بخشی از پاورپوینت
اسلاید 3 :
انقلاب اسلامی ایران
اسلاید 4 :
مطالب مورد بحث : (فصل نخست)
* تعریف واژه انقلاب (لغوی و اصطلاحی) و پیشینه تاریخی آن
* تعریف انقلاب از دیدگاه هانتیگتون
* انواع انقلاب
* عوامل مؤثر بر شکلگیری یک انقلاب
* تفاوت انقلاب با مفاهیم مشابه اجتماعی(کودتا، جنبش«قیام»، اصلاح«رفرم»، شورش)
قال رسولالله(صلی الله علیه و آله و سلم) :
مَن کانَ فی طَلَبِ العِلمِ، کانَتِ الجَنَّةُ فی طَلَبهِ کنزالعمّال، حدیث ۲۸۸۴۲
اسلاید 5 :
چیستی انقلاب :
- واژهی انقلاب (Revolution) درآغاز از اصطلاحات علم اخترشنـاسـی بـوده کـه بـه معنای چـرخش دورانـی افلاک و بازگشت ستارگان به جای اول کاربرد داشت.
- انقلاب در لغت بـه معنی تغییر، تحول، برگشتگی و تبدیل است.
- در اصطلاح سیاسی ، بـهمعنی اقدام گروهی برای براندازی یک حکومت وتشکیل حکومتی جدید است.
اسلاید 6 :
- تعریف انقلاب از نگاه ساموئل هانتینگتون :
انقلاب یک دگرگونی سریع بنیادین وخشونت آمیزداخـلی در ارزشها و اسطورههای مسلط جـامعه، نهادهای سیـاسـی، ساختاراجتماعی، رهبری، فعالیتهای حکومتی و سیاستهای آن است .
اشکالات تعریف فوق :
1- حذف انقلابهای ناموفق از تعریف فوق
2- جداسازی انقلاب از پدیدههای مشابه مانند شورش
3- تعریف درستی از سرعت ارائه نکرده است
4- اندازهگیری مشخصی از عمیق بودن ارائه نداده است .
اسلاید 7 :
پیشینهی تاریخی مفهوم انقلاب :
- برخی بر این باورند کـه تـا پیش از انقلاب فرانسه در قـرن هجده میلادی ، بازگشت بـه وضعیت مطلوب تجربه شـده ، انقلاب خوانده میشد . در حالی که انقلابهای معاصر یعنی پیـدایش عصری نـو در تاریخ کشورها، عصری که میتواند ارزشهـای مطـلوب تجربـه شـدهی پیشین را بـا مفـاهیمی همچون آزادی ، استقلال و مانند آن همراه سازد.
- براساس پژوهش علمی ، در فاصلهی سالهای 600ق.م تا 146 ق.م 84 انقلاب در فرانسه به وقوع پیوسته ودرفاصلهی 509 ق.م تا 476 م. نیز رم باستان شاهد170 انقلاب واغتشاش عمده بود .
اسلاید 8 :
انواع انقلاب :
بـه طورکـلی انقـلاب بـه معنی تغییر در سـاختار حـاکمیت و برخـی ساختارهـای اجتمـاعـی را می تـوان بـه: « انقـلاب هـای سیـاسـی » و « انقلاب های اجتماعی » تقسیم نمود.
1- انقلاب سیاسی : با تغییر حکومـت بـدون تغییر در ساختارهای اجتماعی همراه است.مانندانقلاب مشروطیت
2- انقلاب اجتماعی: عبـارت است ازانتقال ودگرگونی سریع و اسـاسی حکومت وساختار اجتماعـی و تـحول درایـدئولوژی غالب جامعه کـه بـا قیام عمومی مردم همراه است.مانند انقلاب اسلامی ایران
اسلاید 9 :
خصوصیات انقلابها :
1- یک. مرحله براندازی دو. انتقال و جابجایی قدرت سه. پاکسازی مهرههای اصلی حکومت قبلی چهار. تثبیت نظام جدید و سازندگی و تحقق آرمانهای انقلاب
2- روند شکلگیری نسبتاً طولانی، با وجود سریع و ناگهانی بودن آن
3- اعمال زور و خشونت متقابل( حکومت و انقلابیون )
4- بسیج مؤثر بخش عمدهای از جمعیت
5- مشارکت مردمی با سازماندهی، رهبری، ایدئولوژی جایگزین هر چه ایدئولوژی جدید قویتر، بسیج گروهها گستردهتر
6- تغییر نظام ( نه تغییر در نظام )
7- تداوم حرکتهای انقلاب با آگاهی مستمر
اسلاید 10 :
تفاوت انقلاب با مفاهیم مشابه اجتماعی:
1- کودتا : اقدام گروهی محدود از نیروهای حاکم برای رسیدن به قدرت
- در کودتا کودتاچیان از پیکره قدرت حاکم هستند در حالی که در انقلاب آحاد مردم
- در کودتا زیرساختها تغییر نمیکند اما در انقلاب تغییرات زیربنایی است
- درکودتا معمولاً نیروهای بیگانه دخالت دارند درصورتی که در انقلاب معمولاً مخالفت بیگانگان
- درکودتا براندازی، جایگزینی، و سازندگی همزمان است امادر انقلاب با فاصله
اسلاید 11 :
2- جنبش: حرکتی است درازمدت که بسترتحول در جامعه را شکل میدهد، این تحول میتواند به انقلاب یا اصلاحات منجر شود. تغییرات اجتماعی اگر به صورت آرام و تدریجی و مسالمت آمیز باشد رفرم و اصلاح نام دارد. واگرتوأم باخشونت باشد به انقلاب منجر خواهد شد.
3- اصلاح(رفرم) : تغییرات روبنایی یک جامعه است که از سوی خود دولت مردان برای جلوگیری از ادامه اعتراضاتی که ممکن است به انقلاب منجرشود ، انجام میگیرد.
اسلاید 12 :
4- شورش :
حـرکتی مقطعی در اعتراض بـه موضوعی خاص است ، که هدف را در تغییر افراد خـاص میبینند نه تغییردر نظام سیاسی.
از آن جایی کـه شورشیان هـدف مشخصی بـرای آینده ندارند ، لذا پس از رسیدن به هدف محـدود خود دچار سردرگمی میشوند. لذا اغلب شورشها از سوی حاکمیت سرکوب میشود.
اسلاید 13 :
ویژگیهای انقلاب :
انقلاب زمانی در یک جـامعه امکان موفقیت دارد کـه جـامعه دوقطبی شود یعنی گروههای اجتماعی از نظـام سیاسی حاکم جـدا و در مقابل آن بـایستند. دراین صورت ابتدا مشروعیت قدرت سیاسی بـه چـالش کشیده میشود، سپس حاکمیت دچار عجز میگردد.
عواملی که چنین وضعیتی را ایجاد میکنند عبارتند از:
1- نارضایتی عمیق از وضع موجود
2- ظهور و گسترش ایدئولوژیهای جدید و جایگزین
3- گسترش روحیه انقلابی
4- رهبری و نهادهای بسیجگر
- مهمترین ویژگیهـای انقـلاب:
1- بنیادین بودن تغییرات، 2- مردمی بودن، 3- رهبری 4- ارائه طرح برای آینده از سوی انقلابیون
اسلاید 14 :
مطالب مورد بحث جلسه آینده :
- وضعیت اروپا در قرن نوزدهم
- وضعیت ایران در قرن نوزدهم
- بررسی الگوهای ترقی و تعالی