بخشی از مقاله
چکیده
این تحقیق به منظور بررسی کارایی ماده بیهوش کننده 2 فنوکسی اتانول در کاهش اکسیژن مصرفی و آمونیاک تولیدی در مخزن حمل و نقل ماهی قزلآلای رنگین کمان 100 گرمی انجام شده است. برای این منظور 4 تیمار - هر کدام دارای 3 تکرار - شامل تیمار شاهد - بدون ماده 2 فنوکسی اتانول و با تراکم 10 قطعه در هر وان - ، تیمار 1 الی 0/10 - 3 میلی لیتر در لیتر ماده 2 فنوکسی اتانول با تراکم به ترتیب 10، 15 و 20 قطعه در هر وان - صورت گرفت . میزان اکسیژن و آمونیاک محلول در آب در تمامی مخازن در ساعات 0 ، 1 ، 2 ، 3 ، 4 و 5 اندازهگیری شد. نتایج این تحقیق نشان داد که ماده 2 فنوکسی اتانول دارای کارایی مناسبی در غلظت 0/10 میلی لیتر در لیتر و تراکم 10 قطعه در 100 لیتر آب بدون سیستم هوادهی است.
مقدمه
بیهوشکنندههای شیمیایی اغلب در روشهای حملو نقل ماهیان به منظور کاهش میزان استرس ماهیان به کار برده میشوند. به عنوان مثال Carmichael و همکاران - 1984 - طی آزمایشاتی با ماده بیهوشی MS222 بر روی ماهیاندریایی Black bass,Micropterus salmoides به این نتیجه دست پیدا نمودند که استفاده از این ماده بیهوشی موجب افزایش بقا و درصد بازماندگی ماهیان در طول مدت زمان حمل و نقل میگردد.
همچنین Guo و همکاران - 1995 - طیآزمایشاتی جداگانه با سه نوع ماده شیمیاییبیهوشی از قبیل: phenoxyethanol , MS222, quinaldine sulfate در مخازن اکواریومی شبیهسازی شده بر رویماهیان Play fish و Xiphophorus maculates به این نتایج دست پیدا نمودند که این مواد شیمیایی بیهوشی موجب کاهش میزان فعالیتهای متابولیسمدفعی ماهیان در طول مدت زمان حمل و نقل میگردند.
فنوکسی اتانول به عنوان ماده تثبیت کننده در عطر سازی، دفع کننده حشرات، ضدعفونی کننده موضعی، حلال استات سلولز، برخی رنگ آمیزی ها ، مرکب چاپ و رزین ها کاربرد دارد و ماده ای تثبیت کننده در مواد دارویی است و در سنتز مواد آلی نقش دارد.
فنوکسی اتانول بطور آرام در آب حل می شود. و به عنوان یک ماده بیهوش کننده برای ماهیان در آبزی پروری استفاده میشود - Tsantilasa et al., 2006; . - Mylonas et al., 2005 هدف انجام این تحقیق، بررسی اثرات ماده بیهوشی -2فتوکسیاتانول بر روی پارامترهای کیفی آب در تراکمهای مختلف بچهماهیان قزلآلای رنگینکمان در زمان شبیهسازی حملونقل بوده است.
مواد و روشها
12 عدد مخزن پلاستیکی با گنجایش 120 لیتر برای انجام آزمایشات این تحقیق استفاده شد. ظروف پلاستیکی بعد از شستشو تا مقدار 100 لیتر آبگیری شدند. تعداد 165 قطعه بچه ماهی قزل آلای رنگین کمان با میانگین وزنی 100 0/35 گرم تهیه شد..
آزمایش در 4 تیمار و سه تکرار انجام شد. تیمار شاهد - بدون افزودن -2 فنوکسی اتانول - با تراکم 10 قطعه در هر وان، تیمار 1 الی 0/10 :3 میلی لیتر در لیتر -2 فنوکسی اتانول با تراکم به ترتیب 10، 15 و 20 قطعه در هر وان. از دستگاه اکسیمتر مدل 1310 آلمانی با دقت 0/01 میلی گرم در لیتر برای اندازه گیری اکسیژن محلول آب و برای سنجش آمونیاک از ظروف مخصوص وینکلر 250 سیسی استفاده گردید.
سنجش اکسیژن محلول آب و دمای آب در ساعات0، 1، 2، 3، 4 و 5 در تیمارهای شاهد و آزمایش - تیمارهای دارای دوزهای ثابت -2 فنوکسی اتانول - انجام گرفت. برای تجزیه و تحلیل آماری پس از کنترل همگنی دادهها - نرمال بودن داده - از روش آنالیز واریانس یکطرفه - One-way Anova - استفاده شد و مقایسه میانگین دادهها با کمک آزمون چند دامنه-ای دانکن و در سطح %95 اطمینان انجام شد. آنالیز دادهها با نرم افزار آماری SPSS 20 و رسم نمودارها با استفاده از نرمافزار Excel انجام شد.
نتایج و بحث
مقایسه تغییرات اکسیژن محلول در وانهای آزمایشی ماهی قزلآلای رنگینکمان - Oncorhynchus mykiss - تحت تأثیر ماده بیهوشی -2 فنوکسی اتانول در ساعات مشابه در نمودار 1 نشان داده شده است. نتایج حاصل از بررسی مقادیر اکسیژن در ساعت مختلف نشان داد که مقدار آن نسبت به تیمارشاهد2,1 و3 بین ساعت صفر و ساعت پنجم از کمترین میزان برخوردار بود که اختلاف معنی دار بین آنها بوجود آمده بود
نمودار -1 مقایسه تغییرات اکسیژن محلول در ساعات مشابه در وانهای آزمایشی ماهی قزلآلای رنگینکمان - Oncorhynchus mykiss - تحت تأثیر ماده بیهوشی
مقایسه تغییرات آمونیاک محلول در وانهای آزمایشی ماهی قزلآلای رنگینکمان - Oncorhynchus mykiss - تحت تأثیر ماده بیهوشی
فنوکسی اتانول در ساعات مشابه در نمودار 2 آمده است. باتوجه به نتایج حاصله مقدار آمونیاک در ساعت صفر و یک در بین تیمارهای 1، 2، و 3 اختلاف معنیدار نداشت . - P<0/05 - در ساعات دوم و سوم اختلاف معنیدار بین مقادیر این پارامتر در تیمارهای مختلف وجود داشت . - P<0/05 - مقادیر آمونیاک در ساعت چهارم و پنجم نیز مقدار آمونیاک در تیمار 3 از بیشترین مقدار برخوردار بوده است. مقادیر آمونیاک در تیمارهای مختلف آزمایشی اختلاف معنیدار با یکدیگر داشت
نمودار -2 مقایسه تغییرات آمونیاک محلول در ساعات مشابه در وانهای آزمایشی ماهی قزلآلای رنگینکمان - Oncorhynchus mykiss - تحت تأثیر ماده بیهوشی -2 فنوکسی اتانول
با توجه به نتایج حاصله، -2 فنوکسی اتانول بر روی بچه ماهیان قزل آلای رنگین کمان جوان در گروه های تیمار -2 فنوکسی اتانول و گروه شاهد تلفاتی مشاهده نشده است. ماده بیهوشی -2 فنوکسی اتانول پس از گذشت مدت زمان 5 ساعت از توانایی بالای در کنترل فعالیت های متابولیسم دفعی بچه ماهیان برخوردار بود.
Park و همکاران - 1998 - طی آزمایشاتی با ماده بیهوشی لیدوکائین هیدرو کلراید بر روی ماهیان Rhynchocypris steindachneri به این نتایج پی بردند که استرس بالای بچه ماهیان در طول مدت زمان حمل و نقل موجب افزایش میزان مصرف اکسیژن می گردد، ولی اگر در طول حمل ونقل از ماده بیهوشی لیدوکائین هیدروکلراید برای ایجاد آرامش و حالت بی حسی استفاده شود می توان میزان مصرف اکسیژن محلول و شرایط متابولیسم دفعی بچه ماهیان را تحت کنترل قرار داد.
Ferreira و همکاران - 1984 - آزمایشاتی با ماده شیمیایی بنزوکائین هیدروکلراید Benzocain-hydrochoride بر روی بچهماهیان Oneochromis mossambicus انجام دادند که در نتایج نهایی آنها مشخص گردید که این ماده بیهوشی توانایی کنترل فعالیت های متابولیسم دفعی بچه ماهیان را با کاهش میزان مصرف اکسیژن دارد.
نتایج این محققین با نتایج مطالعات حاضر رابطه همسویی دارد. Guo و همکاران - 1995 - طی آزمایشاتی مجزا و جداگانه ای با 3 نوع ماده بیهوشی بر روی ماهی Xiphophorus maculates غلظت آمونیاک دفعی ماهیان را طی مدت زمان 16 ساعت مورد آزمایش قرار دادند.
Guo و همکاران بر اساس روابط و نتایج مثبت بدست آمده از ماده بیهوشی MS222 اعلام نمودند که دوزهایی این ماده بیهوشی توانایی بسیار بالایی در کاهش غلظت آمونیاک دفعی ماهیان دارند. نتایج این محققین با نتایج آزمایشات مشابه حاضر رابطه همسویی دارد.
