بخشی از پاورپوینت
اسلاید 2 :
بسم الله الرحمن الرحيم
الذي علم بالقلم علم الانسان مالم يعلم
پژوهش های سلامت معنوی و تعیین شاخص های سنجش آن
اسلاید 3 :
ابعاد چهارگانه سلامت
مدل های مختلف ارتباط 4 بعد سلامت
تاثیر سلامت معنوی در ابعاد چهارگانه پیشگیری از بیماری ها
ارتباط بین سلامت معنوی و شاخص های سلامت
روش های سنجش سلامت معنوی
فعالیت ها و تحقیقات مورد نیاز در حیطه سلامت معنوی
رئوس مطالب
اسلاید 4 :
ابعاد چهارگانه سلامت
اسلاید 5 :
معنويت در الهيات اسلامي عبارت است از معرفت و ايمان به غيب و تبيين توحيدي از نظام هستي "هو الاول و الاخر و الظاهر و الباطن و هو بكل شي عليم". كسي اگر اين جهان بيني را داشته باشد كه هر گونه حركت و سكوني متكي به مبدأ هستي لايزال و ابدي است، هر گونه غم و اندوه و مشكلات رواني را به خود راه نمي دهد . بعلاوه از آيات و روايات اينطور استنباط ميشود كه سلامت معنوي اعم از سلامت جسمي، رواني و اجتماعي است و نه تنها در دنيا مفيد است بلكه انسان را براي حيات باقي و آخرت مهيا ميكند.
اسلاید 6 :
حضرت ابا عبدالله الحسین علیه السلام:
آیا برای غیر تو ظهوری هست که برای تو نیست، تا او تو را آشکار و ظاهر سازد؟ تو کی غائب بوده ای که نیاز به راهنما و دلیلی داشته باشی که به سوی تو رهنمون گردد؟ کی دور بوده ای تا نشان ها و آثار جنبدگان را به سوی تو رساند؟
حضور قلب و اخلاص
اسلاید 7 :
در دهه های اخير که در اروپا و آمریکا احساس نياز به توجه به سلامت معنوی دیده می شود بيشتر از این ناحيه است که سلامت جسم و روان را نيازمند توجه به آن دیده اند، و این نقص بزرگ وجود دارد که معنویت را برای آسایش و آرامش مادی و دنيوی طلب می کنند، در حالی که بر اساس انسان شناسی ادیان الهی و از جمله اسلام، حقيقت انسان، روح متعالی اوست و سلامت حقيقی او نيز مربوط به بُعد معنوی انسان است و سلامت دیگر ابعاد باید به عنوان مقدمه ای برای آن لحاظ شود، نه برعکس.
اختلاف در مفهوم شناسی سلامت معنوی
اسلاید 8 :
تاثير ديدگاه معنوي بر سلامت
رفتارهاي بهداشتي: تعهد ديني و معنويت موجب فعال سازي مسئوليت پذيري شخص در زمينه اصول و باورهاي مندرج شده در دين مي شود كه اثرات جسماني و رواني را نيز به خود اضافه مي كند. مانند رفتارهاي تغذيه اي توصيه شده در اديان.
حمايت اجتماعي: انجام مناسك ديني و معنوي توصيه شده در دين موجب افزايش حمايت اجتماعي مي گردد كه خود يكي از تعيين كننده هاي اجتماعي سلامت شناخته شده است.
سايكونوروفيزيولوژيك: احساس رضايت ناشي از ديدگاه معنوي از طريق نوروپپتيدهاي پيام رسان روي سيستم ها و ارگان هاي بدن مانند قلب و عروق، ايمني و . تاثير تقويت كننده دارد.
اثرات مافوق طبيعي كه براي انسان ناشناخته مانده است.
اسلاید 9 :
مدلهاي مختلف پيشنهاد شده براي ارتباط 4 بعد سلامت
اسلاید 13 :
سطوح پیشگیری
اسلاید 14 :
پیشگیری ابتدایی: عوامل عمدهای که سلامت فرد و جامعه را تهدید میکند ممکن است ژنتیکی یا محیطی باشند. اطلاعات دقیقی در مورد ارتباط بین سلامت معنوی و ژنتیک موجود نیست. آیا زمینه ژنتیکی برای گرایش افراد به اعتقادات و فعالیتهای معنوی/ مذهبی وجود دارد؟
از طرف دیگر مقالات علمی شواهدی نشان ندادهاند که معنوی/ مذهبی بودن پدر ومادر و اجداد به آنها منتقل شود و اکثر دانشمندان نظرشان این نیست که مکانیسم خارقالعادهای برای ارتباط بین وضعیت معنوی/ مذهبی والدین و سلامت افراد وجود دارد.
تجربیات بین المللی در تاثیر سلامت معنوي در
چهار سطح پیشگیری عبارتند از:
اسلاید 15 :
در بیشتر مطالعات، در افراد معنوی/ مذهبی به میزان کمتری انحرافات اجتماعی، اعتیاد، جنایت، طلاق و جدایی دیده شده است. این تاثیر مثبت به دلیل خصوصیاتی است که معنویت و مذهبی شدن در انسانها ایجاد میکند که مهمترین آنها صداقت، خلوص، عفو، قناعت، بخشش، خودنگهداری، صبر، انسانیت، تواضع و سایر خصوصیاتی است که به ارتقا ارتباطات اجتماعی منجر میشود. احساس سالم بودن در افراد معنوی/ مذهبی بیشتر از افراد دیگر است. از میان 50 مطالعهای که این مقوله را بررسی کردهاند 58 درصد گزارش نمودهاند که معنوی/ مذهبی بودن با احساس سالم بودن بیشتری همراه است.
اسلاید 17 :
پیشگیری اولیه: مذاهب الهی پیروان خود را به حفظالصحه توصیه نموده رفتارهایی را که خطر احتمالی برای انسان دارند منع کردهاند.
تغذیه: از 21 مطالعهای که ارتباط بین معنوی/ مذهبی بودن و رژیم غذایی سالم را بررسی کردهاند، 62 درصد نشان دادهاند که ارتباط مثبتی بین این دو وجود دارد. لذا اکثریت مطالعات نشان دادهاند که افراد معنوی/ مذهبی دریافت بیشتری از فیبر، سبزیجات سبز، میوهها و ماهــی دارند و دریـافت کمتــری از غذاهای حاضر و فوری (Fast food) و چربیها داشته، در کل تغذیه سالمتری را دارند.
تاثیر سلامت معنوي در چهار سطح پیشگیری (3)
اسلاید 18 :
فعالیت بدنی: تقریبا دو سوم مقالاتی که ارتباط معنوی/ مذهبی بودن و فعالیت بدنی را بررسی کردهاند ارتباط مثبتی را گزارش کردهاند. این ارتباط در مطالعه بزرگ NHANES امریکا نیز مشاهده شده است.
اعتیاد به سیگار: نزدیک به 137 مطالعه، ارتباط معنوی/ مذهبی بودن و استعمال دخانیات را بررسی کرده و 90 درصد آنها ارتباط منفی را گزارش کردهاند. بدیهی است که این امر با کاهش بیماریهای مزمن ریوی، سرطان ریه، انواع سرطانها، فشارخون، سکتههای مغزی و قلبی و بیماریهای قلبی همراه میباشد.
وزن بدن: اگرچه افراد معنوی/ مذهبی غذای سالمتری مصرف میکنند، به نظر میرسد که مصرف غذای آنها احتمالا بیشتر است. از میان 36 مقاله، 39 درصد آنها ارتباط مستقیمی را با وزن بیشتر نشان میدهد
اسلاید 19 :
کلسترول سرم: بیش از نیمی از مقالاتی که ارتباط بین معنوی/ مذهبی بودن و کلسترول سرم را بررسی کردهاند ارتباط معکوسی را نشان دادهاند.
سلامت روان: حدود 80 درصد مقالاتی که در ارتباط بین معنوی/ مذهبی بودن و سلامت منتشر شدهاند این ارتباط را با سلامت روان بررسی کردهاند. تاثیر سلامت معنوی بر سلامت روانی میتواند بیشتر از سلامت جسمی باشد. زیرا معنوی/ مذهبی بودن زمینههای روانشناسی، اجتماعی و رفتاری را تحت تاثیر قرار میدهد. احساس خوب بودن، امید، مثبتنگری، هدفمندی، اراده قوی، احساس کنترل داشتن، خود نگهداری و تطابق با استرسهای مختلف در افراد معنوی/ مذهبی بهتر از سایر افراد گزارش شدهاند
اسلاید 20 :
پیشگیری ثانویه و ثالثیه: در دهه گذشته مقالات متعددی نشان دادهاند که همه عوامل خطر بیماریهای روانی و جسمی در افراد معنوی/ مذهبی کمتر از افراد دیگر است. لذا با توجه به اثرات اجتماعی و ارتباطات گروهی که در این افراد وجود دارد، این طور فرض میشود که ابتلای به بیماریها در این افراد کمتر از افراد دیگر باشد. مطالعات مختلفی این فرضیه را به اثبات رساندهاند.
بیماری روانی: سالها قبل این طور عرضه شده بود که احساس گناه در افراد معنوی/ مذهبی ممکن است افزایش اختلالات روانی و به خصوص افسردگی باشد ولی نتایج مطالعات این نظر را به طور کلی رد کردهاند. از 444 مقاله که ارتباط افسردگی، خودکشی و اضطراب با معنوی / مذهبی بودن را بررسی کردهاند 61 درصد آنها ارتباط منفی نشان دادهاند.
