بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
فصل پنجم
هدف کلی : بررسی حرکات ارادی مقدماتی
طبقه بندی حرکات مقدماتی
اسلاید 2 :
حرکات مقدماتی
حرکات ارادی بر خلاف حرکات بازتابی توسط قشر مغز کنترل می شوند.حرکات ارادی در ابتدا جزئی بوده که علت آن تدریجی بودن فرآیند تولید فرمان های حرکتی توسط مراکز بالاتر مغز است.
پس از یک سالگی حرکات ارادی تقریبا کامل می شوند. قطر دندریت ها که تحریک الکتریکی جهت تولید حرکات است به تدریج افزایش پیدا می کند و فعالیت سلول های عصبی آسان می شود . حرکات ارادی دوران طفولیت را حرکات مقدماتی گویند که در مدل ساعت شنی گالاهو از دو مرحله مهار رفلکس و پیش از کنترل تشکیل می شوند.
اسلاید 3 :
انواع حرکات ارادی
متخصصان مختلف حرکات ارادی را به شیوه های متفاوتی طبقه بندی کرده اند که از این میان گالاهو و اوزمان حرکات ارادی را به سه دسته استواری ، جابجایی و دستکاری تقسیم بندی نمودند.
منظور از استواری یعنی کنترل سر تا کنترل قامت
منظور از جابجایی از سینه خیز رفتن تا راه رفتن یا دویدن
منظور از دستکاری یعنی دسترسی ، چنگ زدن و رها کردن است
رشد حرکات مقدماتی قابل پیش بینی است ولی سرعت آن در افراد مختلف متفاوت است.
اسلاید 4 :
استواری
به دلیل اینکه جهت رشد به صورت سری – دمی می باشد شروع کنترل ارادی حرکات بدن نیز از سر شروع می شود.
اولین حرکات ارادی در دو ماهگی شروع می شود . در این زمان وقتی کودک رو به شکم قرار می گیرد سر خود را بلند می کند.
در 3 ماهگی اگر طفل در وضعیت دمر باشد می تواند سر خود را صاف نگه دارد و سر خود را در وضعیت رو به شکم به طرفین بچرخاند.
در 5 ماهگی نیز کودک می تواند در حالیکه به پشت خوابیده است سر خود را بالا بیاورد.
اسلاید 5 :
کنترل تنه
در 2 ماهگی طفل می تواند در وضعیت دمر با فشار دادن اندام فوقانی به زمین تنه خود را بالا بیاورد.ولی بازوها به طور ارادی درگیر نیستند.
پس از بلند کردن سینه در حالت دمر کودک می تواند از حالت دمر به طاقباز غلت بزند
عمل غلت زدن ارادی از پشت به شکم در ابتدا خشک و بدون انعطاف است ولی با مرور زمان به صورت قطعه ای می شود.یعنی اول سر بعد شانه بعد تنه و لگن می چرخد.
در 6 ماهگی کودک می تواند حالت چهار دست و پا را به دست آورد.همچنین در 8 ماهگی می تواند از حالت پشت به شکم غلت بزند.
اسلاید 6 :
حفظ وضعیت قائم
توانایی کودک در حفظ وضعیت ایستاده به دلیل اینکه دستان طفل برای گرفتن اشیا آزاد می شود مهم است.
کودک در 3 ماهگی با کمک می تواند بشیند زیرا هنوز کنترل کمر خود را به دست نیاورده است.
در 5 ماهگی کودک می تواند بدون کمک بشیند ولی برای حفظ تعادل خود باید از یک شی خارجی مثل مبل کمک بگیرد.
اکثر کودکان در 8 ماهگی می توانند بدون کمک بشینند
نشستن بدون کمک باعث هاهنگی چشم و دست می شود
اسلاید 7 :
روچات کودکان 8-5 ماهه که قادر به نشستن بدون کمک بودند و کودکانی که فاقد این توانایی بودند را با یکدیگر مقایسه کرد.
اطفال در 4 وضعیت نشسته بدون کمک ، نشسته با کمک ، طاقباز و در وضعیت دمر قرار داشتند که هر کدام تنوعی از حرکات را انجام دادند.
اطفالی که به تنهایی قادر به نشستن نبودند در 89 درصد زمان با اشیا تماس پیدا کردند ولی دیگر افراد در 98 درصد زمان با اشیا تماس پیدا کردند.
افراد در وضعیت طاقباز کمترین موفقیت را داشتند.
اسلاید 8 :
ایستادن
ایستادن بدون کمک مقدمه ای برای راه رفتن و کنجکاوی است .از این رو می تواند رشد شناختی ، اجتماعی و حرکتی را تسهیل کند.
در 9 ماهگی کودک می تواند با کمک شی خارجی از وضعیت نشسته به ایستاده تغییر حالت دهد. ویژگی این نوع ایستادن سطح اتکای وسیع و قرار گرفتن بازوها در بالا به صورت دفاعی است.
انتقال باعث رشد اجتماعی، شناختی و حرکتی کودک می شود
در یادگیری حرکات پایه تفاوت جنسیتی قابل ملاحظه ای وجود ندارد.
اسلاید 9 :
سینه خیز رفتن
پیش از 7 ماهگی شکل هایی ظاهری از سینه خیز رفتن وجود دارد اما این حرکات بازتابی می باشد.6 ماه بعدی زندگی با حرکات ارادی در ارتباط است.
سینه خیز رفتن نسبت به چهاردست و پا رفتن زودتر اتفاق می افتد.
اسلاید 10 :
به طور طبیعی چهار دست و پا رفتن از 7 تا9 ماهگی شروع می شود.
سرعت فراگیری آن بسته به کودک و محیط متفاوت است.در ابتدا تنه به مقدار کم از زمین جدا می شود،حداقل جابجایی وجود دارد و پاها خیلی کم درگیر می شوند.همچنین خم شدن پاها زیر بدن ممکن است باعث حرکت رو به عقب شود.
این حرکت منفی موقت است و کودک با خم و باز کردن ران ها بدن خود را به جلو هدایت می کند.
ممکن است باز کردن همزمان ران ها در ابتدا باعث جهش ناگهانی آن رو به جلو شود.
اسلاید 11 :
چهار دست و پا رفتن
بتدریج طفل بدن خود را بالا می آورد و ران ها می توانند زیر بدن خم و راست شوند که در این حالت چهار دست و پا رفت اتفاق می افتد.
در سینه خیز رفتن بدن روی زمین کشیده می شود ولی در چهار دست و پا رفتن بدن از سطح اتکا جدا می شود.
شکل کامل چهار دست و پا رفتن به صورت دگر جانبی است.یعنی دست راست با پای چپ جلو می آید. ولی در یک جانبی پای راست با دست راست جلو می آید.
اسلاید 12 :
راه رفتن
بسیار از والدین به سن شروع راه رفتن ارزش زیادی قائل هستند.آیا سرعت راه رفتن در سن پایین عملکرد مهارتی را در آینده افزایش می دهد؟
در 8 ماهگی با کمک
10 ماهگی با حمایت اندک
12 ماهگی راه رفتن مستقل
اسلاید 13 :
خصوصیات راه رفتن اولیه
سطح اتکا وسیع، پنجه رو به بیرون ،بازوها در راستای شانه
زانوها مقداری خم، طول گام کوتاه
سرعت گام برداری در کودکان و بزرگسالان مربوط به طول گام و قامت است.
کودکان دارای استخوان بندی طولی و کوچک نسبت به استخوان بندی درشت سریع تر راه می روند.
لاغر ها نیز نسبت به عضلانی و چاق ها سریع تر راه میروند.
اسلاید 14 :
تاثیر تمرین بر راه رفتن
کودکان با سرعت،آهسته و ساکن بر روی تردمیل تمرین کردند که در نهایت گروهی تجربی نسبت به کنترل تعداد گام های بیشتری بر می داشتند.
دستگاه عصبی حرکتی کودک تابع تمرین است به خصوص اگر عملکرد اولیه بی ثبات باشد.
افزایش سرعت با افزایش سن مربوط به افزایش طول گام است نه تعداد گام زیرا فراوانی گام ثابت می ماند.همچنین زمان اتکا کاهش می یابد.
الگوی راه رفتن برخورد پاشنه با زمین در 3 سالگی رخ می دهد.
اندازه گیری نیروی عکس العمل زمین ابزاری مناسب برای تشخیص ناهنجاری های گام برداشتن و بیماری عصب شناختی است.
اسلاید 15 :
دستکاری
اشکال اولیه دستکاری بازتابی هستند ولی از 4 ماهگی به بعد ارادی می شود. تکنیک دسترسی در 4 هفتگی و 4 ماهگی یکسان است، که مرحله یک دسترسی نامیده می شود(پیش دسترسی).
ویژگی های مرحله یک دسترسی:
دسترسی و گرفتن همزمان رخ می دهد
دست برای گرفتن یک شی به طور مکرر باز و بسته می شود
دسترسی به صورت یک دستی است
برخورد تصادفی یا شانسی است
اسلاید 16 :
دسترسی به وسیله بینایی شروع می شود و امکان دارد با مسدود کردن میدان بینایی طفل در رسیدن به هدف به طور مکرر دچار شکست شود.در چنین شرایطی کودک دست خود را عقب می برد و دوباره تلاش می کند.
کودک در طی مسیر دسترسی توانایی اصلاح خطا را ندارد. نقش بینایی در این مرحله مهم است و بلافاصله پس از دیدن برخورد دست با شی بینایی بسته شدن دست را ممکن می کند.
اسلاید 17 :
مرحله دوم دسترسی(دسترسی هدایت شده بصری)
در 7 ماهگی شروع می شود و دارای ویژگی های زیر می باشد
دسترسی و گرفتن متمایز است
از دو دست استفاده می کند
دسترسی توسط بینایی راه اندازی و کنترل می شوداین مرحله دسترسی هدایت شده بصری خوانده می شود یعنی کودک به وسیله بینایی می تواند خطاهای خود را اصلاح کند.
نقش بینایی در گرفتن یا چنگ زدن کاهش پیدا می کند.
گرفتن توسط سیستم لامسه کنترل می شود.
اسلاید 18 :
دسترسی فراخوانده شده بصری
در این مرحله نیازی به اصلاح خطا ندارد
نیازی به دیدن دست ندارد
هالورسون دسترسی را به سه نوع تقسیم بندی کرد:
بک هندی، جارو کردن و مستقیم
اسلاید 19 :
دسترسی و گرفتن در 6 ماهگی رخ می دهد ولی رها کردن اشیا در 18 ماهگی رخ می دهد.
قبل از 9 ماهگی مقدار نیروی که طفل برای برداشتن یک شی مصرف می کند هیچ رابطه ای به وزن شی ندارد.
کودکان پیش بینی کردن و تمایز را در 18 ماهگی یاد می گیرند و متوجه می شوند شی مشابه وزن مشابه ای دارد.
اسلاید 20 :
کنولی در سال 1984 حرکات دستکاری به سه دسته طبقه بندی نمود:
حرکات ساده: حرکات تمامی انگشتان شبیه به هم است مثل گرفتن دسته کیف، مشت کردن،گرفتن مداد
حرکات متقابل: حرکت مخالف شست در مقابل سایر انگشتان مثل عقب و جلو کردن مداد در دست
حرکات متوالی:حرکات متوالی دست برای رسیدن به یک هدف مثل گره زدن یا چلاندن خمیر دندان
