بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
بخش آزمایشگاه یکی ازبخش های پرخطربیمارستان محسوب شده وکارکنان این بخش درمعرض آسیب ازعوامل بیماریزای متعدد ، موادشیمیایی ، الکتریسیته ، تجهیزات و آتش سوزی میباشند.
õسیگارکشیدن:
õ
در تمامی بخشهای فنی آزمایشگاه استعمال دخانیات (سیگار، سیگارت و پیپ) ممنوع می باشد. سیگارمیتواند عامل مهمی جهت ایجاد آتش سوزی در ارتباط با حلال های قابل اشتعال باشند. همچنین انتقال آن از میز کار به دهان می تواند به عنوان مخزنی جهت انتقال میکروارگانیسم ها و توکسین ها عمل نماید.
õخوردن وآشامیدن :
باید در تمام بخش های فنی آزمایشگاه از غذا خوردن، آشامیدن و یا انجام سایر اعمالی که سبب تماس دست با دهان می گردد، خودداری نمود.
نمونه های آزمایشگاهی (خون، ادرار، مدفوع ، خلط و …) می تواند حامل بسیاری از عوامل بیماریزا باشد این مواد که روزانه در بخش های مختلف آزمایشگاه جابجا می گردند و بعضی مواقع در یخچال های آزمایشگاه نگهداری می شوند، به عنوان یک منبع مهم آلودگی غذا و آشامیدنی ها تلقی می گردند.
بهیچ وجه مواد غذائی را در یخچالهای بخشهای مختلف آزمایشگاه نگهداری ننمائید.
باید یخچالهای مخصوص مواد غذائی را در فضای آبدارخانه قرار داد. تنها با این روش می توان مطمئن شد که مواد غذائی با نمونه های آزمایشگاهی در یک یخچال نگهداری نمی شوند.
õاستفاده ازدستکش :
باید همیشه دستکش در اندازه های متفاوت و از مواد مناسب و مرغوب در تمام بخشهای فنی در دسترس باشد دستکش ها باید در اندازه های تا مچ، آرنج و شانه در دسترس باشند. نباید دستکش ها را هنگام انجام کار تعویض نمود بلکه باید بعد از اتمام کار این عمل را انجام داد. کارکنان آزمایشگاه باید اقدامات حفاظتی لازم را جهت جلوگیری از آلودگی محیط و پوست در مورد دستکش های آلوده انجام دهند.
▪ جهت اهداف مختلف باید از دستکش های متفاوتی استفاده نمود، شامل :
ـ دستکش های لاستیکی یا چرمی که در مواقع کارهای سنگین، هنگام خالی کردن محفظه های محتوی مواد خطرناک استفاده می شود
-برای کارباوسایل داغ بایدازدستکش نسوزمخصوص استفاده نمود.
ـ دستکش های خانگی جهت تمیز نمودن، شستن وسایل شیشه ای و ضدعفونی کردن
ـ دستکش های جراحی (لاتکس) در مواقع کار با خون، مواد خطرناک و …
ـ دستکش های پلاستیکی یکبار مصرف جهت مواقع اضطراری
اسلاید 2 :
ـ دستکش ها نباید شسته شده و مجدداً مورد استفاده قرار گیرند، زیرا از کیفیت عملکرد و میزان نقش حفاظتی آنها کاسته می شود.
اگر دستکشها جهت استفاده مجدد با مواد شوینده و یا مواد ضدعفونی شسته شوند، ممکن است مواد شوینده سبب افزایش نفوذ مایعات از طریق سوراخهای غیر مرئی شده و یا مواد ضدعفونی باعث خراب شدن دستکش ها گردند.
دستکش ها را باید بعد از پوشیدن و قبل از کار از نظر نقایص مرئی بررسی نمود.
ـ پوشیدن دو جفت دستکش هنگام اتوپسی و یا زمانیکه امکان آلودگی با خون و مایعات بدن (مثل کار در بخش اورژانس) زیاد است، توصیه می گردد.
بررسی ها نشان داده که آلودگی پوست در زمان استفاده از دو دستکش کمتر از زمان استفاده از یک دستکش اتفاق افتاده است.
õدر چه مواقعی باید دستکش پوشید؟
هنگام نمونه گیری، نقل و انتقال نمونه ها و انجام مراحل آزمایش و همچنین زمانی که دست ها با مواد آلوده، سطوح آلوده و یا وسایل آلوده در تماس هستند و نیز در موارد تماس با بافت، خون، سرم، پلاسما، مایع نخاع، ترشحات واژن، مایع منی، مایع حاصل از شست و شوی برونش، مایع سینوویال، جنب، پریتوان، آمنیوتیک، پریکارد، شیر پستان و یا دیگر مایعات بدن که ممکن است با خون آلوده شوند، باید از دستکش استفاده نمود. طبق توصیه CDC باید در موارد تماس با نواحی از بدن بیمار که به طور طبیعی استریل هستند، از دستکش استریل استفاده نمود. در مواقع تماس با مخاط و یا فعالیت های آزمایشگاهی احتیاج به استفاده از دستکش استریل نمی باشد. همچنین در فواصل تماس با بیمار باید دستکش ها تعویض گردند.
õشست و شوی دست:
مهمترین اقدام پیشگیرانه و ایمنی شست و شوی مکرر دست می باشد که باید همیشه صابون (ترجیحاً صابون مایع) و یا مواد ضدعفونی کننده جهت تمیز نمودن پوست در دسترس کارکنان قرار گیرد.
▪ باید در موارد زیر دستها شسته شوند :
ـ فوراً بعد از تماس اتفاقی پوست با خون، مایعات بدن یا بافت ها،
اگر تماسی با مواد آلوده از طریق پاره شدن دستکش ها اتفاق بیفتد باید بلافاصله دستکش ها را درآورد و دست ها را کاملاً شست
ـ قبل و بعد از تماس بابیماران ویاتماس بانمونه های آزمایشگاهی
ـ بعد از اتمام کار و قبل از ترک آزمایشگاه
ـ بعد از درآوردن دستکش ها و یا قبل از آنکه دستکش جدیدی پوشیده شود
ـ باید قبل از خوردن، آشامیدن، سیگار کشیدن، قبل و بعد از توالت
- قبل از همه فعالیت هایی که در آنها تماس کامل دست بامخاط چشم هایاخراش های پوست اتفاق می افتد،
اسلاید 3 :
õبرداشت مایعات با پی پت :
هرگز عمل برداشت مایعات را با پی پت بوسیله دهان انجام ندهید. در این مورد در رابطه با اهداف مختلف وسایل متفاوتی جهت برداشت مایعات بوسیله پی پت وجود دارد.
همچنین نباید قطرات انتهائی نمونه با فشار زیاد خارج شود زیرا ممکن است باعث ایجاد قطرات بسیار ریز یا آئروسل گردد
õمحافظت ازچشم وصورت :
باید در مواقع کار با مواد سمی، مواد سوزاننده، مواد خطرناک شیمیایی و بیولوژی و یا هنگامی که امکان ترشح و یا پاشیدن خون یا مایعات بدن وجود داشته و نیز هنگام تخلیه اتوکلاو و … از عینکهای حفاظتی (حفاظ دار) و یا ماسک های چشم و صورت استفاده نمود.
استفاده از عینک های حفاظ دار مخصوصاً هنگام کار با مواد شیمیایی خطرناک نسبت به عینک های محافظتی که بالاتر از عینک های معمولی قرار می گیرد، ترجیح داده می شود.
استفاده از ماسکها و حفاظهایی که از جنس پلاستیک شفاف بوده (مانند ماسک های جوشکاران) و تمام صورت و گردن را می پوشاند و جهت استفاده طولانی مدت مانند اتوپسی مناسب بوده و به راحتی آلودگی زدایی می شود، توصیه می گردد.
لنزهای چشم مخصوصاً لنزهای نوع نرم (soft) می توانند حلالها و بخار حاصل از مواد را به خود جذب نمایند. بنابراین استفاده از آنها در این موارد خطرناک می باشد، لنزهای تماسی باعث تجمع مواد فوق در محل قرنیه شده و در عین حال مانع خروج اشک می گردند، در حالیکه اشک قادر است مواد فوق را بوسیله شست و شو از چشم خارج نماید. باید به کارکنان سفارش نمود که در این گونه بخشها، لنزهای تماسی را بکار نبرند مگر اینکه از عینک های حفاظ دار و یا ماسک های صورت استفاده کنند.
õکفش کارکنان :
کفش باید راحت و دارای کف لاستیکی باشد و تمام پا را بپوشاند. هنگامی که احتمال ریختن مواد وجود دارد، باید روکش های یکبار مصرفی که در مقابل نفوذ مایعات، مقاوم می باشند، پوشیده شود. نباید از کفش های پارچه ای استفاده نمود زیرا مواد شیمیایی یا مایعات عفونی و آلوده را به خود جذب می نماید.
استفاده از کفش های از جنس مواد غیر قابل نفوذ به مایعات مانند چرم یا مواد مصنوعی، توصیه می گردد.
õجواهرات :
نباید از جواهرات و زینت آلاتی که ممکن است به وسایل گیر کرده و یا داخل مواد آلوده آویزان شوند، استفاده نمود بطور کلی نباید از جواهرات بجز حلقه ازدواج استفاده نمود. آرایش کردن نیز در محیط فنی آزمایشگاه ممنوع می باشد.
اسلاید 4 :
õلباس کارکنان:
معمولاً کارفرما پوشش مشخصی را برای کارکنان در نظر می گیرد. این لباس باید تمیز، مرتب و از کیفیت مناسبی برخوردار باشد. این لباسها که جهت محافظت از آلودگی و کثیف شدن دیگر لباسها پوشیده می شوند شامل گان ها، کت های آزمایشگاهی، پیش بند، شنل و یا لباس های مشابه می باشد.
هنگام کار در آزمایشگاه همه کارکنان فنی باید از یک روپوش آستین بلند که جلوی آن کاملاً بسته شود و یا یک کت آزمایشگاهی بلند با آستین های بلند که سرآستین آن کاملاً بسته باشد استفاده نمایند.
در مواقعی که مواد بسیار خطرناک و آلوده مورد استفاده قرار می گیرند، بعلاوه می توان از پیش بندهای پلاستیکی یکبار مصرف یا روپوش غیرقابل نفوذ به مایعات یکبار مصرف نیز استفاده نمود که حفاظت کافی را در مقابل ترشح خون و مواد شیمیایی ایجاد کند. در مواقع استفاده از این پیش بندها، ممکن است محافظ های آستین دار جهت حفاظت بازو پوشیده شود.
هنگام ترک محل های فنی و مخصوصاً حضور در محل های عمومی (آبدارخانه)باید روپوش را از تن خارج نمود. باید در فواصل زمانی مناسب روپوش ها را تعویض نمود تا از پاکیزگی آنها مطمئن بشویم. اگر این لباس ها با مواد خطرناک آلوده شوند، باید بلافاصله تعویض شوند. نباید این گونه لباس ها را جهت شستشو به منزل برد. باید لباس های بیرونی در قفسه های شخصی مخصوص در بیرون از نواحی فنی آزمایشگاه قرار داده شوند.
باید توجه نمود که خونگیرها و دیگر کارکنانی که وظایفی را در خارج آزمایشگاه بعهده دارند، مادامی که با بیماران سروکار دارند، ممکن است نیاز به پوشیدن کت ها یاروپوش های آزمایشگاهی داشته باشند.
õنگهداری مواد خطرناک :
باید معرف ها، مواد شیمیائی (اسیدها، بازها و …) و یا رنگ های دارای خواص سمی را در قفسه یا محفظه های عایق از نظر خارج شدن بخار قرار داد.
باید مایعات خطرناک مانند اسیدها یا قلیاها در قفسه هایی با ارتفاع زیر سطح چشمی ذخیره شوند. ذخیره سازی محفظه های بزرگ باید نزدیک زمین باشد.
õوسایل تیز و برنده :
باید در مواقع کار با وسایل تیز و برنده شامل سوزن ها، اسکالپل، شیشه های شکسته نهایت دقت و احتیاط را به بکار بست. باید در صوت امکان تمام وسایل تیز را با استفاده از روش های مکانیکی جابجا نمود (مانند فورسپس هایی که تیغه اسکالپل را برداشته و یا وسایلی که سوزن و اکوتینر را برمی دارد)نباید سوزن های استفاده شده قیچی، خم و یا شکسته شود. باید فوراً وسایل تیز را درمحفظه های مقاوم مخصوص قطع سرسوزن قرار داد و‌آن محفظه ها را نیز قبل از اینکه بطور کامل پرشوند، به طریقه مناسبی دفع نمود.
اسلاید 5 :
õبکار بستن روش های ایمنی در هنگام کار با وسایل شیشه ای:
▪ ظروف شیشه ای شکسته یا ترک خورده را دور بریزید.
▪ هرگز در ظروف شیشه ای را با قدرت باز نکنید، درهایی که چسبیده یا فرو رفته اند، باید بریده شوند.
▪ باید قبل از شستشو، وسایل شیشه ای آلوده را ضدعفونی نمود.
▪ باید قطعات شکسته و یا دور ریختنی را در یک محفظه مخصوص و مقاوم قرار داد.
▪ ظروف شیشه ای داغ را باید با دستکش های مقاوم به حرارت جابجا نمود.
▪ وسایل شیشه ای شکسته شده را فقط با روش های مکانیکی جابجا نمائید.
▪ حتی الامکان از ملزومات آزمایشگاهی یکبار مصرف استفاده نمائید.
● ضدعفونی کردن وسایل آزمایشگاهی
یخچال ها، فریزرها، بن ماری، سانتریفوژ و … باید بطور مرتب تمیز شده و نیز بطور متناوب منطبق بر برنامه زمانبندی که بوسیله مسئول آزمایشگاه تعیین می گردد، ضدعفونی گردند. مخصوصاً در مواردی که آلودگی مهمی بوجود آید، باید فوراً این عمل انجام شود.
در هنگام تمیز کردن آزمایشگاه و وسایل باید دستکش، گان و لباس های حفاظتی مناسب پوشیده شود.
õرعایت موارد ایمنی در هنگام کار با سانتریفوژ :
▪ آئروسل ها: باید حتی الامکان سانتریفوژ در هنگام کار حداقل میزان آئروسل را ایجاد کند.
استفاده از سانتریفوژ: هنگام روشن کردن سانتریفوژ مطمئن باشید که درپوش آن کاملاً بسته شده باشد. مواظف مو، لباس و یا وسایل زینتی آویزان باشید.
▪ آلودگی: از سانتریفوژ نمودن لوله های حاوی نمونه خون، ادرار، خلط … و یا مایعات قابل اشتعال که درپوش نداشته باشند، خودداری نمائید. در هنگام سانتریفوژ یک سیستم خلاء، ایجاد می شود که باعث تبخیر مایعات می گردد که می تواند منجر به ایجاد ذرات آئروسل از مواد آلوده گردیده و یا باعث انفجار مایعات قابل اشتعال گردد.
▪ عوامل عفونی: همه کشت ها و یا نمونه هایی که در آنها احتمال ایجاد آئروسل های عفونی وجود دارد، باید در لوله های مخصوص سانتریفوژ که کاملاً دربسته باشد در محفظه هایی با در کاملاً محکم سانتریفوژ گردد.
▪ تمیز کردن: باید سانتریفوژ بطور مرتب با محلول هیپوکلریت سدیم با رقت ۱۰/۱ و یا مواد مناسب دیگر ضدعفونی شود.
▪ طراز نمودن: هنگامی که با سانتریفوژ کار می کنید باید مطمئن شوید که سیستم تعادلی آن درست باشد. روتورهای متعادل نشده در چرخش ایجاد ارتعاش می کنند.
اسلاید 6 :
õپیشگیری ازحریق :
- عدم استعمال دخانیات
- پرهیزازقراردادن حلال های قابل اشتعال درکنارشعله
- پرهیزازبکارگیری شعله بازدرنزدیک حلال های قابل اشتعال
- پرهیزازترک هرشعله بازبودن مراقبت
- نریختن مایعات قابل اشتعال به داخل ظرفشویی یا فاضلاب
- بازرسی لوله های گازرسانی
- تعبیه سیستم اطفاء حریق وآشنایی کارکنان دراستفاده ازتجهیزات مربوطه
- عدم استفاده ازخاموش کننده باپایه آب جهت اطفاء حریق دربخش
- اطمینان ازبسته بودن پنجره ها ، جریان آب وگاز ومنابع روشنایی والکتریکی قبل ازترک محیط کار
õنکات قابل توجه درهودهای آزمایشگاهی :
- تمیزنگه داشتن داخل هود
- بسته نکه داشتن پنجره هود تا حدامکان
- پرهیزازقراردادن اشیاء کنارپنجره هود
- استفاده ازنمایشگرمناسب وعلایم اخطاری نظیرموادمشتعله یا خورنده
- انتقال موادسمی با بخارات تازیرهودبصورت ایمن وکاملا بسته
õمشخص نمودن نواحی تمیز و آلوده :
همه تلفن ها، دستگیره در، صفحه کلید ویدئو، صفحه کلید کامپیوتر و دیگر وسایلی که در تماس با دست هستند، ممکن است الوده باشند. در این موارد ممکن است لازم باشد که برچسب هشدار دهنده بر روی آنها نصب شود و باید تمام روش های لازم جهت جلوگیری از آلودگی وسایل فوق مورد استفاده قرار گیرد.
اشخاصی که در این مناطق با دست های بدون دستکش و با این وسایل در تماس می باشند باید دستکش بپوشند و یا دستهایشان را بعد از تماس با این وسایل بشویند.
حتی الامکان باید از تماس دست با صورت مخصوصاً هنگامی که از تلفن و وسایل مشابه دیگر، استفاده می گردد خودداری نمود. باید کارکنان نواحی فنی قبل از تماس با وسایل فوق دستکش ها را بیرون بیاورند. همچنین می توان از پوشش های پلاستیکی جهت صفحه کلید کامپیوتر، تلفن ها … در مواقع آلودگی های مهم استفاده نمود.
