دانلود فایل پاورپوینت منابع آلودگی مواد غذایی و بررسی نتایج آزمایشات و معاینات

بخشی از پاورپوینت

--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----

اسلاید 1 :

مقدمه :

مواد غذايي يك منبع بالقوه اي براي عفونت و در معرض آلوده گي ميكرواورگانيسم ها هستند  اين آلوده گي در هر نقطـه اي از مسير مـواد غـذايي از توليد كننده تا مصرف كننده ممكن است اتفاق بيفتد. مفهوم گسترده بهداشـت مواد غذايي عبارتست از بهداشت هنگام تـوليد- فــرآيند- توزيع و مصرف .

هدف اوليه بهداشت مواد غذايي پيشگيري از مسموميت هاي غذايـي و ديـگر بيماريـهاي منتقله بـه وسيلة مـواد غذايي است

اسلاید 2 :

• foodstuffs is a potential source for
• infection and also it is in expose to
• contamination by micro organism.

اسلاید 3 :

منابع آلوده گي مواد غذايي

       1- حيوانات

2- انسان و اشياء آلوده

3- آب آلوده و فاضلاب

       4- باد و گرد و خاك

اسلاید 4 :

1- حيوانات

مانند جوندگان –حشرات – دام و طيور كه از طرق مختلف موجب انتقال آلوده گي به مواد غذايي مي گردند .

(حشرات و جوندگاندر مزارع ،انبارها، فروشگاهها، منازل به موادغذايي آسيب رسانده آنها راغير قابل مصرف ميسازند.) گاهي ممكن است آسيب به گونـه اي باشد كه غـذا بـه وسيلة آسيب حشرات ؤدر معرض فساد ميكروبي قرار گيرد و گـاهي حشرات و جونـدگان عـامل انتقال ميكروب و يا انگل به مواد غذايي هستند(مگس مـواد عذايي را بـه صورت محلول مصرف ميكندو غذاهاي جامد را با غدد بـزاقي حل كرده و روي مواد غـذايي مدفوع ميريزد). بـنابر اين بـايد  مـواد غذايي را از دسترس اين مـوجودات دـور نگهداشت مثلاً مگس ميتواند در مواد غذايي مرطوب پروتئيني مثل گوشت ، پنير ، تخم مـرغ و سيب زميني فـاسد و مـرطوب بـه تـعداد 75 تا 150 عـدد تـخم گذاري كند . در شرايط مساعد تـخم مگس بـاسرعت بـه مگس بـالغ تبديل شده و تكثير پيدا مي كند (در عرض24 ساعت). ممكن است در مدت يكسال از يك جفت مگس نر و مـاده يك ميليون مگس توليد شود .عمر متوسط هر مگس 20 تا 30 روز ميباشد مگس مي تـواند به وسيلة كرك ، ترشحات دهـان و مدفوع ميكروب ها را از منابع آلوده به مواد غـذايي منتقل نمايد شعاع پرواز 3-4 كيلومتر و در صورت وزش باد و طوفان اين شعاع افزايش مييابد.

راههاي مبارزه بامگس:  

سه راه مبارزه با مگس وجود دارد 1- مكانيكي 2- شيميايي 3-  بيولوژيكي(ژنيتيكي)         

بهترين و مـوثرترين و بـا صرفه وبا داوامترين روش مـبارزه با مگس بهسازي محيط  يعني جلوگيري از تماس مگس با محيطهاي مناسب تخم گذاري مثل سطل زباله وجايگاههاي جمع آوري و دفع و دفن زباله و ...... و همچنين استفاده از كسيه هاي زباله در مكانهاي  توليد زباله و جمع آوري ودفع مناسب  و بموقع زباله هاي توليدي  وتفكيك زباله و....... 

بيماريهايي كه عامل آن به وسيلة مگس منتقل مي شود عبارتند از :

حصبه –شبه حصبه –وبا –شبه وبا – اسهالهاي خوني و معمولي –سل- تراخم و فلج اطفال.

اسلاید 5 :

سوسري ها:

 سوسري ها(مثل سوسك خانگي ) نيز از حشراتي هستند كه باعث آلوده گي مواد  غذايي مي شوند تخم سوسري

در كپسول كيتيني قرار ميگيرد و تعدادآن 8 تا 42 عدد در هر كپسول ميباشدكپسول در شرايط مساعد طي مراحلي تـبديل بـه سـوسري بالغ ميشود .سوسري ميتواند (40) روز بدون آب و 6 ماه بدون غذا زندگي نمايد . سوسري از طريق آلوده شدن به مدفوع و خلط بيماران ،عوامل بيماريهايي مثل سل – وبا- حصبه – اسهال خوني و معمولي رابه مواد غذايي منتقل مينمايد.براي جلوگيري از دسترسي سوسري به مواد غذايي بايد مواد غذايي را در ظروف مناسب و سر بسته و محل هاي غير قابل نفوذ اينگونه حشرات نگهداري كرد .

جوندگان:

از ميان جوندگان ، موش علاوه بر انتقال آلوده گي ، خسارت زيادي به مواد غذايي وارد ميكند . فقط در يك سال در هندوستان مقد ار( 35) ميليون تن گندم بر اثـر حملة مـوش ها نابود گرديد . در كشور ما مخصوصاً در زمان جنگ تحميلي ، موش ها خسارت زيادي به انبار هاي مواد غذايي ، لباس ،و ..... وارد كردند.

موشها همراه مواد غذايي و انباري از طريق كشتي ، قطار ، كاميون به سراسر جهان سفر ميكنند و در سطح وسيعي از جهان پـراكنده اند . بـه علت زيركي و تيز هـوشي مبارزه با موش ها مشكل ميباشد ولي در مقابل كم آبي مقاومت كمتري نسبت به عدم دسترسي به مواد غذايي از خود نشان ميدهد.

                                                   راههاي مبارزه با موش:

راههاي زيادي براي مبارزه با موش وجود دارد مهمترين آنها عبارتند از 1- بهسازي محيط 2- ميكانيكي3- شيميايي

بهترين راه مبارزه بهسازي محيط وغير قابل نفوذ كردن محل زندگي است و در استفاده از روش شيميايي بهتر است بصورت همگاني باشد.

اسلاید 6 :

كارسازترين اسلحه براي مبارزه بر ضد موش ها بهسازي محيط به صورت عالي است .

موشها به سه چيز نياز دارند :

غذا .آب . و پناهگاه اگر اين سه چيز در دسترس موش نباشد به طور طبيعي تراكم موشها كم ميشود 

 اقدام هاي بهسازي محيط عبارتند از :

1- نگهداري . جمع آوري و دفع مناسب پس مانده هاي مواد غذائي

2- نگهداري مناسب موادغذائي

3- ضد موش كردن ساختمانها . زيرزمين ها و مخزن ها و انبار هاي گمرك

4- از بين بردن لانه موش به وسيله مسدود كردن آنها با بتون

بنابر اين براي مبارزه دائم با موشها بـهسازي شـرط اصلي است و اقدام هاي ديگر بايد به عنوان مكمل بهسازي در نظر گرفته شوند.

حيوانات اهلي ممكن است عفونت سالمونلائي داشته باشند . سالمونلا ها انسان را دچار حصبه . ويا انواع شبه حصبه ميكنند. عـامـل ايـحاد حصبه سـالمونـلا پـاراتيفي است . عفونت سالمونلائي ممكن است از يك حيوان به حيوان ديگر منتقل وسپس به خود لاشه گوشت بدست آمده از حيوان و از اين طريق به انسان منتقل شود

همچنين سالمونلا ممكن است از طيور به پوست تخم مرغ و يا حتي به محتويات تحم مرغ منتقل شود و با مصرف تخم مرغ آلوده . انسان دچار مسموميت گردد

اسلاید 7 :

بيماريهاي ميكروبي:

1- طاعون 2- تولارمي 3- سالمونلوز

بيماريهاي ويروسي:

1- تب خونريزي دهنده 2-آنسفاليت

بيماريهاي ريكتزيايي:

1- تيفوس موشي 2- آبله ريكتزيايي

بيماريهاي انگلي:

1- ليشمانيوز 2- آميبياز 3- شاگاس

ساير بيماريها مثل تب گزش موش – ليپتوسيپروزيس- هيستوپلاسموزيس-  بيماريهاي قارچي

(Ring  Worm)

راه انتقال اين بيماريها مي تواند مستقيم و از راه گزش موش باشد ( مانند تب گزش موش ) گاهي از راه آلوده شدن خوراكي و آب است ( مانند سالمونلوزيس و لپتوسيپروزيس) و بعضي ديگر از راه ككسها ي موشي انتقال پيدا ميكنند ( مانند طاعون و تيفوس)

اسلاید 8 :

2- انسان و اشياء آلوده:

مدفوع انسان – حيوانات – حشرات – و لاشة حيوانات آلوده هم از منابع آلوده كنندة مواد غذايي هستند .

كه در شرايط مختلف واز طرق مختلف ممكن است مواد غذايي سالم را آلوده سازند و مصرف اينگونه مواد غذايي نيز موجب  مسموميت شود . در شرايط عادي وجود ميكروبهاي بيماريزا ، شايد قادر به بيمار كردن انسان نباشند . ولي هـر گاه بدن شخص ضعيف بـاشد و يـا تـعداد ميكروبـهاي بيماريـزا در غذاي مـصرفي خيلي زيـاد بـاشد  بـدن  توانايي دفاع در مقابل هجوم آنها را نخواهد داشت و در نتيجه دچار بيماري خواهد شد . بسياري از ميكروبـــها در شرايط عـادي در بيني ، گلـو و رودة انسان به طور آرام زندگي ميكنند و فقط زماني ميتوانند بيماريزا و خـطرنـاك باشند كه ما با بي احتياطي وعدم رعايت بهداشت به تعداد آنها بيافزائيم .

راههاي مختلف افزايش تعداد ميكروبها و يا انتقال  ميكروبـهاي خطرنـاك كه حتي تعداد كم آنها نيز قدرت خطر آفريني دارند بسيار زيـادند . مثلاً بيني ، دست ، دهـان ، ظـروف آلـوده ، وسايـل حمل و نـقل آلوده ،  وسايل بسته بندي آلـوده گرد و خاك و جريان هــوا ، حشرات ، حيوانـات مـوذي و پرنده گان و حتي دستگيره درب ، حوله ، گوشي تلفن ، قلم :ارد ، سكه هاي پـول ، اسكناس و...... از وسايل انتقال ميكروب به شمار ميروند.

.

مثلا ميكروب استافيلوكوك معمو لا در غشا ء مخاطي بيني و پوست انسان وحيوان وجود دارد و حدودا50- 30 درصد افراد عادي حامل اين ميكروب هستند . اين ميكروب . از طريق دستي كه با بيني وسسس بـا مواد غذائي تماس پيدا ميكند مواد غذائي را آلوده مي كند . گـاهي ايـن ميكروب هـا بـه زيـر نقاطي كه مو در آن محل مي رويد و نيز به غدد عرق رسيده  تجمع مي يابند اگر افرادي كه با مواد غذائي سرو كار دارند حامل ميكروب مذكور باشند آن را به غذا منتقل خواهند كرد . بر اثر تكثير سريع اين ميكروب و توليد سم در طول مدت زمان تهيه و نگهداري نامطلوب غذا فاسد شده و در نتيجه با مصرف آن مسموميت به وجودخواهد آ مد.

سبزي و ميوه اي كه با آب فاضلاب آبياري مي شود . عامل انتقال و انتشار ميكروبها و انگل ها ي موجود در مدفوع انسان به غذاي تهيه شده از آن ميوه وسبزي است.

اسلاید 9 :

3-آب آلوده و فاضلاب:

آب آلوده ميتواند به عنوان يك منبع آلوده ونيز يك عامل انتقال آلودگي عمل كند . آب سالم و بهداشتي با سلامتي انسان رابطه زيادي دارد به گونه اي كه كوچكترين آلودگي ميكروبي وشيميائي در آب آشاميدني و كشاورزي ميتواند منجر به بيماري و مرگ ميليونها نفر در سطح جهان باشد . بعنوان مثال سالانه حدود 5 ميليون كودك زير 5 سال در كشورهاي جهان سوم به جهت فقر آب شرب ونداشتن امكانات بهداشتي فاضلاب . تلف ميشوند.

در كشورهاي جهان سوم 80درصد كل بيماريها و33درصد مرگ و ميرها به استفاده از آب هاي آلوده بر ميگردد و به طور متوسط 10درصد وقت مفيد هركس صرف درمان بيماريهاي ناشي از آلودگي آب ميشود.

همچنين بر اساس آمار سازمان حهاني بهداشت در سال 1980روزانه(25000) نفر به علت مصرف آبهاي آلوده در دنيا تلف شده اند و از هر( 4 ) تخت بيمارستان يك تخت توسط بيماراني كه در اثر مصرف آب آلوده بيمار شدهاند اشغال شده است. وبه طور متوسط سالانه (5) ميليارد عفونت ناشي از آب آلوده در آفريقا . آسيا و آمريكاي لاتين اتفاق مي افتد.

آلودگيهاي ميكروبي آب و غذا يكي از علل اصلي ايجاد اسهال است.

آلودگي هاي آب:

1- بيولوژيك 2- شيميائي 3- فيزيكي

الف- آلودگي ميكروبي آب

آلودگي هاي بيولوژيك آب شامل : آلودگي هاي انگلي مثل شيستوزوما . كريپتو سپور يديوم پاروم .آنتاموبا هيستو ليتيكا كه از انگلهاي تك يا خته ميباشند.و آلـوده گي قارچي،آلوده گي باكتريايي،آلوده گي ويروسي و انواع اينفوزوريـا كه مـوجودي شبيه پارامسي است ميباشد و هر كدام منشاًً ء بيماريهاي خطر ناكي هستند  به عنوان مثال آب مي تواند بـاعث انتقال سالمونلا تيفي مـوريـوم (عامل حصبه) ، اشرشياكلي (عامل اسهال ) ، ويبريوكلرا (عامل وباي التور) و ....بـاشد. لازم بـه ذكر است وباي التوري يك بيماري بومي در بسياري از نقاط جهان ميباشد . و در نـقـاط شـرقـي كشورمان نيز از گذشته هاي دوريك بيماري بومي تلقي ميشده كه عمده ترين كانون آلوده گي در همسايگان ايـران ،افـغانستان است . به گزارش سازمان بهداشت جهاني در سال 1988 ميـلادي ، در بسياري از كشورهـاي جهان بـه خصوص كشورهاي آسيايي و آفريقايي از جمله چين ، افغانستان،و ايران اپيدمي وباي التور مشاهده شده اين سازمان هشدارداد درجوامعي كه آماده گي مقابله با اين بيماري وجود نداشته باشد امكان مرگ و مير تا 50 درصد وجود دارد.

اسلاید 10 :

ب- آلوده گي شيميائي آب:

آلوده گي هاي شيميايي آب هم شامل آلوده گي به فلزات سنگين مانند جيوه ، كادميم ،سرب ، نيكل، كروم، و مس و تركيبات آلي مثل تري هالومتان ها و تركيباتي مانند نيترات و نيتريت ميباشد . مثلاً سرب از طريق تخليه فاضلاب صنعتي و فاضلاب شهري وارد زمين هاي كشاورزي شده و از طريق ريشة گياهان جذب ميشود و با مصرف مستقيم اين گياهان و مصرف شير و گوشت حيواناتي كه از اين گياهان تغذيه كرده اند سرب وارد بدن انسان شده و از طريق خون به استخوانها و ماهيچه ها راه يافته و با كليسم استخوان جابجا و جايگزين ميشود . سرب ورودي به بدن ميتواند در كليه و مغز جمع شده ضايعات جبران ناپذيري به وجود آورد . سرب در فعاليت آنزيم هاي مولد هموگلوبين دخالت كرده و باعث كم خوني ميشود و با تاثير روي سيستم اعصاب باعث اختلال عصبي ميشود .

تركيبات معدني سرب سمي تر از تركيبات آلي آن است . همچنين تري  هالومتان ها از مواد آلايندة آب ميباشند كه در اثر تركيب

كلر با بعضي مواد آلي  موجود در آب بوجود مي آيند . اكثر اين تركيبات در اثر مصرف مداوم سرطانزا هستند .

نيترات هم يكي از تركيبات آلوده كننده در آب مباشد . نيتريت نيز به مقدار كمتري از آن در خاك آب و گياهان به ميزان متفاوت

موجود است .مصرف كودهاي شيميايي ،تجزية سبزي ها و جسد حيوانات ،تخلية فاضلاب در زمين و جريانهاي آب مهمترين منابع ورود نيترات به محيط زيست است . اهميت نيترات در تبديل آن به تركيباتي به نام نيتروزآمين ها است . اين تركيبات . سرطان زا هستند و يكي از علل مرگ و مير اطفال . وجود نيترات در آب بعضي مناطق است .

استاندارد بين المللي براي نيترات 45 تا 50 ميلي گرم در ليتر است . كه متا سفانه در ايران در  آبهاي زيرزميني مقدار نيترات 4 برابر مقدار استاندارد است . كه براي كودكان و زنان باردار بسيار خطرناك است. براي جلوگيري از نفوذ نيترات به آبهاي زيرزميني بايد فاضلاب شهري را به طريق فني جمع آوري تصفيه و دفع نمود. فاضلابها از منابع عمده آلودگي و انتقال آن ميباشند.

4- باد و گرد و خاك:

 كه عامل انتقال آلودگي از محيط آلوده به مواد غذائي بدون حفاظ و بسته بندي ميباشد.