بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
رضایت نامه وبرائت نامه
اسلاید 2 :
جلب رضايت بيمار يكي از اصول اخلاق پزشكي است و پزشك موظف است در اتخاذ هر گونه تصميمي با بيمار مشاركت نمايد هر گونه درماني بدون رضايت بيمار تجاوز به حقوق او محسوب مي گردد و قابل طرح در محاكم مي باشد حتي معاينات معمول بيماران بايستي با جلب رضايت آنان صورت پذيرد و درمان بدون رضايت بيمار ميتواند جرمي جنائي يا هتك حرمت فردي محسوب شود
اسلاید 3 :
فرق رضايت نامه با برائت نامه
رضایت نامه
يعني امضاء مدركي كه بيمار قبل از تن دادن به هرگونه درماني از كليه خطرات عمل ، راههاي درماني و جايگزين و خطرات آن توسط پزشك آگاهي يابد
برائت نامه
يعني چنانچه بيمار در طي درمان دچار عوارض يا نقص عضوي گرديد ، پزشك در صورتيكه بر اساس موازين فني و علمي اقدام كرده باشد مقصر نيست .
اسلاید 4 :
رضايت تلويحي Implied consent
رضايت اظهاري Express consent
رضايت در موارد خاص
Consent in special cases
اسلاید 5 :
رضايت تلويحي
يعني انتخاب يك پزشك از بين سايرين از جانب بيمار ، يا به عبارتي مراجعه بيمار به پزشك جهت درمان كه نشانه اي از رضايت تلويحي اوست. توجه شود كه براي يك سري از معاينات اين رضايت كافي نيست و بايستي مجددا نظر بيمار را جويا شد. (نظير معاينه واژن)
اسلاید 6 :
رضایت اظهاری:
خود شامل دو نوع است:
رضایت شفاهی
رضایت کتبی
اسلاید 7 :
رضایت شفاهی:
گاهی لازم است که طبیب قبل از معاینه ای خاص نوع و شیوه معاینه را برای بیمار توضیح دهد و رضایت او را جلب نماید(مانند انجام tvیاtr).در این موارد بهتر است شخص سومی نیز حضور داشته باشد.
اسلاید 8 :
رضایت کتبی:
درمواردی که اقدامات تشخیصی یا درمانی با ریسک بالایی همراه است گرفتن رضایت نامه کتبی لازم به نظر می رسد مانند بیهوش کردن یا اعمال جراحی.
توجه:در انجام اعمال غیرقانونی نظیر سقط جنایی رضایت کتبی فاقد اعتبار است.
یک رضایت نامه کتبی به صرف امضای بیمار معتبر نیست بلکه در اخذ رضایت از بیمار بایستی تمام روشهای درمانی ممکن و عوارض و خطرات آنها به بیمار توضیح داده شود تا بیمار با آگاهی کامل تصمیم گیری نماید.
اسلاید 9 :
چه كساني صلاحيت اعلام رضايت قانوني را دارند ؟
فرد رضايت دهنده بايستي عاقل ، بالغ و داراي صلاحيت حقوقي و قانوني باشد
در مواردي كه بيمار نابالغ يا سفيه باشد بايستي از ولي يا قيم قانوني او رضايت اخذ شود
طبق ماده 49 قانون مجازات اسلامي طفل يا فرد نابالغ فردي است كه هنوز به بلوغ شرعي نرسيده باشد . ولي اكثر پزشكان سن كمتر از 18 سال را ملاك عمل قرار ميدهند
در صورتيكه اقدامات درماني و اعمال جراحي منجر به بروز عوارض و يا نقص عضو شوند ، جرم محسوب خواهند شد ، مگر اينكه دو مورد زير رعايت شده باشد :
اسلاید 10 :
اخذ رضايت نامه معتبر
توجيه علمي
در صورتيكه اقدامات درماني و يا جراحي منجر به آسيب جسماني فردي شود ، چنانچه پزشك رضايت بيمار را قبل از عمل كسب كرده باشد و بر اساس موازين علمي نيز اقدام نموده باشد از اتهام قصور پزشكي مبرا خواهد بود .
اسلاید 11 :
رضایت در موارد خاص:
رضایت همسر
رضايت در كودكان و افراد صغير
رضايت در بيماران رواني
رضايت در بيماران مسن
رضايت در موارد اورژانسي
اسلاید 12 :
رضايت همسر
در مواردي كه اقدامات درماني بر روي حقوق ناشي از ازدواج تاثير مي گذارد اخذ رضايت همسر بيمار نيز الزامي است و شامل موارد زير است :
سقط جنين
هيستركتومي
عقيم سازي
تغيير جنسيت
اسلاید 13 :
رضايت در كودكان وافراد صغير
به جز در موارد اورژانسي رضايت والدين يا قيم كودك الزامي است. در صورت امتناع والدين و اهميت درمان ، در قلمرو قانون حمايت از كودكان ميتوان از مراجع قانوني كسب اجازه نمود
در صورت جدايي پدر و مادر فردي كه مسئوليت نگهداري كودك را بر عهده دارد مهم است ولي معمولا با هر دو صحبت خواهد شد.
اسلاید 14 :
رضايت در بيماران رواني
در بيماران با عقب ماندگي ذهني شديد اخذ رضايت از ولي يا قيم وي الزامي است در بيماراني كه اجبارا بستري ميشوند و رضايت به درمانهاي داروئي يا الكتروشوك نمي دهند اقدام به درمان بعد از كسب نظر متخصص بلامانع است . در موارد اورژانس اخذ رضايت الزامي نيست.
اسلاید 15 :
رضايت در بيماران مسن
در بيمارانيكه به دليل كهولت سن قادر به تصميم گيري نمي باشند پس از تاييد اين امر توسط مقامات قضائي و درخواست قيوميت ، رضايت از قيم بيمار اخذ خواهد شد. در اين موارد نيز در حالات اورژانس اخذ رضايت الزامي نيست
اسلاید 16 :
رضايت در موارد اورژانس
در موارد اورژانس اخذ رضايت لازم نيست ولي چون تعريف اورژانس بودن حيطه وسيعي را در بر ميگيرد و ممكن است موجب سوءتعبير شود بهتر است يك سري از موارد رعايت شود
اسلاید 17 :
در صورتيكه بيمار هوشيارنيست و فرصت كافي نيز براي اطلاع اولياء وي وجود ندارد بهتر است مراتب به اطلاع مقامات قضايي رسانده شود و مجوزي جهت آن اخذ گردد .
اگر براي اطلاع مقامات قضايي نيز وقت نيست با حضور سه پزشك صورت جلسه اي تنظيم شود و موارد اورژانس در آن توضيح داده شود و پس از آن اقدام درماني شروع گردد
اگر تعداد پزشكان حاضر در مركز درماني كمتر از سه نفر است ، پزشك ميتواند صورت جلسه فوق را با حضور ساير پرسنل و كادر پزشكي تهيه نمايد
در موارد خيلي اورژانس كه فرصت براي هيچ كاري نيست پزشك موظف است بدون اخذ رضايت اقدام به درمان و حفظ جان بيمار بنمايد
اسلاید 18 :
مواردي كه اخذ رضايت نامه الزامي نيست :
موارديكه تمامي يا قسمتي از جامعه در معرض خطر هستند مانند شيوع بيماري مسري در يك منطقه و اعلام اپيدمي درآن محل .
معاينه مهاجران و مسافران در گمركها و قرنطينه ها ي مرزي
معاينات بهداشتي كاركنان صنايع غذايي
معايت بهداشتي دانش آموزان
معاينه متهمين به دستور مراجع قضايي
معاينه زندانيان
قبل از اخذ رضايت نامه از بيمار بايستي بيمار را از چگونگي درمان ، فوايد ، خطرات احتمالي و عوارض آن آگاه نمود . به عبارت ديگر بايستي به بيمار آموزش داد و بدين لحاظ تنها امضاء برگه رضايت نامه توسط بيمار ارزش كافي ندارد .
اسلاید 19 :
در حقيقت رضايت نامه فقط وسيله اي براي دفاع پزشك نيست بلكه به نوعي ابزاري است براي آموزش بيمار .
چگونگي آموزش بيمار:
توسط پزشك
توسط ساير پرسنل
بروشورهاي ضميمه فرم رضايت نامه
اسلاید 20 :
شرايط فرم رضايت نامه :
محتواي فرمهاي رضايت نامه بايستي براي بيمار قابل فهم و روشن باشد
از بكار بردن اصطلاحات پزشكي خودداري شود
بيمار بايستي با آزادي كامل و بدون اجبار اين فرمها را امضاء نمايد
فرم به امضاء پزشك و بيمار و يك شاهد برسد
موارديكه مي تواند عليرغم اخذ رضايت نامه موجب قصور پزشكي شود :
فرم رضايت نامه از نظر قضايي قابل قبول نباشد
خطرات و عوارض محتمل به بيمار گوشزد نشده باشد. بيمار محتويات رضايت نامه را درك نكرده باشد.
