بخشی از مقاله

کارگردانی و فیلم سازی

نقش كارگردان
واژه كارگردان را وقتي به فيلمسازي خانگي اطلاق كنيم اغراق گويي تلقي مي شود كارگردان غير حرفه اي كه مشغول ساختن فيلمي درباره تعطيلات يا مراسم تحويل سال نو است نمي تواند سيسيل ب . دوميل باشد اما جالب آنجاست كه اكثر اين به اصطلاح ( كارگردانان ) به هر حال اثر انگشت خود را روي محصولات و توليداتشان مي گذارند

و دليلش هم آن است كه ساخت فيلم با ويدئو كاري اشتراكي صميمانه و نيز بي نهايت وقت گير است وقتي كه شب وروز مشغول كار با گروهي باشيد به هر حال صميمت پديد مي آيد بر خلاف آنچه درنگاه اول به نظر مي رسد هرگز از بين نمي رود .

اين صميميت هم در مورد تلويزيون تجارتي كه ممكن است صدها نفر در اجرا و تهيه يك برنامه نقش داشته باشند و هم در يك نمايش محلي عيد كريسمس مصداق داردهمزمان اين صميميت حتي براي نزديك ترين و صميمي ترين افراد مي تواند رمز گونه جلوه كند نويسنده اين سطور افتخار داشته است كه با بسياري از هنر پيشگان و نويسندگان كار كند

از جمله يك بانوي معروف و سالخورده پس ازيك هفته پياده روي براي فيلمبرداري در تپه هاي ايتاليا او از دستيار من سؤال كرد :)) عزيزم به من بگو اين مرد جوان ( اشاره به من ) چيكار دارد مي كند )) واقعيت اين است وقتي با گروهي مشغول ساخت يك فيلم هستيد فقط وقتي مي توانيد مهر خود را روي آن بگذاريد كه اعتماد عشق ادراك و تمايل دو طرفه در ميا ن باشد براي هر كسي كه چشمي بينا دارد رد پاي كارگردان درست مانند قلم موي رامبراند مشخص است

و در صورت تقلب نيز همين گونه خواهد بو‌د‌‌‌‌«افراد فني » فرزندان شمايند – در لحظه ا ي كه دسته گلي را آب بدهيد فورا مي فهمند از اين ديدگاه كار- كارگردان آن است كه بداند چه مي خواهد و اين را به بقيه افراد گروه ابلاغ كند كار از محكم كاري عيب نمي كند درست مانند يك كشتي است كه اگر جاشويان و ملوانان نتوانند خويشتن دار باشند و عصبي شوند و كشتي غرق شود ناخدا آخرين كسي است كه كشتي را ترك مي كند .


موارد عملي
از لحظه اي كه دوربين را به دست مي گيريد « كارگردان » محسوب مي شويد حال چه از يك خرگوش خانگي فيلم بگيريد يا از يك عده هزار نفري فرقي نمي كند چه مشغول كارگرداني فيلمي براي نمايش گسترده باشيد و چه مشغول فيلمي كوچك و خانوادگي مهارت ها و محدوديت هاي اجرايي كار يكسان خواهند بود به عبارت ساده تر اين موارد عبارت است از : « سازماندهي – طرح ريزي – كنترل كار دوربين و همچنين تدوين »


سازماندهي وطراحي
دروهله اول بايد ايده اي را درذهن داشته باشيد و آن گاه كار را شروع كنيد اين ايده اوليه هم مي تواند به صورت فيلمنامه تصويري دقيقي باشد و هم فقط ايدهاي روشن از آنچه كه در صدد فراهم آوردنش هستيد در مر حله بعد بايد تمامي موارد عملي آشكاري كه شما را به هدف مورد نظرتان مي رساند طرح ريزي كنيد اين مواردشامل اطمينان از فراهم بودن تمامي وسايل و لوازم ضروري براي انجام كار است از جمله طراحي نور پردازي - تدارك باتري به تعداد كافي ( و كاملا پر شده ) و نوار براي انجام كار به نحو احسن و از همه مهمتر شامل برنامه ريزي كار براي هنر پيشه هاست حتي اگر هنر پيشه تان فقط يك خرگوش است .


كار دوربين
اگر كار با دوربين را خودتان انجام مي دهيد به وضوح در منظره ياب خواهيد ديد كه چه مي گذرد اما اگر آن قدر خوشبخت يا پولدار باشيد كه شخص ديگري را در اين سمت بگماريد و خود به كارگرداني بپردازيد شايد دلتان بخواهد كه قبل از هر پرداخت كادربندي دقيق هر يك از نماها را بازرسي كنيد اين كار زماني كه به تفاهم دو طرفه با متصدي دوربين رسيده باشيد لازم نيست اين كار به وقت زياد و بردباري كارگردان نياز دارد متصديان دوربين معمولا دوست دارند

كه بدون كسب اجازه از كارگردانان كار خود را انجام دهند اما شما بايد اطمينان حاصل كنيد كه آنچه روي نوار ضبط مي شود دقيقا طبق برنامه ريزي اوليه اي است كه شما و تنها شخص شما به عنوان كارگردان – مد نظر داشته ايد زمان پا در مياني هنگامي است كه احتمال اشتباه وجود داشته باشد اما وقتي كه به نظر مي رسد

متصدي دوربين موضوع هيجان انگيزي يافته است اجازه دهيد دوربين به كار خود ادامه دهد از همه مهم تر راهنمايي هاي خود را با فرياد ابلاغ نكنيد مثلا نگوييد « كسي به دوربين نگاه نكند » كه در اين صورت صدايتان روي لبه صداي همگاه ضبط خواهد شد.


تدوين
ازبسياري جهات تدوين از جمله مراحل بحراني براي كارگردان محسوب مي شود و نقطه اي است كه حقيقتا مي تواند مهر خود را روي فيلم بزند مثل فيلبرداري مي توان كار تدوين را هم با همياري انجام داد و به دليل آن كه زمان طولاني تري صرف آن مي شود حاصل كارميتواند پر بارتر باشد اگر خود شخصا تمامي كار ها را انجام مي دهيد از شخص ديگري بخواهيد كه كار شما را ارزيابي كند به نظرات آنها بلافاصله بعد از اولين تماشا ابراز مي شود گوش فرا دهيد حتي اگر چنين به نظر آيد كه آنها از مسائل فني قضيه نا آكاه هستند سخن آخر اينكه فيلم ها و نوارهاي ويدئوي براي آن ساخته مي شوند كه ديگران آنها را ببينند

.
برنامه ريزي و زمان بندي تصوير برداري
هيچ فيلمي به همان ترتيبي كه در فيلمنامه آمد ه يا در نسخه نهايي ديده مي شود تصوير برداري نخواهد شد و اين گريز ناپذير است زيرا نمي توان بازي هنر پيشه ها آب و هوا كار دوربين و شرايط نوري و نور پردازي را با صحنه هاي فيلمنامه منطبق كرد روش عاقلانه آن است كه به ترتيبي كه مكان لوازم و شرايط هوا اجازه مي دهد تصوير برداري انجام شود به عنوان مثال درحيني كه دوربين براي گرفتن نماي اول چيده شده است

شايد امكان ضبط نماي نهايي هم وجود داشته باشد همچنين بازيگري كه صحنه اي را به پايان برد ه است ممكن است بتواند صحنه ديگري را هم بازي كند به شرط آنكه لباس هايش نور پردازي و شرايط هوا براي اين منظورمساعد باشند به همين خاطر است كه« زمان بندي فيلمبرداري » تنظيم مي شود اين يكي از مهم ترين موارد مقدماتي فيلمسازي است . در « زمان بندي فيلمسازي » فيلمنامه اصلي به مراحل مشخص و جلسات منظمي تقسيم مي شود

كه فيلمبرداري بر اساس آن صورت مي گيرد .مثلا تمامي صحنه هايي را كه بايد در يك مكان ضبط شود كنار هم قرار مي دهند و همچنين تمامي بازيگران هر صحنه زمان تخميني ضبط هر صحنه لوازم مورد نياز وسايل صحنه و اقلام مصرفي را مشخص ميكنند همچنين تاريخ و روز ضبط صحنه ها زمان ورود گروه فيلمبرداري و بازيگران محل پارك وسايل نقليه هماهنگي هاي مربوط به اسكان و محل اقامت افراد نيز در نظر خواهندداشت نحوه مسافرت و جرئيات آن در صورتي كه بازيگران افراد خانواده خود شما باشند آن چنان مهم نيست

ولي اگر قرار باشد افرادي به تعداد زياد در كار دخيل باشند هماهنگي هاي لاز م بايد انجام شود به عنوان مثال اگر يك نفر از گروه تاخير كند شايد تمامي كارهاي آن روز منتفي شود به مجرد آن كه زمان بندي فيلمبردار ي را تنظيم كرديد آن را ماشين كرده و نسخه اي از آن را به همه افراد بدهيد تا پيشنهادات و نظراتشان را راجع به نحوه انجام كار ارائه دهند شايد چيزي را فراموش كرده ايد

بنابراين بايد از اينكه قبل از فيلمبرداري پيشنهاد سازندهي دريافت داشته باشيد سپاسگزار باشيد . آخرين مرحله در تنظيم زمان بندي فيلمبرداري تقطيع صحنه ها است يعني نوعي تقسيم بندي كارهاي هر روز در فيلمنامه تقطيع شده اي كه با اقتباس از داستان هنري جيمز تهيه كرده ايم ظاهرا آسان تر است

كه ابتدا نماي شماره 10 و سپس نماي شماره12 را فيلمبرداري كنيم تا اينكه دوربين را از پشت سر هنر پيشه اي كه در وسط ايستاده است حركت دهيم . احتمالا ترتيب نماهاي اين سكانس به اين صورت خواهد بود : 11و 9 و 12 و 10 و8 و 7 و 6 و 5 و 4 و 3 و 2 و 1 . اگر اين ترتيب به كار گرفته شود براي فيلمبرداري از نماي شماره 12 به يك كتاب كه رويش عنوان سالهاي مياني باشد نياز داريد زيرا بسته پستي در نماي شماره 9 هنوز باز نشده است به لباس هنر پيشه ها هم بايستي توجه كر د همان گونه كه براي فيلمبرداري از آن مكان بايد قبلا اجازه گرفت.


كار با بازيگران
اگر فيلمساز مبتدي هستيد احتمالا با بازيگراني كار مي كنيد كه مدتي است آنها را مي شناسيد و احتمالا نسبت به آنچه كه مد نظرتان است حق انتخاب كمتري داريد اما اگر براي نقشي تعداد زيادي متقاضي داريد از آنها بخواهيد متن را براي شما بخوانند به هر كدام از آنها يك فيلمنامه بدهيد و از آنها بخواهيد كه بخشي از آن را بخوانند سپس حتي اگر از خواندن آنها خوشتان آمد بخواهيد كه آن را قدري تغيير دهند از اين طريق مي توانيد به قابليت انعطاف آنها تمايلشان براي پذيرفتن كارگردان و احساسي كه نسبت به شما به عنوان كارگردان دارند پي ببريد

اين عوامل غالبا به اندازه استعداد بازيگري نا پخته آنها اهميت دارد عامل مهم ديگر ظاهر آنهاست اگر شخصي روي پرده خوب به نظر برسد غالبا مي توان كم استعدادي او را به نحوي پوشاند اما اگر بازي درخشان باشد وبي چهره جذاب نباشد مقبول نمي افتد در واقعه كار عمده كارگردان مشابه حروفچين است يعني پيدا كردن فرد مناسب براي نقش مناسب

. باهر بازيگر در مورد نقشي كه مي خواهد ايفا كند گفتگو كنيد اين موجب مي شود كه آنها در قالب شخصيتي كه مي تواند ايفا كنند فرو ببرند سپس فيلمنامه كامل را با همه بازيگران بخوانيد پس از اين مرحله در مورد شخصيت ها گفتگوها و طرح داستان با بازيگران گفتگو كنيد . ممكن است با توجه به آشنايي بازيگران با نقش در فيلنامه يا در گروه بازيگران تغييراتي بدهيد

. به جاي اينكه اين كار را مجددا يعني در هنگام توليد انجام دهيد بهتر است اين تغييرات در همين مرحله صورت گيرد .به محض آن كه كار تعيين هنر پيشه ها و فيلمنامه را به پايان رسانيد تمرين را شروع كنيد سعي كنيد تمرين ها در محل فيلمبرداري صورت گيرد . اما اگر اين كار غير ممكن باشد با يك محاسبه ساده فضاي بازيگري معادلي را در منزل يا داخل يك سالن بازسازي كنيد و يا اسباب و اثاثيه را طوري بچينيد

كه با طرح كلي محل فيلمبرداري همخواني داشته باشد يا با چسباندن نوارهاي پهن محوطه ساده بازيگري را مشخص كنيد آنچه در وهله اول انجام مي دهيد تمرين گفتگوهاست تا هويت شخصيت ها قبل از آنكه براي فيلمبرداري عزيمت كنيد مشخص شود و براي بازيگرها جا بيفتد .براي اطمينان از صحت وضوح عدسي با چسباندن يك تكه چسب بر رو ي زمين محل ايستادن باز يگر رابا دقت تعيين كنيد ضمن فيلمبرداري هنر پيشه بايد بدون نگاه كردن به آن علامت در همان محل بايستد

رهبري هنر پيشگان آن طور كه به نظر مي رسد آمرانه نيست هميشه قبل از اين كه حرفي در اين خصوص به آنها بزنيد به روشي دوستانه بخواهيد كه تاويل خود را از نقش بگويند بازيگر هم مي تواند نظر خود را با حركت بيان كند مثلا با روشن كردن سيگار يا لگد زدن به گربه اي كه اتفاقا از آنجا عبور مي كند چگونگي نقش هنر پيشه ها را با توصيف وقياس بگوييد

و نظر خود را به عنوان حرف آخر نگه داريد پيشنهاد خود را تا آنجا كه مي توانيد خلاصه و تا حد امكان عملي ارائه دهيد و هميشه بازيگران را تشويق كنيد وقتي بازي خوب پيش نرود كار نوميد كنند ه خواهد بود و انتقاد دايمي كار را از آنچه كه هست خراب تر خواهد كرد بايد ياد بگيريد كه هر بازي حد خاصي دارد و بهتر از آن نمي شود

( همچنين ممكن است كشف كنيد كه اولين برداشت از 14 برداشت بهترين بوده است ) اگر چه در سينما از برخواندن متن به سختي بيان آن روي صحنه تئاتر نيست ولي بايد اصرار ورزيد كه هنر پيشگان تمامي صحنه را بدانند و متن را حفظ باشند بدون انجام اين كار رواني و سرعت رويداد را از دست مي دهيد ـ بويژه اگر از نماي مادر به اضافه درون برش هايي به نماهاي درشت استفاده كنيد .


تداوم در روند تصوير برداري
در فيلم هاي عظيم چند نفر براي كنترل فيلمنامه و حفظ تداوم مأمور مي شوند ( اين آدم ها را «منشي صحنه » مي نامند ) آنها تداوم حركت را در رابطه با فيلمنامه پي مي گيرند تا نماهاي پشت سر هم كه ممكن است

در فواصلي از يك رو تا يك هفته يا بيشتر فيلمبرداري شوند بدون پرش و به رواني به يكديگر برش شوند اگر صحنه ها را بدون ترتيب فيلمبرداري مي كنيد يا اگر در صدد درون برش به دو نماي متوالي از حركات پيچيده و تركيبي هستيد لازم است پيش بيني ها و دقت هاي مشابهي به كار بنديد و تمامي اين كارها را در مرحله فيلمبرداري اعمال كنيد

در هر زمان از روند تصاوير كه مي خواهيد آن را برش دهيد مكان و موقعيت هنر پيشگان را نسبت به يكديگر وهمچنين حالت آنها در آن نما و چيزهايي در دستشان يا نوع لباسي كه بر تن دارند را يادداشت كنيد يك دوربين پولارويد براي گرفتن نماهاي مرجع بسيار مفيد است . به عنوان مثال در فيلمنامه مصوري كه در ادامه مي آيد و دو حالت ويژه وجود دارد كه در آنها تداوم مسئله ساز است

ـ بين نماهاي 2و3 و همچنين بين نماهاي 11و 12 در حالت اول محل استقرار پستچي نسبت به دروازه ورودي هتل كه در هر دو نما بايد يكسان باشد در حالت دوم دست دنكامب و كاغذ لوله شده كه نسبت به كتاب بايد در يك مكان قرار داشته باشند موارد ديگري كه ممكن است مسئله ساز باشند آب و هوا و سرعت رويداد است

مطمئن شويد كه خورشيد در يك نما در حال تابش ودر نماي بعدي زير ابرها پنهان نباشد اين دو مورد را مي توانيد درنماهاي 9 الف و 9 ب مشاهده كنيد همچنين به هنگام برش از نماي دور به نماي درشت شخصي كه در حال راه رفتن است سعي كنيد سرعت قدم برداشتن فرد در دو نما با يكديگر مطابقت كند اين مورد ممكن است در نماهاي 3و 4 اتفاق بيفتد . فهرست نماي فيلم كمك مي كند كه فيلمبرداري را به ترتيب نماها دنبال كنيد

همچنين جزئيات مربوط به شماره نوار مدت زمان و شرح هر نما و نيز توضيحات در خصوص هر نما به هنگام ضبط آنها و ياداشت هاي مرتبط به تداوم صحنه ها را در بر مي گيرد اين ياداشت ها مي تواند درباره هواـ ساعت ـ روز ـ لباس ـ رويداد چهره آرايي و خط ديد باشد انجام اين كارها يك مشغله تمام وقت است بنابراين اگر كسي پيشنهاد كرد كه چنين كارهايي را براي شما انجام مي دهد فورا بپذيريد .


چگونه فيلم بسازيم
- تصوير برداري مناسب براي تدوين
- خط فرضي - ايجاد سكانس - دوربين متحرك - گسترش رويداد
- تغيير زمان و مكان - رديف كردن سكانس - رويداد موازي
تصوير برداري مناسب براي تدوين
مهم ترين جنبه هر فيلم ساختار آن است ساختار نه تنها ناشي از شكل هر نما بلكه رابطه آن به نماهاي قبل و بعد از آن و نيز روند كلي فيلم است روند تدوين در تعيين جايگاه هر نما وحصول به معناي نهايي آن اهميتي بسزا دارد اما تلاش براي ايجاد ساختاري منسجم


به آن معناست كه بايد تمامي جنبه هاي يك نما از قبيل اندازه - رنگ – سرعت حركت – مدت زمان و صدا را نيز مد نظر داشته باشيد بنابراين ابتدا بايد براي تدوين تصاويري كه تهيه ميكنيد انديشه كنيد و اين بدان معناست كه علاوه بر رويداد اصلي كه اغلب مي توان آن را در يك نماي مادر نشان داد لازم است كه نماهاي ديگري به نام برون برش ها (cutaways ) را نيز تصوير برداري كنيد يعني نماهايي از اشياء و چيزهايي كه وابسته به رويداد اصلي است ولي در نماي مادر گرفته نمي شوند و به هنگام تدوين در فيلم به صورت ميان نما ( Insert) وارد مي شوند .


نماهاي برون برش را مي توان در زمان ديگر يا حتي در مكان ديگري بجز محل اصلي تصوير برداري نيز ضبط كرد اين نماها گاهي تقريبا نيمه خود آگاه در ذهن شما پديد مي آيند نكاهي گذرا تماس يك دست برگي كه در باد تكان مي خورد و موضوعاتي از اين قبيل را مي توان به عنوان نماهاي برون برش براي ارائه يك مفهوم به كار گرفت حسن نوار ويدئو در آن است

كه در مقايسه با فيلم ارزانتر تمام مي شود و مي توانيد تعداد زيادي نما را كه رابطه هاي ضمني با موضوع اصلي دارند ثبت كنيد اغلب در خواهيد يافت كه چنين نماهايي وقتي كه زمان تدوين فرا مي رسد حتي اگر در زمان تصوير برداري نامربوط به نظر مي رسيده اند به نماهايي مفيد و كار ساز تبديل مي شوند .

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید