بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
به نام آنكه جان را فكرت آموخت
اسلاید 2 :
پروتیین ادراری وروشهای اندازه گیری ومیکروالبومینوری
اسلاید 3 :
تضمین کیفیت آنالیز ادرار
در حوزه تضمین کیفیت آنالیز ادرارعلاوه بر توجه به ابزار و تجهیزات کیفی مورد نیاز در بخش آنالیز ادرار و انتخاب کارکنان واجد صلاحیت و آموزش دیده در حوزه آنالیز ادرار و فضای فیزیکی مناسب در بخش آنالیز ادرار توجه به منابع خطاهای رایج ( عدم انطباق های رایج) در سه مرحله قبل از آنالیزادرار / حین آنالیز ادرار / پس از آنالیز ادرار بسیار مهم بوده و بایستی با یک برنامه تضمین کیفیت فرآیند نگر و با مستند سازی موثر و کاربردی از جمله شناسائی و گزارش مکتوب موارد عدم انطباق و محصولات نامنطبق ( خطا ها) در حوزه آنالیز ادرار بتوان اقدام اصلاحی و پیشگیرانه مناسب در این حوزه را طراحی و اجرائی نموده و نهایتا با جلوگیری از تکرار خطا ها و به حداقل رساندن آنها در راستای بهبود مستمر کیفی در حوزه آنالیز ادرار حرکت نمائیم .
اسلاید 4 :
Quality assurance of Urine Analysis control of variations
1- preanalytical variations
2-Analytical variations
3- post analytical variations
اسلاید 5 :
منابع خطا رایج در حوزه قبل از آنالیز ادرار
1- پائین بودن دانش فنی كاركنان پذيرش و نمونه برداري در حوزه قبل از آنالیز ادرار
2- عدم کنترل و اطمینان از هویت بیمار قبل ازتحویل ظروف ادرار
3- عدم تعريف دستور العمل هاي ساده مکتوب و شفاهی كاربردي جهت آماده سازی یا اطلاع رسانی به بیمار در حوزه بیوشیمی ادرار و آنالیز ادرار ( مثال : جهت دریافت هرنمونه کشت ادرار الزاما بایستی مصرف آنتی بیوتیک و علائم بالینی اصلی عفونت ادراری نظیر سوزش و تکرر از بیمار سئوال و در شرح حال اولیه بیمار در پذیرش کامپیوتر ثبت گردد )
4- عدم تعیین نحوه تماس با بیمار در موارد ضروری (عدم ثبت تلفن بیمار)
5- فقدان برنامه در ارتباط با نحوه پذیرش و تعیین زمان انجام آزمایش اورژانس کامل ادرار
6- عدم تعریف معیار های رد نمونه در بخش کامل ادرار ( حجم ناکافی کمتر از 10 سی سی / آلودگی نمونه ادرار با مدفوع یا سایر ترشحات) خصوصا در ارتباط با نمونه بیماران بستری یا نمونه های دریافتی از سایر مراکز آزمایشگاهی
اسلاید 6 :
منابع خطا رایج در حوزه قبل از آنالیز ادرار
7- عدم تناسب حجم كار و فعاليت با نيروي موجود در بخش پذيرش و نمونه برداري
مثال : کمبود نیروی انسانی دفتری یا نمونه برداری منجر به عدم اطلاع رسانی کافی به بیماران در ارتباط با نحوه جمع آوری نمونه های ادرار یا تعیین هویت نادرست بیمار و . می گردد
8- خطا های لیبلینگ یا برچسب زنی ( فقدان لیبل / لیبل ناخوانا / لیبل اشتباه یا ناقص) در ظروف نمونه ادرار راندوم و زمان دار
9- آلودگی ظروف نمونه ادرار به دترژان ها و اکسیدان های قوی( استفاده مکرر و نادرست از ظروف)
10- دمای نامناسب محیط آزمایشگاه در طول نگاه داری (گرما یا سرما)
11- فقدان مکان مناسب جهت نگاه داری وانتقال مناسب نمونه ادرار
12- استفاده از ادرار کهنه به جای ادرار تازه شایعترین منبع خطا قبل از آنالیز در بخش آنالیز کامل ادرار می باشد( نگاه داری طولانی مدت ( بیش از 2 ساعت) ادرار در حرارت اطاق منجر به تشکیل نمونه ادرار کهنه می گردد )
اسلاید 7 :
تغییرات عمده نمونه ادرار کهنه (13 تغییر اساسی) بواسطه تاخیر در انجام آزمایش OLD Urine
1- تغییر رنگ ادرار: بواسطه شکست رنگدانه های ادرار نظیر هموگلوبین /هموژنتسیک اسید / پورفیرین / ملانین
2-تغییر بو ادرار: بواسطه رشد باکتری ها و تغییر ترکیبات
3- افزایش کدورت ادرار: بواسطه تکثیر باکتری ها / تشکیل کریستال ها /تشکیل مواد آمورف
4- پ هاش کاذب پائین :تولید اسید والکل از گلوکز توسط باکتری ها و تولید دی اکسید کربن
5- پ هاش کاذب بالا : شکستن اوره به آمونیاک توسط باکتری
6- قند کاذب پائین : گلیکولیز قند توسط باکتری ها
7- کتون منفی کاذب : شکست استواستات توسط باکتری ها
8- بیلی روبین منفی کاذب: شکست بیلی روبین در حضور نور و اکسیداسیون آن به بیلی وردین
9- اوروبیلینوژن منفی کاذب: شکست در مقابل نور
10- نیتریت مثبت کاذب: تکثیر باکتری های مولد نیتریت
11- نیتریت منفی کاذب : تبدیل نیتریت به نیتروژن و تبخیر آن
12- افزایش باکتری : تکثیر ضربدری و لگاریتمیک باکتری ها
13- تخریب سلول و کست در محیط قلیائی
اسلاید 8 :
Quality assurance of Urine Analysis preanalytical variations
دستورالعمل پذیرش نمونه کامل ادرار:
1-ثبت حداقل اطلاعات ضروری در برگه درخواست آزمایشگاه(نظیر نام بیمار وپزشک /اطلاعات بالینی اولیه مورد نیاز و .)
2- چگونگی ثبت ساعت و تاریخ و نام فرد انجام دهنده پذیرش
3- دستورالعمل های ساده آماده سازی بیمار
4- نحوه کنترل و اطمینان از هویت بیمار قبل از نمونه گیری
5- نحوه مناسب برچسب گذاری به نحوی که ردیابی نمونه با فرم درخواست آزمایش در بخش های فنی امکان پذیر باشد
6- تعریف معیار های رد نمونه در بخش کامل ادرار( حجم ناکافی کمتر از 10 سی سی / آلودگی نمونه ادرار با مدفوع یا سایر ترشحات
7- تعیین نحوه تماس با بیمار در موارد ضروری (ثبت تلفن بیمار)
8- نحوه پذیرش و تعیین زمان انجام آزمایش اورژانس کامل ادرار
اسلاید 9 :
Quality assurance of Urine Analysis preanalytical variations
دستورالعمل نمونه برداری کامل ادرار:
1- تعریف شرایط آماده سازی بیمار قبل از نمونه برداری
2- نحوه جمع آوری نمونه کامل ادرار
3-نوع نگاه دارنده مورد نیاز در نمونه ادرار زمان دار
4- الزامات مربوط به نحوه انتقال نمونه ادرار نظیر حرارت و زمان و ظرف
5- الزامات مربوط به شرایط نگاه داری نمونه قبل از آزمایش مثل محل نگهداری نمونه /درجه حرارت محل نگاه داری /حداکثر فاصله زمانی قابل قبول بین جمع آوری نمونه تا انجام آزمایش )
6- ملاحظات ایمنی حین جمع آوری و انتقال نمونه
اسلاید 10 :
منابع خطا رایج در بخش آنالیتیکال کامل ادرار
1- عدم تعریف دستور العمل آزمایش کامل ادرار
شامل دستور العمل آزمایش ماکروسکوپی ادرار ( نحوه انجام آزمایشات فیزیکی کامل ادرار نظیر رنگ . ظاهر و وزن مخصوص / آزمایشات شیمیائی با دیپ استیک و روش های شیمیایی تائیدی ) دستور العمل آزمایش میکروسکوپی کامل ادرار ( نحوه سانتریفوگاسیون و آماده سازی استاندارد لام و لامل حاوی رسوب / نحوه استاندارد بررسی بررسی کست ها و عناصر سلولی و غیر سلولی ادرار و تعداد شان میکروسکوپی استاندارد قابل بررسی)
2- فقدان برنامه کنترل کیفی داخلی روزانه و ادواری بخش کامل ادرار( معرف ها / تجهیزات / روش ها)
از برنامه های اجرائی کنترل کیفی داخلی بخش کامل ادرار می توان به موارد ذیل اشاره نمود: کنترل فصلی دور سانتریفوژ با تاکومتر/ کنترل کیفی و نظافت روزانه میکروسکوپ/ کنترل هفتگی و کالیبراسیون رفراکتومتر / کنترل روزانه اثر بخشی نوار های ادرار با کنترل ادرار و روش های شیمیایی تاییدی/کنترل لوله ها و ظروف کامل ادرار و لام و لامل مورد استفاده
3- فقدان برنامه تائید صلاحیت یا ارزیابی کارکنان فنی بخش کامل ادرار در بدو خدمت یا حین خدمت :
چند مثال : فقدان مهارت کارکنان بخش کامل ادرار در شناسائی موارد مثبت و منفی کاذب در روشهای ماکروسکوپی ادرار / فقدان مهارت در انجام تست های تائیدی ماکروسکوپی ادرار / فقدان مهارت در شناسائی و گزارش عناصر سلولی و غیر سلولی رسوب ادرار / فقدان مهارت در افتراق کریستال های اسیدی و قلیائی نرمال و ابنرمال و نحوه گزارش دهی استاندارد موارد / فقدان مهارت در تهیه رسوب های استاندارد ادرار / فقدان مهارت در افتراق عناصر آرتیفکت ادرار / فقدان مهارت در راه اندازی تست های تکمیلی یا جدید در حوزه کامل ادرار یا بیوشیمی ادرار / فقدان مهارت در گزارش گلبول های قرمز دیس مورفیک / فقدان مهارت در گزارش سلول های اپیتلیال غیر طبیعی و نحوه ارجاع به سیتولوژی ادرار
اسلاید 11 :
منابع خطا رایج در حوزه پس از آنالیز کامل ادرار
1- انتقال نادرست یا جابجا پارامترهای جواب کامل ادرار توسط اپراتور فنی یا دفتری مسئول ورود اطلاعات به سیستم
Data entry & Transcriptive errors کامپیوتر
مثال : ثبت نادرست گزارش شمارش سفید ادرار به صورت 15-1 که صحیح آن 15-10 می باشد و یک رقم صفر عدد 10 جا افتاده است / ثبت جابجا خون و پروتئین
2- عدم کنترل مقادیر مرجع و رفرانس پارامتر های کامل ادرار ( نظیر محدوده مرجع پروتئین ادرار یا اوروبیلینوژن ادرار و..) / فرد مسئول کنترل و بازبینی محدوده های مرجع در کامل ادرار اپراتور فنی کامل ادرار می باشد
3 – عدم تصدیق و تایید اولیه لیست کار و جواب وارد شده در سیستم کامپیوتر و چاپ شده توسط اپراتور و سوپر وایزر و Correlation test & delta check عدم کنترل سوابق قبلی بیمار یا هم خوانی نتایج نهایی با سایر آزمایشات مرتبط
Final verification 4- عدم تصدیق و تایید جواب نهائی کامل ادرار اورژانس یا غیر اورژانس توسط مسئول فنی
اسلاید 12 :
5- عدم آشنائی به کامنت ها یا یادداشت های تکمیلی در جواب های کامل ادرار غیر طبیعی / تعریف کامنت ها و یادداشت های توصیه ای مجاز در گزارش نهائی توسط فرد مجاز و مسئول فنی آزمایشگاه ( بدون اظهار نظر قطعی تشخیصی به فرم پیشنهادی و توصیه ای)
6- نقص در ارسال جواب های اورژانس کامل ادرار وعدم تعریف دقیق زمان گردش کار کامل ادرار اورژانس که در شرایط استاندارد نیایستی بیش از 30 دقیقه باشد - مثال : در ارتباط با کامل ادرار اورژانس و غیر طبیعی در بیمار سرپائی که در لیست عمل جراحی اورژانس قرار دارد سرعت جوابدهی بایستی کمتر از 30 دقیقه باشد تا زمان لازم برای دریافت نمونه جدید و کنترل نهائی جواب غیر طبیعی موجود باشد
7- نحوه گزارش دهی نتایج بحرانی کامل ادرار اورژانس به بخش های بالینی طی یک برنامه منظم و مستند
8- عدم آشنائی با موارد درخواست نمونه مجدد در برخورد با نتایج مشکوک گزارشات نهائی کامل ادرار
9- نقص در طراحی قالب و فرم مناسب گزارش دهی ( نمونه فرم دستی و انفورماتیک)
منابع خطا رایج در حوزه پس از آنالیز کامل ادرار
اسلاید 13 :
Specimen collection & handelling urine جمع آوري انواع نمونه هاي ادرار
نمونه اول ناشتا صبحگاهي ( نمونه ايده آل ادرار) first morning fresh urine ( best urine)
نمونه اي كه در طي 8 ساعت شب در مثانه جمع شده است و داراي غلظت و ثبات تركيبي مناسب جهت تست كامل و كشت ادرار و گراويندكس مي باشد.
اسلاید 14 :
شرايط آمادگي بيمار قبل از جمع آوري نمونه كشت ادرار
1- در مواردي كه بيمار سوند ندارد ، بهترين نمونه اولين ادرار صبحگاهي تغليظ شده است كه به مدت هشت ساعت داخل مثانه باقي مانده است .
2- بيمار نبايستي در 48 ساعت گذشته آنتي بيوتيك مصرف كرده باشد مگر با تجويز پزشك معالج .
3- بيمار بايد از خوردن مايعات اضافي جهت دفع ادرار خودداري كند زيرا موجب رقيق شدن ادرار و كاهش تعداد باكتري ميگردد.
4- براي كشت ادرار بيماران بدون علامت بايد سه نمونه ادرار صبحگاهي كه در سه روز متوالي جمع آوري شده است ، استفاده كرد .
اسلاید 15 :
نمونه برداري از سوند هاي طولاني مدت(فولي)
سوند را در محل قبل از نقطه اتصال به لوله كيسه ادرار با يك پنس يا وسيلة مشابه مسدود ميكنيم ( حدود يك ساعت ) ، سپس لوله كيسه ادرار را جدا كرده و محل اتصال را با الكل تميز كرده و به وسلية سرنگ نمونه گيري ميكنيم . همچنين ميتوان پس از باز كردن محل انسداد و خروج مقداري از ادرار بقيه نمونه را در ظرف استريل جمع آوري كرد .
توجه : نمونه گيري ادرار نبايد از كيسة ادرار انجام شود .
اسلاید 16 :
نمونه برداري از سوند كوتاه مدت Neltan / Straight
ابتدا مجراي ادرار را با آب و صابون شسته و پس از سوند گذاري ابتداي ادرار را دور ريخته و بقيه آن را در ظرف استريل جمع آوري ميكنيم .
اسلاید 17 :
Specimen collection urine جمع آوري انواع نمونه هاي ادرار
نمونه ادرار تصادفي Random urine
در هر زمان از شبانه روز جمع آوري مي گرد د و صرفا در زمان هاي اورژانس كاربرد دارد و شديدا وابسته به وضعيت هيدراسيون بيمار مي باشد.
نمونه هاي زمان دار ادرار Timed urine
نمونه ادرار 2 ساعته: عمدتا جهت اندازه گيري كمي اوروبيلينوژن كاربرد دارد و زمان مناسب آن 2 الي 4 عصر مي باشد
نمونه ادرار 12 ساعته: بيشتر جهت آديس كانت و بررسي عناصر سلولي رسوب ادرار كاربرد دارد و به همين دليل ظرف بايستي حاوي فيكساتيو فرمالين يا در شرايط يخچال گذاري جمع آوري شده باشد . در ضمن بايستي مشابه ادرار 24 ساعته با تخليه اولين ادرار و جمع آوري آخرين نوبت ادرار همراه باشد .
نمونه ادرار 24 ساعته : در اين نمونه ضمن رعايت دفع كامل اولين نوبت ادرار و جمع آوري كامل نوبت آخر ادرار بايستي حجم كامل و دقيق جمع آوري گردد و ظرف حتي الامكان در جاي خنك نگاه داري گردد و در ارتباط با تست هاي خاص ظرف حاوي نگاه دارنده مناسب باشد.
اسلاید 18 :
Urine bag urine نمونه برداري از كيسه ادرار
چسب كيسه ادرار بايستي ضد حساسيت و با قدرت چسبندگي مناسب باشد.
منطقه تناسلي طفل بايستي با آب و صابون به طوركامل شستشو خشك گردد ( خصوصا ناحيه پرينه و پوبيس ) در ضمن پوست ناحيه نبايستي حاوي روغن ” پودر يا لوسيون باشد
پس از فيكس نمودن كيسه ادرار بهتر است از جانب مادر يا همراه طفل هر 15 دقيقه ورود ادرار به كيسه كنترل گردد و به محض جمع آوري نمونه از محل جدا و سپس برچسب روي آن و درب كيسه محكم بسته شود. اطلاعات ليبل روي كيسه و ظرف نگاه دارنده كيسه بايستي كامل باشد( ليوا ن يك بار مصرف )
اسلاید 19 :
سوند هاي ادراري Urinary Catheters
سوندهاي مجراي ادرار به دو دسته كلي كوتاه مدت و دراز مدت تقسيم مي شوند:
Long term ( indwelling ) / Foley سوند دراز مدت
Short term / Neltan سوندكوتاه مدت
سوندهاي مخصوص آقايان كه تحت عناوين :
Condom Catheters , Male Catheters ,* Penile sheath catheters
اسلاید 20 :
URINE COLOR
Normal Urine Is Light Yellow to Yellow to Dark Yellow
