بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
جلسه چهارم:
قوه قضائيه
اسلاید 2 :
وظايف قوه قضائيه
قوه قضائيه سومين قوه از قواي حکومتي نظام جمهوري اسلامي که مطابق اصل يکصد و پنجاه و ششم، قوهاي است مستقل که پيشتيبان حقوق فردي و اجتماعي و مسؤول تحقق بخشيدن به عدالت است.
سؤال: وظايف اين قوه طبق قانون اساسي کدام است؟
اسلاید 3 :
وظايف قوه قضائيه
رسيدگي و صدور حکم در تظلمات و شکايات، حل و فصل دعاوي، رسيدگي به امور حسبه طبق قانون.
احياي حقوق عامه و گسترش عدل و آزادي مشروع
نظارت بر حسن اجراي قوانين
کشف جرم و تعقيب مجرمين
پيشگيري از وقوع جرم و اصلاح مجرمين
اسلاید 4 :
استقلال قوه قضائيه
قواي سهگانه همه داراي استقلال هستند، اما استقلال قوه قضائيه بيش از دو قوه ديگر است.
سؤال دليل اين ادعا چيست؟
اسلاید 5 :
دو قوه مققنه و مجريه اگر چه مستقل هستند؛ اما بر کار هم نظارت دارد و تعامل بيشتري با هم دارند. (اجراي انتخابات مجلس توسط قوه مجريه، ارسال لوايح به قوه مقننه، سؤال و استيضاح از وزرا)
قوه قضائيه تحت نظارت دو قوه ديگر نيست و رئيس آن هم مستقيما از سوي رهبر تعيين ميشود.
علاوه بر استقلال کل قوه، قضات قوه نيز داراي استقلال هستند.
اسلاید 6 :
اصول حاکم بر قوه قضائيه
اصول به دستورالعملهاي کلي و بايدها و نبايدهاي اساسي گفته ميشود.
سؤال اصول حاکم بر قوه قضائيه در نظام جمهوري اسلامي کدام است؟
اسلاید 7 :
اصول حاکم بر قوه قضائيه
رعايت موازين اسلامي (بايد موازين اسلامي رعايت شود و براي ايجاد وحدت رويه اين موازين بايد به قانون تبديل شود)
بيطرفي قاضي (قاضي نبايد از يک طرف جانبداري کند.)
علني بودن محاکمات مگر با تشخيص دادگاه يا درخواست متخاصمين (محاکمات بايد علني باشد)
برائت (مدعي بايد ادعاي خود را اثبات کند)
ممنوعيت شکنجه (نبايد کسي را شکنجه کرد)
عطف بما سبق نشدن قانون و مجازات (نبايد قانون را به قبل از زمان تصويب سرايت داد.)
اسلاید 8 :
اصول حاکم بر قوه قضائيه
تفکيک جرايم خاص (سياسي، مطبوعاتي)از جرايم عمومي (جرايم خاص نبايد همانند جرايم عادي رسيدگي شود)
ممنوعيت بازداشت غيرقانوني (نبايد بر خلاف قانون کسي را بازداشت کرد)
جبران خسارت ناشي از تصميم قضايي (بايد خسارت ناشي از تصميم قضايي نادرست را جبران کرد)
مستدل بودن احکام (احکام قضايي بايد مستند به قانون باشد)
قابليت تجديد نظر کليه احکام. (همه احکام بايد قابل تجديد نظر باشد)
اسلاید 9 :
رياست قوه قضائيه
سؤال: نحوه اداره و رياست بر قوه قضائيه قبل از بازنگري و بعد از بازنگري در قانون اساسي متفاوت است. تفاوت آن چيست؟
اسلاید 10 :
رياست قوه قضائيه
قبل از بازنگري قوه قضائيه رئيس نداشت و به صورت شورايي اداره ميشد. (رئيس ديوان عالي کشور، دادستان کل کشور، سه قاضي مجتهد با انتخاب قضات)
پس از بازنگري، قوه قضائيه توسط رئيس آن - که از سوي رهبر براي مدت 5 سال تعيين ميشود - اداره ميشود.
اسلاید 11 :
وظايف رئيس قوه قضائيه
سؤال: بر اساس قانون اساسي، رئيس قوه قضائيه سه وظيفه اصلي و دائمي و چند وظيفه فرعي و حاشيهاي دارد. وظايف اصلي و حاشيهاي رئيس قوه قضائيه چيست؟
اسلاید 12 :
وظايف اصلي رئيس قوه قضائيه
ايجاد تشکيلات لازم متناسب با مسؤوليتها
تهيه لوايح قضايي (لوايح قضايي توسط وزير دادگستري در هيات دولت مطرح و پس از تصويب به مجلس ارسال ميشود)
استخدام قضات و عزل و نصب و تعيين محل خدمت آنها
اسلاید 13 :
وظايف موردي رئيس قوه قضائيه
نصب رئيس ديوان عالي و دادستان کل.
تعيين ضوابط تشکيل ديوان عالي و نظارت بر ديوان عدالت اداري و سازمان بازرسي.
پيشنهاد وزير دادگستري به رئيس جمهور
پيشنهاد عفو و تخفيف مجازات به رهبر
نظارت بر فعاليت صدا و سيما از طريق تعيين نماينده
حضور در مراسم سوگند رئيسجمهور
رسيدگي به داراييهاي مسؤولين بلندپايه
عضويت در شوراي موقت رهبري
اسلاید 14 :
تشکيلات قوه قضائيه
تشکيلات دادگستري شامل دو رکن اساسي دادگاه و دادسرا است.
در راس دادگاهها، دادگاه ديوان عالي و در راس دادسراها، دادسراي ديوان عالي قرار دارد.
رئيس دادگاه ديوان عالي، رئيس ديوان عالي کل کشور، و رئيس دادسراي ديوان عالي دادستان کل کشور است.
اسلاید 15 :
تشکيلات قوه قضائيه
سؤال: تفاوت دادگاه با دادسرا چيست؟
دادگاه
دادسراي ديوان عالي
دادگاه ديوان عالي
دادسرا
رئيس ديوان عالي کلي کشور
دادستان کل کشور
اسلاید 16 :
تشکيلات قوه قضائيه
در دادسرا تنها شکايات داراي جنبه کيفري و جزايي مطرح ميشود. (دعاوي حقوقي ارتباطي به دادسرا ندارد)
تحقيقات اوليه توسط دادسرا انجام ميشود و پس از احراز مجرميت و صدور کيفرخواست، پرونده براي رسيدگي به دادگاه (جزايي يا کيفري) ارجاع ميشود.
در دادگاه حقوقي يا مدني به کليه دعاوي و اختلافات حقوقي رسيدگي ميشود.
دادگاه جزايي يا کيفري به جرائم مندرج در کيفرخواست رسيدگي ميکند.
در معيت هر دادگاه يک دادسرا هم وجود دارد.
اسلاید 17 :
ديوان عدالت اداري
سؤال: هدف از تشکيل ديوان عدالت اداري چيست؟
اسلاید 18 :
ديوان عدالت اداري
رسيدگي به شکايات تظلمات و اعتراضات مردم نسبت به مامورين و ادارات و آييننامههاي دولتي خلاف قانون يا شرع يا خارج از محدوده اختيارات مقام تصويبکننده
ديوان عدالت اداره زير نظر رئيس قوه قضائيه تشکيل ميشود.
اسلاید 19 :
نهادهاي شبهقضايي
سؤال: داوري و شوراي حل اختلاف دو نهاد شبهقضايي است. درباره هريک مختصر توضيح دهيد.
اسلاید 20 :
نهادهاي شبهقضايي
داوري: حل اختلاف بين افراد با مراجعه به شخص مرضيالطرفين. (ذکر در قراردادها) قانون از داور حمايت ميکند و راي او لازمالاجراست.
شوراي حل اختلاف: براي کاهش مراجعه به دادگاه و ايجاد مصالحه و سازش ايجاد شده است.
