود را از انجام تحقیق کاملاً مشخص می کند.
آموزش روش تحقیق
اسلاید 13 :
الف) اهمیت تحقیق
معمولاً اهمیت و ضرورت تحقیق را به معنای یکدیگر بکار می برند که اصلاً درست نیست. وقتی از اهمیت تحقیق سخن می گوییم، یعنی بیان می کنیم که این تحقیق از چه نظر و از چه ابعاد و مؤلفه هایی مهم است.
در یک نگاه کلی، اهمیت تحقیق از دو بعد قابل بررسی است:
1- از باب نظری:
پژوهش گر در نگارش اهمیت تحقیق خود باید بتواند با توجه به دانش، نظریات و ادبیات موجود، دلایل مهم بودن مسئله تحقیق را بیان کند. او برای این کار، باید نشان دهد که تحقیق مزبور، از چه دیدگاهی جدید و خلاقانه به مسائل نگاه می کند.
بیان اهمیت موضوع تحقیق، باید بتواند اهمیت و ارزش تحقیق را نسبت به نظریه های موجود و یا شرایط موجود، به اثبات برساند.
2- از باب عملی (کاربردی):
معمولاً تحقیقات برای جامعه از چه ابعاد مختلفی اهمیت دارد. مثلاً نتایج تحقیق می تواند کدام مشکل جامعه را حل کند؟ یا در کدام سازمانها می تواند مورد استفاده قرار گیرد. این اهمیت انجام تحقیق از بعد عملی یا کاربرد نتایج تحقیق در شرایط واقعی است.
اسلاید 14 :
ب) ضرورت انجام تحقیق:
ضرورت تحقیق با رویکرد به دو مؤلفه «زمان» و «مکان» صورت می گیرد:
بنابراین، گاهی موضوعاتی مهم هستند؛ اما ضروری نیستند. این نکته نیز حائز اهمیت است که در تحقیق و فرایند آن، میلیون ها موضوع مهم بالقوه وجود دارند؛ اما موضوعات ویژه ای هستند که ضرورت انجام پیدا می کنند.
می توان از طریق ارائه خلاصه ای از نوشته های صاحب نظران و خبرگان آگاه که موضوع را ضروری می دانند و خواستار تحقیق بر روی این مسائل هستند، ضرورت تحقیق را به اثبات رسانیده و یا درباره آن استدلال کرد.
ارائه آمار و ارقام از رویدادها و تأکیدی که به وسیله متخصصان و صاحب نظران در یک زمان خاص یا مکان خاص صورت می گیرد، بیان کننده این است که تحقیق مورد نظر از ضرورت خاصی برخوردار است و به عبارت دیگر، تأثیر انجام تحقیق در حل مسائل بخش های مختلف جامعه در زمان مشخص و ایجاد تحول در یک جامعه خاص یا حل مشکلات در یک مکان خاص بیان می شود.
اسلاید 15 :
اهداف تحقیق:
اهداف تحقیق به موارد اشاره دارد که قرار است در پایان تحقیق توسط محقق حاصل شود و حتی المقدور باید با فرضیه ها و سوالات تحقیق متناظر باشد.
اهداف تحقیق در واقع ترجمان سوالات تحقیق هستند و به دو دسته اصلی و فرعی قابل تقسیم است. اهداف تحقیق نیز دارای خصوصیاتی است که از جمله مهمترین آن ها را می توان موارد زیر برشمرد:
- اهداف تحقیق باید از بطن مسئله استخراج شده باشد.
- واقع بینانه باشد.
- اهداف تحقیق باید قابل دسترس باشد و توانایی سنجش موضوع را داشته باشد.
- اهداف تحقیق باید به زبان علمی، روشن و صریح بیان شوند(میرزایی، 1387، به نقل از محمودزاده: 73).
اسلاید 16 :
مرحله 5- طرح و تدوین فرضیه و یا سوالات تحقیق
- حدس و گمانی که محقق در مورد میزان و نحوة ارتباط بین متغیرها قبل از انجام تحقیق مطرح می کند و ممکن است پس از مطالعه و تحقیق حدس و یا فرضیه وی تأیید و یا رد شود.
فرضيه در حقيقت راه حل پيشنهادی پژوهشگر برای حل مسئله است.
فرضيه بايد رابطه مورد انتظار را بين متغيرها بيان كند.
حدس و گمان محقق باید مبتنی بر تحقیقات قبلی، تجربیات شخصی و یا استدلالهای عقلی باشد.
مثال : « بین سطح تحصیلات والدین» و «فیصدی نمرات درسی فرزندان» رابطه وجود دارد.
اسلاید 17 :
فرضیه پایه:
بصورت یک جمله خبری باشد.
ارتباط بین دو متغیر باشد.
متغیر ها قابل سنجش باشند.
در یک فرضیه نمی توان متغیرهای زیادی طرح کرد.
روشن و دقیق باشد.
با دانش موجود هماهنگ باشد.
قدرت تبیین داشته باشد.
فارغ از مفاهیم ارزشی و اخلاقی باشد. کلماتی مثل: (باید- بهتر- خوب- حتماً . نباشد.)
اسلاید 18 :
خصوصیات فرضیه:
فرضیه باید قدرت تدوین مسائل را داشته باشد.
فرضیه باید به مسئله تحقیق پاسخ بدهد.
ساده و قابل فهم باشد.
فرضیه باید قابلیت آزمایش شدن را داشته باشد.
در فرضیه نباید از واژه ها و مفاهیم ارزشی استفاده شود.
فرضیه باید به صورت جمله خبری باشد.
به مطالعه و پژوهش جهت بدهد.
ترجیجاً در فرضیه باید از جمله به نظر می رسد . استفاده کرد(حسینی شاوون،1390، 65-66).
ارایه کننده: دکتر علی فطرت
اسلاید 19 :
سوالات تحقیق:
سوالات تحقیق را می توان به توصیفی، رابطه ای و تفاوتی تقسیم کرد:
در سوالات توصیفی؛ از کلمات پرسشی «چه می باشد؟» «چیست؟» «چگونه است؟» استفاده می شود.
مثلاً: سطح پیشرفت زندگی مناطق کوهستان های ولایت بلخ در رابطه با کارهای حرفه ای- صنعتی چگونه است؟
در سوالات رابطه ای؛ چگونگی رابطه دو یا چند متغیر مورد نظر قرار می گیرد.
برای مثال: چه رابطه بین مفهوم کسب و کار و پیشرفت سطح زندگی وجود دارد؟
در سوالات تفاوتی؛ این سوالات با تفاوت سطوح متغیرها سروکار دارد و معمولاً چنین بیان می شود: مثال:
آیا بین پیشرفت سطح کار مردان و زنان در بخش صنعت تفاوتی وجود دارد؟
اسلاید 20 :
فعالیت
1- حداقل1 پرسش آغازین در مورد مسائلی که برای شما در اداره خود تان به عنوان مسئله قلمداد شده و ذهن شما را به خود معطوف داشته است، طرح نموده و به صورت مکتوب ارائه نمایید.
2- یکی از سؤال ها را به صورت «موضوع تحقیق» در آورده و ارائه کنید
3. برای موضوع انتخاب شده یک بیانیه مساله ارائه کنید.
