بخشی از مقاله
شطرنج
قوانين و مقررات شطرنج :
بازي شطرنج بين دو حريف انجام مي شود که مهره هاي خود را به نوبت بر روي صفحه شطرنج حرکت مي دهند .
نوبت حرکات بازيکن موقعي است که حرکت حريف او انجام شده باشد .
هدف هر بازيکن از انجام حمله اين است که شاه حريف را در معرض کيش يا مات قرار دهد .
صفحه شطرنج يک شبکه از 64 مربع مساوي است که يک در ميان به رنگ روشن و تيره هستند و هر يک از بازيکنان 16 مهره دارند .
مهره هاي شطرنج عبارتند از : شاه ، وزير ، دورخ ، دوفيل ، دو اسب ، هشت پياده ، به دو رنگ سياه و سفيد .
حرکت مهره ها :
وزير هميشه در خانه همرنگ خودش قرار مي گيرد و شاه در خانه متضاد رنگ خود قرار مي گيرد خانه هاي عمودي را ستون و خانه هاي افقي را رديف مي گويند خانه هاي مورب را قطر مي نامند و و در دياگرام شطرنج 26 قطر وجود دارد که طول آنها از 2 خانه تا 8 خانه است .
فيل در قطري که خودش در ان قرار دارد به هر مربعي مي تواند حرکت کند .
رخ در ستون يا عرضي که خودش در آن قرار گرفته به هر مربعي مي توان حرکت کند .
حرکت وزير ترکيبي از حرکات رخ و فيل است وزير در ستون ، عرض ، يا قطري که در ان قرار دارد ، به هر مربعي مي تواند حرکت کند .
اسب مي تواند به مربع هايي حرکت کند که در يک عرض ، ستون يا قطر واحد نباشد اسب همچون حرف ال حرکت مي کند .
فيل يا رخ يا وزير نميتواند از روي مهره هاي که در مقابلش قرار دارد عبور کند .
پياده مي تواند روبه جلو حرکت کند و يا مربع تحت اشغال مهره حريف را به طور مورب بگيرد .
اما در حرکت اول پياده مي تواند دو حرکت به جلو برود پياده با رسيدن به رديف هشتم به هر مهره اي به جز شاه مي تواند ارتقاء يابد .
شاه مي تواند مانند وزير حرکت کند ، اما فقط يک خانه در هر حرکت شاه مي تواند به دو صورت مختلف حرکت کند حرکت کردن به هر مربع مجاور که مورد حمله حريف نباشد و اينکه شاه از مربع اوليه اش دو مربع به طرف رخ جابه جا شود ، سپس به مربعي منتقل مي شود که شاه همان موقع از آن عبور کرده است .
هر حرکت فقط با يک دست انجام ميگيرد بازيکني که نوبت حرکت اوست در صورتي که در ابتدا قصد خود را بيان کند ، مي تواند يک يا چند مهره را مرتب کند اگر بازيکني عمداً رخي را لمس کند و سپس شاه را لمس کند بايد در ان جناح حرکت کند .
اگر هيچکدام از مهره ها را نتوان حرکت داد ، بازيکن مي تواند هر حرکتي که قانع شد انجام دهد بازيکني که با حرکت قانوني ، شاه حريف را کيش و مات کرده باشد ، بازي را برده است بازي بلافاصله به اتمام مي رسد ، به شرطي که حرکتي موجب کيش و مات شده است قانوني باشد .
بازيکن که حريفش اعلام مي کند تسليم شده است بازي را برده است .
وقتي بازيکني که نوبت اوست هيچ حرکت قانوني نداشته باشد و شاهش نيز در معرض کيش نباشد مساوي است و بازي پات شده است .
هر گاه پوزيسيوني پديدار شود که هيچ يک از دو بازيکن نتواند با سلسله حرکتهاي قانوني حريف را مات کنند ، بازي مساوي است و مي گويند پوزيسيون مرده رسيده است .
اگر پوزيسيون يکساني براي سومين بار در صفحه پديدار شودف بازي مي تواند مساوي شود .
ساعت شطرنج يعني ساعتي با دو صفحه نمايش که طوري به هم ارتباط داشته باشند که در هنگام بازي فقط يکي از آنها بتواند کار کند .
سقوط پرچم يعني خاتمه زمان اختصاص يافته به بازيکن .
زماني که بازيکن در يک مدت صرفه جويي کند به زمان او در حرکت بعدي افزوده مي شود .
در زمان تعيين شده براي آغاز بازي ، ساعت بازيکن يا مهره سفيد به کار مي افتد .
اگر هر دو پرچم با هم سقوط کرده و نتوان تشخيص داد کدام زودتر سقوط کرده مي توان به بازي ادامه داد بازيکن فقط براي کمک خواستن از داور مي توانند ساعت را متوقف کند .
اگر وضعيت غير عادي پيش آيد و يا لازم باشد که مهره ها به پوزيسيون قبلي برگردانده شوند ، داور قضاوت عاليه خود را در تعيين زمانهايي که ساعتها بايد نمايش دهند استفاده خواهد کرد .
اگر در حين بازي معلوم شود که پوزيسيون اوليه مهره ها ناصحيح بوده است ، بايد بازي جديدي انجام گيرد .
اگر بازي با رنگهاي معکوس آغاز شده باشد بايد ادامه يابد ، مگر انکه داور غير از اين حکم کند . اگر در حين بازي معلوم شود که حرکتي غير قانوني انجام شده است بايد پوزيسيون بلافاصله به قبل خلاف اعاده شود به جريمه اولين و دومين حرکت قانوني بازيکن ، داور بايد در هر دو دقيقه زمان اضافي به حريف بدهد به جريمه سومين حرکت غير قانوني همان بازيکن داور بايد او را به او اعلام کند . هر بازيکن در جريان بازي موظف است حرکتهاي خودش و حرکتهاي حريفش را به طرز صحيح و واضح و خوانا با نماد گذاري جبري ثبت کند اگر بازيکني نتواند حرکتي را ثبت کند ، مقداري زمان به تصميم داور بايد از زمان مشخص شده او کسر
شود برگه ثبت بايد در کل بازي در معرض ديد داور باشد اگر بازيکني کمتر از 5 دقيقه در ساعت خود زمان داشته باشد و از 30 ثانيه زمان اضافي يا بيشتر حرکت اضافه مي شود برخوردار نباشد بازيکن بايد بلافاصله بعد از سقوط يکي از پرچمها پيش از آنکه مهره هاي را روي صفحه حرکت دهد بايد برگه ثبت خود را تا آخرين حرکت کامل کند .
بازيکني که مي خواهد پيشنهاد تساوي بدهد ، بايد اين کار را پس از انجام حرکت در صفحه شطرنج و قبل ازمتوقف کردن ساعت خود و به کار انداختن ساعت حريف انجام دهد و هر دو بازيکن بايد پيشنهاد تساوي را با نشانه اي در برگه ثبت خود يادداشت کنند اگر بازيکني حرکت کند بي آنکه ادعاي تساوي کرده باشد ، حق ادعاي تساوي و نوبت حرکت را از دست مي دهد .
اتمام سريع بازي عبارتست از آخرين مرحله بازي که در ان که بقيه حرکتها بايد در زماني محدود شود اگر بازيکني که نوبت حرکت با اوست ، کمتر از 2 دقيقه در ساعت خود زمان داشته باشدف مي تواند قبل از انکه پرچم ساعتش سقوط کند مدعي تساوي شود او بايد ساعتها را متوقف کند و داور باطلبد .
اگر داور تصميم گيري خود را به تعويق اندازد ، مي توان به حريف دو دقيقه اضافي زمان تفکر داد و با صورت امکان در حضور داور ادامه خواهد يافت داور بايد نتيجه نهايي را پس از سقوط يکي از پرچمها اعلام کند اگر داور ادعا را رد کند بايد دو دقيقه زمان تفکر اضافي به حريف اعطا شود . در صورتي که قبلا به گونه ديگري اعلام نشده باشد ، بازيکني که بازي اش را مي برد و يا به علت غيبت ، اخراج يا محروميت حريف مي برد 1 امتياز مي گيرد بازيکني که بازي اش را مي بازد يا سر ميز حاضر نمي شود يا اخراج و يا محروم مي شود 0 امتياز مي گيرد و بازيکني که بازي اش را مساوي اعلام مي
کند 5و0 مي گيرد .
بازيکنان نبايد هيچگونه عملي را در پيش گيرند که موجب بي اعتباري بازي شطرنج شود .
بازيکنان در حين بازي حق ندارند از هيچگونه يادداشت منبع اطلاعات توصيه يا تجزيه و تحليل صفحه اي ديگر استفاده کنند .
از برگه ثبت ، فقط براي ثبت حرکتها ، زمان ساعتها ، پيشنهاد تساوي و موضوعات مربوط به ادعا بايد استفاده کنند .
بازيکناني که بازيهايشان را به اتمام رسانده اند ، تماشاگر محسوب مي شوند .
بازيکنان بدون کسب اجازه از داور حق ندارند ، محل بازي را ترک کنند بازيکني که نوبت حرکت با اوست بدون اجازه داور حق ندارد محل بازي را ترک کند .
جريمه امتناع مکرر بازيکن از تبعيت قوانين شطرنج ، باخت بازي خواهد بود . در مورد امتياز حريف تصميم خواهد گرفت .
اگر هر دو بازيکن مقصر شناخته شوند ، بازي هر دو بازيکن را با خته محسوب خواهد داشت .
داور بايد مراقبت کند که قوانين شطرنج دقيقاً مراعات شود .
داور بايد در جهت مصالح عاليه مسابقات عمل کند و مطمئن باشد که محيط مسابقه مطلوب است و بازيکنان آشفته نمي شوند .
داور مي تواند يک يا چند مورد از جريمه هاي زير را اعمال کند :
اخطار
افزايش زمان باقيمانده حريف
کاهش زمان بازيکن خاطي دربازي
کاهش امتياز کسب شده بازيکن خاطي در بازي
افزايش امتياز کسب شده بازيکن خاطي در بازي
افزايش امتياز کسب شده حريف در بازي تا حداکثر امتياز ممکن در آن بازي اخراج از کل مسابقه .
