بخشی از مقاله
عربستان
ملاحظات تاريخي
عربستان احتمالا محل اوليه سامي ها بوده است, كه از چهار هزار سال قبل از ميلاد مسيح به بين النهرين و فلسطين مهاجرت نمودند و بعدا به آشوري ها, بابلي ها, كنعاني ها و آموري ها معروف شدند.
دوران باستان – در هزار سال اول قبل از ميلاد – حكومت منائيان در منطقة اثير و در جنوب حجاز در طول ساحل درياي سرخ برقرار شده بود. در قرن اول قبل از ميلاد, منائيان از مركز تجارت خود در ددان (الاولي) دست كشيدند. منائيان يك مركز تجاري در قسمت شمال مدائن تأسيس نمودند. در قسمت شرقي كشور ديلمون قرار داشت كه ظاهرا يك مركز سياسي – فرهنگي واقع در كرانة
خليج فارس بود. گاهي اين محل را همان جزيره بحرين دانسته اند اگرچه بخشهايي از قطعة اصلي نيز جزء آن بوده است و با قسمتهاي داخلي سرزمين كه اكنون عربستان سعودي ناميده مي شود روابط تجاري داشته است.اسكندر مقدوني قبل از مرگ نابهنگام خود در سال 323 قبل از ميلاد قصد داشت عربستان را تصرف نمايد. و بعد از مدتي حاكمان بطالسة مصر تا حدودي بر ينبوع سلطه يافتند. ولي نبتائيان مانع از سلطة آنها شدند. سپس كشور در معرض مبارزات سلطه طلبانة حبشي ها و فارسها قرار گرفت.در قرن پنجم بعد از ميلاد, مكه از نظر اهميت جايگزين شهر پتراي در دورة نبتائيان شده بود.
اعراب قبل از اسلام يك زندگي بدوي داشتند و قبائل عرب كه براي امرار معاش به چوپاني وابسته بودند در جستجوي آب و چراگاه از جائي به جائي كوچ مي كردند. كمبود آب و چراگاه موجب بروز رقابت و در نهايت جنگ و درگيري بين قبائل مي گرديد. زندگي اعراب قبل از اسلام را خشونت هاي اجتماعي, اخلاقي و مذهبي فرا گرفته بود و آنان براي امور و مسائل جزئي نيز دست به كشتار مي زدند. برحسب فرمايش قرآن مجيد اين سرزمين از زمان بنا شدن خانه خدا بوسيله حضرت ابراهيم مورد توجه خداپرستان بوده است. در دوران بت پرستي نيز بتهاي بزرگ در آن نگهداري مي شده. اين سرزمين با ظهور خاتم الانبياء حضرت محمد (ص) مركز پايه گذاري تمدني بسيار عظيم و جاودان شد.در زمان حيات حضرت محمد (ص) اولين نظام سياسي و اجتماعي پيشرفته برقرار شد و در زمان خلفاي راشدين حكومتي همراه با قوانين و مقررات بوجود آمده بود, كه رونق آن در سراسر جهان شهرت يافت, نفوذ اين حكومت بواسطه برخورداري از عدالت, صلح و مساوات به شرق و غرب نيز رسيد اما بعدها در طي قرون مسلمانان مورد هجوم فكري قرار گرفتند.هدف مهاجمان اين بود كه ابتدا تعاليم اسلامي را تحريف نمايند و سپس آن تعاليم را از قلوب و اذهان مسلمانان دور سازند. و اين سرزمين به دليل ويژگيهاي خاصي مانند وجود محيط وحي, خانه خدا, روضه مطهر حضرت رسول (ص), قبله گاه مسلمين, شعب ابوطالب, كوه صفا و مروه, حجر
اسماعيل و مدفن بيش از هفتاد پيامبر (ص), قبرستان بقيع, عرفات و مني نزد مسلمين ارزش والائي دارد و همه ساله ميليونها مسلمان براي انجام حج و عمره به اين سرزمين مسافرت مي نمايند.خاك كشورفعلي عربستان درزمانهاي پيش از ظهور اسلام (دوره جاهليت) همواره ميان دولتهاي محلي و قييله اي منقسم بود وهيچگونه قدرت واحدي حاكميت نداشت.عربستان احتمالا مهدنژاد سامي است. وجود اين نژاد درعربستان به هزاره سوم پيش از ميلاد باز ميگردد.در اوائل قرن هفتم ميلادي، دين اسلام بوسيله حضرت محمد(ص) در مكه اعلام گرديد. اين دين در طي حيات پيامبر تقريبا درتمام عربستان رواج يافت.پس از وفات پيامبردوره خلفاي راشدين (ابوبكر،
عمر، عثمان وعلي ابن ابيطالب) آغاز شد.در زمان ابوبكر برخي از قبايل عرب دعوي استقلال نموده و برخي كسان دعوي پيغمبري نمودند، اما ابوبكر آنان را سركوب نموده و سراسر جزيره العرب را براي اولين و آخرين بار تحت لواي اسلام وحدت داد.پيشرفت مسلمانان در مصر در زمان عمر به سبب برقراري روابط اقتصادي وفرهنگي محكمي ميان آن كشور وعربستان گرديد. حين خلافت عثمان، مكه و مدينه از تجمل و ثروت فراواني برخوردارگرديدند.در زمان خلافت علي (ع) فتنه خوارج آغاز شد. اگرچه حضرت آنرا در نهروان به سختي شكست داد (38 ه. ق) ولي اين گروه از ميان نرفته و عربستان مدتها صحنه مساعدي براي تبليغات آنان گرديد.در زمان حكومت امويان، قسمت اعظم عربستان جزء قلمرو آنان بود. حكومت امويان تا سال 132 هجري قمري (650 م) بطور انجاميد و از آن پس عباسيان بر آن مسلط شدند. قدرت عباسيان بر عربستان بيش از1قرن نپائيد. علويان مهمترين مخالفان حكومت عباسيان بودند که پيوسته براي دستگاه حكومتي مشكل ساز مي نمودند.در اواخر قرن2هجري قمري(اوائل قرن نهم ميلادي) علويان در عربستان قيام نموده اما كاري از پيش نبردند. از اواسط قرن دوم هجري پس از مرگ متوكل خليفه عباسي،قدرت عباسيان درعربستان روبه زوال نهاده وعربستان بدنبال آن ازحكومتهاي محلي ضعيف و كوتاه برخوردار گرديد.عربستان در طي چند قرن وضع مغشوش و درهم ريخته اي داشت.در اوائل قرن دهم هجري قمري (16 – م) ، پرتغاليها قصد حمله به مكه را نمودند كه عملي نگرديد.در همان اثنا،خلفاي عثماني براي دفع خطرمسيحيان متوجه عربستان شده و بتدريج سواحل غربي و ساير نقاط کشور تحت حكومت عثمانيان درآمد.در قرن هفدهم ميلادي قبايل عرب در عربستان شرقي قدرت يافته و قدرت عثماني روبه زوال نهاد.در اواسط همان قرن حاكميت تركان بر ناحيه احساء نيز برافتاد.در قرن هجدهم ميلادي باتوسعه نهضتي كه شخص بنام ابن عبدالوهاب (بنيانگذار مذهب وهابي) الهام بخش آن بود، عصر جديدي در تاريخ عربستان آغاز گرديد. وي با حاكم شهر درعيه بنام محمدابن سعود متحد شد.پس از ابن سعود، فرزندش عبدالعزيز جانشين وي در اتحاد با ابن الوهاب شد.در اوائل قرن سيزدهم هجري (18 – م) آئين وهابي در تمام قسمتهاي ناحيه نجد رايج بود. وهابيان به تدريج مكه را تصرف كرده و كمي بعد قدرتشان از سمت شرق تا كرانه هاي خليج فارس پيش رفت. از جانب جنوب،وهابيها به يمن و حضرموت رسيده و از جانب شمال سوريه و عراق درمعرض تهديد آنان واقع گرديدند. دولت عثماني كه از مقابله با وهابيون عاجز بود به مصر متوسل گرديد و مصريان در عربستان قوا پياده نموده و پيشروي نمودند. بريتانيائها نيز در برخي نقاط مداخله نمودند اما
ر اين اثنا بود که جنگ داخلي ميان خاندان آل سعود آغاز شده و شدت گرفت كه اين امر استقرار مجدد عثماني و دست نشاندگان آن برعربستان شرقي را تسهيل نمود.با افتتاح كانال سوئز درسال1969 ميلادي، عثمانيها بر قدرت خود بر مكه افزودند. معذلك آل سعود تحت رهبري عبدالعزيز ابن سعود قدر برافراشته و به فتوحاتي نايل آمدند.درسال 1903ميلادي تركان عثماني از ناحيه احساء بيرون رانده شده و اساس حكومت سعودي بنيان نهاده شد.در جنگ اول جهاني،سعوديها با بريتانيا از در دوستي درآمدند. پس از پايان جنگ جهاني،سلطه عثماني برعربستان بطوركلي پايان يافت. در جنگي كه ميان عبدالعزيز ابن سعود و حسين ابن علي، شريف مكه در گرفت، ابن سعود
به پيروزي دست يافت و بدين ترتيب حجاز نيز جزئي از قلمرو وي شد كه سرانجام در سال 1351 هجري قمري (1932 – م) عبدالعزيز عنوان سلطان عربستان سعودي را از آن خود نموده و به موازات آن كشور عربستان تأسيس شده و رسميت يافت.در اوائل تنها ممالك خارجي كه سعوديها با آن رابطه داشتند تركيه و بريتانيا بود. شوروي نخستين كشوري بود كه اين كشور را به رسميتهمسايگان يكي از مشكلات عربستان پس از استقلال بود. در جنگ جهاني دوم، ابن سعود با آنكه طرفدار دول متفق بود، بيطرفي خود را اعلام نموده و تنها از روي بي ميلي به آلمان اعلان جنگ داد.ثروت ناگهاني كه پس از جنگ از طريق نفت فراهم شد به اقتصاد عربستان رونق بخشيد. عربستان سعودي هم اكنون دومين توليدكننده نفت در جهان است.از آنجاييکه عربستان سعودي از عهده استخراج نفت بر نمي آمد ،از اين روي صدها هزاركارگر ومتخصص از ديگر كشورها به اين سرزمين سرازير شدند که اين امرخودموجب گرديد كه معيارهاي خشك اخلاقي حاكم بر جامعه
عربستان متزلزل شده ودگرگونيهايي در آن ايجاد گردد.ابن سعود درسال 1953 ميلادي در سن 73 سالگي درگذشت، پسرارشدش سعودابن عبدالعزيز به سلطنت رسيد و برادر وي فيصل وليعهد گرديد.در اين اثنا، ازدياد پول در زندگي اشراف و خاندان سلطنتي روزبه روز نمايان تر ميگشت.عبدالعزيز ابن سعود تا زمان مرگش كاملا برسياست مملكت تسلط داشت، اما پس از وي پيوسته ميان فيصل و سعود رقابت مخفي برقرار بود. در بحران سال 1956ميلادي كانال سوئز، عربستان سعودي با انگلستان قطع رابطه كرد واين حالت تا سال 1963ميلادي ادامه داشت. در سال 1958 ميلادي سعود ناچارا طي فرماني قوه مجريه را به دست فيصل سپرد. بعدها فيصل ناگزير استعفاء نموده و سعود خود دوباره بر اوضاع مسلط گرديد.طي سالهاي 63 -1962ميلادي بارديگر فيصل عهده دار امور كشور گرديد.سرانجام در دوم ماه نوامبر سال 1964ميلادي، ملك سعود ازكار بركنار شده و فيصل پادشاه کشور شد.از سال 1962ميلادي كه سپاهيان مصري به يمن اعزام شدند، اختلاف ميان مصر و عربستان سعودي حادتر شد.طي سالهاي دهه60، بارها مذاكراتي ميان دو كشور بر سر يمن صورت گرفت اما نتيجه اي حاصل نشده و سوء تفاهم به قوت خود باقي ماند. ازهمان سالها نفوذ استعمار در عربستان شدت گرفته و اين كشور به يكي از اصلي ترين مهره ها غرب درمنطقه مبدل گرديد.طي جنگ سال 1967ميلادي اعراب و اسرائيل، نيروهاي سعودي براي مدد رساندن به ارتش اردن به آن سرزمين گسيل داشته و جريان نفت به غرب موقتا قطع گرديد. اين عمل مجددا در جنگهاي سال 1973 ميلادي نيز ميان طرفين تكرار شد.در سال 1975ميلادي ملك فيصل به دست يكي از بستگان خود به قتل رسيد، برادرش خالد بجانشيني وي رسيد وفهد ابن عبدالعزيز، ديگر پسر ابن سعود نيز به عنوان وليعهد عربستان معرفي شد.عربستان سعودي در ميان اعراب رهبري كشورهاي ميان رو و محافظه كار وابسته به غرب را داراست. صدور نفت فراوان از اين كشور همواره برگ برنده اي در دست غرب در مقابل كشورهاي مترقي صادركننده نفت بوده است.
پس ازسقوط رژيم پهلوي درايران،ازسال 1979ميلادي،عربستان به مهره اصلي طرفدار امريكا درمنطقه خيلج فارس تبديل گرديده است.درسال1981ميلادي،شاهزاده فهد طرحي را براي برقراري صلح در خاورميانه ارائه داد كه مورد قبول ملل مسلمان و دول مترقي منطقه بخصوص ايران،سوريه و ليبي قرار نگرفت و در اجلاسيه رهبران كشورهاي عضو اتحاديه عرب نير رد شد.با مرگ خالد در سال 1982، فهد به پادشاهي عربستان رسيد.
اقوام و نژاد
در عصر جاهليت, مردماني در شبه جزيره عربستان سكونت داشتند كه به طور كلي عرب ناميده و به دو دسته اعراب قحطاني و عدناني تقسيم مي شدند. اين دو, از نظر تاريخي, ريشه مشترك دارند ولي عدنانيان در سلسله نسبت خود به حضرت ابراهيم (ع) مي رسند و در نجد و حجاز بودند, اما عربهاي قحطاني به يمن رفتند. اين افراد تابع حكومتي نبودند و اساس مليت آنان قبيله اي بود و اعضاي هر قبيله از شيخ قبيله اطاعت مي كردند. عصبيت حاهلي و قبيله گرايي افراطي افراد را به جان هم مي انداخت و گاهي بر سر مسائل جزئي, جنگي چون نبرد بوس 40 سال طول مي كشيد. خونريزي, قساوت, غارت و تجاوز از برنامه هاي اين قبايل بود. گرچه صحرانشيني و
بيابانگردي پيشة عربها بود اما زندگي شهري به شكلي ضعيف در يمن, عدن, حضر موت, حجاز, يثرب و طائف ديده مي شد. به لحاظ عقايد مذهبي , گروه كوچكي بدون آنكه آداب و رسوم خاصي داشته باشند به خداي يكتا و آئين ابراهيم (ع) كه دين حنيف ناميده مي شد, معتقد بودند.در اين كشور چند مليت و قبيله با سنتهاي متفاوت حضور دارند:
• نجديها كه در مركز عربستان قرار دارند و خاندان سعودي هم از همين منطقه هستند.
• حجازيها كه اهالي شهرهاي مكه, مدينه و جده را شامل مي شوند؛ به اعتقاد خاندان آل سعود حجازيها به لحاظ اينكه بازمانده هاي زائران عتبات عاليات هستند, شايستگي پذيرش مسئوليت هاي دولتي را ندارند؛ و به همين علت كمتر در اركان دولتي صاحب مقام و منصب هستند.
• آسوريها كه اقليتي ناچيز را تشكيل مي دهند, بيشتر در حوالي مرزيمن و در منطقة كوهستاني جنوب غربي سكونت دارند.
نژاد مردم عربستان سفيد پوست مي باشد كه از تيرة سامي ها مي باشند.بافت اجتماعي عربستان حاكي از تضاد شديدي است كه اگر جامعه عربستان را به مثابه هرمي در نظر بگيريم به ترتيب عبارتند از: شاه, شاهزادگان تكنو كراتها, ثروتمندان و بالاخره طبقه متوسط و تودة مستضعف در آخرين قسمت هرم قرار دارند. اين امر ناشي از ناسازگاري طبقاتي در بين اقشار و توده هاي مختلف در اين كشور مي باشد و بيشترين فشار اجتماع نيز بر قشر متوسط وارد مي گردد.
ملاحظات جغرافيايي
کشورعربستان با 690 ، 149، 2 كيلومتر مربع وسعت (دوازدهمين كشورجهان) در نيمكره شمالي، نيمكره شرقي، در جنوب غربي آسيا، در منطقه خاورميانه، در ميان خليج فارس و درياي سرخ، در شبه جزيره عربستان و در همسايگي كشورهاي كويت،عراق، اردن درشمال، يمن در جنوب، امارات متحده عربي و قطر در شمال شرقي و عمان در شرق واقع شده است.اين كشور حدود شبه جزيره عربستان را در برگرفته و بر روي هم سرزميني پوشيده از فلاتها و بيابانهاي وسيع است.كوههاي آن عمدتا درنواحي غربي کشور به موازات درياي سرخ كشيده شده اند که از جمله مهمترين آنها مي توان از سلسله كوههاي سراه، جبل شمر، جبل طويق، جبل الطبيق نام برد. از جمله صحراهاي کشور عربستان نيز مي توان ببه نفوذ و ربع االخالي اشاره نمود. گفتني است که بخشي از صحراي سوريه (باديه الشام) نيز در شمال اين كشور قرار دارد. رودهاي کشور عربستان تماما فصلي و يا اتفاقي ميباشند. آب و هواي کشور در نواحي ساحلي گرم و مرطوب و در ساير نواحي گرم و خشك و كم باران است. بلندترين نقطه آن حدود 133، 3 متر ارتفاع دارد.پادشاهي عربستان صعودي در سال 1932 پايه ريزي شده و حدود 5/4 شبه جزيره عربستان را در بر مي گيرد . اين كشور از غرب با درياي سرخ ، از شمال با اردن ، عراق و كويت ،از شرق با خليج عرب ،قطر، امارات متحدة عربي و عمان و از جنوب با يمن هم مرز است.عربستان صعودي كشوري اسلامي است كه در آن «شريعت»كه قانون مقدس اسلام است زير بناي چهار چوب شرع و زير بناي قانون اساسي است . برداشت وهابي از مذهب سني اسلام دين رسمي كشور است که به دقت اجراء مي گردد.
ويژگيهاي اقليمي
آب و هوا
آب و هواي عربستان عموما خشن و ناسازگار است. دماي هوا در طول روز بالاست و غالبا تغيير آب و هوا طي روز شديد است. آسمان معمولا چنان صاف و روشن است كه خورشيد بشدت مي تابد و گرما و نور از سطح سنگها و ماسه هاي خشك منعكس مي شود. آفتاب, صاف و
سوزنده است. وزش بادهاي سوزان, گردباد و سراب در طي روز چندين بار اتفاق مي افتد. در شب هوا معتدل و اغلب سرد است و شدت تابش نور ماه و ستاره به شب جلوة خاصي آسمان مي دهد. بارندگي در همه جاي شبه جزيره كم و از سالي به سال ديگر بسيار متغير است, اين سرزمين در معرض خشكساليهاي ادواري است كه ممكن است از ده تا سي سال طو بكشد. با اين وجود, حتي ريزش كمي باران مي تواند سيلهاي تند و ويرانگري را در واديها جاري كند و دشت را به يكباره سراسر سبز نمايد.
با وجود اين شباهتهاي اقليمي, در سراسر منطقه, چند نوع آب و هواي مشخص وجود دارد. سواحل درياي سرخ و خليج فارس آب و هواي كاملا استوايي دارد و مشخصة آن رطوبت زياد و طاقت فرسايي (بين 60 تا 80 درصد) است كه از بادهاي ساحلي و بارندگي ناچيز 8 ميليمتر در سال ناشي مي شود. در كوههايي كه در قسمتهايي از غرب, جنوب غربي و جنوب شرقي شبه جزيره واقع است, آب و هوا معتدلتر مي باشد. كوههاي غربي اغلب يخ و برف دارد, با اين وجود ميزان بارندگي از 500 ميليمتر تا بيشتر از 750 ميليمتر تغيير مي كند.
• ارتفاعات غربي
نام اين منطقه جبال سروات است كه از خليج عقبه در شمال شروع و به منطقه حجاز و عسير در جنوب ختم مي شود. بين اين كوهها و ساحل درياي سرخ, دشت باريكي بنام تهامه قرار دارد.
• نجد
ارتفاعات مركزي عربستان سعودي در آن واقع شده و در رشته كوهي بنام شمر و عارفي از شمال به جنوب در آن امتداد دارد اين منطقه قسمت اعظم كشور سعودي را تشكيل داده و در مركز شبه جزيره عربستان واقع شده است .
• صحراي نفوذ در شمال عربستان سعودي واقع و مركب از تپه هاي شن سرخ است.
• صحراي الدهناء
اين منطقه بين صحراي ربع خالي در جنوب و صحراي نفوذ در شمال واقع شده است. صحراي دهنا يا ربع خالي, دشت وسيعي از ريگ سرخ است كه تمام قسمت جنوب شرقي عربستان را در برگرفته و 820000 كيلومتر مربع وسعت دارد.
• منطقه احساء
در ساحل شرقي خليج فارس واقع شده كه بعضي از قسمتهاي آن بلعت وجود چشمه هاي آب شيرين قابل كشت و زرع است.
تقسيمات كشوري
رياض
مركز حكومت, مقر وزارتخانه ها, مؤسسات مركزي دولتي و سفارتخانه ها مي باشد و اين شهر زيبا را مرواريد صحرا مي خوانند و مساحت آن 1600 كيلومتر مربع و جمعيت آن بيش از دو ميليون نفر است. رياض داراي دو دانشگاه بنام ملك سعود و دانشگاه تخصصي نظامي و امنيتي مي باشد. شهرداري رياض داراي 17 شعبه مي باشد و با مشكل كمي آب شرب و قابل استفاده روبروست, البته با توجه به اين موضع كه جمعيت شهر رياض افزايش قابل توجه اي داشته از طرف دولت سعودي اقداماتي براي تأمين آب شرب, صورت گرفته است از جمله حفر چاههاي عميق و استفاده از چاههاي سابق رياض داراي كارخانجات سيمان, گچ, پلاستي, آلومينيوم, كبريت سازي و ايستگا راديوئي و تلويزيوني مستقل است و در روستاهايي اطراف شهر مردم به كشاورزي مشغولند و محصولات آنها علاوه بر خرما, سبزيجات و ميوه نيز مي باشد.
جده
جده بعد از رياض بزرگترين شهر و بندر اصلي عربستان سعدي در درياي سرخ است داراي دو فرودگاه بين المللي (ملك عبدالعزيز و اسلامي) است كه محل ورود اكثر زائران حج مي باشد كه از طريق هوا و دريا به اين كشور مي آيند. مساحت اين شهر 1200 كيلومتر مربع و داراي جمعيتي بيش از يك و نيم ميليون نفر مي باشد؛ از نظر صنعتي و تجاري فعال بوده و دانشگاه ملك عبدالعزيز در آن واقع است.يكي از مهمترين ويژگيهاي شهر جده كه آنرا عروس درياي سرخ مي نامند- جنبة گردشگري آن است؛ چشمه ملك فهد (در ساحل درياي سرخ) كه آب به ارتفاع 26 متر از سطح دريا مي رسد, يكي از زيباترين مناظر (بخصوص در شب ) مي باشد و داراي يك جادة باريك به طول 80 كيلومتر در طول ساحل درياي سرخ است. آب و هواي اين سرزمين در تمام فصلهاي سال گرم و مرطوب است.
مدينه منوره
مدينه در 500 كيلومتري شمال مكه, در زمين همواري بين دو كوه (احد و عير) قرار گرفته و آب و هواي گرم و خشكي دارد. اين شهر در عصر جاهيت يثرب نام داشت كه با ورود پيامبر اكرم (ص) بدان, مدينه النبي نام گرفت.كوه احد در شما مدينه قرار دارد. كوههاي طي در مشرق و كوه عير در جنوب آن واقع است. اين شهر راشش دره از اطراف احاطه كرده, كه مشهورترين آنها دره العقيق است.
مكه معظمه
قبله گاه مسلمانان سراسر جهان و داراي اماكن مقدس بسياري مي باشد.
طائف
طائف تنها عربستان سعودي است كه آب و هواي معتدل دارد و بهمين جهت ييلاق اين كشور محسوب مي شود داراي محصولات كشاورزي متنوع بوده و ميوه آن معروف است. از جمله مناطق زيباي طائف مطقه هدي و منطقه شفا است كه بدليل مرتفع بودن آب و هواي بهتري دارد.
بريده
در واسط نجد واقع گرديده و شهر عنيزه نزديك آن است. بريده و عنيزه هر دو داراي هواي معتدل و دشتهاي حاصلخيز كشاورزي هستند و بازارهاي عربستان سعودي از محصولات اين دو شهر استفاده مي كنند.
دهران (ظهران)
اين شهر مركز شركت نفت عرب و آمريكا (آرامكو) مي باشد و شامل خانه هاي كارمندان و كارگران است.
ملاحظات سياسي
حكومت كشور عربستان پادشاهي است.در عربستان قانون اساسي مدون و رسمي وجود نداشته و قوانين و مقررات مدون سال1926وهمچنين مصوبات سال1953واصلاحات بعدي رويهم پايه هاي اصلي قانون اساسي کشور را تشكيل ميدهند.در اين کشورمجلس قانونگذاري وجود نداشته و هيئت وزيران انتصابي كه عمدتا ازميان شاهزادگان انتخاب مي شوند نوعي واحد قانونگذاري را تشكيل ميدهند.براين اساس،فعاليت احزاب درعربستان ممنوع است،با اين حال چندگروه ضد دولتي به فعاليت مخفيانه مبادرت مي نمايند.عربستان سعودي درسال 1932،از انگلستان مستقل شده و روزملي آن برابر بادوم نوامبر است.اين کشور طي سال 1945به عضويت سازمان ملل درآمده و علاوه بر آن در سازمانهاي اتحاديه عرب،كنفرانس اسلامي، اوپك، آاوپك، اكوا، فائو، يااآ، بانك جهاني، ايكائو، آيدا، ايفك، ايلو، ايمكو، ايمف، ايتو، يونسكو، يوپو، وهو، ومو،شوراي خليج وكشورهاي غير متعهد نيز عضويت دارد.درسال 1953 وقتي پادشاه عبدالعزيز (ابن سعود) درگذشت، پسرش سعود جاي او گرفت.
وي نيزدرسال 1964جاي خود را به برادرش «فيسال» داد.پس از ترورفيسال توسط برادر زاده اش درسال 1975،خليد برادر ناتني وي به پادشاهي رسيد. مرگ او در سال 1982 فهد، برادر ناتني خليد، را روي كار آورد.كشور عربستان ازقسمتهايي متشکل گرديده كه هرقسمت زير نظر يك «امير» اداره گرديده و اين «امرا» هستند كه پاسخگوي پادشاه کشور مي باشند. پادشاه رئيس رسمي كشوراست که مسئوليت خود رابه كمك شوراي وزيران به انجام مي رساند.تا پيش ازسال1992،کليه قوانين توسط پادشاه و شوراي وزيران تصويب ميگرديد و اين در حاليست که در مارس سال 1992،پادشاه طرحي تحت عنوان «شيوه رهبري» به عنوان نخستين قانون مكتوب عربستان ارائه داد.با وجود اين «قرآن»همچنان مهمترين مرجع اتخاذ تصميمات ملي محسوب ميگردد.
درسيستم جديد حکومتي کشور،مجلسي تحت عنوان«مجلس الشوراي» متشكل از60عضوتشکيل يافته است..هر«امير»نيز ازشوراي مشاوره 10نفره برخوردار است كه در اتخاذ تصميمات ياريش مي نمايند.در کشورعربستان بيش از1500پرسنل وجود داردكه کليه «اميرها» توسط اين اعضاء انتخاب مي گردند.انتقاد آشكار ازحكومت به هيچ عنوان پذيرفته نيست.درسال1938،مشخص گرديدكه منابع عظيم نفتي دركشور وجود دارد. توسعه اين امكانات پس از پايان جنگ جهاني دوم در سال 1945 آغاز شد.
سرمايه نفتي باعث پايداري و ثبات اقتصادي كشورطي سالهاي متمادي گرديد.دركنارآن شرايط سالهاي1979و1980(بروزانقلاب ايران)باعث ذخيره سرمايه زيادي براي اين کشورگرديد.سرمايه
نفتي اين كشور بعلاه باعث توجه بين المللي به اين كشورگرديده است.دردهه 1970،پس از افزايش قابل توجه قيمت نفت، عربستان توانست كشورهاي غربي را براي مقابله بانفت غير عرب استوارتر كند. در سال 1990، پس از حمله عراق به كويت و تهديدعربستان سعودي،اين کشور به ميزباني هيئتي با عنوان هيئت آزادي كويت مبادرت نمود.درطول و پس از جنگ خليج فارس تقاضاي آزادي سياسي و اجتماعي مردم افزايش يافت كه در نتيجه آن درسال 1992تغييرات اندكي در سياست هاي كشور اعمال گرديد.
ساختار حكومتيبه قوانين اخلاقي پايبند بودند. كشتار و چپاول يكديگر در ميانشان رواج داشت و در فقر شديد اقتصادي و فرهنگي به سر مي بردند.حضرت محمد (ص) با آوردن قوانيني مقدس زندگي تازه اي را براي آنان بنيانگذاري كرد. اين كار به دست خلفاي بعدي تكامل يافت وزندگي مسالمت آميز جاي درگيريهاي قومي وقبيله اي را گرفت.
بنابراين عقيدة سنيان خلفاي راشدين سنت پيامبر (ص) را دقيقا رعايت كردند و با خدمات بي دريغ خود نهالي را كه پيامبر اكرم (ص) كاشته بود بارور ساختند. از معاويه به بعد شيوه خلافت دگرگون گشت و خلفاي بني اميه و بني عباس رياست و حكومت متجملانه و پرزرق و برق را جايگزين رهبري ساده و آميخته با معنويت خلفاي راشدين ساختند.رشيديها كه تا سال 1870 م در حجاز قدرت روزافزون داشتند. در برابر سپرده الهسا و نواحي سالحي آن به تركها توانسته بودند, روابطي دوستانه با ايشان داشته باشند. محمدبن رشيد توانست در سال 1891 بر رياض پايتخت سعوديا دست يابد- اما خاندان سعود توانستند فرزند ده سالة خود عبدالعزيز را برداشته و به كويت فرار كنند. عبدالعزيزهمچنان كه رشد مي يافت مسائل حجاز و به دست آوردن ميراث پدري را به ياري انگليسيها از نظر دور نمي داشت.سرانجام هنگامي كه عبدالعزيز به سن بيست سالگي رسيد توانست از يك فرصت مناسب استفاده كرده و با دويست همرزم فدائي وارد رياض شود و بر اقامتگاه رشيدي ها دست يابد. عبدالعزيز با تصرف جايگاه پيشين پدر در 1952 م موقعيتي تازه بدست آورد و بعدها توانست جنبش اخوان را نيز بنيان گذاري كند. اين گروه كه عمدتا از يك سازمان چريكي تشكيل مي شد. موفق شد با فتح ها در 1913 م همراه با ياران وهابي خويش راهي به سوي خليج فارس و هندوستان كه مستعمره انگليس بود, بازكند.در اين احوال جنگ جهاني اول به خاورميانه كشانده شده بود و عبدالعزيز دو رقيب عمده را در برابر مي ديد, در شمال ابن رشيد فعاليت داشت و در حجاز حسين بن علي حسين بن علي كه از خانوادة هاشمي بود, نقشه وحدت عرب را در سر مي پروراند. مليون عرب كه آن زمان در شهرهاي مهمي چون قاهره, بيروت, دمشق , بغداد وكويت پراكنده بودند, چشم اميد به حسين بن علي دوخته بودند و به او بعنوان جانشين حضرت محمد (ص) مي نگريستند انگليسي ها كه نخست در جنگ با عثماني ها به ياري عبدالعزيز بن سعود چشم داشتند موقعيت حسين بن علي را بهتر دانسته از هر جهت به تقويت او پرداخته بودند. رابطة دوستانة او با نيروهاي انگليسي تا آنجا تحكيم يافت كه دولت انگليس, استقلال مشروطه حكومت اين امير را در 1914 م تعهد و تضمن كرد. حسين بن علي در سال 1916 م بنام پادشاه حجاز بر نيروهاي عثماني در مدينه حمله برد از اين گذشته حسين خود را سلطان اعراب نيز ناميد ولي اين عنوان مورد پذيرش هيچ يك از دو دولت انگليس و فرانسه قرار نگرفت.تركان عثماني كه تاكنون از سوي عربستان و صحرانشينان آسوده خاطر بودند, حال با اقدامات حسين و فرزندش فيصل كه در كنار لاورنس با چريكهاي عرب بر قواي عثماني حمله مي برد, با مشكل تازه اي روبرو شدند.((عبدالعزيزبن سعود)) در سال 1921 م جنگهاي خود با اين رشيد را از سرگرفت و مركز حكومت وي هايل را به دست آورد و بدين ترتيب بر مركز و شرق
عربستان تسلط يافت. در سال 1926 م ابن سعود در حجاز قدرت مطلقه را بدست آورد و دولت عربستان رسما در 1932 م تأسيس شد.سعودي ها در فوريه 1945 م رسما به آلمان اعلان جنگ دادند و آمريكائيان پس از پايان جنگ فرودگاه بسيار پيشرفته اي در ظهران عربستان ساختند و حق
استفاده از آن پايگاه هوائي را براي خود حفظ كردند.پس از عبدالعزيز فرزندش سعود به سلطنت رسيد و ملك سعود خوانده شد از جمله اقدامات وي مي توان تأسيس دانشگاه رياض را نام برد. ملك سعود با هه حسن رابطه اي كه با غرب داشت در جريان جنگ سوئز نفت را بر روي انگلستان بست.ملك سعود در نوامبر 1964 م از سلطنت كناره گرفت و برادش فيصل جانشين او گرديد. در سال 1967 م كه جنگ اسرائيل و كشورهاي عربي آغازشد عربستان لوله هاي نفت خود را بر
روي كشورهاي پشتيبان اسرائيل بست.در بهار 1975 م شاهزاده فيصل بن مساعد با شليك چند گلوله در سنية عمويش (ملك فيصل) او را در دم كشت.پس از ملك فيصل برادرش خالد به سلطنت رسيد و برادر ديگرش فهد بعنوان ولي عهد تعيين گرديد. پادشاه جديد دورة سلطنت خود را با اعلام يك عفو عمومي در مورد كليه زندانيان و تبعيد شدگان سياسي آغاز كرد.((خالدبن عبدالعزيز)) از سال 1975 م تا 1982 م سلطنت كرد و در اين سال درگذشت.
((فهد بن عبدالعزيز)) بعد از درگذشت برادرش خالد به سلطنت رسيد و پادشاه فعلي كشور ا
ست وي برادرش عبدالله بن عبدالعزيز را بعنوان معاون دوم هيئت وزيران و وزير دفاع منصوب
ساخت.بنابراين عربستان سعودي تنها كشوري در جهان است كه دو اميرزاده بعنوان دو ولي
عهد براي يك كشور تعيين شده اند, زيرا در عربستان, معاون دوم هيئت وزيران در حكم وليعهد آينده و بالقوه بغيراز وليعهد فعلي مي باشد.
