پاورپوینت تاریخچه اخلاق در پژوهشهای پزشکی

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

بسم الله الرحمن الرحیم

تاریخچه اخلاق در پژوهشهای پزشکی

اسلاید 2 :

موضوع اخلاق در پژوهش از مهمترين مباحث و موضوعات مطرح در اخلاق پزشكي نوين مي باشد كه در حال حاضر توسط مجامع بين المللي، سازمانهاي منطقه اي، سياستگذاران و برنامه ريزان كشورهاي مختلف، و محققين و متخصصين رشته هاي مختلف علوم و فنون مورد توجه ويژه قرار دارد. آنچه لزوم پرداختن به اين موضوع را بيش از پيش حياتي مي سازد برخي شواهد تاريخي است كه نشانگر عدم رعايت اصول انساني و اخلاقي در افراد مورد پژوهش بوده است.

اسلاید 3 :

تاریخچه علم اخلاق
علم اخلاق سابقه ای 2500 ساله در فرهنگ رومی یونانی دارد که تحت تاثیر فرهنگ یونانی و تمدن شرقی نیز بوده است. پزشکان آن زمان فلسفه و حکمت را باهم می آموختند و به همین خاطر اخلاق با فلسفه پیوندی ناگسستنی دارد.
لوح حمورابی حاکم بابل مربوط به 1727 سال قبل از میلاد مسیح است و به مسایل اخلاقی و انتظامی اشاره دارد.
متن سوگند نامه بقراط بعنوان یک سند معتبر مربوط به آن زمان است. (بقراط 450 – 380) درسوگند نامه بقراط بر رازداری، پرهیز از سقط، تجویز داروهای کشنده و واگذاری بیماران سنگ دار به اهل فن تاکید شده است.
در ایران نیز در عهد زرتشتیان، سقط، بارداری نا مشروع و خطاهای پزشکی مهم تلقی شده وموبدان زرتشتی مسئول رسیدگی به حسن انجام خلاق پزشکی بودند.
بعد از اسلام، مجوسی اهوازی (318-384 هجری ق) درپند نامه معروف خود به مسایل اخلاقی اشاره دارد.کتاب کامل الصناعه الطبیب هم از اوست. زکریای رازی، علی بن ربن طبری (استاد رازی)، ابن سینا، جرجانی، الرهاوی، نظامی (مقاله چهارم از چهار مقاله) همگی اشارات اخلاق پزشکی دارند.

اسلاید 4 :

تاريخچه برخي از مسائل اخلاقي در تحقيقات قرن حاضر
مسائل اردوگاههاي آلمانها در سال 1943 – 1945 (واكسن تيفوس و مرگ 1000 نفر)
تزريق خون آلوده در مؤسسه روبرت كخ به 40 نفر
انتقال پشه‏هاي آنوفل از مردابها به اردوگاهها براي آزمايش بيماري مالاريا
وارد كردن سنگ و شيشه به زخمها و جراحات ايجاد شده براي بررسي اثر سولفاميد
مرگ بسياري از دوقلوها براي بررسي اثرات ژنتيك
تلاش آمريكاييها براي كشف واكسن شيگلا و استفاده از آن در افراد عقب افتاده
مرگ 700 نفر از ژاپنيها براي تلاش پژوهشگران ژاپني در مورد بيماري طاعون
بررسي تاسكجي (tuskagee) بر روي سياهپوستان در مورد سير سيفليس (مسئله فريب، نژادپرستانه بودن، عدم درمان با وجود درمان )

اسلاید 5 :

آزمایش تاسکیجی
تاسکیگی (Tuskegee) روستایی دورافتاده در ایالت آلابامای آمریکاست. شهرت این روستا به خاطر آزمایشی است که بین سالهای ۱۹۳۲ تا ۱۹۷۲ روی ۴۰۰ بیمار مبتلا به سیفلیس انجام شد. بیشتر این افراد بیسواد و رعیت بودند و البته همهی آنها سیاهپوست بودند.
هدف آزمایش بررسی چگونگی گسترش سیفلیس در بدن بود. به این ۴۰۰ نفر در مورد بیماری و روش آزمایش هیچ چیز گفته نشد. تا سال ۱۹۴۷، پنیسیلین بهعنوان درمان قطعی سیفلیس شناخته شده بود. ولی پزشکان تصمیم گرفتند به این افراد چیزی نگویند و همچنان پیشرفت بیماری را زیر نظر بگیرند.

اسلاید 6 :

حتی به آنها اجازه داده نشد که به مراکز درمانی مراجعه کنند. آزمایش تا سال ۱۹۷۲ ادامه پیدا کرد و آن چه که باعث توقف آن شد یک خبر جنجالی در یک روزنامه بود. رسوایی ناشی از این خبر باعث شد آزمایش متوقف شود.
نتیجه؟
۲۸ نفر از آن مردان در طول آزمایش از سیفلیس مردند. ۱۰۰ نفر از سایر بیماریهای مرتبط با آن مردند. ۴۰ نفر از همسران این مردان آلوده شدند و ۱۹ بچه با سیفلیس مادرزادی به دنیا آمدند. در سال ۱۹۹۷، بیل کلینتون از ۸ بازماندهی این آزمایش به دلیل رفتار غیر اخلاقی دولت آمریکا عذرخواهی کرد.

اسلاید 7 :

دکتر کریستیان بارنارد پزشک اهل آفریقای جنوبی بود که اولین پیوند قلب را انجام داد. او چندین بار هم قلب میمون را به انسان پیوند زد. در یک مورد پیوند قلب یک بابون (نوعی میمون بزرگ) به یک دختر جوان در سال ۱۹۷۷انجام شد. آن دختر ۳ ساعت پس از پیوند مرد. یک عکس از آن زمان باقی مانده است.آن عکس دکتر بارنارد را نشان میداد که قلب میمون را در دست داشت و جسد میمون که روی تخت جراحی بود.

اسلاید 8 :

گزارش شده که در هنگام عمل صدای جیغ و ناله های میمون در کل بخش جراحی شنیده شده بود. علت این بود که دکتر بارنارد نمیخواست با تزریق مادهی بیحسی، قلب میمون به مواد شیمیایی آلوده شود. پس بدون هر گونه بیحسی سینهی میمون را شکافته بود. خود بارنارد میگوید که بعدها با دیدن افسردگی جفت یکی از میمونهایی که در پیوند اعضا کشته شده بود، این نوع عمل را کنار گذاشت.

اسلاید 9 :

تاریخچه اخلاق پزشکی
در سال 1803میلادی توماس پرسـیوال (Tomas Persival ) پزشـک، فیلسوف و نویسنده سرشناس انگلیسی در شـهر منچـستر، قـانون ( اخلاقیـات پزشکی) خود را منتشر کرد.

در سال 1847نخستین جلـسه انجمـن پزشـکان آمریکـا در فیلادلفیـا « اصول اخلاق پزشکی آمریکا" را با الهام گرفتن از همان قـانون پرسـیوال بـه تصویب رساند که به ترتیب در سالهای بعد و دسـت آخـر در سـال 2001درآمریکا مورد تجدید نظر قرار گرفت

اسلاید 10 :

بيانيه‏هاي جهاني در اخلاق پزشكي
قوانين نورمبرگ (1947) همزمان با محاكمه پزشكان نازي
بيانيه هلسينكي (1) (1964) توسط انجمن بين‏المللي پزشكي (World Medical Association)
بيانيه هلسينكي (2) (1975) اعلامیه توکیو
بيانيه بلمونت (1978)
برنامه اجرايي بيانيه هلسينكي (1981) توسط سازمان جهاني بهداشت و CIMOS
(Council for International Organizations of Medical Sciences.) شوراي بين المللي سازمانهاي علوم پزشكي (CIOMS) نيز با مشاركت سازمان جهاني بهداشت (WHO) اولين بار در سال 1982 ميلادي راهنماي بين المللي اخلاق در پژوهشهاي زيست پزشكي با سوژه هاي انساني را تدوين و منتشر نمود كه آخرين تجديد نظر آن در سال 2002 صورت گرفته است.

اسلاید 11 :

ملاحظات اخلاقی در پژوهش

نخستین بیانیه بین المللی در زمینه پژوهش روی افراد، بیانیه نورمبرگ بود که در سال 1947 در جریان محاکمه پزشکانی که در حکومت نازی ها، طی جنگ جهانی دوم روی زندانیان و اسرا آزمونهای غیرانسانی انجام داده بودند، صادر شد.

اسلاید 12 :

The ten points of the Nuremberg Code
Required is the voluntary, well-informed, understanding consent of the human subject in a full legal capacity.
The experiment should aim at positive results for society that cannot be procured in some other way.
It should be based on previous knowledge (like, an expectation derived from animal experiments) that justifies the experiment.
The experiment should be set up in a way that avoids unnecessary physical and mental suffering and injuries.
It should not be conducted when there is any reason to believe that it implies a risk of death or disabling injury.
The risks of the experiment should be in proportion to (that is, not exceed) the expected humanitarian benefits.
Preparations and facilities must be provided hat adequately protect the subjects against the experiment’s risks.
The staff who conduct or take part in the experiment must be fully trained and scientifically qualified.
The human subjects must be free to immediately quit the experiment at any point when they feel physically or mentally unable to go on.
Likewise, the medical staff must stop the experiment at any point when they observe that continuation would be dangerous.

اسلاید 13 :

قانون نورمبرگ
رضايت انسان مورد آزمايش، بطور مطلق بايد باطيب خاطر باشد.
آزمايش بايد طوري باشد كه نتايج مفيد و پرثمري براي جامعه داشته باشد و در عين حال از راهها و وسايل ديگر، امكان دست يافتن به آن نبوده باشد.
آزمايش بايد بر اساس نتايج بدست آمده بر روي حيوانات آزمايشگاهي و اطلاعات مكتسبه از وضع طبيعي و مشكلات بيماري باشد.
آزمايش بايد طوري ترتيب داده شود كه از هر گونه آزار جسمي و روحي غير ضروري اجتناب گردد.
نبايد هيچ گونه آزمايشي كه در آن دليلي بر مرگ و يا جراحات عليل كننده باشد انجام گيرد.

اسلاید 14 :

قانون نورمبرگ (ادامه)
درجه خطر نبايد از آنچه كه از آزمايش بدست خواهد آمد بيشتر باشد.
بايد مقدمات يا تمهيدات لازم و كافي تدارك گردد تا سوژه را، حتي از خطرات بااحتمال بسيار کم مانند جراحات، ناتوانی و مرگ حفظ نمود.
آزمايش بايد فقط بوسيله دانشمنداني كه از نظر اخلاقي و عملي صلاحيت دارند انجام گيرد.
در جريان آزمايش، انسان مورد آزمايش بايد آزادي كامل داشته باشد تا هر وقت احساس نمود كه ادامه آزمايش از نظر جسمي و روحي براي وي غير ممكن است آن را قطع نمايد.
در جريان آزمايش دانشمند آزمايش كننده بايد آمادگي داشته باشد كه هر وقت حدس زد، با وجود مهارت و دقت كافي، ادامه آزمايش احتمالاً به جراحت و يا عليلي سوژه منجر خواهد شد آن را قطع نمايد.

اسلاید 15 :

بيانيه‏ بلمونت (1979)  Belmont Report
در سال 1974 كميسيون ملي حفاظت از سوژههاي انساني (The National Commission for the Protection of Human Subjects) در مطالعات زيست پزشكي و رفتاري در آمريکا تشكيل گرديد. كميسيون ملي آمريكا مباني پايه اخلاق در پژوهش را بيان كرد كه به تدوين گزارش Belmont در سال 1979 به عنوان يك راهنماي اخلاقي منجر گرديد. اين اساسنامه شامل قوانين عمومي و اختصاصي مي باشد كه محققان و منتقدان تحقيق را در كارشان راهنمايي مي نمايد .

اسلاید 16 :

مباني اصلي اخلاقي در گزارش بلمونت
بر مبناي اين سه اصل، قواعد اخلاقي پژوهش به شرح ذيل مورد تأكيد قرار گرفت:

1) احترام به افراد: Respect for Persons  

 - رضايت آگاهانه (Informed Consent) 

- حفظ راز داري (Respect for Privacy 

2) سودمندي:  Beneficence

- طراحي مناسب پژوهش 

- صلاحيت پژوهشگران 

- تناسب سود و ضرر 

3) عدالت:  Justice

- انتخاب عادلانه سوژههاي پژوهش

اسلاید 17 :

تاریخچه بیانیه هلسینکی
- تصویب در هجدهمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، هلسینکی، فنلاند، ژوئن 1964و اصلاح وبازبینی 

- بیست و نهمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، توکیو، ژاپن، اکتبر 1975

- سی و پنجمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، وینس، ایتالیا، اکتبر 1983

- چهل و یکمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، هنگ کنگ، سپتامبر 1989

- چهل و هشتمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، سومرست غربی، جمهوری آفریقای جنوبی، اکتبر 1996

- پنجاه و دومین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، ادینبورگ، اسکاتلند، اکتبر 2000

- پنجاه و سومین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، واشنگتن، 2002

- پنجاه و پنجمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، توکیو، 2004

- پنجاه و نهمین اجلاس عمومی انجمن جهانی پزشکی، سئول، 2008

اسلاید 18 :

بيانيه هلسينكي The Declaration of Helsinki
انجمن بين‏المللي پزشكي(World Medical Association)
توصيه‏هاي زير را به عنوان راهنماي پزشكان و متخصصان در تحقيقات بيومديكال ارائه كرده است.

اسلاید 19 :

اصول اساسي بيانيه هلسينكي
انجام تحقيق بيومديكال بر روي انسان بايستي با موازين پذيرفته شده علمي تطبيق داشته باشد و بر اساس تجربيات آزمايشگاهي و حيواني كافي و شناخت كامل از اطلاعات علمي موجود تدوين شود.
طراحي و اجراي هر روش آزمايشگاهي روي انسان بايد به روشني در يك پروتكل تحقيقاتي تدوين شده و توسط يك كميته مستقل بررسي و تصويب شود.
تحقيقات بيومديكال روي انسان بايد منحصراً توسط افرادي كه از نظر علمي صلاحيت دارند و زير نظر پزشكي كه از نظر باليني كارآمد باشد انجام گيرد.
تحقيق بيومديكال روي انسان تنها در صورتي موجه است كه اهميت هدف تحقيق بر خطرات انجام آن برتري داشته باشد.

اسلاید 20 :

اصول اساسي بيانيه هلسينكي (ادامه)
5. هر تحقيق بيومديكال روي انسان بايد قبلاً به دقت ارزيابي شده باشد به گونه‏اي كه خطرات قابل پيش‏بيني با منافع احتمالي آن براي افراد مورد آزمايش يا ديگران مقايسه و سنجيده شود.
6. حق فرد مورد آزمايش براي حفظ حيثيت او بايد محفوظ باشد.
7. پزشك بايد زماني پژوهش روي انسان را آغاز كند كه باور داشته باشد كه خطرات احتمالي قابل پيش‏بيني است.
8. در انتشار نتايج پزشك بايد صحت اطلاعات را رعايت كند.