بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جانوران مهره دار
فصل 14
اسلاید 2 :
مهره داران، ضمن این که سایر ویژگی های بارز جانوران را (که در فصل پیش به ان ها اشاره کردیم) دارا هستند، اسکلت داخلی دارند، دارای جمجمه هستند که از مغز محافظت می کند و ستون مهره دارند که از نخاع حفاظت می کند. همین امر سبب شده است که نسبت به سایر جانوران از نظر قدرت و اندازه متفاوت باشند. در 5 گروه ماهی ها، دوزیستان، خزندگان، پرندگان و پستانداران طبقه بندی می شوند.
اسلاید 3 :
لازم به ذکر است که ماهی ها خود به چند دسته تقسیم می شوند: ماهی های بدون آرواره (لامپری)، ماهی های غضروفی (کوسه ماهی، ماهی خاویار، اره ماهی و.)، ماهی های استخوانی (قزل آلا، شیرماهی، ماهی آزاد و.).
اغلب ماهیان بدون آرواره امروزه منقرض شده اند. تخم ماهیان خاویاری از گران ترین غذاهای جهان است. دریای خرز به عنوان بزرگترین منبع ماهیان خاویاری، بیش از 90 درصد خاویار جهان را تامین می کند. فیل ماهی (بلوگا)، تاس ماهی روسی (چالباش)، تاس ماهی ایرانی (قره برون)، ماهی شیب و ماهی ازون برون(سوروگا) گونه های اصلی ماهیان خاویاری دریای خزر هستند.
ماهی ها
اسلاید 4 :
دهان در ماهیان غضروفی در سطح شکمی قرار دارد، آبشش آن ها سرپوش ندارد. اغلب دریازی و درنده خو هستند. ستون مهر های آن ها غضروفی است، سطح بدن آن ها از شبه پولک پوشیده شده است، اغلب بزرگ و تنومند هستند، بادکنک شنا ندارند و باله ی دمی آن ها دارای دو شاخه ی نا مساوی است.
برخی از تفاوت های ماهیان استخوانی و غضروفی
اسلاید 5 :
دهان در ماهیان استخوانی در جلوی بدن قرار گرفته است. آبشش ها دارای پوشش هستند، هم در آب شیرین و هم در آب های آزاد زندگی می کنند، هم انواع گوشتخوار دارند و هم گیاهخوار، ستون مهره در این ماهی ها استخوانی است، سطح بدنشان پوشیده از پولک است، اندازه ی آن ها از یک سانتی متر تا چندمتر متفاوت است، بادکنک شنا دارند و باله ی دمی آن ها متقارن است.
اسلاید 6 :
عکس از ماهی استخوانی و غضروفی
اسلاید 7 :
بدن اغلب ماهی ها از فلس و پولک پوشیده شده است، بیشتر آن ها دارای بدن دوکی شکل هستند و باله های مختلف دارند که به حرکت آن ها در آب کمک می کند. شکل، طول بدن و تعداد حرکات باله ها در واحد زمان، در سرعت شنای ماهی ها در آب نقش دارد.
اسلاید 8 :
در (اغلب) ماهی ها باله ها شامل باله های فرد (باله پشتی، باله مخرجی و باله ی دمی) و باله های زوج در دو طرف بدن (باله های سینه ای و باله های شکمی) است. باله ی دمی دو طرف بدن ماهی، عامل اصلی حرکت رو به جلوی ماهی در آب است و برای شنای ماهی در آب نقش اصلی را بر عهده دارد. باله های زوج (سینه ای و شکمی) در حفظ تعادل ماهی نقش دارند . باله های سینه ای برای کم کردن سرعت (به عنوان ترمز) شنا کاربرد دارد. ماهی برای ایستادن کامل در آب از باله های شکمی کمک می گیرد.
اسلاید 9 :
افزون بر این، باله های سینه ای و شکمی در پیشروی ماهی و چرخش در آب نیز نقش دارند. باله ی مخرجی در سرعت شنا نیز نقش دارند. باله ی مخرجی در سرعت شنا نیز نقش دارد. باله های پشتی و لگنی با ایجاد شکاف و حرکات موجی در آب، سبب می شوند ماهی به جلو و عقب شنا کند، هم چنین این باله ها در حفظ تعادل ماهی در مقابل حرکات چرخشی ناشی از فشار آب نقش دارند. در بسیاری از ماهی ها بادکنک شنا نیز وجود دارد که در حرکات عمودی به ماهی کمک می کند.
اسلاید 10 :
آبشش های ماهی ها دارای یک سری صفحات تقسیم بندی شده، به نام کمان است که باعث افزایش سطح تماس آن ها با آب شده و اکسیژن محلول در آب از طریق این صفحات وارد مویرگ های خونی فراوانی که در آبشش ها وجود دارند، می شود. کربن دی اکسید نیز در خلاف جهت مخالف به آب انتشار می یابد. در نبود آب این صفحات به هم می چسبند، سطح آبشش و دریافت اکسیژن به شدت کاهش می یابد. برخی ماهی های استخوانی می توانند به سطح آب بیایند، هوا را ببلعند و اکسیژن مورد نیاز خود را تامین کنند، اما به هرحال برای دفع کربن دی اکسید به آبشش وابسته اند.
اسلاید 11 :
عکس ماهی ها
اسلاید 12 :
دوزیستان مانند ماهی ها موجوداتی خونسرد هستند. این گرو از مهره داران بخشی از زندگی خود را در آب و بخشی را در خشکی زندگی می کنند. اغلب آن ها سلول های جنسی خود را در آب رها می کنند، سلول تخم در آب تشکیل می شود، به نوزاد تبدیل می شود، پس از سپری کردن مراحل اولیه ی رشد دچار تغییراتی در ساختمان پیکر خود می شود (دگردیسی) و آماده ی زندگی در خشکی می شود.
دوزیستان
اسلاید 13 :
دوزیستان در دوران نوزادی و پس از بلوغ گوشتخوارند. در ابتدا با آبشش تنفس می کنند و پس از دگردیسی آبشش ها به شش تبدیل می شوند. پوست ان ها مرطوب، نرم، نازک و بدون پوشش است و امکان تنفس پوستی را برای آن ها فراهم می کند. برخی از آن ها فقط در دوران لاروی دم دارند (قورباغه) ولی برخی دیگر در دوران بلوغ نیز دم خود را حفظ می کنند (سمندر).
اسلاید 14 :
پوست قورباغه ها نسبت به وزغ ها، نرم تر، لزج و صاف است و بیش از وزغ ها در مناطق مرطوب زندگی می کنند، پوزه ی مثلثی دارند، اندام حرکتی پشتی آن ها بلندتر از اندام حرکتی جلویی است، می جهند و بدنی کشیده دارند و اغلب دندان دارند، چشم های قورباغه نسبت به وزغ متورم تر است. بیشتر در مناطق روشن روز فعال هستند.
تفاوت وزغ و قورباغه
اسلاید 15 :
پوست وزغ ها از قورباغه ها خشک تر و زگیل دار است، بیشتر زندگی خود را در مناطق خشک به سر می برند، پوزه ای گرد دارند، اندازه ی اندام های حرکتی پشتی و جلویی فرق چندانی ندارد و اغلب راه می روند، بدنی پهن دارند و دندان ندارند، چشم های آن ها نسبت به قورباغه ها فرورفته تر است. بیشتر در مناطق تاریک و سایه فعالیت دارند.
اسلاید 16 :
گروهی از جانوران هستند که اولین بار حدود 220 میلیون سال پیش بر روی خشکی ظاهر شدند. دایناسورها که امروز منقرض شده اند جزو خزندگان بودند و جثه های بزرگی داشتند، به طوریکه برخی از آن ها حدود 25 متر طول داشتند. خزندگان تمام زندگی خود را در خشکی سپری می کنند و نسبت به دوزیستان وابستگی کمتری به آب دارند. تنوع خزندگانی که امروزه بر روی زمین زندگی می کنند در مقایسه با گذشته بسیار کم تر است.
خزندگان
اسلاید 17 :
تنوع خزندگانی که امروزه بر روی کره ی زمین زندگی می کنند در مقایسه با گذشته بسیار کم تر است. سطح بدنشان خشک است و از یک لایه ی ضخیم و شاخی شده، پولک یا صفحات استخوانی تشکیل شده است، این ویژگی آن ها را برای زندگی در محیط های خشک سازگار کرده است. خزندگان یا دست و پا ندارند (مار) یا دست و پای کوتاهی دارند (لاک پشت). خزندگان امروزی به طور عمده شامل مارها، سوسمارها، لاک پشت ها و کروکودیل ها هستند. خونسرد هستند، اغلب تخم گذارند و نوزاد آن ها شبیه به جانور بالغ است (دگردیسی ندارند).
اسلاید 18 :
دست و پا ندارند، برخی در آب و برخی در خشکی زندگی می کنند، پس از سوسمارها فراوان ترین خزندگان هستند، برخی از آنها سمی و برخی غیرسمی اند، در تنظیم جمعیت حشرات و برخی از جوندگان (مثل موش) بسیار حائز اهمیت هستند، در تهیه ی دارو برای بیماری هایی نظیر سرطان، بیماری های قلبی و ضد خون ریزی از سم آن ها می توان بهره برد. مارهای سمی در آرواره ی بالای خود غدد (کیسه ی) زهری و دندان های زهری دارند. دندان ها توخالی بوده، مثل سرنگ عمل می کنند و با غدد زهری ارتباط دار، هنگامی که مار، طعمه ی خود را نیش می زند و دندان های زهری خود را به بدن او فرومی کند غدد زهری منقبض شده و سم از طریق دندان های زهری وارد بدن طعمه می شود.
مارها
اسلاید 19 :
مار سمی دارای سری مثلثی و نوک تیز است. اغلب بدنی قطورتر از مار غیرسمی دارد، تنبل تر و کم تحرک تر از مار غیرسمی است، دم آن در قسمت انتهایی به طور ناگهانی کوتاه می شود، مردمک چشم آن ها اغلب به شکل بیضی است، دم آن در قسمت انتهایی به طور ناگهانی کوتاه می شود، مردمک چشم آن ها اغلب به شکل بیضی و عمودی است و بین دو چشم (یا سوراخ های بینی) فرورفتگی دارد.
تفاوت های مارهای سمی و غیرسمی
اسلاید 20 :
مار غیرسمی اغلب سری مدور و گرد و بدی کشیده و دراز دارد، سریع و چابک است، دم بلندی دارد، مردمک چشم آن گرد است و در وسط چشم قرار دارد.
