بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
ایل بختیاری
اسلاید 2 :
ایل بختیاری
ایل بختیاری، از قدیمیترین ایلات فلات ایران میباشد، که در بخشهای جنوبغربی، غرب و تا حدودی، جنوب ایران زندگی میکند. مردم بختیاری یا لرهای بختیاری جزئی از مردم لر بشمار میآیند. بختیاریها به گویش بختیاری که یکی از شاخههای زبان لری است تکلم میکنند. بنا به سرشماری عشایر کوچنده در ۱۳۸۷ تنها ۱۴۰۳۴۲ نفر از بختیاریها هنوز به زندگی عشایری ادامه میدهند.
اسلاید 3 :
محل سکونت
بختیاریها، در بخشی از استانهای چهارمحال و بختیاری و خوزستان، اصفهان و قسمتی از شرق لرستان ساکن هستند.
چهارمحال و بختیاری، شامل: چهار محل، به نام لار، کیار، میزدج، گندمان و سرزمینهای بختیاری، میباشد و از این رو نام آن را چهار محال و بختیاری نامیدهاند.
سرزمینهای بختیاری از طرفی شهر سمیرم در استان اصفهان تا شهر دورود در استان لرستان و از طرفی دیگر از شهرستان رامهرمز در استان خوزستان تا شهر داران در استان اصفهان را در بر میگیرد.
این سرزمینها به دو بخش ییلاقی و قشلاقی تقسیم میشود.
اسلاید 4 :
طوایف ایل بختیاری
ایل بختیاری دارای تقسیمات طایفه ای سازمان یافته ای است که به دو شاخه اصلی،هفت لنگ وچهارلنگ تقسیم می شود.
هر شاخه، به نوبه خود، از چند باب تشکیل شده و هر باب؛ از چند طایفه، هر طایفه؛ از چند تیره و هر تیره؛ از چند تش و هر تش؛ از چند اولاد و هر اولاد؛ از چند خانوار، تشکیلشده است. خانوار کوچکترین بخش، در تقسیمات ایل بختیاری محسوب میشود.
هفتلنگ
شاخه 7لنگ شامل چهار باب می باشد که عبارتند از : بابادی ، دورکی، دینارانی باب، بهداروند باب
چهارلنگ
چهارلنگ شامل پنج باب است: محمود صالح ، زلکی ، ممیوند ، کیان ارثی ، موگویی
اسلاید 5 :
وجه تسمیه بختیاری
کلمه بختیاری، به تنهایی، خوشبخت معنی میدهد که بعضی از رؤسای طوایف به این نام شهرت داشتهاند و بعدها تمام افراد ایل به این نام شناخته شدهاند.
برای نخستین بار، حمدلله مستوفی در شمارش تبارهای لر بزرگ ، از بختیاریها نام بردهاست. تباری که پس از نیرومند شدن آوازه بیشتری یافت .
تقسیمبندی مردم لر به لربزرگ و کوچک به زمان حکومت هزاراسپیان در منطقه لرستان بازمیگردد. نام لر کوچک نیز به مردمان استان لرستان و ایلام امروزی داده شده بود.پیش از چیرگی مردمان هند و اروپایی تبار سرزمین بختیاری ها جزئی از کشور عیلام بودهاست.
اسلاید 6 :
کوچ ایل بختیاری
اگر چه در دهههای آغازین قرن حاضر گروههای بسیاری از ایل بختیاری نیز همانند سایر ایلها و عشایر ایران یکجانشین شدند، اما هنوز هم بخشی از ایلهای بختیاری، کوچرو هستند.
کوچروهای بختیاری زمستان را در دشتهای شرق خوزستان و تابستان را در بخشهای غربی چهارمحال و بختیاری به سر میبرند. به مسیرهای کوچ در اصطلاح ایل راه میگویند.
اسلاید 7 :
گویش های بختیاری
گویش بختیاری یا گویش لری بختیاری، گویش مردم بختیاری است. گویش بختیاری از جمله گویشهای جنوب غربی ایران و یکی از شاخههای گویش لری به شمار میرود.
این گویش تفاوتهای اندکی با سایر شاخههای گویش لری از جمله لری خرمآبادی و لری بویراحمدی دارد.
گویش بختیاری به طور کلی به چهار دسته تقسیم میشود:
• گویش بخش خاوری که تحت تأثیر لری کهگیلویهاست.
• گویش منطقه جنوبی که تحت تأثیر گویش طایفهٔ بهمئی بودهاست.
• گویش منطقه چهارلنگ
• گویش بخش میانی
اسلاید 8 :
تن پوش
پوشش زنان:
پوشش سر لچک و مینا:
1. لچک کلاهی است که زیر مینا استفاده و با انواع سکههای قدیمی، مروارید، سنگ و پولک تزیین میشود و انواع گوناگون دارد. سیخکی، ریالی، صدف، که رایجترین آن ریالی میباشد که از سکههای قدیمی استفاده میشود.
۲. مینا: روسری از جنس حریر و ابعاد بسیار زیاد به شکل مستطیل است که بهصورت بسیار ویژهای به سر میکنند.
اسلاید 9 :
3.تنپوش زنان بختیاری: پیراهنی است به نام جومه یا جوه این پیراهن معمولاً دو چاک در اطراف کمر دارد و تا پایین کمر میرسد و زیر آن دامن بسیار پرچینی به نام شولارقری میپوشند .
4.جلیقه: روی پیراهن پوشیده میشود که از جنس مخمل است. همچنین زنان بازوبندی (بازیبند) نیز بدست میکنند که با مهرههای رنگی و سنگ تزیین میشود. البته استفاده از آن خیلی عام نیست و بیشتر در عروسی پوشیده میشود.
۵. پوشش پایین تنه: از شلواری معمولی و گیوه استفاده میشود.
رنگ لباس زنان بختیاری، الهام گرفته از طبیعت است. زنان و دختران جوان در رختهای خود از رنگهای روشن استفاده میکنند و رنگ لباس خانمهای مسن به دلیل احترام به سن و سال آنها تیرهاست.
اسلاید 10 :
پوشش مردان:
۱. سرپوش مردان بختیاری کلاهی نمدی است به رنگهای مشکی، قهوهای روشن و تیره و سفید که به آن کلاه خسروی هم گفته میشود. در ابتدا خوانین کلاه سفید رنگ خسروی بسر میگذاشتند اما بعد از اینکه رضا شاه آنان را تخت قاپو کرد آنان را نیز از پوشیدن لباس بختیاری نیز منع کرد، به همین دلیل به مرور زمان کلاه سفید جای خود را به کلاه سیاه مردم عادی داد. امروزه دیگر کودکان کلاه سفید خسروی بسر میگذارند. کلاه خسروی همانطور که از نامش پیداست، طرحش از کلاه خسروان، پادشاهان ساسانی است که این خود نشان دهندهٔ قدمت تاریخی فرهنگ منطقه میباشد.
اسلاید 11 :
2.در ابتدا مردان بختیاری بالاپوشی به نام قـَبا داشتند که از کنار چاک داشت و هینطور از آستینهای فراخی برخوردار بود، اما بعد منع لباس توسط رضاشاه، بالا پوشی بنام چوقا که راعیت آنرا میپوشید متداول شد که دست باف زنان عشایر است. چوقا از پشم بز به دو رنگ سیاه و سفید تهیه میشود و خاصیت ضد باران دارد، گرما را در زمستان نگهمیدارد و در تابستان رطوبت و خنکی را حفظ میکند. نقشهای چوقا، ستونهایی کوتاه و بلند هستند و طرح این ستونها رااز ساختمانهای دوره هخامنشی میدانند. قبا برگرفته از طراحی اشکانی است.
اسلاید 12 :
3. برای پوشش پایین تنه از شلواری به رنگ مشکی استفاده میگردد که شلواری گشاد و بسیار آزاد است. در این سالهای اخیر به دلیل استفاده از محصولات پارچهای کارخانه دبیت منچستر انگلستان به آن شلوار دبیت نیز گفته میشود. پوشش پا گیوهاست که در تابستان رطوبت و خنکی را حفظ میکند و در زمستان گرما را نگه میدارد. از مجسمه برنزی که در ایذه مالمیر بختیاری کشف گردیده مجسمه مردشمی درموزه ایران باستان، چنین بهنظر میرسد که این شلوار نیز از البسهٔ دوران اشکانی باشد.
اسلاید 13 :
هنر تیر اندازی
مردان دلاور ایل بختیاری از دیر بازبه سوار کاری و تیراندازی شهره بودند. چنانکه دسته برجسته تیر اندازان ارتش ایران در دورههای صفوی، افشاریه، زندیه و قاجار از نخبگان تیراندازان ایل بختیاری تشکیل میشد.
بزرگان ایل اول فنی را که به فرزندان خود میآموزند ،تیر اندازی و سوارکاری است. تیر اندازان بختیاری گاه چنان در این فن مهارت پیدا میکنند که میتوانند سواره و به تاخت روی دو پا بایستند و شیء متحرک را هدف قرار دهند.
از جمله دلاورمردیهای تیر اندازان و سوار کاران بختیاری میتوان نقش انکارناپذیر ایشان در قیام مشروطه، فتح تهران و همچنین در طول هشت سال جنگ ایران و عراق اشاره کرد.
اسلاید 14 :
موسیقی
موسیقی مردم بختیاری را میتوان شاخهای از موسیقی لری دانست.
این موسیقی به وسیله سازهایی مانند سرنا و کُرنا و کوس و سازهای بادی کوچکتر از سرنا و کرنا نواخته میشود. توشمال که سرپرستی موسیقی را در ایل بر عهده دارد، اکنون هم در مجالس عروسی و مراسم سوگواری، وظیفه اجرای موسیقیهای محلی مردم بختیاری را بر عهده دارد.
اسلاید 15 :
شیرهای سنگی
شیرهای سنگی از نمادهای فرهنگ مردم بختیاری است، که در گویش لری، برد شیر گفته میشود. بختیاریها معمولاً بر سر مزار جوانان، پهلوانان و بزرگان خود شیر سنگی قرار میدادهاند.
شیر سنگی، تندیسهایی از جنس سنگاند که در گذشته توسط سنگتراشهای ایل بختیاری در ایران، در استان چهارمحال و بختیاری و شمال استان خوزستان به شکل شیر تراشیده میشدند و به نشانهٔ شجاعت، دلاوری و ویژگیهایی چون هنرمندی در شکار و تیراندازی در جنگ و مهارت در سوارکاری، بر آرامگاه بزرگان قوم خود قرار میدادند.
اسلاید 16 :
سرشناس ها
سرداراسعدبختیاری ازسران انقلاب مشروطه وفاتح تهران
صمام السلطنه نجفقلی خان بختیاری نخست وزیردولت مشروطه ایران
حسینقلی خان ایلخانی مقتدرترین ایلخان بختیاری
ابراهیم خان ضرغام السلطنه ازسران انقلاب مشروطه وفاتح اصفهان
محمد تقی خان رئیس ایل بختیاری درزمان فحتعلی شاه قاجار
علیمردان خان بختیاری استبداد ستیز بختیاری در زمان رضاشاه پهلوی
جعفر خان سردار بهادر از فرماندهان انقلاب مشروطه، وزیر جنگ قاجاریه، وزیر پست و تلگرا در زمان رضاشاه پهلوی
امامقلی خان حاجی ایلخانی برادر حسینقلی خان ایلخانی و ایلخان بختیاری بود
خسرو خان سردار ظفر از سران انقلاب مشروطه و برادر کوچکتر سردار اسعد بختیاری
شاپور بختیار آخرین نخست وزیر ایران در دوره پهلوی
امیر مفخم بختیاری فرمانده قشون نظامی ایران در زمان قاجاریه و از سران انقلاب مشروطه
ثریا اسفندیاری بختیاری ملکه سابق ایران در زمان پهلوی دوم
