بخشی از پاورپوینت
--- پاورپوینت شامل تصاویر میباشد ----
اسلاید 1 :
مقدمه:
قارچ صدفی با نام علمی Agaricus bisporus یکی از محصولات کشاورزی قلمداد شده و هم اکنون در بسیاری از نقاط دنیا کشتی رو به توسعه دارد. این محصول غذایی ترکیبی پروتئینی مشابه پروتئین گوشت داشته و دارای انواع ویتامین ها، املاح معدنی و اسیدهای آمینه مورد نیاز بدن می باشد، همچنین دارای بافت فیبری و سلولزی بوده و در دیواره سلولی خود پلی ساکارید دارد.
عموما قارچ های صدفی (پلوروتوس) را در محیط های سرپوشیده و اتاقک هایی که دما، نور و رطوبت و هوادهی قابل کنترل دارد می توان کشت کرد. حتی انباری منزل یا یک آلونک ساده که ترجیحا کف آن سیمانی و قابل شستشو باشد برای پرورش این قارچ مکان مناسبی خواهد بود. برای تامین رطوبت بالا در حدود 90 الی 95 درصد باید یک ردیف گونی یا چتایی به دیوار کوبید و مرتبا روی گونی ها را آب پاشی نمود تا رطوبت لازمه تامین گردد.
اسلاید 2 :
آماده سازی مواد اولیه بستر کاشت
رایج ترین بستر کاشت برای پرورش این قارچ، کاه و کلش غلات نظیر گندم، جو و برنج است. به شرط آنکه در معرض باد و باران قرار نگرفته باشد. لذا جهت آماده سازی، عملیات زیر را انجام می دهیم:
اسلاید 3 :
1- خرد کردن کاه و کلش
کاه و کلش را به اندازه های 5 تا 7 سانتی متر خرد نموده تا جهت خیساندن آماده شود. این عملیات به منظور افزایش قدرت جذب آب و افزایش سطح تماس بستر با بذر قارچ (اسپان) و همچنین سهولت پر کردن کیسه ها انجام می گیرد.
2- خیساندن
در صورتی که حجم کاه و کلش کم بوده و کاملاً خشک باشد می توان آن ها را به مدت یک الی پنج ساعت در حوضچه با همان ظروفی که در آن عمل پاستوریزه کردن صورت می گیرد خیسانده بطوریکه با قرار دادن جسم سنگینی روی کیسه گونی های محتوی کاه تمام سطح آن ها را در آب فرو می برد. کاه و کلش های خرد شده را باید به حدی خیساند تا واکس براق سطوح آن ها کاملاً زدوده شود و حالت شکنندگی از بین رفته و به راحتی خم شده و انعطاف پذیر شود. چنانچه کاه و کلش مناطق مرطوب شمالی باشد، می توان بدون خیساندن مستقیماً کاه ها را پاستوریزه نمود. به شرطی که عمل پاستوریزه کردن به روش جوشاندن باشد.
اسلاید 4 :
3- پاستوریزه کردن
بهترین روش پاستوریزه کردن در مقیاس تجربی و کارگاهی روش جوشاندن است که کاه و کلش های خیس شده را در کیسه گونی های پلاستیکی قرار می دهند و برای اینکار گونی های مذکور را سوراخ کرده (برای نفوذ بهتر آب) و درب آن ها را محکم می بندند، سپس آن ها را داخل بشکه یا یک ظرف جادار فلزی قرار داده بطوریکه در ظرف فشرده نشده و به راحتی غوطه ور شوند و آب به خوبی به همه جای آن نفوذ کند. از لحظه جوش آمدن آب به مدت 45 دقیقه تا یک ساعت زمان لازم است تا عمل پاستوریزه کردن انجام شود. پس از پاستوریزه کردن گونی ها را از ظرف خارج کرده بدون آنکه سر گونی باز شود آن ها را در اتاق کشت آویزان می کنند تا آب اضافی از گونی ها خارج شده و خنک شوند و روز بعد جهت تلقیح استفاده گردد.
بستر کاشت قبل از تلقیح باید دارای رطوبت 70% بوده و برای کنترل رطوبت باید دقت نمود که وزن کاه و کلش ها پس از پاستوریزه شدن حدود سه برابر وزن اولیه باشد. یعنی یک کیلوگرم کاه خشک برابر سه کیلوگرم کاه پاستوریزه شده می باشد.
اسلاید 5 :
پس از هر عمل جوشاندن در صورت تیره شدن آب موجود در ظرف را حتماً عوض کنید تا از تراکم مهار کننده رشد میسیلیوم های قارچ و صدمه دیدن کمپوست های مراحل دیگر جلوگیری شود.
زمانی عملیات کشت نتیجه خواهد داد که موارد ذیل بطور کامل رعایت شود:
عملیات آماده سازی مواد اولیه کامل و بدون نقص و رعایت مسائل بهداشتی انجام گرفته و کاه و کلش، رطوبت کافی 70% داشته باشد.
عملیات تلقیح در محلی کاملاً ضدعفونی، عاری از کوران هوا انجام گیرد و فرد تلقیح کننده نکات بهداشتی از نظر ضد عفونی دست ها، لباس کار و استفاده از دستکش را رعایت نموده و بهتر است برای ضد عفونی کردن دست ها و ابزار از الکل 70% و برای ضد عفونی کردن سطوح کار و قفسه ها از محلول وایتکس 30% استفاده شود و برای ضد عفونی کردن سالن کشت و اتاق تلقیح می توان از محلول وایتکس غلیظ با قرص های ضدعفونی استفاده کرد.
بذور قارچ یا اسپان، باید سالم، جوان و عاری از آلودگیهای قارچی و باکتریایی باشد.
اسلاید 6 :
4- تلقیح بذور قارچ (اسپان) با کمپوست های آماده شده:
کاه و کلش های پاستوریزه شده را از گونی ها خارج کرده و عمل اختلاط آن ها با بذور در کیسه های پلی اتیلنی یا پلاستیک های خیار به ابعاد 70×40 و یا 90×45 صورت می گیرد. البته برای ضدعفونی کردن پلاستیک ها آن ها را داخل آب گرم قرار داده و خارج می کنیم. نحوه کشت بدین ترتیب است که ابتدا یک لایه کاه با ارتفاع 10 سانتی متر درون پلاستیک ریخته روی آن یک لایه بذر می ریزیم. تراکم بذور باید در کناره های پلاستیک کمی بیشتر از وسط آن باشد، این عمل را آنقدر ادامه می دهیم تا پلاستیک پر شود. میزان استفاده از بذر قارچ تقریباً به ازاء هر کیلو کاه 25 الی 30 گرم می باشد که 200 الی 300 گرم بذر برای هر پلاستیک لازم است و باید وزن متوسط پلاستیک های 70×40 حدود 6-5 کیلوگرم و برای پلاستیک های 90×45 حدود 11-9 کیلوگرم می باشد. پس از پر کردن کیسه ها آن ها را کمی فشار می دهیم تا هوای داخل کیسه خارج شده و سطح تماس بذور با کاه و کلش بیشتر شود.
اسلاید 7 :
کیسه های آماده شده را با درب بسته در اتاقک ها یا سالن های کشت بر روی قفسه های مشبک قرار می دهیم و چنانچه به روش آویزان کردن کیسه باشد، آنها را از سقف آویزان کرده تا از تجمع رطوبت جلوگیری شده و امکان خروج آب اضافی در ته کیسه ها باشد. توجه نمایید که از قرار دادن کیسه ها بر روی زمین جداً خودداری نمایید.
اسلاید 8 :
5- مرحله داشت:
قارچ ها در این مرحله نیاز به نور نداشته و چون کیسه ها تا سه روز پس از تلقیح سوراخی ندارد فقط باید دمای اتاق کشت را در حد 20 درجه سانتی گراد کنترل نمود و شرایط بهداشتی آن را فراهم کرد. چنانچه در ته کیسه ها آب اضافه جمع شده باشد حتماً با ایجاد سوراخ در ته کیسه ها آب آن ها را خارج نمائید. سه روز پس از تلقیح با استفاده از تیغ های تیز که حتماً با الکل یا وایتکس ضدعفونی شده اند 20 تا 30 عدد برش ضربدری به قطر 2 سانتی متر روی پلاستیک ها ایجاد می کنیم.
قبل از برش زدن برای جلوگیری از مگس سرکه با پنبه آغشته به سموم مالاتیون یا دیازینون یا هر حشره کش دیگری محل برش را ضدعفونی می کنیم.
کلاً بهتر است برای جلوگیری از ورود حشرات به داخل سالن بر روی پنجره ها و درب ها از پوشش توری استفاده کرد. در این مرحله رطوبت اتاق یا سالن کشت را با آب پاشی کف سالن و چتایی دیوارها به 85 تا 95% می رسانیم و روزی یکبار در سالن برای تبادل اکسیژن و دی اکسید کربن برای تهویه ملایم انجام می گیرد. ولی کماکان نیاز به نور دهی وجود ندارد.
اسلاید 9 :
12 تا 17 روز پس از تلقیح اشکال اولیه قارچ به شکل انتهای سوزن ته گرد ظاهر می شود که به پین هر معروف است و از محل های برش بیرون می آیند. در صورت مشاهده این اشکال در محلی که سوراخ وجود ندارد می توان برش ظریفی ایجاد کرد تا پین هر ها عقیم نمانند. در این مرحله باید پلاستیک ها را از روی کمپوست ها کنار زد و روزی دو بار روی آن ها آب اسپری نمود. به شرطی که روی بستر آب پاشی شود و مطلقاً روی کلاهک آب نریزد.
از لحظه مشاهده پین هر ها تهویه به مقدار بیشتری مورد نیاز است. بدین ترتیب که پرده ها را از روی پنجره ها و درب ها کنار زده رطوبت محیط را با آب پاشی حدود 90% نگه داشته و دما بوسیله هیتر یا وسیله گرماده در حدود 18 تا 22 درجه سانتی گراد کنترل می شود. همچنین نور لازم حدود 16 ساعت نوردهی (نور اتاق مطالعه) تامین شود. در صورت استفاده از نور طبیعی از تابش مستقیم نور آفتاب باید جلوگیری کرد. وجود نور غیر مستقیم سفید، ضروریست که می توان برای اینکار از لامپ های مهتابی و فلورسنت استفاده کرد.
اسلاید 10 :
کاهش نور و افزایش دی اکسید کربن بدلیل عدم تهویه مناسب باعث کوچک شدن کلاهک و بلند شدن ساقه می گردد.
کاهش دما به زیر 17 درجه باعث تیره شدن برخی از انواع قارچ ها ی صدفی می گردد.
