پاورپوینت جمعها

بخشی از پاورپوینت

اسلاید 1 :

جمعها

اسلاید 2 :

نشانههای جمع در زبان فارسی دوتاست:1. ان 2. ها

اسلاید 3 :

نشانهی جمع: ان
«ان» برای جمع جاندار به کار میرود:
زنان، مردان، درختان، گیاهان، جانوران،..

اسلاید 4 :

نشانهی جمع: ان
در اسمهای جانداری که پایانشان صدای «ﻩ،ــه» (e) است،
چون در اصل باستان خود «ـَگ» بوده، در شکل جمع، «ـَگ» برمیگردد:
پرنده / پرندگ /پرندگان
خزنده / خزندگ /خزندگان .

اسلاید 5 :

شیوهی نگارش نشانهی جمع: ان
«ان» جمع همواره به واژهی پیش از خود میچسبد و جدا نوشته نمیشود.

اسلاید 6 :

نشانهی جمع: ها
برای بیجانها، نشانهی جمع «ها» به کار میرود: میزها، دفترها، مدادها، اتاقها، .

اسلاید 7 :

نشانهی جمع: ها
2. جانداران را با «ها» نیز جمع میبندند؛ اما اولویت با «ان» است:
درختان/درختها، زنان/زنها، پسران/پسرها .

اسلاید 8 :

شیوهی نگارش نشانهی جمع: ها
«ها» همواره از واژهی پیش از خود جدا نوشته میشود؛ و هرگز به آن نمیچسبد.

اسلاید 9 :

تمرین. نشانههای جمع را در جملههای زیر بررسی کنید:
قیمت هر اونس طلای جهانی در روزهای پایانی هفته گذشته، بهرغم افزایشی که در طول هفته داشت پایین آمد و کاهش نرخ انواع سکه در بازار داخلی را موجب شد. کارشناسان اقتصادی علت اصلی تضعیف مجدد طلا را توافق سنا و دولت آمریکا بر سر بودجه سال 2014 عنوان کردند که تقویت دلار و تضعیف طلا و ارزهای اروپایی را موجب شد.
ما در شرایطی مشابه زمان حکومتهای اسلامی گذشته به سر میبریم؛ در زمانی که ستمگران و رهبران گمراه کننده مسؤولیت حکمرانی را برعهده گرفتهاند.

اسلاید 10 :

نشانهی جمع: ات/جات
در فارسی، ات جمع گروهه، یعنی جمع مجموعه‏ی چیزها با نامهای گوناگون، اما کلّیّتی یکسان؛
برای نمونه: شمیرانات، که مجموعهی چند ده است با نامهای گوناگون، اما در یک منطقه‏ی جغرافیایی.
از این دست است: لواسانات.
بنابراین، واژگان زیر را میتوان جمع گروهه بست: دهات، باغات، دستورات، گزارشات،آزمایشات، .
بهشرط آن‏که مقصودِ جمع گروهه بهدست آمده باشد.

اسلاید 11 :

جمع جات، همان جمع ات است در واژگانی که در زبانهای باستانی به «ـَـ گ» (ag) پایان یافتهاند. هماکنون در پایان اغلب این واژگان، صدای «ه، ـه» (e) وجود دارد:زندگ/زنده، خانگ/خانه، میوگ/میوه

اسلاید 12 :

هم‏چنین در جمع گروهه‏ی واژگان پایانیافته به واج «e»، 

«ـَـ گ» باستانی به صورت واج «ـِـ گ» آمدهاست.

منتها بر اثر تأثیر زبان عربی بر زبان فارسی، صدای گ به ج تبدیل شدهاست:

کارخانگات/کارخانجات،

میوگات/میوجات،

روزنامگات/روزنامجات

اسلاید 13 :

از دورهیی نامعلوم، برخی گمان کردند، جات نیز جمع گروهه است و آن را به واژگان دیگری نیز افزودند، که پایانشان در زبانهای باستانی صدای «ـَـ گ» نداشت؛ مانند: سبزیجات، شیرینیجات.
و در پسِ این اشتباه، جات حتّا به واژگان عربی نیز افزوده شد:
طلاجات، مرباجات، ادارهجات
چنین کاربردی در زبان عوام اشکالی ندارد؛ اما ورود آن به زبان معیار نادرست است.

اسلاید 14 :

دقّت شود، نوشتن این واژگان بدین شکل نادرست است :
«ه، ـه» همان «ـَگ» بوده که به «ج» تبدیل شده. نباید هردو (ه،ـه/ـگ، ـج) آورده شوند!!

اسلاید 15 :

تمرین. نشانههای جمع را در جملههای زیر بررسی کنید:

سرخو در ادامه با اشاره به ایجاد شبکه حمل و نقل یکپارچه اظهار کرد: امروز شرکت واحد اتوبوسرانی جز شرکتهایی است که توانسته در زمینه خدمت رسانی به شهروندان،هوشمند سازی ،به کار گیری امکانات و تجهیزات ،عملکرد مناسبی داشته باشد اما باید توجه داشت آنچه که امروز بیش از هر امر دیگر مورد نیاز خواهد بود ایجاد شبکه حمل و نقل یکپارچه و کار آمد است که می تواند تقاضای سفر شهروندان را مدیریت کند. در چنین شبکه ای مترو ،اتوبوس ،مینی بوس و تاکسی نقش همپوشانی برای یکدیگر دارند و شهروندان به راحتی می توانند به نقاط شهر سفر کنند.

اسلاید 16 :

جمعهای عربی در زبان فارسیِ معیار
آن‏چه از زبانی به زبانی دیگر کوچ میکند، واژه یا سازه است؛ نه دستور زبان.
همانگونهکه واژگان ترکی و لاتینِ کوچکرده به زبان فارسی را با نشانههای جمع زبان خودشان، جمع نمیبندیم،
واژههای زبان عربیِ کوچکرده به زبان فارسیِ معیار را نیز با نشانههای جمع
عربی جمع نمیبندیم، مگر:

اسلاید 17 :

جمعهای عربی در زبان فارسیِ معیار
1. جمع واژه با نشانه‏ی عربی، بار حقوقی و قانونی پیدا کردهباشد؛
برای نمونه: مجمع روحانیون مبارز، که نام حزبی خاص است.
وزارت اطلاعات و امنیت، که نام خاص وزارتخانهییست.
رشته‏ی دانشگاهیِ حقوق، رشته‏ی حقوق بین الملل، .، وزارت علوم.

اسلاید 18 :

جمعهای عربی در زبان فارسیِ معیار
2. خوانش واژه با نشانه‏ی جمع فارسی سخن را به تنافر واجها بکشاند؛ برای نمونه:
کاربرد اطلاعها به جای اطلاعات. بیگمان خوانش اطلاعها بسیار دشوارتر از اطلاعات است.

اسلاید 19 :

جمعهای عربی در زبان فارسیِ معیار
3. معنای واژه با نشانهی جمع عربی با معنای همان واژه با نشانهی جمع فارسی تغییر کند:
امکانات / امکانها
اطلاعات / اطلاعها

اسلاید 20 :

جمعهای عربی در زبان فارسیِ معیار
اما کاربرد اغلب واژگان با نشانههای جمع عربی در فارسی نادرست است: