بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
غده تیروئید :
تيروئيد غده كوچكي است كه در جلوگردن قراردارد وظيفه اصلي اين غده توليد و ترشح هورموني بنام تيروكسين در بدن است اين هورمون نقش مهمي در سوخت و ساز سلولهاي مختلف و رشد و نمو بدن دارد .
اثرات هورمون تيروكسين در رشد و تكامل مغز بسيار مهم و ضروري است . اگر به هر دليلي اين هورمون توليد نشود و يا توليد آن كم و يا غير طبيعي باشد عوارضي در بدن پديدار مي گردد به عنوان مثال نوزاد دچار عقب ماندگي ذهني و كوتاهي قد خواهد شد .
اسلاید 2 :
وظایف غده تیروئید :
- وظیفه اصلی غده تیروئید ساخت ، ذخیره و آزاد سازی هورمون است. هورمونهای تیروئید که T3 و T4 (تيروكسين) نامیده میشوند بسیاری از اعمال حیاتی بدن مانند متابولیسم انرژی ، ضربان قلب و دمای بدن را کنترل میکنند و روی وزن ، ذهن و نیز دوره‌هاي قاعدگي و باروری تاثیر میگذارند .
- غده تیروئید برای تولید هورمون نیاز به ید دارد که آن را از غذایی که میخوریم تامین میکند. در داخل غده، یدی که از خون جذب میشود به اسید آمینه تیروزین متصل میشود و مجموع آن دو در ساخت هورمونهای تیروئید نقش اساسي دارند.
اسلاید 3 :
نقش هورمون تيروكسين در بدن چیست :
- اين هورمون اثرات مهمي در سوخت و ساز سلولهاي مختلف بدن دارد ( كنترل وزن ، دماي بدن ، تنظيم دوره هاي قاعدگي ،كنترل ضربان قلب )
- در رشد و تكامل سلولهاي مغزي نقش مهمي دارد
- در صورتي كه توليد آن كم و يا زياد شود هردو باعث بيماري مي شود.
اسلاید 4 :
كم كاري مادرزادي تيروئيد چيست :
- به هر علتي كه هورمون تيروكسين در بدن نوزاد كم باشد يا عملكرد غير طبيعي داشته باشد كم كاري مادرزادي تيروئيد بوجود مي آيد
اسلاید 5 :
میزان شيوع بيماري :
- درجهان يك نفر در هر 3000 تا 4000 تولد است
- درايران يك نفر در هر 1000 نوزاد ميباشد
- در اصفهان يك نفر در 370 نوزاد ميباشد
- شيوع بيماري در شيراز 3 برابر شيوع جهاني است
- شيوع بيماري در اصفهان 8 تا 10 برابر شيوع جهاني است
اسلاید 6 :
«« عوامل مساعد كننده بروز بيماري »»
1- عوامل مساعد كننده گذرا :
كمبود يد شايع ترين علت كم كاري گذراي مادرزادي تيروئيد مي باشد. و در ميزان بروز بيماري نقش بسزائي دارد .
استفاده زن باردار از بعضي داروها مثل داروهاي ضد تيروئيد داروهاي حاوي مقادير زياد يد ( شربت اکسپکتورانت ) مي توانند عامل كم كاري گذرا باشند .
2- عوامل مساعدكننده دائمي :
الف) اختلال در تكامل کامل یا نسبی غده يا جايگزيني نامناسب غده تیروئید در دوران جنيني
ب) توليد ناكافي يا نامناسب هورمون هاي تيروئيد و يا اختلالات ارثي منجر به عدم ساخت هورمون تيروئيد
اسلاید 7 :
عوارض بيماري :
* رشد و تكامل مغز تا سن سه سالگي ادامه دارد به همين دليل كمبود تيروكسين در صورت عدم جبران باعث لطمات جبران ناپذير بر رشد و تكامل مغز و اعصاب مركزي مي گردد و رشد طولي و قد نوزاد كند مي شود .
*در نتيجه عوارض مهم: عقب ماندگي ذهني كوتاهي قد و كاهش شنوائي
* مهمترين راه براي پيشگيري از اين عوارض :
غربالگري تيروئيد نوزادان روز 3 تا 5 بعد از تولد و تشخيص و شروع درمان به موقع در نوزادان مبتلا به كم كاري مادرزادي تيروئيد
اسلاید 8 :
علائم باليني :
فقط 5 % نوزادان مبتلا به كم كاري مادرزادي تيروئيد داراي علائم باليني قابل تشخيص هستند ( در اكثر نوزادان مبتلا اين علائم در بدو تولد وجود ندارند و با گذشت زمان ايجاد مي شوند كه متاسفانه زمان جبران، از دست رفته است )
اين علائم عبارتند از:
تولد بعد از 42 هفته حاملگي ، زردي طول كشيده ، ادم در نوزاد ، مك زدن ضعيف، شيرنخوردن به مقدار كافي ،كاهش حرارت بدن ، اتساع شكم ، كبودي در انگشتان دست و پا ، دیسترس تنفسي ، وزن نگرفتن ، يبوست ، كاهش فعاليت هاي نوزاد ، فتق نافي ، پوست خشك ، زبان بزرگ ، هیپوترمی ، سوفل قلبی و کاردیومگالی ، کم خونی ماکروسیستیک و صداي گريه خشن .
اين علائم در بدو تولد بسيار كم و غيراختصاصي هستند
اسلاید 9 :
نکات قابل توجه :
- درمان زودرس قبل از 3 ماه با مقادير طبيعي ضريب هوشي در 85 % نوزادان همراه است
- درمان بعد از سه ماهگي در بيش از 80% موارد با ضريب هوشي كمتر از نرمال همراه است.
- فقط يك سوم نوزادان مبتلا به كم كاري تيروئيد در سه ماهه اول از نظر باليني علائم دارند و دو سوم مبتلايان علامت نداشته و در صورت عدم انجام غربالگري دچار عقب ماندگي ذهني شديد مي شوند.
اسلاید 10 :
درمان :
- قرص لووتيروكسين درمان انتخابي هيپوتيروئيدي است
- قرص بايد يكبار در روز 30 دقيقه قبل از تغذيه به شيرخوار داده شود
- قرص را مي توان خرد كرده يا در شير يا مايعات ديگر حل كرد
- تركيبات سويا و آهن مانع جذب دارو مي شوند در نتيجه نبايد قرص لووتيروكسين را با آهن يا شير خشك حاوي پروتئين سويا مخلوط كرد يا همراه آن مصرف نمود
