بخشی از مقاله
اقتصاد و صنایع
بیشتر در آمد مردم این شهر از کشاورزی و دامپروری است و کمتر واحد صنعتی در شهر تکاب به چشم می‌‌خورد. بزرگ‌ترین معدن طلای خاورمیانه با ذخیره ۸۰ تن طلای خالص در روستاهای آغ‌دره و زره‌شوران تکاب قرار دارد. از صنایع دستی این شهر می‌‌توان به فرش افشار اشاره کرد که شهرت جهانی دارد و به فرش آهنین معروف است و خانواده‌های بسیاری از بافت این فرشهای دستباف امرار معاش می‌‌کنند. در زمانی که بازار فرش دستباف رونق خوبی دااشت بیش از ۱۸ هزار نفر به طور مستقیم به کار فرش بافی اشتغال داشتند [نیازمند منبع]. فرش دستباف افشار تکاب به نوعی سوغات این شهر هم محسوب می‌‌شود.
وضعیت سیاسی
تکاب نماینده مستقلی در مجلس شورای اسلامی ندارد و نمایندگان این شهر به طور مشترک با شهرهای میاندوآب و شاهین‌دژ انتخاب می‌‌شود.
سرشناسان
از سرشناسان بنام شهر می توان به افراد زیر اشاره کرد:سید ایوب انصار ( روحانی ، وفات ۸۵۰ هجری قمری )
میرزا محمد حسین نجات ( روحانی ادیب و شاعر)
حجت الاسلام آقاشیخ محمد باقر احسانی ( روحانی مبارز)
سید کاظم رشتی ملقب به نجیب الاشراف ( ادیب و عالم)
شهریار صدیق افشار ( دانشمند و فیزیکدان برجسته )
حسن انوری (محقق و ادیب بنام )
میرزا عبدالحسین خان صدیق افشار ( خوشنویس)
اباصلت صادقی (خوشنویس)
حسین معصومی اغولبیک (شاعر)
میرزا حبیب افشار (شاعر)
میرزا عباسعلی خان افشار ( شاعر )
طاهر توکلی افشار (شاعر) علی امینی (خوشنویس)
فتحعلی تحسینی(ادیب)
حسینعلی قادری ( شاعر )
یدالله مدنی ( شاعر )
اسماعیل فرج اللهی ( شاعر )
عبدالعلی قدمی ( شاعر )
یدالله صبوری ( شاعر )
علی آقا اسلامی ( شاعر )
سید ابوالحسن هاشمی ( شاعر )
پروفسور ذبیح الله قاسملوی
افبال افلاکی کوهنورد صعود کننده به قلل ۸۰۰۰ متری و دبیر فدراسیون
مناطق گردشگری
از مناطق دیدنی و گردشی این شهر می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:تخت سلیمان و آتشکده آذرگشسپ که به عنوان چهارمین اثر باستانی ایران در فهرست جهانی آثار فرهنگی یونسکو ثبت شده است. این محوطه باستانی با قدمت ۳۵۰۰ ساله جزو ده اثر بزرگ ملی در دست بازسازی می باشد.
کوه زندان سلیمان : کوهی استوانه ای شکل تو خالی که در زبان مردم محلی زندان سلیمان نامیده می شود
آبگرم تخت سلیمان : با چشمه های آب گرم که برای درمان بیماریهای روماتیسمی بسیار مفید است
چمن متحرک چملی : جزیره ای متحرک در داخل آب دریاچه چملی واقع در روستای بدرلو تکاب که از مناطق بسیار زیبا ولی در عین حال گمنام و ناشناخته می باشد
قلعه بلقیس که بر روی کوه مرتفع بلقیس قرار دارد (ارتفاع ۳۳۳۵)
مسجد جامع تکاب با قدمت بیش از صد سال با معماری زیبا ثبت شده در آثار لیست آثار ملی
بنای ساختمانی معروف به قلعه که در داخل شهر قرار دارد و به یکی از اربابان قدیم شهر تعلق داشته است.
بقعه ایوب انصاری
قلعه ساری قورخان
همچنین غار کرفتو که متعلق به شهر سقز است فاصله نزدیکی با شهر تکاب دارد.
آبگرم و آبشار قینرجه در روستایی به همین نام واقع در جاده تخت سلیمان.
چهار ستون تاریخی معروف به چهار طاق(کلیسای چهار طاقی) در روستای چهارطاق.
زندان تخت سلیمان
زندان برنجه
زندان نبی کندی
کوه چهل چشمه (وجود آثار تاریخی کشف نشده در آن)
غار جدید الکشف در ۳۵ کیلومتری تکاب
غار کرفتو
ازآثار باستانی و دیدنیهای شهرستان تکاب مسجد جامع تاریخی روستای اغولبیک که در ۵ کیلومتری شهرستان تکاب واقع گشته ، که ۷سال زودتر از مسجدجامع تکاب بنا شده و همچنین یخچال طبیعی بی نظیر قدیمی که قدمت آن به بیش از یک قرن می رسد می توان اشاره نمود.و آثار تاریخی زیادی که متاسفانه با بی توجهی مسئولین ازبین رفته و یا نیز در حال از بین رفتن است که از جمله آن می توان به حمام قدیمی که در روبروی مسجد جامع بنا شده بود و قلعه اربابی بزرگ و بی نظیر و کوره خانه قدیمی و ... می توان اشاره نمود. آب سرد معدنی روستای اغولبیک که در دربند واقع گشته خواص درمانی بسیار
مفید دارد و سالانه مردم زیادی از روستا های اطراف و شهرستان تکاب به آنجا می آیند. نور تپه که یکی از آثار قدیمی و تاریخی روستای اغولبیک که هم زیارتگاه و هم کوره آجر پزی ، که آجر مسجد جامع اغولبیک در آنجا تولید می شده است و یکی از آثار ثبت شده میراث فرهنگی می باشد.
تکاب
[ویرایش]
اقتصاد و صنایع
بیشتر در آمد مردم این شهر از کشاورزی و دامپروری است و کمتر واحد صنعتی در شهر تکاب به چشم می‌‌خورد. بزرگ‌ترین معدن طلای خاورمیانه با ذخیره ۸۰ تن طلای خالص در روستاهای آغ‌دره و زره‌شوران تکاب قرار دارد. از صنایع دستی این شهر می‌‌توان به فرش افشار اشاره کرد که شهرت جهانی دارد و به فرش آهنین معروف است و خانواده‌های بسیاری از بافت این فرشهای دستباف امرار معاش می‌‌کنند. در زمانی که بازار فرش دستباف رونق خوبی دااشت بیش از ۱۸ هزار نفر به طور مستقیم به کار فرش بافی اشتغال داشتند [نیازمند منبع]. فرش دستباف افشار تکاب به نوعی سوغات این شهر هم محسوب می‌‌شود.
وضعیت سیاسی
تکاب نماینده مستقلی در مجلس شورای اسلامی ندارد و نمایندگان این شهر به طور مشترک با شهرهای میاندوآب و شاهین‌دژ انتخاب می‌‌شود.
سرشناسان
از سرشناسان بنام شهر می توان به افراد زیر اشاره کرد:سید ایوب انصار ( روحانی ، وفات ۸۵۰ هجری قمری )
میرزا محمد حسین نجات ( روحانی ادیب و شاعر)
حجت الاسلام آقاشیخ محمد باقر احسانی ( روحانی مبارز)
سید کاظم رشتی ملقب به نجیب الاشراف ( ادیب و عالم)
شهریار صدیق افشار ( دانشمند و فیزیکدان برجسته )
حسن انوری (محقق و ادیب بنام )
میرزا عبدالحسین خان صدیق افشار ( خوشنویس)
اباصلت صادقی (خوشنویس)
حسین معصومی اغولبیک (شاعر)
میرزا حبیب افشار (شاعر)
میرزا عباسعلی خان افشار ( شاعر )
طاهر توکلی افشار (شاعر) علی امینی (خوشنویس)
فتحعلی تحسینی(ادیب)
حسینعلی قادری ( شاعر )
یدالله مدنی ( شاعر )
اسماعیل فرج اللهی ( شاعر )
عبدالعلی قدمی ( شاعر )
یدالله صبوری ( شاعر )
علی آقا اسلامی ( شاعر )
سید ابوالحسن هاشمی ( شاعر )
پروفسور ذبیح الله قاسملوی
افبال افلاکی کوهنورد صعود کننده به قلل ۸۰۰۰ متری و دبیر فدراسیون
مناطق گردشگری
از مناطق دیدنی و گردشی این شهر می‌‌توان به موارد زیر اشاره کرد:تخت سلیمان و آتشکده آذرگشسپ که به عنوان چهارمین اثر باستانی ایران در فهرست جهانی آثار فرهنگی یونسکو ثبت شده است. این محوطه باستانی با قدمت ۳۵۰۰ ساله جزو ده اثر بزرگ ملی در دست بازسازی می باشد.
کوه زندان سلیمان : کوهی استوانه ای شکل تو خالی که در زبان مردم محلی زندان سلیمان نامیده می شود
آبگرم تخت سلیمان : با چشمه های آب گرم که برای درمان بیماریهای روماتیسمی بسیار مفید است
چمن متحرک چملی : جزیره ای متحرک در داخل آب دریاچه چملی واقع در روستای بدرلو تکاب که از مناطق بسیار زیبا ولی در عین حال گمنام و ناشناخته می باشد
قلعه بلقیس که بر روی کوه مرتفع بلقیس قرار دارد (ارتفاع ۳۳۳۵)
مسجد جامع تکاب با قدمت بیش از صد سال با معماری زیبا ثبت شده در آثار لیست آثار ملی
بنای ساختمانی معروف به قلعه که در داخل شهر قرار دارد و به یکی از اربابان قدیم شهر تعلق داشته است.
بقعه ایوب انصاری
قلعه ساری قورخان
همچنین غار کرفتو که متعلق به شهر سقز است فاصله نزدیکی با شهر تکاب دارد.
آبگرم و آبشار قینرجه در روستایی به همین نام واقع در جاده تخت سلیمان.
چهار ستون تاریخی معروف به چهار طاق(کلیسای چهار طاقی) در روستای چهارطاق.
زندان تخت سلیمان
زندان برنجه
زندان نبی کندی
کوه چهل چشمه (وجود آثار تاریخی کشف نشده در آن)
غار جدید الکشف در ۳۵ کیلومتری تکاب
غار کرفتو
ازآثار باستانی و دیدنیهای شهرستان تکاب مسجد جامع تاریخی روستای اغولبیک که در ۵ کیلومتری شهرستان تکاب واقع گشته ، که ۷سال زودتر از مسجدجامع تکاب بنا شده و همچنین یخچال طبیعی بی نظیر قدیمی که قدمت آن به بیش از یک قرن می رسد می توان اشاره نمود.و آثار تاریخی زیادی که متاسفانه با بی توجهی مسئولین ازبین رفته و یا نیز در حال از بین رفتن است که از جمله آن می توان به حمام قدیمی که در روبروی مسجد جامع بنا شده بود و قلعه اربابی بزرگ و بی نظیر و کوره خانه قدیمی و ... می توان اشاره نمود. آب سرد معدنی روستای اغولبیک که در دربند واقع گشته خواص درمانی بسیار
مفید دارد و سالانه مردم زیادی از روستا های اطراف و شهرستان تکاب به آنجا می آیند. نور تپه که یکی از آثار قدیمی و تاریخی روستای اغولبیک که هم زیارتگاه و هم کوره آجر پزی ، که آجر مسجد جامع اغولبیک در آنجا تولید می شده است و یکی از آثار ثبت شده میراث فرهنگی می باشد.
محوطه باستانی تخت سلیمان در آذربایجان غربی به مساحت ۷۴ کیلومتر مربع چهارمین اثر تاریخی است که سکوت ۲۴ ساله ایران را در عرصه بین المللی شکست و در سال ۱۳۸۲ در فهرست آثار میراث جهانی یونسکو به ثبت رسید. این اثر تاریخی اکنون به یکی از جاذبههای گردشگری ایران تبدیل شده و هرساله گردشگران ایرانی و خارجی به اینجا می آیند. همچنین ازهنگامی که بخشهایی از این اثرجهانی مرمت شده و در فهرست آثار میراث جهانی به ثبت رسیده، دوباره اهمیت خود را میان زرتشیان به دست آورده است.
زرتشتیان ایرانی چند سالی که به طور دسته جمعی در کنار این دریاچه و در آتشکده آذرگشنسب برنامه اجرا می‌‌کنند. این مراسم ۲۲ شهریور هرسال برگزار می شود و به جشن شکرگذاری محصول مشهور است.
چگونه آتشکده آذرگشنسب تخت سلیمان شد
این محوطه تاریخی یادگاری از دوران ساسانی است. حمید معتمدی راهنمای گردشگران در محوطه تاریخی تخت سلیمان میگوید: آتشکده آذرگشنسب مهترین مکان مذهبی و سیاسی برای ساسانیان محسوب می شد و همان اهمیتی را که تخت جمشید برای هخامنشیان و کعبه برای مسلمانان دارد، برای آنها داشت. پس از جنبش مزدکیان، خسرو انوشیروان به عمران و آبادی این آتشکده همت گمارد و دین مزدی یسنا یا زرتشت را به عنوان دین رسمی کشور ایران
(ایرنویج) اعلام کرد. به همین دلیل این مکان نماد اقتدار حکومت ساسانیان محسوب می شد. در زمان حمله رومیان به ایران در سال ۶۲۴ میلادی به وسیله هراکلیوس آتشکده آذرگشسب غارت و ویران شد. پس از حمله رومیها و در اواخر دوره ساسانیان با ورود اعراب به ایران سلسله ساسانیان منقرض شد. اعراب این مکان را به اشتباه مظهر کفر و آتش پرستی میدانستند.
این در حالی است که مزدی یسنا اولین دین رسمی موحد تاریخ بود. چند صد سال پس از ورود اسلام به ایران موبدان زرتشتی سعی داشتند که آتشکده آذرگشنسب را از تخریب دور نگه دارند، بنابراین باورهای مردمی را تقویت کردند و گفتند که اینجا آتشکده زرتشیان نیست بلکه تاج و تخت حضرت سلیمان است. رازآلود بودن دریاچه و عظمت بقایای بناهای دوره ساسانی این باور را تقویت کرد و باعث شد تا این محوطه تاریخی تخریب نشود. از سوی دیگر مردم محلی براساس افسانهها از پرسه زدن در اطراف دریاچه و بناهای اطراف آن دروی می کردند تا آنکه مبادا تبدیل به سنگ نشوند.
آتشکده آذرگشسب مجموعه‌اى است مشتمل بر یک سالن مرکزى مربع شکل که گنبد بزرگ آجرى آن‌را پوشانده است. این نام در متون اوستایی، کتاب های تاریخ ایران قدیم و نوشته های مورخان یونانی، ارمنی و رومی بارها آمده است.
تخت سلیمان پایتخت ییلاقی ایلخانیان
راهنمای گردشگران سپس به بناهای ایلخانی محوطه تخت سلیمان اشاره می کند و میگوید: هفتصد سال پس از ورود اسلام به ایران، مغولان این سرزمین را عرصه تاخت و تاز قرار دادند. پس از آنکه نوادگان چنگیزخان حکومت ایلخانی را در ایران به وجود میآورند، آقا باباخان مغول تخت سلیمان را به عنوان پایتخت ییلاقی خود قرار داد و کاخها و عمارت های خود را در اینجا ساخت که اکنون نیز تالارشورا(تالارچهارستونه)، کاخ شکار، دوازده ضلعی و هشت ضلعی از بناهای شاخص دوره ایلخانی این محوطه است که بیشتر شبیه معماری شرق آسیاست. در زمان ایلخانیان دوباره این مکان اهمیت تاریخی خود را باز مییابد و تبدیل به یکی ازمهمترین مکانهای سیاسی دوره ایلخانی تبدیل می‌‌شود.
تخت سلیمان میراث جهانی شد
پس از ایلخانیان دوباره این مکان اهمیت خود را از دست می دهد و بیشتر عشایر و کوچ نشنیان از بقایای بناهای باقی مانده آن استفاده می کردند تا آنکه در دوره پهلوی موسسه باستانشناسی آلمان با وزارت فرهنگ ایران قراردادی برای مطالعه این محوطه تاریخی امضا کرد و به دنبال آن باستانشناسان سرشناسی همچون دکتر هرتسفلد، پروفسور رودلف نومان، رابرت کوبل برای مطالعه قدمت تاریخی تخت سلیمان به ایران میآیند.
