بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
قواعد عربی 2
عربی عمومی دوم دبيرستان
إنّا أنزَلناهُ قُرءاناً عَربيّاً لعلّکُم تَعقِلون.
بسم الله الذّی خلَق
اسلاید 2 :
فهرست
درس اول (7-3)
درس دوم و سوم (23-8)
درس پنجم (49-41)
درس ششم (57-42)
درس هفتم (64-58)
درس هشتم (69-65)
درس نهم (72-70)
درس دهم (80-73)
درس چهارم (40-24)
اسلاید 3 :
درس اول (معرفه و نکره)
اسم را از نظر شناختن به دو نوع تقسيم مي كنند:
اسم معرفه و اسم نكره
اسم مَعرفه: اسمي شناخته شده است كه بر فرد يا چيزمشخّصي
دلالت مي كند و يا براي بار دوم در جمله تكرار مي شود.
اما اسم نَكره: اسمي ناشناس است كه بر فرد يا چيز نامعلومي دلال
مي كند.
مثال: ديروز پسري را در بازار ديدم: رأيتُ ولداً فـﻰ السّوقِ أمسِ.
نکره معرفه نکره معرفه
اسلاید 4 :
درس اول (معرفه و نکره)
در فارسي، معمولاً معرفه نشانه ندارد ولي نشانه نكره سه چيز است:
يك، يكي، ی، يك+ ي . مثال:
معرفه: مرد
مردي
نكره يك مرد
يك مردي
معمولاً نشانه نكره در عربي تنوين است: ــًـ ــٌـ ــٍـ
اسلاید 5 :
درس اول (معرفه و نکره)
آيا اسم خاص داراي تنوين نكره است؟
خير اسم خاص حتي اگر تنوين داشته باشد؛ نكره نيست بلكه معرفه
است.
مثال: أشهَدُ أنَّ محمّداً رسولُ اللهِ.
در اين مثال، «محمداً» معرفه است.
اسلاید 6 :
درس اول (معرفه و نکره)
انواع اسم معرفه: در زبان عربي، اسم معرفه شش نوع است:
1- اسم معرفه به « ال » : الذِّئب: گرگ
2- ضمير: هو، أنتِ
3- عَلَم: ناصرٌ، سوسنُ، بغدادُ
(اسم عَلَم يعني اسم خاص. نامي كه مخصوص يك فرد، يك مكان و يا يك چيز
است)
4- موصول: الّذى، الّتـى، الّذينَ، اللّاتـﻰ، مَنْ، ما
5- اشاره: هذا، هذه، هذانِ، هاتانِ، هؤلاءِ، ذلك، تلك، أولئك
6- اسم معرفه به اضافه:بابُ الغُرفة، محفظةُ جوادٍ.
(هر گاه اسمي به اسم معرفه اي ديگر اضافه شود؛ اسم اوّل از نكره بودن خارج شده
معرفه مي گردد.)
اسلاید 7 :
درس اول (معرفه و نکره)
آيا به نظر شما «ال» و «تنوين» با هم در يك اسم مي آيند؟
خير، زيرا ال نشانه معرفه و تنوين، نشانه نكره است و نمي شود با هم
بيايند.
مضاف « ال» و « تنوين» نمي گيرد.
اسلاید 8 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
ظاهری
علامت های اعراب محلی
تقديری
علامت های اعراب، عبارتند از: ــَـ ــُـ ــِـ ــًـ ــٌـ ــٍـ ــْـ
به اين علامت ها اعراب ظاهري مي گويند.
هرگاه اعراب كلمه اي ظاهر شد؛ مي گوييم اعراب آن كلمه ظاهري است.
مثلاً در اين كلمات مي بينيم كه اعراب كلمات، ظاهر شده پس اعراب آنها
ظاهري است.
القربةُ ثقيلةٌ للمرأةِ. يرسمُ الطالبُ صورةَ جبلٍ علي اللوحِ.
اسلاید 9 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
اعراب محلّي در كلماتِ مبني است كه در كلاس اوّل با آن آشناشده ايد.
كدام كلمات مبني هستند؟ ضميرها، اسم هاي اشاره، اسم استفهام،
اسم موصول، فعل ماضي، فعل امر، دو صيغه جمع مؤنث در فعل
مضارع، حروف.
اعراب اسم هاي مبني، محلي است. ضمناً اعراب جمله و شبه جمله
نيز محلّي است.
شبه جمله چيست؟ شبه جمله همان جار و مجرور است.
اسلاید 10 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
اعراب ظاهری اصلی
فرعی
اعراب ظاهري نيز دو نوع است: اصلي و فرعي
اعراب اصلي همان علامت هاي معروفِ اعراب است كه عبارت است از:
نصب ﹷﹱ / رفع ﹹـٌ / جرّ ﹻـٍ / جزم ـﹿـ
امّا اعرابِ فرعي، مطلبِ جديدي است كه در اين درس با آن آشنا ميشويم.
اسلاید 11 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
گاهي علامت اعراب ــَـ ــِـ ــُـ ــًـ ــٍـ ــٌـ ــْـ نيست.
اعراب فرعي در پنج مورد است:
1- اسم مثنّي
2- اسم جمع مذكّر سالم
3- اسماء خمسه
4- اسم جمع مؤنّث سالم
5- اسم غير منصرف
6- فعل مضارع
اسلاید 12 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
فهرست اعرابهای فرعی
اسلاید 13 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
علامت رفعِ جمع مذكّر سالم، حرف و در ونَ است.
علامت نصب و جرّ جمع مذكّرسالم ، حرف ی در ـِينَ است.
اسلاید 14 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
اسماء خمسه:
«اسماء خَمسَة» يعني اسم هاي پنج گانه و عبارتند:
أب: پدر/ أخ: برادر/ ذو: داراي/ حَم: پدر شوهر وخويشاوندان شوهر
فَم: دهان
از حَم و فَم چون پُر كاربرد نيستند؛ صرف نظر مي كنيم.
اسلاید 15 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
علامت رفعِ اسماء خمسه حرف و است.
علامت نصبِ اسماء خمسه حرف ا است.
علامت جرّ اسماء خمسه حرف ی است.
علامت رفعِ مثنّي ، حرف الف در ان ِ است.
علامت نصب و علامت جر، حرف ی در ـَيْنِ است.
اسلاید 16 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
در جمع مؤنّث سالم، علامت نصب وجود ندارد و كلمه در حالت نصب، كسره مي گيرد.
اسلاید 17 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
5- اسم غير منصرف (ممنوعٌ مِنَ الصَرف):
بيشتر اسم ها منصرفند يعني تنوين پذير هستند. امّا اسم هايي كه
تنوين پذير نيستند؛ در اصطلاح غير منصرف ناميده مي شوند. اين
اسم ها همچنين بيشتر اوقات به جاي كسره، فتحه مي گيرند.
اسم هاي غير منصرف عبارتند از:
1- عَلَم مؤنّث (نام زنان و دختران و شهرها و كشورها):
هذه فاطمةُ. / سوسنُ أمامَ فريدةَ.
2- عَلَم غير عربي (نام هاي فارسي، عِبْري، لاتين و ..):
هذا بهروزُ. / جاءَ إسماعيلُ.
اسلاید 18 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
3- صفت بر وزن أفْعَل: اللهُ أكْبَرُ. / لَونُ الرُّمّان ِ، أحْمَرُ.
4- جمع مكسّر بر وزن مَفاعِل و مَفاعيل و يا شبيه اين دو وزن:
« وَ زَيَّنّا السَّماءَ الدُّنيا بِمَصابيحَ » : آسمان جهان را با چراغهايي زينت داديم.
فـﻰ زُقاقِنا مَنازلُ كثيرةٌ.
5- ضمناً نام اغلب شهرها و كشورها چون عَلَم مؤنّث هستند نيز غير منصرفند.
ذَهَبْتُ إلَي بغدادَ.
نام هاي غير عربي را چگونه تشخيص دهيم؟ معمولاً نامهاي غير عربي داراي
وزن يا حروف اصلي نيستند. مثال:
إسماعيل، إبراهيم، داود، يعقوب، يوسف، بنيامين، آدم، ميكائيل،
إسرافيل، يونس، مريم، أيّوب،دقيانوس، فرعون، شهربانو، شهرزاد.
اسلاید 19 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
6- فعل مضارع:
فعلِ مضارع، در حالتِ رفع، همراهِ نون ِ إعراب مي آيد. مانند:
يذهبان ِ/ يذهبونَ / تذهبان ِ/ تذهبونَ / تذهبينَ
امّا در حالت نصب و جزم اعراب آن فرعي مي شود يعني با حذف نون اعراب،
منصوب يا مجزوم مي شود. مانند:
لم يذهبا / لن يذهبوا / لا تذهبا / لِتذهبوا / أن تذهبـی
اسلاید 20 :
درس دوم و سوم (انواع اعراب)
تا به حال با اعراب ظاهري و محلي آشنا شده ايم. حال نوبت اعراب تقديري است.
اعراب تقديري در اسم مقصور و اسم منقوص است.
مهمترين كلماتي كه اعراب آنها تقديري است عبارتند از :
1- اسم مقصور2- اسم منقوص3- اسم مضاف به ياي متكلم
كُبْرَيمصطفَي عيسَي
اسم مقصورهُدَيمرتضَي موسَي
فَتَيمجتَبَي يحيَي
رضادنيا عليا
