بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
اپيدميولوژى بيمارى هاى غير واگير
اسلاید 2 :
تعريف
به بيماريهاى مزمن ، ناخوشى مزمن و بيمارى هاى تحليل برنده نيز گفته مى شود .
سازمان جهانى بهداشت به آن نام ” بيمارى هاى غير واگير “ داده است .
برخى از بيمارى هاى واگير نظير سل و ايدزنيز روند مزمن دارند .
سرطان دهانه رحم و زخم معده كه د رحال حاضر با واكسيناسيون قابل پيشگيرى يا با آنتى بيوتيك قابل درمانند در گروه بيمارى هاى واگير دار قرار گرفتند .
اسلاید 3 :
د رتعريفى عمومى تر : بيماريهاى غير واگير داراى دوره مخفى طولانى و عوامل خطر چند گانه و قابل انتقال به ديگران نيستند .
ايجاد ناتوانى هاى عضوى و معلوليت و درمان ناپذيرى از ديگر ويژگى هاى اين بيمارى هاست.
اين بيماريها معمولا نياز به مراقبت يا درمان هاى مستمر و گاهى تا آخر عمر دارند .
سير اين بيمارى ها معمولا د ريك جريان مستمر با تعيين كننده هاى اجتماعى و محيطى شروع مى شود .
اسلاید 4 :
در صدر تمام اين بيمارى ها 4 گروه بيمارى ها قرار دارند :
1- بيمارى هاى قلب و عروق ( بيمارى هاى قلبى و سكته مغزى )
2- سرطان ها
3 – انسداد مزمن مجارى تنفسى ( آمفيزم ، آسم )
4 – ديابت
د رايجاد اين چهار گروه بيمارى عوامل خطر زيست محيطى ، ويژگى هاى رفتارى وشيوه زندگى نقش تعيين كننده دارند .
اين چهار بيمارى بيشترين نسبت مرگ و ابتلارا در بين كليه بيمارى هاى غير واگير دارند .
اسلاید 5 :
اهميت :
اين بيمارى ها از نخستين دلايل مرگ و مير د ردنيا هستند با 5 7 ميليون مرگ در سال 2008
80% مرگ هاى اين بيمارى ها د ركشورهاى با درآمد اقتصادى كم تا متوسط اتفاق مىافتد .( به غير از كشور هاى آفريقائى كه كه هنوز بيمارى هاى واگير دار اولين دليل مرگ در آنها ست)
ابتلا به اين بيمارى ها د رمراحل بسيار مهم بارورى و سازندگى و اغلب در سن كمتر از 60 سالگى است .
اسلاید 6 :
بيمارى هاى مزمن يكى از موانع توسعه پايدار د رقرن بيست و يكم مى باشد .
43% از بار بهداشتى بيماريها در سراسر جهان به بيمارى هاى غير واگير نسبت داده مى شود .
مصرف محصولات دخانيا ت سالانه 6 ميليون مرگ و مير مى گيرد .
با توجه به عوامل خطر اين بيمارى ها مثل تغذيه ناسالم ، مصرف محصولا ت دخانى ، عدم تحرك ، مصرف مشروبات الكلى و افزايش فشار خون قابل پيشگيرى هستند .
اسلاید 7 :
عوامل خطر
اغلب بيمارى هاى غير واگير با چهار عامل خطر قابل پيشگيرى مصرف دخانيات ، نداشتن تحرك، رژيم غذائى ناسالم و مصرف الكل رابطه مشترك و مستحكمى دارند .
تغييرات متابوليك و فيزيولوژيك اين عوامل سبب افزايش فشارخون ، افزايش وزن و چاقى مفرط ، افزايش مقدار قند و چربى خون مى شوند .
مرگ ساليانه جهانى مرتبط با پرفشارى خون 13 % ، مصرف دخانيات 9% ، افزايش مقدار قند خون 6 % و اضافه وزن و چاقى نيز 6% گزارش شده است .
اسلاید 8 :
كنترل يك عامل خطر مى تواند در كاهش ميزان هاى ابتلا و مرگ چند نوع ازاين بيمارى ها موثر باشد مثل ترك سيگار
برخى از اين بيماريها نيز مانند سرطان د رحقيقت مى تواند صد ها بيمارى مختلف را با عوامل خطر مشترك شامل شود .
افزون بر عوامل خطر قابل تغيير محيطى و رفتارى بسيارى از عوامل خطر ژنتيكى و فيزيولوژيك نيز ابتلا به اين بيمارى ها را افزايش مى دهد .
اسلاید 9 :
مصرف فرآورده هاى توتون
تنفس مستقيم و غير مستقيم دود توتون از مهمترين عوامل خطر ابتلا به بيمارى هاى ريوى ، بيمارى هاى قلبى عروقى ، و سرطان ها مى باشد .
از هر 6 مورد مرگ در اثر بيمار هاى غير واگير ، يك مورد د رارتباط با سيگار كشيدن اتفاق مى افتد .
اعتياد به نيكوتين باعث مىشود روزانه بيش از يك ميليارد نفر از محصولات دود كردنى يا جويدنى توتون استفاده كرد ه و 15 هزار نفر د راثر ارتباط با بيمارى هاى مرتبط فوت كنند .
تاثير زيان بخش مصرف سيگار در مردان دو برابر زنان است.
اسلاید 10 :
امروزه مصرف سيگار در بسيارى از كشورهاى پيشرفته اقتصادى كاهش پيدا كرده ولى در بسيارى از كشورهاى با اقتصاد ضعيف و متوسط نزد گروههاى سنى تازه بالغ تا بيش از 25 % افزايش يافته است .
توتون داراى معيار هاى مواد اعتياد اور بوده و بر تمام اندام هاى بدن اثر دارد .
اسلاید 11 :
بيمارى هاى غير واگير مرتبط با مصرف توتون
1- بيمارى هاى قلب و عروق ، اسكلروز رگى ، آنوريسم آئورت شكمى و سكته مغزى
2 – بيمارى هاى سرطانى شامل سرطان لب ، دهان ، حلق ، مرى ، معده ، پانكراس ، حنجره ، مجارى عبور هوا ، ريه ، دهانه رحم ، كليه ، مثانه و لوسمي ميلوييد حاد
3 - بيمارى هاى ريوى شامل انسداد مزمن مجارى تنفسى ، پنومونى ، كاهش قدرت تنفسى نوزادان ، رشد ناكامل ريه در كودكان و نوجوانان ، كاهش عملكرد ريه د رنوجوانان و بالغان جوان ، نشانه هاى تنفسى در كودكان و نوجوانان ، نشانه هاى آسمى د ركودكان و نوجوانان ، كاهش زود رس توانائى عملكرد ريه ، مشكل كنترل آسم
اسلاید 12 :
4 - بى نظمى د رتوليد مثل شامل كاهش قدرت بارورى ، مرگ جنين ، تولد جنين مرده ، تولد نوزاد كم وزن
5 - ساير بيماريها مانند مرگ ناگهانى نوزاد ، كاتاراكت ،پيامد هاى نا خواسته د رنتيجه عمل جراحى مرتبط با بهبود زخم و عوارض تنفسى ، كاهش تراكم استخوان بعد از ورود به دوران يائسگى ، شكستگى استخوان لگن ، زخم معده د رافراد آلوده به هليكو باكتر پيلورى
اسلاید 13 :
توتون هاى بدون دود
توتون هاى بدون دود گرد مانند كه با تنفس به داخل محوطه بينى وارد مى شود ( انفيه ) و توتون هاى جويدنى نيز سرطان زا هستند خصوصا درايجاد سرطان هاى پانكراس و دهان نقش مهمترى دارد .
در برخى پژوهش ها ، افزايش فشار خون ، بيمارى هاى رگ هاى قلب ، سكته مغزى ، ديابت ، افزايش كلسترول سرم ، كاهش سطح ليپوپروتئين هاى سنگين ، افزايش مقدار ترى گليسريد
مصرف توتون هاى بدون دود مي تواند د رنهايت سبب اعتياد به توتون هاى دود زا گردد .
اسلاید 14 :
كشيدن پيپ نيز سبب ابتلا به سرطان لب و بيمارى انسداد مزمن ريه ها و سرطان دهانى حلقى ، حلق ، مرى و ريه
سيگار برگ نيز سبب ابتلا به سرطان دهان ، مرى ، حنجره و ريه گرديده و خطر ابتلا به سرطان هاى پانكراس ، مثانه و كولون را افزايش دهد .
دود سيگار برگ حاوى نسبت بيشترى از تركيبات يونيزه نشده نيكوتين است كه به سادگى جذب مخاط هاى دهان مى شود .
اسلاید 15 :
ساير عوامل خطر
تغذيه :
غذاهاى پر چرب با چربى هاى اشباع و ترانس
مصرف نمك و شكر
- نوشيدنى هاى گاز دار شيرين و نوشيدن مشروبات الكلى
عامل ايجاد دو سوم از موارد بيمارى هاى غير واگير د رسراسر جهان است .
مصرف مقدار مناسبى ا زميوه و سبزى د ركاهش خطر ابتلا به بيماريهاى قلب و عروق ،سرطان معده و روده بزرگ موثر است.
تقريبا 1/7 ميليون مرگ مرتبط با بيمارى هاى غير واگير به كمبود مصرف ميوه و سبزى نسبت داده مىشود .
اسلاید 16 :
مصرف بيش از اندازه نمك ، خطر ابتلا به بيماريهاى قلبى و سكته مغزى را به همراه دارد . مصرف چربى هاى اشباع نيز د رارتباط با اين بيماريها ست .
مصرف چربى بيش از اندازه باعث چاقى و تجمع چربى در اطراف ناحيه شكم و افزايش خطر بيمارى هاى قلبى عروقى است .
چربى ها ى از نوع ترانس و نمك و شكر عامل مرگ 14 ميليون نفر و 40 % از كل موارد مرگ ناشى از بيماريهاى غير واگير مى باشند .
مصرف اضافه نمك د رايجاد 30% از تمام موارد پر فشار ى خون نقش دارد .
اسلاید 17 :
بى تحركى يا كمبود حركات بدنى ، هر سال 3 ميليون مورد مرگ يا 8% از تمام مرگ هاى ناشى از ابتلا به بيمارى هاى غير واگير را سبب مىشود .
نوشيدن مشروبات الكلى هر سال 2/3 ميليون مرگ كه 60 % آن د راثر ابتلا به بيماري هاى غير واگير است را ايجاد مىنمايد .
اسلاید 18 :
تغييرات اقتصادى و اجتماعى سبب انتشار جهانى هر چه بيشتر عوامل خطر بيمارى هاى غير واگير شده است .
نيروهاى خارج از اراده فردى ، به ويژه نزد نوجوانان و كودكان ، د رمصرف توتون ، نوشيدن الكل ، رژيم غذائى نا سالم و عدم تحرك موثر هستند .
يارانه هاى پرداختى به محصولات كشاورزى ، تجارت آزاد پر رقابت جهانى باعث كاهش قيمت و وفور اين مواد غذائى شده است و اين روند توليد و توزيع محصولات غذائى ، خطر افزايش وزن سريع گروههاى جوان و نوبالغ و چاقى مفرط اين گروه د ر جوامع دنيا را سبب شده است.
اسلاید 19 :
پيش گيرى و كنترل بيمارى هاى غير واگير
اين كنترل د رسطح فردى و اجتماعى با اهداف زير تشكيل مى گردد :
1 – كاهش ميزان هاى بروز و شيوع
2 – افزايش طول عمر از طريق به تاخير انداختن علايم بيمارى
3 – كاهش شدت نشانه ها و ناتوانى هاى عضوى
4 – بهبود كيفيت زندگى بيمار
اسلاید 20 :
ادامه :
د رسال 2011 ” اولويت بر خورد با بيمارى هاى غير واگير ” را درمجمع عمومى سازمان ملل مورد شناسائى قرار داده شد .
د رسال 2012 سازمان جهانى بهداشت كاهش 25 % از مرگ مير هاى زود رس به علت بيماريهاى غير واگير را تا سال 2025 به عنوان هدف كنترل اين بيماريها تصويب كرد .