بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
در ادبيات اقتصادي، مكانيزم قيمتها وظيفه تخصيص منابع محدود را ميان فعاليتهاي مختلف اقتصادي بر عهده دارد. اين تخصيص در حالت رقابت كامل، كارايي را حداكثر مي سازد.
اسلاید 2 :
براي دولت ها اين مسئله مهمي است كه بين دستيابي به كارايي حداكثر و بي عدالتي احتمالي ملازم با آن (حداقل در كوتاه مدت)، و يا كارايي كمتر ولي عدالت نسبي بيشتر يکی را انتخاب نمايند. بي عدالتي هر چه شديد ترشود، فقر و مشکلات اجتماعي گسترش بيشتري مي يابند.
اسلاید 3 :
بدليل عوارض اقتصادي، اجتماعي و سياسي چنين ناهنجاريهايي، دولتها بويژه در كشورهاي درحال توسعه، براي جلوگيري از گسترش فقر و بحرانهاي اجتماعي، عدالت نسبي را به بهاي از دست رفتن بخشي از كارايي دنبال مي نمايند.
اسلاید 4 :
پرداخت يارانه بويژه يارانه هاي قيمتي، به معناي دخالت دولت در مكانيزم قيمتها و انتخاب عدالت نسبي بيشتر است.
اسلاید 5 :
اما در برخی موارد، شيوه عمل نامناسب براي دستيابي به عدالت نسبي بيشتر ممكن است كارايي را به اندازه اي كاهش دهد كه بي عدالتي بيشتري را در پي داشته باشد.
اسلاید 6 :
نمادهايی از چالش ميان دستيابی به عدالت و فدا کردن کارايي در زمينه پرداخت يارانه در کشور:
- افزايش چشمگير فاصله مابين قيمتهای يارانه ای و قيمتهای واقعی و در نتيجه فشار بيشتر بر منابع عمومی بودجه دولت برای تامين يارانه ها.
- رشد جمعيت و افزايش تقاضا برای خدمات عمومی و زيربنايی در کنار محدوديت منابع.
- هدفمند نبودن يارانه ها و برخورداری بيشتر گروههای پردرآمد از يارانه ها بويژه يارانه برخی از حاملهای انرژی.
- برهم خوردن الگوی مصرف خانوارها و اثرات مضر زيست محيطی مصرف زياد حاملهای انرژی.
- ظهور تکنولوژی های هدر دهنده منابع کمياب (انرژی، آب و ...) و غير رقابتی شدن محصولات توليدی در بازارهای جهانی.
- گسترش نظام اداری و تشکيلات دولت و ورود دولت به فعاليتهای تصدی گری .
- فراهم شدن زمينه فسادهای اقتصادی بويژه قاچاق کالاهای يارانه ای.
.
اسلاید 7 :
- موارد فوق اگرچه اصلاح نظام پرداخت يارانه را ناگزير نموده است اما به دليل گذشت زمان و گسترش ابعاد مسئله چنين اصلاحی را بسيار پيچيده و تصميم گيری آن را برای دولتمردان بسيار مشکل نموده است. راه حل موضوع، طراحي و اتخاذ مجموعه سياستهايي است كه عدالت نسبي بيشتر، كاهش شديد كارايي و بدنبال آن کاهش عدالت را در پي نداشته باشد. اين مهم اساس برنامه هدفمند سازی يارانه ها در جهت کاهش فقر است
اسلاید 8 :
شايد يکی از مهمترين مسائل برای اصلاح نظام يارانه ها در ابتدا تعريف يارانه باشد. اهميت اين امر به دليل وجود تعاريف متعدد و برداشت های متفاوت از مفهوم يارانه است. يارانه عبارت است از پرداخت مستقيم و يا غير مستقيم دولتی (امتياز اقتصادی) يا اعطای رجحان ويژه ای که به موسسات خصوصی، خانوارها و يا ديگر واحدهای دولتي جهت دستيابی به اهداف مورد نظر دولت انجام مي پذيرد.
يارانه به دو دسته مستقيم و غير مستقيم طبقه بندي مي شود. يارانه مستقيم مقدار هزينه هايی است که دولت بطور کلی برای حفظ منافع اقشار جامعه برای خريد کالاهايي می پردازد. يارانه های مستقيم به يارانه توليدی و يارانه مصرفی طبقه بندی می شوند.
اسلاید 9 :
يارانه توليدی به هر نوع مداخله دولت در اقتصاد که منجر به کاهش هزينه های توليد برای توليد کننده و يا افزايش قيمت دريافتی توسط توليد کننده گردد اطلاق می شود. کمکهای دولت به صنايع و کشاورزان از اين دسته است.
يارانه مصرفی مشابه با يارانه توليدی به هر نوع مداخله دولت که باعث شود مصرف کننده قيمتی کمتر از قيمت بازار را پرداخت نمايد اطلاق می گردد.
يارانه غير مستقيم عبارت است از برخی کمکهای دولت به موسسات و شرکتهای خدمات عمومی که خدمات خود را با قيمتی کمتر از هزينه تمام شده به مصرف کنندگان عر ضه می نمايند.
اسلاید 10 :
- کمک بلاعوض دولت به شركتهاي دولتي و غير دولتي و صندوق های رفاه و قرض الحسنه (شهرداريها، كميته امداد و ...)
- بخشي از كمك زيان پرداختي به شركتهاي دولتي
- وام هاي بلاعوض جهت ايجاد اشتغال
- پرداخت هاي مستقيم به كشاورزان (طرح شهيد رجايي، بخشي از كمكهاي فني و اعتباريو ...)
- كمك دولت براي كاهش هزينه تامين منابع مالي بنگاهها و افراد (بخشي از كارمزد تسهيلات بانکی و ...)
- معافيتهاي مالياتي
- پرداخت دولت جهت كاهش هزينه هاي توليد (پرداخت به نهاده ها نظير کودشيميايي، سم و بذر و سوخت)
- پرداخت بابت مابه التفاوت نرخ ارز جهت واردات كالاها و خدمات
- پرداخت بابت مابه التفاوت قيمت خريد و فروش (يارانه قيمتي برای کالاهای اساسی، يارانه بليط مترو و اتوبوسهای شهری)
- جايزه صادراتی به صادرکنندگان
- يارانه پنهان بدليل قيمت گذاري پايين تر از قيمتهاي واقعي در اقتصاد داخلي (قيمت آب، برق، و...)
- بخشي از 50 درصد بخشودگي موضوع ماده 33 قانون برنامه و بودجه ناشی از فروش محصولات طرحهای عمرانی به قيمتی کمتر از قيمت تمام شده.
- يارانه پنهان بدليل قيمت فروش محصولات داخلي پايين تر از هزينه فرصت بين المللي آنها (حاملهای انرژي و ...)منهاي بخشی از تفاوت قيمت فروش محصولات داخلي ازقيمتهای مشابه خارجي (خودرو).
