پاورپوینت شناخت خصوصیات و ویژگیهای رشدی دانش آموزان

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

شناخت خصوصيات و ويژگيهاي رشدي دانش آموزان
ویژگی های رشد حرکتی دانش آموزان

اسلاید 2 :

هدف كلي
آشنايي با مراحل رشد جسماني و حركتي دانشآموزان در دورههاي مختلف تحصيلي

هدفهاي رفتاري
لزوم آگاهي معلمان تربيتبدني از مراحل رشد جسماني و حركتي دانشآموزان
2. فوايد شناخت اصول و مراحل رشد جهت برنامهريزي درس تربيتبدني در مدارس.
3. خصوصيات جسماني كودكان 2ـ6 سال.
4. خصوصيات و ويژگيهاي روانيـ حركتي كودكان 2ـ6 سال
5. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي كودكان 2ـ6 سال

اسلاید 3 :

6. خصوصيات و ويژگيهاي جسماني دانشآموزان 6-9 سال
7. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي دانشآموزان 6ـ9 سال
8. خصوصيات و ويژگيهاي روانيـ حركتي دانشآموزان 6ـ9 سال
9. خصوصيات و ويژگيهاي جسماني دانشآموزان 9ـ12 سال
10. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي دانشآموزان 9ـ12 سال
11. خصوصيات و ويژگيهاي روانيـ حركتي دانشآموزان 9ـ12 سال
12. خصوصيات وويژگيهاي جسماني و عاطفي دانشآموزان 12ـ18 سال
13. خصوصيات و ويژگيهاي روانيـ حركتي دانشآموزان 12ـ18 سال

اسلاید 4 :

ضرورت شناخت ويژگيهاي رشدي دانشآموزان
بررسي و مطالعة خصوصيات رشدي دانشآموزان در هر دورة سني، اطلاعات مناسبي را در اختيار معلمان تربيتبدني قرار ميدهد كه مهمترين آن عبارتاند از:
الف) آنان ميتوانند با معيارهاي مناسبي كه براي هر يك از مراحل رشد جسماني مثلِ ارتباط قد با وزن، وزن با سن، اندازة قد و سن دانشآموزان وجود دارد، ميزان رشد طبيعي دانشآموزان را تشخيص دهند.
ب) نيز ميتوانند دانشآموزان را ازحيث رشد جسماني و رواني ـ حركتيطبقهبندينمايند.
ج)آشنايي با مراحل رشد و تكامل سبب ميشود كه دانشآموزان نابهنجار و غيرعادي از دانشآموزان عادي متمايز شوند و تحت تربيت ويژه قرار گيرند.

اسلاید 5 :

د) همچنين معلمان تربيتبدني قادر خواهند شد ميزان ارتباط مظاهر زندگي و پديدههاي اجتماعي با رشد جسماني را بهتر درك نمايند.
ه) با مطالعة علمي رشد و تكامل دانشآموزان معلمان تربيتبدني ميتوانند دانشآموزان را در محيطهاي مختلف با يكديگر مقايسه كرده و تأثير محيط و فرهنگ موجود را در چگونگي رشد و تكامل آنان بشناسند و تا حد امكان بكوشند محيطهاي مناسبي براي فعاليتهاي جسماني و ورزشي آنان ايجاد نمايند.
و) مطالعة رشد و تكامل و ويژگيهاي مرحلهاي آن نشان ميدهد كه در هر مقطع سني از دانشآموزان چه انتظاري بايد داشت.
ز) علاوه بر اين، معلم تربيتبدني را قادر ميسازد كه فعاليتهاي مناسب جسماني و ورزشي را متناسب با مراحل طبيعي رشد دانشآموزان از كلاسهاي اول تا چهارم دبيرستان انتخاب كنند.
ح) مطالعة اصول و قوانين رشد و تكامل جسماني دانشآموزان به معلمان تربيتبدني در شناخت نوع رفتارها، گرايشها و برخوردهاي متناسب در هر سني كمك ميكند.

اسلاید 6 :

ما در بخشهاي مختلف اين فصل به بررسي سه نوع خصوصيت جسماني، عاطفي ـ شناختي و رواني ـ حركتي كودكانِ 3ـ6 سال و دانشآموزان 6ـ9 سال و 9ـ12 سال و 12ـ18 سال خواهيم پرداخت. هدف از بررسي خصوصيات و ويژگيهاي جسماني، مطالعة وضعيت ظاهري دانشآموزان از جنبههايي همچون ميزان طول قد، ميزان وزن، تواناييهاي عضلاني و وضعيت اسكلتي است. هدف از بررسي و مطالعة خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي و شناختي دانشآموزان، رفتارهاي منبعث از احساسات، گرايشها و علايق آنان مانند نظم و انضباط، قبول مسئوليت، روحية ورزشكاري، احترام به قوانين، همكاري با ساير بازيكنان همدستهاي، اطاعت از معلم و غيره است.

اسلاید 7 :

1. خصوصيات و ويژگيهاي رشدي كودكان پيشدبستاني 3ـ6 سال
1ـ1. خصوصيات جسماني
آهنگ رشد جسماني كودكان در سالهاي اول زندگي تا ششسالگي بسيار سريع است. در اين دوره رشد اندامهاي تحتاني (پاها) نسبت به تنه سريعتر است. افزايش رشد طولي بدن و تسريع در رشد استخوانها نقش مهمي در افزايش وزن بدن دارد. به وزن بدن كودكان در اين دوره تقريباً، در هر سال دو كيلوگرم و به طول قد نيز، در هر سال، حدود 6 سانتيمتر اضافه ميشود. قد تقريبي يك كودك معمولي در پنجسالگي حدود 115 سانتيمتر و وزن تقريبي او حدود 23 كيلوگرم ميباشد.
در اين سنين پاها سريعتر از دستها و دستها سريعتر از تنه و تنه سريعتر از جمجمه رشد ميكند. رشد عضلهها نسبت به وزن بدن تا پنجسالگي ثابت است، به طوري كه وزن عضلهها 25% وزن بدن را تشكيل ميدهد. به دليل رشد ناكامل استخوانهاي بدن و ميزان مصرف كمتر مواد معدني فشارهاي جسماني سنگين را نميتوانند تحمل كنند.

اسلاید 8 :

1ـ2. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي
كودكان سه تا شش سال معمولاً قادر نيستند واكنشهاي عاطفي و هيجاني خود را كنترل نمايند. كودك، در آغاز، نسبت به مواردي چون شادي، ترس، خشم، حسادت، كينه و اينگونه حالتها، واكنشي از خود نشان نميدهند اما رفته رفته ياد ميگيرد كه در برابر اين حالتها چگونه بايد رفتار كند. نكتة مهم اين است كه مربيان بدانند چه عواملي يا وضعيتي كودك را شاد يا عصباني يا اندوهگين يا ترسان ميكند. وقتي كودك بهنجار بداند كه براي عمل به خواستههايش حد و حدودي وجود دارد خويشتندار ميشود. اگر بتوانيم كودكان را به موقع از عواملي كه موجب ترس و خشمشان ميشود آگاه كنيم و با علاقه به سازندگي و پرورش نيروهاي هيجاني آنان بپردازيم، ميتوانيم اميدوار باشيم كه در راه آرامش و امنيت رواني آنان گامهاي مؤثري برداشتهايم. كودكان سه و چهار ساله براي فرونشاندن خشم خود بيشتر از زبان استفاده ميكنند و داد و فرياد راه مياندازند. اما كودكان پنج و شش ساله غالباً از راه كنارهگيري و قهر كردن و جريحهدار كردن احساسات ديگران خشم خود را تسكين ميدهند.

اسلاید 9 :

1ـ3. خصوصيات رواني ـ حركتي
كودك در اين سنين فعال و پرانرژي است و بازي كردن را حتي در تمام ساعات روز دوست دارد. بنابراين، ميبايست براي كودكانِ اين سنين محيطي را ايجاد كرد تا بتوانند آزادانه به فعاليت و حركت بپردازند. اهم خصوصيات روانيـ حركتي كودكان سه تا شش ساله عبارت است از:
الف) در سنين دو تا سهسالگي ديد و بينايي چشم تقويت ميشود، ولي هنوز هماهنگي كامل بين دست و چشم به وجود نيامده است.
ب) به دليل رشد ناهماهنگ اندامهاي مختلف بدن مثل (بزرگي شكم نسبت به اعضاي ديگر يا جلو بردن شانهها) برنامههاي حركتي و بازي و حركات آزاد و مداوم باعث هماهنگي در رشد متناسب همة اندامهاي بدن ميشود.
ج) كودك سه ساله قادر به حركات جنبشي بنيادي مثل دويدن، پريدن و صعود كردن است. كودك در اين سن به راحتي قادر است از پاهاي خود در ايجاد انواع حركات استفاده كند.

اسلاید 10 :

د) كودك در سهسالگي با هر دو پاي خود ميپرد، صعود ميكند، از پلهها به راحتي بالا ميرود، به طور طبيعي ميدود و جاهايي كه لازم باشد تعادل خود را حفظ ميكند.
ه) كودك در سن چهارسالگي ميتواند به راحتي روي پنجههاي پا راه برود. در بهكار بردن دستها، پاها و بازوان بيشتر از كار كردن با انگشتان مهارت دارد.
و) روي سه چرخه مينشيند و پا ميزند، خودش به تنهايي لباس و كفشهايش را ميپوشد و ميتواند از دستهاي خود براي آويزان شدن استفاده كند.
ز) مهارت توپگيري از سن چهارسالگي شروع ميشود و نيز كودك ميتواند برخي مهارتهاي تركيبي را انجام دهد.
از آنجا كه كودك در نخستين مراحل كسب تجارب حركتي است، ارائة برنامههاي حركتي و فعاليتهاي جسماني صحيح در اين دوره حائز اهميت بسيار است. مجموعه فعاليتهايي كه براي كودكان سه تا شش سال در نظر گرفته ميشود بايد بسيار آسان و ساده باشد، به نحوي كه كودك بتواند آنها را انجام دهد.

اسلاید 11 :

2. خصوصيات و ويژگيهاي رشدي كودكان 6 تا 9 سال
2ـ1. خصوصيات جسماني
كودكان در ششسالگي وارد مرحلة دوم زندگي رشدي خود ميشوند. رشد طولي آنها نسبت به دوران قبل كندتر ميشود. ولي رشد عرضي آنها سريعتر، و، به همين دليل، عضلهها نيز بزرگتر و حجيمتر ميشود، به طوري كه 75 درصد وزن بدن آنها را ماهيچههاي بدن تشكيل ميدهد. يك كودك معمولي در ششسالگي حدود 123 سانتيمتر قد و حدود 23 كيلوگرم وزن دارد. يك كودك نه ساله نيز 139 سانتيمتر قد و حدود 28 كيلوگرم وزن دارد.
سيستم عصبي در عضلات كوچك هنوز كارايي لازم را پيدا نكرده است و كودك در اجراي حركات و فعاليتهاي جسماني عضلات بزرگ بدن را به كار ميگيرد. به دليل كاهش برجستگي شكم در سنين بعد از 6 سالگي ميزان انعطافپذيري مفاصل بدن بيشتر ميشود. در دانشآموزان كلاس اول دبستان هنوز هماهنگي كامل بين چشمها، دستها و پاها وجود ندارد و اين موضوع باعث ميشود كه كودكان براي عمل به مهارتهاي ورزشي حركات زايد و غير ضروري نيز داشته باشند.
در سنين شش تا نهسالگي شكلگيري بدن تدريجي و رشد استخوانها در جهت افزايش ضخامت آنهاست. در اين سنين، در هنگام فعاليتهاي جسماني، به دليل كوچكبودن ششها تعداد تنفس و ضربان قلب به سرعت افزايش پيدا ميكند و حركات ورزشي شديد كودك را به نفس نفس وا ميدارد. پس معلم تربيتبدني ميبايست در نحوة ارائه و اجراي تمرينات بيش از پيش دقت كند.

اسلاید 12 :

2ـ2. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي
ويژگيهاي عاطفي كودكان شش تا نه ساله با خصوصيات كودكان سنين پيشين متفاوت است، به عنوان مثال، كودك از ششسالگي به بعد كمكم ياد ميگيرد كه چگونه واكنشهاي عاطفي و هيجاني خود را كنترل كند. كودكان در اين دوره سرشار از عواطف و احساساتاند و به سبب حساسيت فراوان از وقايع زندگي به شدت متأثر ميشوند و اين تأثير، پايههاي عواطف آنان را در آينده بنا ميكند.
انواع واكنشهاي عاطفي در اين دوره عبارتاند از: خشم، ترس، حسادت، كنجكاوي، لذت، محبت، هيجانات شديد و غيره. دانشآموزان كلاس اول و دوم بايد خود را با وضعيت جديد سازگار كنند، هر چند كه در دورههاي بعد نيز اغلب دچار مشكلات عاطفي و رفتاري ميشوند. كودكان در اين دوره ممكن است هيجانات خود را به شيوههاي مختلفي تخليه كنند. انتقام و درگيريهاي بدني در اين دوره و، به ويژه، در هنگام تمرينات ورزشي رايج است. بازي و فعاليتهاي ورزشي وسيلة بسيار مناسبي براي تخلية هيجاني در اين دوره است و نظارت معلم تربيتبدني بر كلاس بسيار ضروري است تا كلاس تربيتبدني محل انتقامگيري بين دانشآموزان نشود.

اسلاید 13 :

در سن 8 سالگي دانشآموزان ياد ميگيرند كه به تدريج بر اميال خود مسلط شوند و قوانين و مقررات ورزشيِ فراگرفته را رعايت كنند. در اين دوره، كودكان ياد ميگيرند به ديگران اعتماد كنند و حس ابتكار و استقلال در آنان پرورش مييابد. كودكان سنين هشت و نهسالگي صاحب شخصيت پايدارتري نسبت به گذشته هستند. در اين سنين تأثيرپذيري كودك از اشخاص مورد علاقه، به ويژه معلم، بيشتر ميشود. معلم تربيتبدني، با تنظيم برنامههاي ورزشي مناسب، از گرايش افراد به فعاليتهاي ورزشي به نحو سودمندي استفاده ميكند و برخي قوانين و مقررات اجتماعي مثل رعايت نظم، همكاري و مسئوليتپذيري را در كلاسهاي تربيتبدني به دانشآموزان آموزش ميدهد.
در اواخر اين دوره يعني نهسالگي گرايش دانشآموز به فعاليتهاي اجتماعي افزايش مييابد و دوست دارد در بازيهاي گروهي چندنفره شركت كند.

اسلاید 14 :

2ـ3. خصوصيات رواني ـ حركتي
دانشآموزان كلاسهاي اول تا سوم دبستان در معرض تجربههاي بزرگ قرار دارند. عادت به كمكاري و يا فعاليت و تحرك در اين دوره در دانشآموزان پديد ميآيد. بنابراين، لزوم تدوين برنامههاي مناسب حركتي در برنامههاي آموزشي براي همة دانشآموزان كلاس امري اجتناب ناپذير مينمايد.
در اين دوره رشد حركتي در دختران و پسران متفاوت است. دختران در مهارتهاي مربوط به ماهيچههاي كوچك و ظريفتر كه نياز به دقت بيشتري دارد (مثل نقاشي، خياطي، بافندگي و.. بر پسران برتري پيدا ميكنند. در حالي كه پسران در مهارتهاي مربوط به ماهيچههاي درشتتر و قويتر مثلِ پرش، پرتاب توپ بسكتبال و واليبال، توپزدن با پا بر دختران برتري مييابند.

اسلاید 15 :

دانشآموزان در سنين شش تا نه سال بايد در مهارتهاي بنيادي در قالب بازيهاي ورزشي نظيرِ انداختن و گرفتن توپ، ضربه زدن به توپ، راه رفتن، دويدن، صعود كردن، و نيز مهارتهايي مثل دوچرخه سواري، شنا و غيره مهارت كافي پيدا كنند. البته مهارتهاي بنيادي در ابتداي اين دوره اهميت بيشتري دارد و هرچه سن دانشآموز بالا ميرود و به سنين بلوغ نزديك ميشود، علاقه به بازي و اجراي مهارتهاي پيچيدهتر جاي خود را به علاقه به سرگرميها و تفريحات ميدهد. سرعت انتقال مهارت كودكان در اين سالها در حدود نصف ميزان سرعت انتقال بزرگترهاست.
در اجراي حركات نيز پيشرفتهايي حاصل ميشود; به طوري كه طول قدمها در راه رفتن و دويدن بيشتر و تعادل بدن كاملتر ميشود. جهيدن، پريدن و ليلي كردن را خيلي سريع ياد ميگيرند و نواقص مهارتي خود را رفته رفته مرتفع و با چابكي و زيبايي حركت را انجام ميدهند و قادرند از روي موانع كوتاه بپرند.

اسلاید 16 :

3. خصوصيات و ويژگيهاي رشدي دانشآموزان 9 تا 12 سال
3ـ1. خصوصيات جسماني
مهمترين ويژگيهاي جسماني اين دوره عبارتاند از:
الف) ميانگين افزايش وزن، در هر سال، 2/3 كيلوگرم و معدل رشد قد، در هر سال، 5 سانتيمتر است. يك نوجوان دوازده سالة معمولي حدود 153 سانتيمتر قد و حدود 42 كيلوگرم وزن دارد.
ب) رشد عمومي بدن دختران سريعتر از پسران است، اما پسران توانايي و قدرت عمومي بيشتري دارند.
ج) رشد قد دانشآموزان به كندي انجام ميشود، اما به وزن بدن و نيروي جسمي آنها افزوده ميشود.
د) دانشآموزان در اين سنين، به سبب افزايش رشد استخوانها و بافتهاي پيوندي و افزايش قطر عضلات قابليتهاي جسماني آنها نيز به ميزان بسيار زيادي توسعه مييابد.
ه) دانشآموزان در اين سنين خستگي ناپذيرند.
و) در سنين نه تا دوازدهسالگي ساعد و دستها رشد بيشتري دارند و بلندتر ميشوند.
ز) مقاومت بدن دانشآموزان در مقابل بيماريها زيادتر ميشود .

اسلاید 17 :

3ـ2. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي
در اين سنين مقبوليت دانشآموزان از طرف گروه همسالان، از جنبة عاطفي، براي آنها بسيار مهم است و واكنشهاي عاطفي از خود نشان ميدهند، خشم و نفرت نمود واكنشهاي آنهاست، مهر و محبت را دوست دارند. معني و مفهوم شكست را ميفهمند و راههاي موفقيت را تجربه ميكنند. دانشآموزان در اين سنين با آگاهي به عواطف و احساسات دروني ديگران احترام ميگذارند و اين احترام و بينش، اساس روحية قهرماني و جوانمردي آنها را پايه گذاري ميكند. به موازات افزايش مهارتها، از ناراحتي و عصبانيت آنها در رويارويي با شكست كاسته ميشود.
. سالهاي آخر دبستان، دورة ايجاد حس قضاوت و تشخيص ارزشهاي موجود اجتماعي است. وجود اين حس، كه مهمترين عامل بهسازي زندگي انسانهاست، در سنين نه تا دوازدهسالگي احساس ميشود. در اين دوره مهمترين اهداف و برنامههاي تربيتبدني، جهتدادن به واكنشهاي عاطفي دانشآموزان در مقابل پيروزي و شكست در بازيها، آگاهي و شناخت صحيح از ميزان تواناييهاي واقعي دانشآموزان، كمك به تقويت مهارتهاي حركتي پايه در آنان و تقويت ارتباط با گروههاي همسال در بين آنان است.

اسلاید 18 :

3ـ3. خصوصيات و ويژگيهاي رواني ـ حركتي
در اين دوره يكي از عوامل پذيرش و عضويت در گروه، تواناييهاي حركتي و قدرت جسماني است. به همين علت افراد سعي ميكنند تواناييهاي جسماني خود را افزايش دهند و از تناسب اندام و زيبايي ظاهري برخوردار شوند. در اين سنين، مهارتهاي ورزشي به سرعت افزايش مييابد. حركات و مهارتهاي ورزشي، زيباتر، كاملتر، صحيحتر و با قدرت بيشتري انجام ميشود. اجراي مهارتهاي ورزشي منظم و از زيبايي خاصي برخوردار است. تسلط بر انجامدادن مهارتها، به شرط اينكه در سنين قبل مهارتهاي پايه را به خوبي فراگرفته باشند، به نحو چشمگيري افزايش مييابد. نوجوانان در اين سنين به ورزشهاي قدرتي و انفرادي علاقه نشان ميدهند، و از وسايل ورزشي واقعي و استاندارد استفاده ميكنند. علاوه بر اين، ورزشهاي سخت و هيجان انگيز انجام ميدهند، مثل، بالانس زدن، پرش، حركات ريتميك و تعادلي. بيشتر آنان به حركات تحسينبرانگيز مانند معلق زدن و حركات سخت و قدرتي براي جلب نظر ديگران علاقة خاصي پيدا ميكنند

اسلاید 19 :

4. خصوصيات و ويژگيهاي دانشآموزان 13ـ17 سال
4ـ1. خصوصيات جسماني
اين دوره يكي از بحرانيترين دورههاي زندگي است. بسياري از دانشآموزان به بلوغ جسماني خود رسيدهاند. در اين سنين، پسران رشد جسماني تدريجي دارند در حالي كه رشد جسماني دختران سرعت بيشتري دارد. بروز ويژگيهاي دوران بلوغ در دختران، به خصوص در اواخر يازدهسالگي، سبب تفاوتهاي جسماني آشكار آنها با پسران ميشود. رشد عرضي اندامهاي بدن تا سيزدهسالگي ادامه مييابد. دندهها در ناحية قفسة سينه به طور كامل شكل مايل و خميده به خود ميگيرند و سبب افزايش فضاي قفسة سينه و رشد ماهيچههاي قلب ميشوند.
نوجوانان در حدود شانزدهسالگي كم و بيش قد و قوارة دائمي خود را پيدا ميكنند.
دخترها و پسرهاي نوجوان نسبت به كوتاهي يا بلندي، چاقي يا لاغري و تناسب اندام خود بيش از حد حساساند. رشد استخوانهاي دست و پا در اين دوره زياد است. عضلات به سرعت رشد ميكند و به قطر آنها افزوده ميشود ولي استخوانبندي هنوز به طور كامل محكم نشده است.

اسلاید 20 :

4ـ2. خصوصيات و ويژگيهاي عاطفي
يكي از ويژگيهاي مهم رشد عاطفي نوجوانان در اين مرحله سازش يافتن با احساسهاي جديدي است كه در نتيجة دگرگونيهاي جسماني پديد آمده است. اين احساسها بيشتر حالت برانگيختگي دارند. حتي پسران و دختراني كه به پدر و مادرشان علاقه دارند، در هنگام برخورد با آنان غالباً از خود سوءظن، بياعتمادي، خشم و برافروختگي نشان ميدهند. با افزايش سن تقويمي، توانايي آنان در درك معاني و كسب معرفت، بينش و آگاهي و، همچنين، توانايي آنها بر طولانيتر شدن زمان تمركز حواس بر روي يك موضوع بيشتر ميشود. در اواخر سالهاي تحصيلي توجه و نگرانيهاي دانشآموزان دربارة هدفهاي آينده، انتخاب شغل و تشكيل خانواده بيشتر ميشود. در اين سنين معلمان ميبايست نقش مشاوري با حوصله و راهنمايي صبور را بر عهده گيرند و در اين دورة بحراني، دانشآموزان را راهنمايي كنند.