بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
مقدمه
« ولايت» مهم ترين اصل دراسلام و نگهبان توحيد، نبوت، عدالت ومعاد است.
امام باقرعلیه السلام میفرماید : « اسلام بر پنج چیز بنیان نهاده شد، برنماز، زكات، روزه، حج و ولایت و بر هیچیك از اینها چون ولایت توصیه نشده است، اما مردم چهار چیز را گرفتند و ولایت را رها ساختند .»
امام صادقعلیه السلام نیز فرموده اند : سنگهای زیرین اسلام سه چیز است : ۱) نماز ۲) زكات ۳) ولایت ، كه هیچیك از اینها بدون دیگری صحیح نیست ».
امام خمينى (ره)، نخستين فقيهى است كه پس از آنكه مبحث دیرینه ولايتفقيه و حكومت اسلامى را در قالبتئورى بيان داشت، آن را مستقلا به مقامعمل نيز درآورد.
اسلاید 2 :
مفهوم لغوی واصطلاحى ولايت
ولایت در لغت، از ریشه ى «ولىّ» به معناى پیوستگى و قرابت است و معانى گوناگونى مانند: فرمانروایى، محبت، نصرت و سلطان براى آن آورده اند که ریشه ى اصلى واژه با همان معناى لغوى در همه ى این معانى دیده مىشود. از میان معانى یاد شده، کاربرد ولایت در امارت و فرمانروایى، گسترده تر است.
وِلايت با كسره به معنىِ نُصرت ، و وَلايت با فتحه به معنى سرپرستی ومتولّى شدن در اُمور است .
اسلاید 3 :
ولايت از ريشه ولي به معناي قرب و نزديکي است و درکاربردهای مختلف (گاهي به کسر واو و گاهي به فتح آن) در معاني حبّ و دوستي، نصرت وياري، متابعت و پيروي و بيش از همه سرپرستي و مديريت کلان جامعه به کار رفته است که در همه آنها معناي قرب و نزديکي لحاظ شده است لکن ولايتي که همتای تفکيک‌ناپذير قرآن و تضمين کننده هدايت الهي است و در آيات و روايات بارها مطرح شده است و مورد بحث ما مي‌باشد،
ولايت به معناي سرپرستي و زعامت و مديريت جامعه ديني است نه معاني ديگر.
ولايتي که به اقتضاي توحيد ربوبي ذاتاً مختص خداست و بالعرض براي انسان‌هاي برگزيده و جانشينان مستقيم و غير مستقيم او تجلي مي‌يابد.
اسلاید 4 :
ولایت، موضوعى عرفى است که ضرورت زندگى اجتماعى بشر به شمار مى رود و با تاریخ انسان گره خورده است. ولایت به فرهنگ و حوزه ى جغرافیایى ویژه اى وابسته نیست.
در پرتو ولایت ، امکان اجراى احکام اسلام درهمه ابعاد سیاسى و دینى فراهم مى آید. هدف اصلى واژه ى «ولایت» در نظریه ى «ولایت فقیه» نیز همین ولایت است.
ماهیت و جوهره ى واقعى ولایت شرعى را مى توان «مدیریت» یا در اصطلاح زبان فارسى «سرپرستى» نامید.
ولايت ، تشكيل دهنده مكتب تشيّع است و أصل مكتب تشيّع بر همين أساس پايه گذارى شده ، و آيات قرآن و أخبار در اين مسأله بسيار زياد است .
اسلاید 5 :
مفهوم ولایت فقیه
در جامعه اسلامی ،ساختار سیاسی حاکمیت می بایست دارای مشروعیت الهی باشد.
این مشروعیت بر اساس نظر تشیع تنها بواسطه ی نهاد امامت حاصل می شود .
این نهاد از آن جهت که مستقیما بوسیله ذات الله منصوب می باشد دارای مشروعیت است.
اسلاید 6 :
نهاد مذکور در زمان حضور ائمه معصومین(ع) بر محوریت ایشان تنظیم شده بود و بعد از ایشان نیز بر اساس روایات صحیح و فراوان بر دوش نائبان ائمه می باشد.
به نهاد نیابت ائمه درزمان غیبت، ولایت فقیه گفته می شود .
در واقع ولايت فقيه به همين معناست كه در عصر غيبت به نيابت از امام زمان(عج)،"فقيه" رهبري و زمام امور جامعه را بر عهده دارد تا امت گرفتار هرج و مرج و آنارشيسم و تعبد به حاكميت طاغوت نشود و احكام و ارزشهاي الهي در جامعه عملي گردد.
ولایت فقیه در حقیقت زمامداری و سرپرستی جامعه اسلامی در عصر غیبت کبرا توسط فقیه عادل، باتقوا، باکفایت و درایت در امور دینی و دنیوی به عنوان نیابت عام از امام معصوم است.
اسلاید 7 :
زعامت ولى فقیه درامتداد ولایت پیامبر(ص)وامامان(ع)
ولایت فقیه در امتداد ولایت پیغمبر و ائمه معصومین(ع) است بدین معنا که در عصرغیبت معصومین(ع) ، مسئله زعامت از دیدگاه اسلام، نادیده گرفته نشده است.
در دوران عصمت، زعامت سیاسى و تعیین زعیم، با نص صریح مشخص مى گردد همان طور که زعامت پیغمبر اکرم به نص ((النبى اولى بالمومنین من انفسهم)) مشخص گردید، و زعامت مولا امیرمومنان، پس از وى، به نص غدیر ((فمن کنت مولاه فهذا على مولاه)) مشخص و معین گردید.
هم چنین ائمه معصومین، هریک با نص خاص، از پیغمبر اکرم یک جا مشخص گردیده است.
اسلاید 8 :
و این بدین جهت است که در دوران عصمت برای مقام زعامت، عصمت شرط است که پى بردن به آن براى مردم عادتا امکان پذیر نیست و باید از جانب شرع تعیین و مشخص گردد.
ولایت فقیه در دوران غیبت، امتداد همان زعامت سیاسى پیغمبر و ائمه معصومین است که مسئولیت اجراى عدالت اجتماعى و اداره شئون عامه را بر عهده دارد.
ولایت فقیه هرگز به معناى ((قیمومیت)) یا ((حاکمیت اراده مطلقه فقیه)) نیست، چنانکه ولایت پیغمبر و امامان معصوم نیز به چنین معنایى نبوده است.
معناى صحیح ولایت فقیه، ولایت فقه او است. درنتیجه، محصول ولایت فقیه، زعامت سیاسى دین است و شریعت حاکم بر مقدرات مردم بوده و فقیه، ضامن اجراى صحیح آن مى باشد.
اسلاید 9 :
مقام معظم رهبري در تبيين شأن ربوبي ولايت مي‌فرمايد:
عبوديّت يکسان همه موجودات در برابر خدا مستلزم آن است که هيچ يک از بندگان خدا خودسر و مستقل حقّ تحکم و فرمانروايي بر بندگان ديگر نداشته باشد (نفي طاغوت) و زمامدار و مدير و مدبر امور زندگي انسان‌ها فقط کسي باشد که خدا خود به حکومت برگزيده است (يا به شخص مانند امامان عليهم‌السلام و يا به علائم و ملاک‌ها مانند حاکم اسلامي در زمان غيبت امام معصوم عليه السلام). (طرح کلي انديشه اسلامي در قرآن، ص 38)
نصب الهی حاکم
در فرهنگ شیعی هر حاکمی که حاکمیتش به نحوی به نصب الهی منتهی نشود، حاکم غیرشرعی و طاغوت خواهد بود. قرآن تصریح می‌کند:
«أَلَمْ تَرَ إِلَى الَّذِينَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُمْ آمَنُواْ بِمَا أُنزِلَ إِلَيْکَ وَمَا أُنزِلَ مِن قَبْلِکَ يُرِيدُونَ أَن يَتَحَاکَمُواْ إِلَى الطَّاغُوتِ وَقَدْ أُمِرُواْ أَن يَکْفُرُواْ بِهِ وَيُرِيدُ الشَّيْطَانُ أَن يُضِلَّهُمْ ضَلاَلاً بَعِيدًا » نساء/ 60
آيا نديدى کسانى را که گمان مىکنند به آنچه بر تو و بر پيشينيان نازل شده، ايمان آوردهاند، ولى مىخواهند براى داورى نزد طاغوت و حکّام باطل بروند؟! با اينکه به آنها دستور داده شده که به طاغوت کافر شوند. امّا شيطان مىخواهد آنان را گمراه کندو به بيراهههاى دور دستى بيفکند.
اسلاید 10 :
پس وظیفه مردم مؤ‌من در آن وضع چه بود؟
خود معصومین(ع) راهکار مناسبی در اختیار شیعیان گذاشته بودند و آن اینکه در مواردی که محتاج به مراجعه به حاکم هستید و حاکم رسمی جامعه حاکمی غیرشرعی است، به کسانی مراجعه کنید که عارف به حلال و حرام باشند. و در صورت مراجعه به چنین شخصی حق ندارید از حکم و داوری او سرپیچی کنید این کار رد امام معصوم است و رد امام معصوم در حد شرک به خداست.
«فقیه» در اصطلاح امروز همان است که در روایات با تعبیر «عارف به حلال و حرام» معرفی شده است.
- ولايت فقيه، تداوم رهبري معصومان
در دوران حضور و حيات پيامبر (ص) و امام (ع) رهبري سياسي جامعه به عنوان شأني از رهبري ِهمه جانبه پيامبر و امام، به عهده آنها بود.
اما در دوران عدم حضور و غيبت پيشوايان معصوم از آنجا كه رشد و تكامل جامعه و شهروندان مسلمان جز ازطريق تشکيل حکومت و تحقق دين اسلام در متن زندگي فردي و اجتماعي ميسر نيست، تنها كسي توان رهبري در جامعه اسلامي را دارد كه داراي ويژگيهاي علمي - اخلاقي و مديريتی لازم باشد.
