بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
بسم الله الرحمن الرحیم
اسلاید 3 :
اجزاي خدمات PHC:
1- آموزش بهداشت
2- دسترسي به آب آشاميدني سالم
3- بهداشت مادر و كودك و فاصله گذاري مواليد
4- واكسيناسيون
5- پيشگيري و كنترل بيماري هاي بومي
6- درمان بيماريهاي معمول و جراحت هاي شايع
7- دسترسي به داروهاي اساسي
8- بهداشت روان
اسلاید 4 :
1) رويكرد نظارتي: (regulatory يا جلوگيري مديريت شده Managed prevention )
دخالت مستقيم يا غيرمستقيم دولت در تغيير رفتار انسانها
مثال:
استفاده اجباري از كمربند ايمني
سريعترين و آسان ترين راه تغيير رفتار در جهت سلامت
اما:
قانون هميشه پيروز نيست (مثال: ممنوعيت استفاده از الكل)زيرا:
با قانون نمي توان عامل بيماري را ريشه كن كرد (نهايتاً مي توان جلوي انتشار بيماري توسط فرد بيمار را گرفت مثل واكسيناسيون)
در مواردي كه انتخاب فرد، مهم است نمي توان مردم را مجبور كرد (مثل رژيم غذايي يا ورزش)
رويكرد هاي آموزش سلامت
اسلاید 5 :
2) رويكرد خدماتي:
ارائه همه نيازهاي بهداشتي در محل زندگي مردم
(با اين فرض كه مردم خودشان از خدمات استفاده ميكنند)
مثال موفق:
ارائه وسائل تنظيم خانواده در ايران
مثال عدم موفقيت: .
مردم، خدماتي را كه با نيازهاي احساس شده شان منطبق نباشد نميپذيرند حتي اگر رايگان باشد
اسلاید 6 :
Wants
خواسته ها
Needs
نیازها
Demands
تقاضاها
نیاز (Needs): چیزی که برای مردم مناسب است
خواسته (Wants): چیزی که مردم فکر میکنند برایشان بهتر است
تقاضا (Demands): آنچه که طلب می کنند
چالش اصلی در نظام های سلامت زمانی رخ میدهد که دو مفهوم نیاز و تقاضا با یکدیگر تطابق نداشته باشند.
اسلاید 7 :
آگاه كردن مردم باعث تغيير رفتار مي شود
فردآگاه = تصميم بهتر براي حفظ سلامتي
اگر تغيير رفتار ضروري است كه انجام شود مردم باید بر اساس برنامه ای آموزشی یاد بگیرند چه بکنند ، آگاه شوند، بياموزند و تشويق شوند تا زندگی سالمی را انتخاب کنند.
منطبق با دموكراسي است: به مردم آگاهي دهيد خودشان انتخاب ميكنند
اگر مردم اختيار زندگي خود را داشته باشند (شامل مسائل بهداشتي نيز ميشود) سالمتر خواهند بود.
نتايج، آهسته به دست مي آيند ولي پايدار هستند
آموزش بايد از كودكي آغاز شود (الگوهاي رفتاري و نگرشي در ابتداي زندگي شكل ميگيرند)
3) رويكرد آموزشی:
اسلاید 8 :
جديدترين رويكرد آموزش سلامت
از مردم شروع ميشود:
مشاركت دادن و درگير كردن مردم در برنامهريزي و ارائه خدمات بهداشتي به منظور تغيير رفتار
اين موضوع وقتي قابل اجرا است كه مسؤولین سلامت، راهنمايي ضروري براي چگونگي تعيين مشكلات بهداشتي و يافتن راههاي عملي حل آنها به مردم ارائه دهند.
4) رويكرد خدمات اوليه بهداشتي:
اسلاید 9 :
هدف از آموزش سلامت چيست؟
تعاريف آموزش سلامت:
كنفرانس ملي طب پيشگيري آمريكا:
”آموزش سلامت فرايندي است كه مردم را آگاه ميكند، برميانگيزاند و كمك ميكند تا اعمال بهداشتي را به كار گيرند و حفظ كنند و در صورت لزوم، محيط را براي تسهيل در دستيابي به اين هدف تغيير داده آموزشهاي فني و تحقيقات را در همين راستا انجام دهند.“
آموزش سلامت
اسلاید 10 :
تعريف بيانيه آلماآتا 1978
”آموزش سلامت فرايندي است كه مردم را تشويق ميكند تا سالم باشند، بدانند چگونه سالم بمانند و براي حفظ سلامتي خود، به طور فردي يا گروهي تلاش كنند و در صورت نياز كمك بخواهند“
تعاريف آموزش سلامت:
اسلاید 11 :
فرآيند آموزشي که با ترکيبي از رويکردهاي تغيير سبک زندگي مي تواند به افراد، خانواده ها و جوامع در تصميم گيري آگاهانه درباره موضوعات مرتبط با بازيابي، دستيابي و حفظ سلامت کمک نمايد.
تعاريف آموزش سلامت:
اسلاید 12 :
مدل پزشكي:
- انتقال آگاهي در جهت تغيير رفتار
- با اين فرض كه مردم به اطلاعات بهداشتي عمل
ميكنند و سلامت خود را بهبود مي بخشند
- در اين مدل عوامل روانشناختي و فرهنگي نقش
كمتري دارند
- اين مدل نميتواند بين آگاهي و عملكرد ارتباط برقرار كند
مدلهاي آموزش سلامت:
اسلاید 13 :
مدل انگيزشي:
انگيزش عامل اصلي است كه آگاهي را به عملكرد تبديل ميكند
- مراحل پذيرش يك رفتار جديد:
1- آگاهي
2- انگيزش (كه شامل سه جزء علاقه، ارزيابي و
تصميم گيري است)
3- عمل (پذيرش يا رد)
ارتباط بين فردي در تصميم گيري كمك كننده است
اسلاید 14 :
مدل مداخله اجتماعي:
تأكيد بر نقش حمايتي گروهي كه فرد به آن تعلق دارد در اتخاذ تصميم جديد توسط فرد
در موارد پيچيده كاربرد دارد
مشكلات سلامتي فراتر از آن هستند كه تنها با مدل انگيزشي بتوان آنها را حل نمود (مثل ترك سيگار)
زيرا:
در برخي حالات، جامعه و محيط اجتماعي هم بايد عوض شود تا فرد بتواند تصميم بگيرد (عدم توجه مدل انگيزشي به اين نكته)
حمايت گروه در رسيدن به تصميم، مهم است
اسلاید 15 :
قابل قبول بودن (Credibility)
آموزش بايد منطبق بر فرهنگ عمومي مردم باشد تا باور و اعتماد آنها را جلب كند و به تغيير رفتار بينجامد
اصول آموزش سلامت
اسلاید 16 :
علاقه (Interest):
مردم به چيزي كه دوست دارند گوش مي دهند
لذا بايد نياز واقعي مردم را پيدا كرد
آموزش بايد بر اساس نياز احساس شده مردم باشد
گاهي مردم به برخي چيزها احساس نياز نميكنند لذا بايد ابتدا به آنها نيازهاي واقعيشان را شناساند و بعد آموزش را آغاز كرد
اسلاید 17 :
مشاركت:
نكته كليدي در آموزش سلامت
مشاركت در تشخيص مشكلات و يافتن راه حل
هرچه مشاركت بيشتر باشد،احساس درگير شدن در موضوع، پذيرش فردي و تصميم گيري هم بيشتر ميشود
تعريف بيانيه آلماآتا از آموزش سلامت حاوي ”مشاركت“ است
participation
اسلاید 18 :
انگيزش:
يعني برانگيختن ميل عميق مردم براي يادگيري
انگيزه يا محرك مي تواند مثبت (تشويق) يا منفي (تنبيه) باشد
فرد با انگيزه، انگيزه را در بقيه هم منتشر ميكند
اسلاید 19 :
جامعيت (Comprehension):
ارتباط با مردم با زبان خود آنها و نه با كلمات نامتناسب با سطح سواد و فرهنگ مردم
تقويت (Reinforcement):
تكرار به روشهاي مختلف به منظور تقويت يادگيري
يادگيري از طريق عمل كردن (Learning by doing):
اگر بشنوم، فراموش ميكنم - اگر ببينم به ياد ميآورم - اگر انجام دهم خواهم دانست
اسلاید 20 :
از دانسته ها به ندانسته ها (Known to unknown)
از جائي كه مردم در آن قرار دارند و آنچه آنها مي فهمند به سمت اطلاعات جديد پيش ميرويم
الگو بودن (Setting on example):
آموزشگر بايد خود، الگوي خوبي باشد
ارتباطات خوب انساني (Good human relation)
تبادل اطلاعات و احساسات بين مردمي بهتر رخ ميدهد كه ارتباطات خوبي داشته باشند
بازخورد (Feedback)
نقش رهبران (Leaders):
ما از كساني بيشتر مي آموزيم كه آنها را بيشتر قبول داشته باشيم
استفاده از نقش معتمدين محلي در آموزش
