پاورپوینت اصول کار و نگهداری دستگاههای اتوآنالیزر

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم

اصول کار و نگهداری دستگاههای اتوآنالیزر

اسلاید 2 :

اتوآنالایزر چیست؟
اتوآنالایزر دستگاه پیچیدهای است که عموماً از اجزاء روباتیک جهت برداشتن نمونه و محلولهای معرف (Reagents) تشکیل شده است.

هر اتوآنالایزر حتماً یک پردازشگر نیز هست، چرا که اصولاً اتوآنالایزر بدون آن معنی ندارد. البته منظور از پردازشگر، دستگاه PC نیست، بلکه اجزاء کامپیوتری شامل CPU، بوردهای اصلی، مانیتور (کوچک با بزرگ یا بهصورت LCD) و چاپگر (کوچک و داخلی یا بزرگ و خارجی) را دارد.

در اتوآنالایر از یک طرف نمونه و از طرف دیگر معرفهای آزمایش وارد دستگاه شده و در محل واکنش (آنالیز) با یکدیگر ترکیب میشوند. دتکتورها و سنسورها نتایج فعل و انفعالات شیمیائی یا فیزیکی را ثبت کرده و به پردازشگر یا مغز الکترونیک دستگاه میفرستند. دادههای خام توسط تعاریف و فرمولهای قبلی دستگاه یا کاربر که در حافظه سیستم ثبت شده، پردازش شده و نتیجه نهائی توسط یک سیستم خروجی که شامل مانیتور یا صفحه LCD است، به کاربر نشان داده میشود. تقریباً همه اتوآنالایزرها یک چاپگر دارند که ممکن است جزء دستگاه باشد یا بهصورت جانبی به آن وصل شود.

اسلاید 3 :

مهمترین و پرمصرفترین اتوآنالایزرها در آزمایشگاهها عبارتند از:
۱. اتوآنالایزرهای بیوشیمی، 

۲. اتوآنالایزرهای هماتولوژی معروف به سل کانترها (Cell counter)،

۳. اتوآنالایزر گازهای خونی معروف به دستگاههای Blood Gas یا دستگاه تست ABG،

۴. اتوآنالایزرهای اندازهگیری الکترولیتهای خون (+K+ , Na) به روش شعله Flame Photometer یا روش الکترودی ISE،

۵. اتوآنالایزرها تستهای ELISA.

اسلاید 4 :

آیا یک اتوآنالایزر اشتباه میکند؟
پاسخ این سؤال مثبت است، اما باید توجه داشت که در واقع بیشتر این اشتباهات متوجه اپراتور دستگاه است، نه خود دستگاه. عمده مواردی که میتواند منجر به ارائه یک جواب نادرست از دستگاه اتوآنالایزر گردد، شامل مقولههای زیر است:

۱. عدم کالیبراسیون ابتدائی دستگاه،

۲. اشکال در نمونه (Sample) و سیستم برداشت نمونه،

۳. اشکال در معرف (Reagent) یا سیستم برداشت معرف،

۴. اشکال در محل واکنش در داخل دستگاه،

۵. عدم توجه کاربر به علائم هشداردهنده دستگاه (Flag).

اسلاید 6 :

● عدم کالیبراسیون ابتدای دستگاه

اولین موضوعی که پس از راهاندازی دستگاه باید به آن پرداخته شود، کالیبراسیون دستگاه است. البته این کار باید هر از چندگاهی مطابق توصیه جداول کالیبراسیون دستگاه با استفاده از:

1. سرم کنترل کالیبراسیون در مورد اتوآنالایزر بیوشیمی و اتوآنالایزر الکترولیتهای بدن،

۲. با سوسپانسیون سلولی (مصنوعی یا واقعی) در مورد اتوآنالایزرهای هماتولوژی (سل کانترها)،

۳. محلولهای کالیبراسیون برای دستگاه آنالایزر گازهایی خونی (Blood Gas)،انجام شود در واقع کالیبراسیون دستگاهها همانند خشت اولی است که اگر کج گذاشته شود، دیوار تا ثریا کج خواهد رفت. مسئول آزمایشگاه باید انجام این امر مهم را به پرسنل مجرب خود بسپارد.

در این خصوص نکات مهمی به شرح ذیل یادآوری میگردد:

● نحوه آمادهسازی سرم کالیبراسیون:

الف) سرمهای کالیبراسیون بهصورت پودر لیوفیلیزه بوده و برای محلول کردن آن باید از آب مقطر دیونیزه و در صورت موجود نبودن، از آب مقطر دوبار تقطیر استفاده کنید.

ب) از بهترین و دقیقترین پیپتها استفاده کنید.

پ) هنگام برداشتن درب ویال همواره مقداری از پودر لیوفیلیزه به درب ویال میچسبد. با دقت و به آرامی آنرا باز و بسته کنید، بهطوریکه چیزی از پودر از دست نرود و همه آن محلول شود.

ت) پس از بستن درب ویال باید به مدت معینی که در بروشور مربوطه آمده، آنرا در حالت خاص (بیحرکت یا حرکت چرخشی یا در تاریکی) قرار دهید تا آماده مصرف شود.

اسلاید 7 :

کالیبراتور آنالایزرهای هماتولوژی:

این کالیبراتور بهصورت سوسپانسیون است. این سوسپانسیونها با استفاده از فیکسکردن سلولهای طبیعی توسط فیکساتور حاصل میشود تا عمر و در نتیجه تعداد و حجم سلولها ثابت بماند، ولی با اینحال مدت زمان نگهداری آنها کوتاه است.

مهمترین نکته در استفاده از این سوسپانسیونها این است که قبل از استفاده باید کاملاً یکنواخت و هموژن شوند.

● محلول کالیبراتور آماده:

از این محلولها در دستگاههای تحلیل گازهای خونی (Blood Gas) استفاده میشود و بهصورت آماده شده، موجود است.

در مورد همه کالیبراتورها به یاد داشته باشید که:

۱. نکته مهم در مورد هر مادهای بهخصوص محلول کالیبراتور توجه به تاریخ مصرف است.

2. در صورتیکه مقدور است، محلول یا سوسپانسیون کالیبراسیون را به اندازه نیاز آماده کنید تا الزامی برای ذخیرهسازی محلول آماده باقیمانده نباشد.

۳. اگر قرار است سوسپانسیون یا محلول مدتی در جائی بماند تا آماده مصرف شود، دقت کنید درب ویال خوب بسته شده و دمای محیط مناسب باشد. تبخیر باعث تغلیظ محلول یا سوسپانسیون خواهد شد.

اسلاید 8 :

● اشکال در نمونه (Sample) و سیستم برداشت نمونه

همیشه به اندازه کافی نمونه (Sample) به دستگاه تحویل دهید. در صورتیکه نمونه کم باشد و دستگاه مثلاً ۱۰۰ میکرولیتر نمونه برای آزمایش گلوکز احتیاج داشته باشد، ولی در داخل کاپ نمونه فقط ۵۰ میکرولیتر نمونه وجود داشته باشد، به فرض اینکه بیمار یک فرد عادی با قند خون نرمال است، با دریافت یک جواب غیرعادی (مثلاً گلوکز ۵۳mg/dl) متوجه اشتباه دستگاه خواهیم شد، اما اگر این اتفاق در مورد یک بیمار دیابتی با قند خون بالا رخ دهد، دستگاه به اشتباه یک جواب نرمال تحویل میدهد. به یاد داشته باشید که همیشه یک جواب نرمال یک جواب درست نیست.

مسئله دیگر وجود لختههای کوچک یا رشتههای باریک فیبرین است. در صورت وجود یک لخته کوچک در مجرای باریک تیوب نمونهبرداری دستگاه، مسلماً حجم نمونه برداشت شده کمتر از حد تعریف شده برای دستگاه است. در ضمن وجود این لخته باعث ایجاد جوابهای اشتباه در نمونههای بعدی هم میشود. رعایت این موضوع خیلی مهم است که وقتی نمونه سرم مورد نیاز است، نباید به خاطر یک جواب اورژانسی، نمونه خونی را که هنوز لخته آن کامل نشده، سانتریفوژ کرده و اقدام به برداشتن سرم کنید، چرا که این مایع هنوز سرم نبوده و در حال لخته شدن است و باعث ایجاد مشکلاتی در خارج کردن لخته یا رشته فیبرین از دستگاه خواهد شد.

در مورد دستگاههائی که با پلاسما یا خون کامل کار میکنند، باید مواد ضدانعقاد کافی در لوله آزمایش وجود داشته باشد و پس از نمونهگیری با سروته کردن لوله، نمونه را با ضدانعقاد کاملاً مخلوط کرد. در غیر این صورت، لختهای کوچک یا رشتههای فیبرین تشکیل میشود که علاوه بر مشکلات فوقالذکر، در شمارش سلولی بهخصوص پلاکت و گلبولقرمز و اندیکسهای گلبولی هم اختلال ایجاد میکند.

● اشکال در معرف و سیستم برداشت معرف

در دستگاههای جدید سیستمی نصب شده است که وجود حباب هوا را در سیستم انتقال معرف تشخیص داده و آنرا دلیل بر نبود مایع (معرف) میداند و آلارم هشدار را به صدا در میآورد. بنابراین کاربر بهراحتی متوجه اتمام معرف خواهد شد. در مدلهای قدیمیتر که این سیستم وجود ندارد، دستگاه متوجه اتمام معرف نشده و همچنان بهکار خود ادامه میدهد.اگر از جائیکه جواب ”صفر“ دارید، به مراحل پیشین مراجعه کنید، خواهید دید که در چند تست قبلی، از آنجائیکه محلول در حال اتمام بوده، معرف کافی وجود نداشته و در نتیجه جواب نادرست (کمتر یا بیشتر از مقدار واقعی) بهدست آمده است؛ بنابراین در چنین مواردی باید چند تست آخر را مجدداً تکرار کنید، حتی اگر جواب نرمال باشد.مشکل دیگری که ممکن است پیش آید، اینکه احتمال دارد کاربر یک معرف را اشتباهاً در جایگاه معرف دیگری قرار دهد، در اینصورت دستگاه متوجه این اشتباه نخواهد شد. برای رفع این خطا اخیراً دستگاهها را مجهز به سیستم شناسائی بارکد کردهاند تا بتواند محلول موردنظر را بدون خط پیدا کند.

اسلاید 9 :

اشکال در محل انجام واکنش در دستگاه

محل انجام واکنش در اتوآنالایزر ممکن است ثابت (در اکثر اتوآنالایزرها مثل اتوآنالایزر هماتولوژی) یا قابل تعویض مثل سینی کووت (اکثر اتوآنالایزرهای بیوشیمی) باشد.

محل انجام واکنش از دو نظر قابل تأمل است:

۱. دمای محل واکنش: اکثر آزمایشهای بیوشیمی در دمای ۳۷ درجه سانتیگراد انجام میشوند و این دما توسط سنسورهائی با دقت زیاد قابل کنترل است. در مورد دستگاههائی که دارای بنماری (حمام آب گرم) ۳۷ درجه سانتیگراد است، توجه به این نکته ضروری است که حتماً باید مخزن با آب مقطر دیونیزه و اگر موجود نبود، با آب مقطر دوبار تقطیر پر شود. استفاده از آب معمولی باعث میشود به مرور روی سنسورهای دما رسوب نشسته و از حساسیت آن کاسته شود.

۲. تمیز بودن محل واکنش: این موضوع هم توسط سنسورهائی کنترل میشود، اما این سنسورها برخی شرایط خاص را درک نمیکنند که میتواند منجر به بروز جوابهای نادرست گردد. مثلاً اگر برای انجام تستهای TIBC-Fe-Ca و Mg بخواهید از یک سینی کووت قابل تعویض و شسته شده استفاده کنید، حتماً باید با اسید (Acid Washed) شسته شود و صرفاً تمیز بودن آن کافی نیست. رعایت کردن این موضوع بهعهده اپراتور دستگاه است، نه دستگاه.

اسلاید 10 :

● عدم توجه کاربر به علائم هشداردهنده دستگاه (Flag)

خوشبختانه در تمام دستگاههای اتوآنالایز سیستمهای هوشمند اخطار وجود دارد که بهصورت علائمی (Flag) کاربر را از وجود اختلال در روند کار آگاه میکند. این علائم بر دو نوعند:

۱. علائمی که توسط برنامهریزی قبلی کاربر معین میشوند؛ مثل حدود نرمال یک آزمایش که در صورت وجود جواب خارج از بازه علامت H یا L توسط دستگاه گزارش میشود و نیاز به بررسی مجدد همان آزمایش روی نمونه مذکور را اعلام میدارد.

۲. علائمی که مخصوص خود دستگاه است و توسط کارخانه سازنده در پردازشگر تعریف میگردد؛ مثلاً اگر در سه بار شمارش سلولی در یک دستگاه کولتر کانتر هماتولوژی اختلاف هرکدام با دیگری زیاد باشد، دستگاه با علامت ٭ یا علامت دیگری آنرا اعلام خواهد کرد که ممکن است در اثر وجود نویز در برق دستگاه یا علل دیگر باشد.

در هر حال مسئول آزمایشگاه باید فهرستی از علائم اخطاری هر دستگاه را تهیه کرده و در معرض دید و توجه کاربران قرار دهد تا در صورت تعویض پرسنل، حتی پرسنل جدیدالورود نیز بدانند که در مواجهه با هرکدام از این علائم اخطاری چه اقدامی باید اتخاذ کنند. جدا از مطالب بیان شده، از مهمترین عواملی که میتواند در بروز اشتباه در دستگاه را کاهش دهد، شستوشوی مرتب و منظم دستگاهها مطابق زمانبندی خاص با محلول شستوشو است. عموماً دستگاههای اتوآنالیزر محلول شستوشوی مخصوص بهخود را دارند. برخی در پایان هر سیکل آزمایش، دستگاه را شسته و برای تست بعدی آماده میکنند و برخی اضافه بر آن در پایان روز کاری (با دستور Shut down یا دستور مشابه) دستگاه را شستوشو میدهند.

اسلاید 11 :

آشنایی با عوامل موثر و مداخله گر در آزمایشات رایج
هدف از پرداختن به حرفه پزشکی حل مشکلات و درمان بیماری های مختلفی است که بیمار به علت آنها به پزشک مراجعه می کند . شناخت مشکلات بیمار با گرفتن شرح حال و انجام معاینه فیزیکی کامل آغاز می شود . سپس با دستیابی به اطلاعاتی که از این راه حاصل می آید می توان روش های آزمایشگاهی مناسبی را برای تشخیص بیماری وی انتخاب کرد . به عبارت دیگر شرح حال بیمار ، معاینه فیزیکی توسط پزشک و انجام تست های آزمایشگاهی و یا سایر روش های تشخیصی (مانند رادیولوژی و .) سه پایه اصلی تشخیص بیماری ها به حساب می آیند . بنابراین انجام دقیق تست ها و نتایج آنها در تشخیص صحیح بیماری توسط پزشک و در نتیجه درمان بیماران جنبه حیاتی دارد .

در این میان نقش بیماران به عنوان نمونه دهنده در دقت و صحت نتایج تست های آزمایشگاهی حائز اهمیتی خاص است . به عبارت دیگر ، اهمیت آگاهی و دانش بیماران در زمینه آمادگی های ضروری پیش از انجام آزمایشات ، نحوه جمع آوری نمونه های مورد آزمایش و نحوه انتقال آنها به آزمایشگاه کمتر از اهمیت روش ها و دستگاه های مورد استفاده در مراکز تشخیصی ، تکنیک های مورد استفاده و دانش و دقت نظر متخصصین و پرسنل آزمایشگاه ها نیست . به بیانی دیگر ، تمامی موارد فوق می توانند از منابع بالقوه صحت و خطا در نتایج تست های آزمایشگاهی به حساب آیند . بدیهی است کارشناسان و کاربران خبره آزمایشگاه ها مهم ترین نقش را در توجیه و آموزش بیماران بر عهده داشته و در ارائه نتایج دقیق نقشی اساسی ایفاء می نمایند . متاسفانه این مسائل بسیار مهم در بررسی نتایج کنترل کیفیت تست های آزمایشگاهی مورد چشم پوشی قرار می گیرند . نوشتار حاضر به اهم نکاتی که بیماران باید پیش از انجام تست های آزمایشگاهی از جمله چربی های خون ، اسید اوریک ، هموگلوبین و غلظت خون و .. به آنها توجه داشته باشند ، اشاره دارد .

اسلاید 12 :

آماده سازی بیماران بسیاری از مسائلی که تفسیر نتایج یک آزمایش را تحت تاثیر قرار می دهند ، تحت کنترل پزشک یا متخصص آزمایشگاه نیستند . از جمله این موارد می توان به سن ، جنس ، نژاد ، حاملگی و وضعیت عادت ماهیانه اشاره نمود . این موارد حتما باید توسط متخصص مربوطه در برگه درخواست آزمایشات درج گردد و تفسیر نتایج بر اساس آنها صورت گیرد . استرس های پس از عمل جراحی که ممکن است گاهی بسیار شدید باشند می توانند نتایج بسیاری از آزمایشات خصوصا آزمایشات هورمونی را تحت تاثیر قرار دهند . به عنوان مثال سطح هورمون های تیروئیدی اغلب بعد از جراحی کاهش می یابد . در آماده سازی بیمار دقت به استرس های وارده ، ورزش ، حاملگی ، خوردن و نوشیدن ، چربی ، الکل ، وضعیت بدن ، روش های طبی مورد استفاده ، داروها و تداخلات دارویی از اهمیت ویژه ای برخوردار است . 

استرس استرس های فکری و جسمی می توانند عملکرد بدن انسان را دستخوش تغییر سازند . این تغییرات شامل هورمون های مختلف مترشحه به داخل مایعات بدن نیز می گردد . بیماران در زمان نمونه گیری نباید در حالت اضطراب و تحت فشار باشند ، بلکه در عوض باید کاملا آسوده و راحت به این امر بپردازند . ترس و استرس محرک هایی برای ترشح هورمون رشد و هورمون مولد شیر در زنان به حساب می آیند . از پروتئین های حامل موجود در خون مانند ترانسفرین که نقل و انتقال آهن را در بدن بر عهده دارد نیز تحت تاثیر استرس های طولانی مدت قرار می گیرند . 

ورزش ورزش نیز مانند استرس های روحی تولید و ترشح تعدادی از هورمون ها از جمله هورمون رشد ، و هورمون مولد شیر را تحت تاثیر قرار می دهد . البته این مسئله به توانایی فیزیکی فرد و هم چنین میزان و شدت ورزش کردن وابسته است . در مواردی که سطح هورمون ها در حالت استراحت مورد نیاز است ، باید از گرفتن نمونه از بیمار بلافاصله پس از فعالیت شدید اجتناب نمود . ورزش شدید ممکن است به دفع ادراری گلبول های قرمز یا سفید منجر شود . به هر صورت تغییرات ناشی از ورزش برای طبیعی شدن به چند روز زمان نیاز دارند .

اسلاید 13 :

حاملگی اثرات حاملگی بر تعدادی از آزمایشات به خوبی به اثبات رسیده است . علاوه بر افزایش شناخته شده هورمون اصلی بارداری یعنی hcG که از جفت ترشح می شود ، هورمون هایی چون استریول (نوعی استروژن) و هورمون جفتی مولد شیر (HPL) نیز در خون افزایش می یابد . در زمان تفسیر یافته های آزمایشگاهی در زنان باردار توجه به هفته ای از حاملگی که نمونه گیری در آن انجام شده است ، ضروری است . لازم به یادآوری است که حجم ادرار نیز به صورت فیزیولوژیک در سه ماهه سوم بارداری تا 25% افزایش می یابد . به علاوه امکان دفع قند در ادرار زنان باردار وجود دارد .

سن غلظت بسیاری از مواد در دوره های مختلف سنی تغییر می کند ، به عنوان مثال غلظت هموگلوبین خون در نوزادان در مقایسه با بزرگسالان بیشتر است . یا غلظت کلسترولLDL (کلسترول بد) و HDL (کلسترول خوب که احتمال بیماری های عروق قلب را کاهش می دهد) به میزان زیادی تحت تاثیر سن بیمار قرار می گیرد 

جنس بسیاری از الگوهای هورمونی و غلظت مواد موجود در خون در مردان و زنان با یکدیگر متفاوت است . به عنوان مثال معمولا غلظت آهن خون در زنان کمتر از مردان است که البته پس از 65 سالگی این اختلاف برطرف می شود , یا غلظت کراتینین که نمادی از عملکرد کلیه ها است به توده ماهیچه ای فرد بستگی دارد . از آنجایی که حجم عضلات خانم ها از آقایان کمتر است ، غلظت کراتینین نیز در آنها کمتر از مردان است .

خوردن و نوشیدن مصرف مواد غذایی و نوشیدنی ها بر نتایج بسیاری از تست های آزمایشگاهی تاثیر می گذارد . قند خون ، انواع چربی ها ، اسید اوریک ، اوره ، . از جمله موادی هستند که تحت تاثیر مصرف مواد غذایی قرار می گیرند . مثلا یک غذای چرب به افزایش غلظت تری گلیسریدهای سرم منجر می شود . در عوض متعاقب صرف غذاهای حاوی پروتئین یا نوکلئوتید بالا سطح اوره و اسید اوریک افزایش می یابد . مصرف غذا و نوشیدنی ها حتی غلظت بسیاری از هورمون ها را نیز دچار تغییر می سازد 

انسولین و گاسترین (هورومونی که در تولید اسید معده نقش دارد) مثال هایی هستند که نمونه های پس از مصرف غذا و نمونه های ناشتا در مورد آنها تغییرات چشم گیری را نشان می دهند . سطح داروها در خون نیز تحت تاثری مصرف غذا قرار می گیرد ، زیرا جذب اکثر داروها از روده پس از صرف غذا کند می شود . کافئین چای و قهوه و برخی دیگر از نوشیدنی ها اثرات شدیدی بر برخی از مواد دارند ، به عنوان مثال مصرف کافئین به واسطه افزایش اپی نفرین سبب افزایش قند خون می شود . هم چنین غلظت کورتیزول پلاسما پس از 3 ساعت تا 50% افزایش می یابد . باید توجه داشت که تاثیر غذا بر غلظت مواد موجود در خون به دو عامل بستگی دارد : 1 - ترکیب غذای صرف شده 2 - زمان طی شده از صرف غذا تا هنگام نمونه گیری به منظور پرهیز از تفسیر نادرست نتایج آزمایشگاهی به صورت کلی توصیه می شود که نمونه گیری همیشه بعد از 12 ساعت ناشتایی و کاهش فعالیت بدنی انجام شود .

اسلاید 14 :

دستگاه اتو آناليزر
امروزه استفاده از دستگاه های اتوماتیک و روش های مربوط به آن برای رسیدن به کیفیت مورد نظر در سطح بالا ضروری است. به بیان دیگر، اتوماسیون برای تبدیل یک آزمایشگاه کوچک به آزمایشگاه بزرگ و مدرن با کیفیت مطلوب، امری اجتناب ناپذیر است. این امر از سال ۱۹۵۰ با افزایش تقاضای تست های متنوع آزمایشگاهی شروع شد. سپس با پیشرفت تکنیک ها و ابزارهای مختلف، آزمایشگاه ها توانستند حجم کاری بیشتر و متنوع تری را در زمان کوتاه تر و بدون نیاز به افزایش پرسنل به انجام برسانند. امروزه ‏FDA، اتوماسیون را استفاده از سیستم های مکانیکی کنترل شونده به وسیله کامپیوتر تعریف می کند. ‏
اتوآنالایزرهای بیوشیمی با هدف بالا بردن سرعت پاسخ دهی، بهبود کیفیت نتایج، کاهش مصرف ‏reagents‏ و نیز کاهش تعداد پرسنل در آزمایشگاه ها کاربرد فراوان دارد. در این قسمت مروری کلی بر تقسیم بندی اتوآنالایزرها و روش های مختلف اندازه گیری در آنها خواهیم داشت.

اسلاید 15 :

آنالایزرهای بیوشیمیایی دستگاه هایی هستند که غلظت متابولیت ها، الکترولیت ها، پروتئینها و داروها را در سرم، پلاسما، ادرار و مایع مغزی- نخاعی ‏‎(CSF)‎‏ و سایر مایعات بدن با دقت و صحت بالا اندازه گیری می کنند. 
مزایای به کارگیری این سیستم ها در آزمایشگاه عبارتند از: 
۱) افزایش سرعت و حجم کاری
۲) کاهش خطاهای انسانی
۳) افزایش دقت و صحت نتایج
۴) صرفه جویی در مصرف نمونه و معرف ها
۵) دقت در تکرار آزمایش (تکرار پذیر بودن آزمایش) 
۶) کاهش هزینه های جانبی و کاهش پرسنل در آزمایشگاه

اسلاید 16 :

قسمت های اصلی سخت افزار یک دستگاه اتوآنالایزر شامل موارد زیر است:
۱) ‏UPS‏ (سیستم تامین کننده ولتاژ و جریان مورد نیاز سایر قسمت ها)،
۲) مدارات الکترونیکی و کامپیوتری شامل بوردهای کنترل، ‏CPU,Main Board‏ 
۳) پمپ های الکترومکانیکی،
۴) انواع سرنگ و پیستون،
۵) شلنگ ها و تیوب ها،
۶) انواع موتورهای آنالوگ و دیجیتال
۷) انواع شیرهای الکترومغناطیسی،
۸) انواع سوزن ها،
۹) انواع ربات ها،
قسمت فتومتریک شامل:
۱) لامپ 
۲) فیلترهای نوری
۳) محل نگهداری نمونه آماده قرائت
۴) دتکتتورو 
۵) مدار تبدیل است.
لوازم جانبی سخت افزاری در یک دستگاه اتوآنالایزر معمولا عبارتند از:
۱) صفحه کلید،‏
‏۲) نمایشگر،
۳) چاپگر،
۴) دستگاه بارکد خوان.

اسلاید 17 :

با توجه به تفاسیر فوق در ادامه بحث به بررسی چند نمونه از سیستم های اتوآنالایزر، قسمت های مختلف آن ها و نحوه کار با آن ها خواهیم پرداخت. 
● برخی مشخصات یک اتوآنالایزر مناسب
‏۱) قدرت برنامه ریزی برای تست های متنوع تر و بیشتر. 
۲) عدم نیاز به مرتب کردن تست های هر نمونه جهت آزمایش
۳) سرعت بالای انجام تست ها 
۴) مصرف حداقل کالیبراتور برای کالیبراسیون دستگاه
۵) نداشتن فاضلاب مزاحم ناشی از شستشوی سیستم
۶) مصرف کمتر معرف و مواد مصرفی دیگر 
۷) مصرف کمتر نمونه سرم
۸) قابل استفاده با انواع معرف های خارجی یا تولید داخل

اسلاید 18 :

قابل کار در هر دو حالت ‏RandomAccess, batch‏ در ادامه به توضیح کامل یک سیستم نمونه می پردازیم. 
این دستگاه شامل چند قسمت اصلی است: 
۱) سینی معرف یا ‏Ragent Tray‏ که دارای تعداد ظرف با گنجایش حدود ‏cc‏۲۵ برای معرف ها است. 
۲) سینی نمونه یا ‏Sample Tray‏ که سرم بیماران در داخل ظرف های کوچکی به نام ‏cup‏ ریخته است. 
۳) پمپ معرف که دارای یک سرنگ شیشه ای برای برداشت معرف ها از سینی مربوطه می باشد. 
۴) مکنده معرف، که توسط بازوی مکنده که متحرک است به داخل ظروف رفته و حجم معینی از معرف را برداشت می کند. 
۵) پمپ نمونه که توسط سرنگ شیشه ای حجم مورد نظر از نمونه را از داخل کاپها پمپ کرده و برداشت می کند. 
۶) مکنده نمونه که توسط بازوی مکنده و متحرک داخل کاپ های حاوی نمونه رفته و حجم لازم از سرم را برداشت می کند. 
۷) سینی واکنش که شامل صد کووت واکنش است. در این کووت ها معرف و نمونه آن ها توسط حرکت دورانی مخلوط شده و پس از زمان معین رنگ ایجاد میشود.
۸) رنگ سنج، که در این قسمت به کووت ها نوری با طول موج مشخص تابانده می شود و سپس توسط دتکتور حساس به نور میزان جذب نوری محلول کووت اندازهگیری می شود. 
۹) پمپ هوا، با فشار هوا باعث برداشت محلول ها می شود. 
۱۰) پنکه ها، تبادل کننده حرارت داخل دستگاه با محیط بیرون هستند. 
۱۱) قسمت رایانه ای دستگاه که شامل بردها، نرم افزار است و وظیفه کنترل دستگاه، دریافت و انتقال اطلاعات و جواب دهی را بر عهده دارد. دارای چاپگرهای مخصوص هم است. ‏