بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
حفاظت در برابر پرتوگیریِ خارجی برای تابش ایکس/گاما
حفاظت در برابر اشعه: پرتونگاریِِ صنعتی (ویرایش نخست ـ 1395)
اسلاید 2 :
آنچه میآموزید!
اسلاید 3 :
انواع پرتوگیری
عامل زمان
عامل فاصله
نواحیِ کاری
عامل حفاظ
جمعبندی
عناوین
اسلاید 4 :
انواع پرتوگیری
منابع پرتو ممکن است داخل بدن یا خارج از بدن قرار بگیرند. بر این اساس، پرتوگیری به دو دسته تقسیم میشود:
پرتوگیریِ داخلی
چشمهی پرتوزا
پرتوگیریِ خارجی
چشمه یا دیگر منابع پرتو
اسلاید 5 :
پرتوگیریِ داخلی
چشمههای پرتوزا ممکن است از راههای زیر وارد بدن شوند:
یک راه ساده برای کاهش پرتوگیریِ داخلی، افزایش دفعِ مواد پرتوزا از بدن است.
خوردن، آشامیدن، تنفس
جذبِ پوستی
مواد پرتوزای مختلف در اندامهای مختلف تجمع میکنند
اسلاید 6 :
پرتوگیریِ خارجی
وقتی منابع پرتو در خارج بدن باشند، پرتوگیریِ خارجی اتفاق میافتد.
اسلاید 7 :
پرتوگیریِ خارجی
پرتوگیریِ تابشیِ هیچکس، از جمله پرتوکاران، نباید از حدود قانونی فراتر رود.
تا جایی که ممکن است، باید پرتوگیریِ پرتوکاران را کاست.
اسلاید 8 :
عامل زمان
هرچه زمان حضور پرتوکار در یک میدان تابشی بیشتر باشد، دز (معادل/مؤثر) دریافتیِ او بیشتر میشود.
2 ساعت 1 ساعت نیم ساعت ربع ساعت صفر
اسلاید 9 :
عامل زمان: مثال
دز دریافتیِ پرتوکاری را که 15 دقیقه در نقطهی اندازهگیریِ این دستگاه ایستاده است حساب کنید.
1.65 mSv/h × 15/60 h
= 0.4 mSv
اسلاید 10 :
عامل فاصله
هر چه فاصله از چشمه بیشتر شود آهنگِ دز (معادل) کمتر میشود.
برای یک چشمهی کوچک، مانند چشمههای گامای پرتونگاری، آهنگ دز با عکس مجذور فاصله از چشمه متناسب است.
اسلاید 12 :
پرسش
برای پرتونگاری در چه فاصلهای از دوربین کار کنم؟
اسلاید 13 :
نواحی کار با پرتو
برای انجام کار ایمن، باید فاصلهی مناسب تا منبع تابش رعایت شود. بر این اساس، برای انجام پرتونگاری، دو ناحیه تعریف میشود:
ناحیهی ممنوعه،
و
ناحیهی کنترلشده.
اسلاید 14 :
نواحی کار با پرتو
نواحی کار با پرتو باید مرزبندی شوند.
اسلاید 15 :
پیش از آغاز کار پرتونگاری، حتماً
شعاعِ نواحی ممنوعه و کنترلشده
را بدانید.
نکتهی حفاظتی
اسلاید 16 :
ناحیهی ممنوعه
ناحیهی ممنوعه ناحیهای است که در آن آهنگِ دز (معادل) از mSv/h 2 بیشتر باشد.
در شرایط عادی، هیچکس (نه مردم و نه حتی پرتوکار) نباید در ناحیهی ممنوعه حاضر باشد.
حضور در ناحیهی ممنوعه تنها در
در شرایط اضطراری،
برای افراد صاحب صلاحیت،
با رعایت کلیهی مقررات و دستورالعملهای حفاظتی، و
با تجهیزات لازم (مانند پایشگرهای تابش و دزسنجهای فردی)
مجاز است.
اسلاید 17 :
ناحیهی کنترلشده
ناحیهی کنترلشده ناحیهای است که در آن آهنگ دز (معادل) از mSv/h 2 کمتر و از mSv/h 25 بیشتر باشد.
پرتوکاران مجازند در ناحیهی کنترلشده تردد کنند یا مستقر شوند؛ بهشرطی که به دزسنج فردی و پایشگرهای تابشی مجهز باشند.
مردم عادی نباید در ناحیهی کنترلشده تردد کنند.
پیش از شروع به کارِ پرتونگاری باید مطمئن شوید که افراد غیرمجاز در ناحیهی کنترلشده نباشند.
اسلاید 18 :
ناحیهی کنترلشده (ادامه)
دستگاه کنترل از راه دور باید دستکم در ناحیهی کنترلشده و در نقطهای مستقر شود که آهنگِ دز کمترین مقدار ممکن است.
طول لولهی دستگاهِ کنترل از راه دور باید با اکتیویتهی چشمه همخوانی داشته باشد.
مرز ناحیهی کنترلشده ممکن است طی عملیات پرتونگاری تغییر کند!
اسلاید 19 :
هیچگاه بدون دزسنجهای فردی و یک پایشگر تابش به ناحیهی کنترلشده وارد نشوید.
نکتهی حفاظتی
اسلاید 20 :
چهگونه مرز ناحیهی ممنوعه و کنترلشده را بیابم؟