بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
متدولوژي سيستم های نرم
Soft system methodology
(SSM)
اسلاید 2 :
ظهور متدولوژی سیستم های نرم
SSM براي اولين بار در سال 1972 توسط پيتر چكلند در دانشگاه لنكستر مطرح شد. نخستین مقاله در باب SSM با عنوان“ به سوی یک متدولوژی سیستم محور برای حل مسائل دنیای واقعی“ در سال 1972 در مجله مهندسی سیستم ها توسط پیتر چکلند ارائه شد.
مهندسي سيستم ها سرچشمه ومنشا علمي متدولوژي سيستم هاي نرم است.
رويكرد مهندسي سيستم: انتخاب وسيله اي مناسب براي دستيابي به هدفي مشخص وشفاف كه از ابتدا تعيين شده است.
در مسائل بد ساختار ومبهم و پروژه هايي كه پيچيده وبي ثبات بودند مهندسي سيستم ناكارآمد بود .
SSMچیست؟
یک فرآیند سازمان یافته و انعطاف پذیر برای مواجهه با موقعیت های مسئله زا
اسلاید 3 :
دسته بندی چک لند از سیستم های دنیای واقعی
سیستم های طبیعی
سیستم های طراحی شده
سیستم های فعالیت انسانی(HAS):ایده اصلی آن این است که هر اقدام
هدفمند یک سیستم درنظر گرفته می شود.به منظور کاربردی این ایده و شکل دهی به
مفاهیم سیستم فعالیت انسانی و تلاش برای مقایسه آن با اقدامات جهان واقعی، لازم است
عمل یادگیری صورت پذیرد.
برای درک سیستم طبیعی(مانند قورباغه) ویا سیستم طراحی شده(مانند دوچرخه) می توان
مفاهیمی که مورد قبول همگان و آزمون پذیر باشد، مطرح نمود اما مفاهیم ادراک شده در فعالیت
هدفمند معمولاً به صورت تفسیر افراد از آن فعالیت ها درنظر گرفته می شود.
مثال: به مسابقه فوتبال بعنوان یک سیستم فعالیت انسانی هدفمند چگونه می نگرید؟
اسلاید 4 :
نظرات ایکاف (1979-1947)
چیستان مسئله نابسامانی
Mess Problem Puzzle
صورت بندی پذیرفته شده پذیرفته شده جدلی
Formulation
راه حل پذیرفته شده جدلی جدلی
Problem solution
اسلاید 5 :
SSMدر نتیجه روش اقدام پژوهی بوجود آمد.
درعلوم اجتماعی به دلیل بی ثباتی و متزلزل بودن پدیده های اجتماعی شرایط بسیار پیچیده است
یک روش تحقیق درموقعیت های اجتماعی اقدام پژوهی است
روش تحقیق در علوم طبیعی آزمون فرض
تکرار پذیری
اقدام پژوهی
بازیابی پذیری
متفکران سيستمي نرم به دنبال ساختن مدل هاي سيستمي نيستند که بتوان آنها را بارها و بارها براي يافتن راه هاي بهبود جهان واقعي به کار گرفت. آنچه که تکرار مي گردد، به گفته چکلند، خود متدولوژي است.
اسلاید 6 :
به وضعیت مساله زای ادراک شده وارد شوید
اقدام لازم برای بهبود وضعیت مسئله اتخاذ نمایید
تغییرات ممکن
و مطلوب را
تعریف کنید
مقایسه 4 با 2
وضعیت مساله زا تشریح کنید
تعاریف بنیادین از سیستم های مرتبط فعالیت هدفمند را فرموله کنید
برای سیستم های بیان شده در تعاریف بنیادین مدلهای مفهومی ایجاد کنید
هفت مرحله بنیادی در SSM
جهان واقعی
تفکر سیستمی درباره جهان واقعی
اسلاید 7 :
وضعیت مسئله
دنیای واقعی
درک فرهنگ وضعیت به همراه سیاست موجود
ارائه اطلاعات
ارائه اطلاعات
مدل های فعالیت هدفمند از مفاهیم
مقایسه
اقدام برای بهبود وضعیت
بحثهای ساختاریافته پیرامون تغییر و ساختارهایی که تغییر را ممکن می سازند
مدل تکامل یافته SSM
اسلاید 8 :
گامهای 1 و 2 SSM : کاوش و اکتشاف
مرسوم ترین رویکرد عملی که برای مرحله اکتشاف SSM به کار می رود، استفاده از تصاویر غنی(گویا) است.
تشریح گام های SSM
اين تصاوير٬ نمايش ساده و تصويري از آن چيزهايي است كه افراد احساس مي كنند مهمترين جوانب وضعيت مورد بررسي هستند
این تصاویر با مدل سازی سریع سیستم ها، مسائل مرتبط با موقعیت را نشان می دهد و کمک می کند تا با مقایسه مدل با اقدامات واقعی، ابزاری برای شناخت اولیه فراهم شود.
اين مرحله شامل ورود به شرايط مسئله ، شناسايي افراد ، فرهنگ ها، دیدگاه ها، استانداردها و ارزش ها ي حاكم بر شرايط مسئله از طريق مباحثه و مصاحبه، مشاهده و طوفان مغزي و ترسیم تصاوير مرتبط با موقعیت مساله زا مي باشد.
اسلاید 9 :
تجزیه و تحلیل هایی که در شناخت وضعیت موثرمی باشند:
تحلیل افراد دارنده نقش مداخله در موقعیت مساله زا،که شامل مشتری ها(که باعث ایجاد و رخ دادن مداخله می شوند) و تصمیم گیرندگان بالقوه (که مطالعه را پیش می برند)هستند. هر کسی که نقش دوم را می گیرد باید فهرستی از مشتریان و کلیه افرادی که در آن موقعیت ذی نفع هستند تهیه نماید.
2. تحلیل موقعیت مساله زا به مثابه یک سیستم اجتماعی: از نقش آفرینان چه هنجارهای رفتاری انتظار می رود و بر اساس چه ارزش هایی خوب یا بد بودن عملکرد نقش ارزیابی می گردد(توجه کافی به فرهنگ حاکم بر موقعیت).
3. تحلیل موقعیت از منظر سیاسی و آرایش قدرت
اسلاید 11 :
مرحله 1 و 2 : کشف و دریافتن
تصویر غنی شده از طریق مطالعه مستندات، مصاحبه های باز و نیمه بسته با خبرگان بدست آمده و شامل W های سیستم است.
در این مرحله از طریق مطالعه مستندات و مصاحبه های باز با خبرگان، اطلاعات اولیه در خصوص شرایط مسئله بدست آورده شده است. موارد زیر در رابطه با کسب و کار فعلی فروش بلیط در شرکت رجاء استخراج گردید.
1- ذی نفعان درون سازمانی
2- ذی نفعان برون سازمانی
اسلاید 12 :
ذی نفعان درون سازمانی و برون سازمانی
راه آهن
وزارت راه
هیئت مدیره و مدیر عامل
امور مالی
مدیریت اعزام و خدمات راهبردی
مدیریت بازرگانی و برنامه ریزی قطارها
سیستم فروش بلیط
مدیریت برنامه، بودجه و اطلاعات
پیمانکاران راهبری
بانک
مسافرین
نمایندگی کل
آژانس
کمسیون بلیط
اسلاید 13 :
The rich picture of ticket selling in RAJA passengers’ train company
اسلاید 14 :
CATWOE
جهان بینی
چه کسانی از فعالیت هدفمند سود/ زیان می برند؟
هسته سیستم فعالیت انسانی که در آن ورودی مشخصی به خروجی مشخصی تبدیل شده و به مشتریان می رسد.
چه نگرشی نسبت به جهان این تعریف را معنادار می کند؟
چه کسی می تواند این فعالیت را متوقف کند؟
چه محدودیت هایی به صورت پیش فرض در محیط این سیستم قرار دارد؟
چه کسانی فعالیت را انجام خواهند داد؟
مؤلفه های تعریف ریشه ای
گام 3 SSM : تعاریف ریشه ای سیستم های مربوطه
اسلاید 15 :
محیط
کنترل به وسیله مالکین
جهان بینی
مشتریان
تبدیل بوسیله نقش آفرینان
CATWOE به عنوان یک سیستم ورودی، خروجی
اسلاید 16 :
مرحله سه: استخراج تعاریف ریشه ای مربوط به سیستم
اسلاید 17 :
The root definitions of ticket selling system of Raja analyzed by CATWOE
اسلاید 18 :
The root definitions of ticket selling system of Raja analyzed by CATWOE
اسلاید 19 :
The root definitions of ticket selling system of Raja analyzed by CATWOE
اسلاید 20 :
گام 4 SSM : مدلسازی مفهومی
تعریف ریشه ای بیان این است که سیستم چیست. مرحله 4 مربوط به توسعه منطقی آن تعریف به کمک فعالیتهایی است که سیستم باید انجام دهد.
زبان اصلی ای که برای ساخت این مدلها به کار می رود، در واقع کلیه افعال به کار رفته در زبان گفتاری تحلیلگر است.
مدل مفهومی شامل کمترین تعداد ممکن از افعالی است که برای اشاره به سیستمی که در تعریف ریشه ای ذکر توصیف شده، لازمند.
هدف، ساخت مدلی از آنچه باید در سیستم روی دهد است.
