بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
آيين‌نامه حفاظت حمل و نقل، ذخيره سازي و توزيع گاز مايع
به تفكيك فصل
ماده 142: اين آيين‌نامه كه مشتمل بر پنج فصل و 142 ماده و 4 تبصره مي‌باشد به استناد ماده 47 قانون كار در سيصد و چهلمين جلسه شورايعالي حفاظت فني مورخ 23/10/48 به تصويب نهايي رسيده و قابل اجرا است.
ماده 47 قانون كار سابق به استناد مصوبه جلسة مورخ 12/5/83 شوراي عالي حفاظت فني به ماده 85 قانون كار مصوب آبان ماه 1369 تغيير يافته است.
اسلاید 2 :
مقدمه:
چون گاز مايع قابليت احتراق و انفجار شديدي داشته و استفاده ناصحيح از آن ممكن است موجب خسارات جاني و مالي جبران ناپذيري گردد، لذا اين آيين‌نامه با استناد ماده 48 قانون كار جهت راهنمايي امور مربوط به حمل و نقل، ذخيره سازي و توزيع گاز مايع تدوين و تصويب و براي كليه مؤسسات توزيع كننده گاز مايع در ايران و عموم افرادي كه به اين امر اشتغال دارند لازم الاجرا مي‌باشد.
اسلاید 3 :
1- گاز مايع : گاز مايع مشتمل بر تمام موادي است كه از يك يا چند گاز كه ذيلاً ذكر مي‌گردد تشكيل شده باشد : پروپان پروپيلن، بوتانها، (بوتان و ايزوبوتان) و بوتيلين‌ها كه تحت فشار تبديل به مايع مي‌شوند.
2- بودار كردن گاز مايع : گاز مايع به‌وسيله توليدكننده با مواد مخصوصي از قبيل اتيل مركايتان تايوفين و يا اميل مركايتان بودار مي‌گردد. مقدار اين گونه مواد در گاز مايع به اندازه‌اي است كه اگر غلظت گاز در هوا به حداقل قابليت انفجار آن برسد بوي آن به خوبي قابل تشخيص مي‌باشد.
3- مخازن حمل گازمايع : مخازن حملگاز مايععبارت از مخازنياست كه برروي شاسي كاميون يا يدك كش، و يا نيمه يدك‌كش نصب شده و براي حمل گاز مايع بكار مي‌رود.
4- مخازن ذخيره سازي گاز مايع : مخازن ذخيره سازي گاز مايع عبارت از مخازني است كه گاز مايع در آنها نگهداري مي‌گردد.
5- تأسيسات : تأسيسات گاز مايع مجموعه‌اي است كه شامل مخازن ذخيره سازي، لوله‌كشي‌ها، وسايل بارگيري و تخليه مخازن حمل و ذخيره سازي وسايل پركردن سيلندر ساختمان‌ها و ساير وسايل مربوطه مي‌باشد.
6- سيلندر : سيلندر عبارت از مخزن قابل حملي است كه ظرفيت آن حداكثر 450 ليتر بوده و براي مصارف خانگي يا تجاري و يا ساير مصارف كه احتياج به مخزن قابل جابجا شدن دارند بكار مي‌رود.
اسلاید 4 :
ماده 1 : مخازن حمل گاز مايع بايد از جنس فولادي باشد كه قابليت تحمل فشار كار لااقل 5/17 كيلوگرم بر سانتي متر مربع را دارا بوده و طبق استاندارد مصوبه مؤسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران ساخته شده باشد.
ماده 2 : هر مخزن حمل گاز مايع بايد داراي گواهي نامه و مدارك مشخصات ساخت و آزمايش باشد و اين اسناد در نزد صاحب مخزن يا استفاده كننده از آن نگهداري گردد به‌طوري‌كه هميشه آماده ارائه به مأمورين ذيصلاح وزارت كار و امور اجتماعي باشد.
ماده 3 : مخازن حمل گاز مايع كه فاقد روپوش آلومينيومي با فولاد زنگ‌نزن يا هر فلز براق ثابت ديگر مي‌باشد بايد با رنگ سفيد يا آلومينيومي يا رنگهاي منعكس كننده مشابه رنگ‌آميزي شود. اين رنگ‌آميزي بايد اقلاً سطح فوقاني مخازن مزبور را بپوشاند.
ماده 4 : مجاري خروجي بطور كلي بايد به ترتيب زير باشد :
1- در زير مخزن هر دستگاه حمل گاز مايع (گازكش) بايد شيري براي تخليه كامل مخزن تعبيه گردد.
اسلاید 5 :
2- در مخازن حمل گاز مايع تمام منافذ بجز آنهايي كه مربوط به وسايل اندازه‌گيري سطح و محل نصب گرماسنج و سوپاپ اطمينان مي‌باشد بايد به‌وسيله درپوش، كلاهك و يا فلنج پيچ و مهره‌دار مسدود گردد يا به‌وسيله شير جلوگيري كننده از جريان اضافي يا شير يك طرفه محافظت گردد و يا مجهز به شيري گردد كه بتوان آن را از دور كنترل نمود.
سوپاپ اطمينان :
ماده 5 : هر مخزن حمل گاز مايع بايد مجهز به يك يا چند سوپاپ اطمينان از نوع فنري با شرائط ذيل باشد :
1- لوله‌هاي خروجي سوپاپ‌هاي اطمينان بايد بدون خميدگي و روبه بالا بوده و گاز از آن مستقيماً به هوا برود و در مسير آن مانعي وجود نداشته باشد تا باعث برخورد گاز با بدنه مخزن گردد.
اندازه لوله خروجي نبايد كوچكتر از مجراي سوپاپ اطمينان باشد. در پايين‌ترين قسمت لوله خروجي سوپاپ اطمينان بايد يك شير تخليه تعبيه گردد تا بتوان مايعات جمع شده در اين لوله را خالي نمود.
2- ظرفيت خروج گاز سوپاپ‌هاي اطمينان هر مخزن بايد متناسب با سطح خارجي آن مخزن باشد. اين ظرفيت بايد طوري محاسبه گردد كه فشار در مخزن به هيچ وجه نتواند از 120 درصد فشار تجاوز نمايد.
اسلاید 6 :
3- اگر وسايل تنظيم فشار سوپاپ در خارج از مخزن قرار داشته باشد بايد اين وسايل تنظيم مجهز به وسائلي قابل پلمپ كردن بوده و هميشه پلمپ شده باشد.
4- فشار تنظيم شده براي شروع به خروج گاز و مقدار گاز با هواي خروجي بايد بر حسب واحد حجم در دقيقه (در 5/15 درجه سانتي‌گراد و فشار آتمسفر) بطور واضح و ثابت روي هر سوپاپ اطمينان حك شده باشد. همچنين نصب سوپاپ بايد طوري باشد كه شروع به خروج گاز از آن قابل رؤيت باشد.
5- سوپاپ اطمينان بايد در بالاي مخزن نصب گردد و مستقيماً به فضاي محتوي گاز مربوط باشد.
6- بين سوپاپ اطمينان و مخزن نبايد شيري نصب شود مگر در مخازني كه 2 سوپاپ اطمينان يا بيشتر روي آنها نصب شده است كه در اين صورت مي‌توان يك يا دو شير بين مخزن و سوپاپ اطمينان نصب نمود به شرطي كه اولاً ساختمان اين شيارها طوري باشد كه در هر حال يك سوپاپ اطمينان يا بيشتر باز باقي بماند و ثانياً ظرفيت سوپاپ‌هايي كه باز مي‌باشد كافي براي خروج گاز به اندازه لازم باشد.
اسلاید 7 :
7- انتهاي لوله خروجي سوپاپ اطمينان بايد داراي كلاهك يا محافظ مناسب ديگري باشد تا از دخول باران و گرد و غبار و امثال آن به داخل سوپاپ اطمينان جلوگيري شود. اين كلاهك بايد به طور آزاد روي لوله گذاشته شود و فقط مي‌تواند به‌وسيله زنجير يا سيم يا مشابه آن به لوله متصل گردد به‌طوري‌كه اگر سوپاپ اطمينان باز شود كلاهك به آساني از جاي خود بلند شود.
كلاهك بايد بجز مواقعي كه سوپاپ اطمينان باز شده و كار مي‌كند در ساير اوقات هميشه روي لوله خروجي قرار داشته باشد. اين كلاهك نبايد طوري باشد كه خروج گاز را در سوپاپ اطمينان كم و يا از آن جلوگيري نمايد.
لوله‌ها و شيرها و اتصالها
ماده 6 : لوله‌ها، شيرها و اتصالها بايد داراي مشخصات زير باشد :
1- در مواردي كه استفاده از لوله‌هاي مسي مجاز باشد بايد مفاصل را به وسيله جوش زرد و يا جوش معادل آن بهم متصل نمود. اين اتصالها به هيچ عنواني (مثلاً با حديده زدن لوله‌ها) نبايد باعث تضعيف قدرت لوله‌ها گردد. مفاصل بايد از نوع فشار قوي باشد. از فلزات غيرچكش خوار و شكننده نبايد در ساختمان شيرها و مفاصل استفاده نمود.
اسلاید 8 :
2- كليه شيرهاي مخزن بايد مناسب با فشار طرح شده براي حرارت محل كار مخزن بوده و ميزان فشار روي آنها نوشته شده باشد.
3- لوله‌ها، شيرها، اتصالها و لوله‌هاي قابل ارتجاع در كاميون‌هاي گازكش بايد در فشار هوايي كه كمتر از حداكثر فشار كار مجاز مخزن نباشد بدون نشت باقي بماند.
4- هر قسمت از لوله حامل گاز مايع (اعم از لوله قابل ارتجاع يا غيرآن) را كه امكان بستهشدن دو سر آن وجود داشته باشد بايد مجهز به يك سوپاپ اطمينان نمود و بين اين سوپاپ اطمينان و لوله هيچ نوع شير ديگري نبايد نصب گردد.
5- روي شيرها و يا صفحاتي كه به شيرهاي لوله‌هاي خروجي و دخولي مخزن نصب شده است (به‌استثناي لوله‌هايي كه مربوط به سوپاپ اطمينان و وسايل اندازه‌گيري سطح مايع و فشار سنج مي‌باشد) بايد نوشته يا علامتي وجود داشته باشد كه ارتباط اين لوله‌ها را با قسمت محتوي مايع مخزن يا قسمت محتوي گاز مخزن در موقع پر بودن مخزن به اندازه مجاز مشخص نمايد.
6- لوله‌ها، اتصالها، سوپاپ‌هاي اطمينان و ساير منضمات مخزن بايد به‌وسيله حفاظ فلزي كه در اطراف آنها تعبيه مي‌شود در مقابل صدمات وارده در اثر برخورد با وسائط نقليه يا اشياء ديگر و يا واژگون شدن گازكش محافظت كرده ضمناً سوپاپ‌هاي اطمينان بايد طوري محافظت گردد كه در صورت واژگون شدن گازكش در روي زمين لوله خروجي سوپاپ اطمينان بسته نشده و مانع خروج گاز از مخزن نگردد.
اسلاید 9 :
7- هر گازكش بايد مجهز به يك سپر عقب باشد كه در صورت برخورد پشت آن با اشياء ديگر سپر مزبور مخزن و اتصالهاي آن را محافظت نمايد و بايد ساختمان اين سپر طوري باشد كه امكان برخورد هر يك از قسمت‌هاي وسيله نقليه را به مخزن به حداقل تقليل دهد.
8- لوله‌هاي پر كننده و تخليه مخزن هر كدام بايد مجهز به شيري باشد كه با دست بسته شود و اين شير بايد حتي الامكان نزديك به مخزن نصب گردد.
چنانچه مخزن داراي شير خودكار داخلي باشد شير دستي فوق را در هر نقطه از لوله قبل از لوله‌هاي قابل ارتجاع مي‌توان نصب نمود.
پايه‌ها و مهارها
ماده 7 : پايه‌ها و مهارهايي‌كه به منظور متصل كردن مخزن گاز به گازكش بكار مي‌رود بايد داراي شرايط و مشخصات زير باشد :
1- مخزن گازكش‌ها بايد با جوشكاري و يا به‌وسيله مهره چپ و راست مهاري و يا وسايل مشابه آن به شاسي چسبيده باشد به علاوه براي جلوگيري از لغزش مخزن روي شاسي در موقع شروع حركت توقف و پيچيدن وسيله نقليه بايد ضامن‌ها و مهارهاي مناسبي چسبيده به شاسي و مخزن تعبيه گردد اين ضامن‌ها و مهارها بايد طوري نصب گردد كه به‌آساني قابل دسترسي براي بازرسي و تعميرات باشد.
اسلاید 10 :
2- هيچيك از پايه‌هاي مخزن يا سپر نبايد مستقيماً به مخزن جوش داده شود. پايه‌ها و سپرها بايد به ورقه‌هاي لايي به نحوي متصل شده باشد كه اقلاً 4 برابر ضخامت لايي از هر طرف با لبه لايي فاصله داشته باشد و هيچ گاه نبايد پايه‌ها و سپرها را مستقيماً به بدنه اصلي مخزن جوش داد.
وسايل اندازه‌گيري سطح مايع
ماده 8 : مخزن هر گازكش بايد مجهز به يك يا چند نوع از وسايل اندازه‌گيري ذيل كه حداكثر سطح مجاز مايع را در مخزن دقيقاً نشان مي‌دهد باشد :
1- لوله دوار Rotary Gauge
2- لوله افزان و قابل تنظيم Sliptube Gauge
3- لوله با طول ثابت Fixed tube Gauge
تبصره - فشار طرح (حداكثر فشار گاز) وسايل اندازه‌گيري سطح مايع بايد اقلاً مساوي فشار طرح مخزن مربوطه باشد.
