بخشی از پاورپوینت
اسلاید 1 :
تعريف ارزيابی برنامه ارتقاء سلامت
تعريف برنامه
برنامه، گروهی از فعاليت های مکمل و مربوط به هم بوده که جهت رسيدن به نتايج و بازده خاصی انجام می شود برای مثال باغچه های آشپز خانه ای، کلاسهای مهارت خريد کردن و آشپزی بهداشتی برنامه هايی جهت بهبود وضعيت تغذيه ای خانواده های کم درآمد می باشد
تعريف ارزيابی برنامه
ارزيابی برنامه عبارتست از جمع آوری سيستماتيک اطلاعات، تجزيه و تحليل و گزارش اطلاعات درباره يک برنامه جهت کمک به تصميم گيری می باشد
اسلاید 2 :
چرا بايد ارزيابی کنيم؟
ارزيابی ارتقاء سلامت به دلايل زير انجام می شود:
جمع آوری مدارکی درباره اثر بخشی/ تاثير برنامه
پاسخگويی به ذينفعان، سرمايه گذاران، مددجويان و جامعه
شناسايی راههايی برای بهبود برنامه
چه کارهايی بايد انجام شود و چه کارهايی نبايد انجام شود
ارزيابی نيازهای جمعيت هدف
بهبود موضوعات برنامه
مقايسه برنامه با برنامه های ديگر
ارزيابی کارايی برنامه (cost/ benefit بودن برنامه)
آزمون فرضيات پژوهش
اسلاید 3 :
انواع ارزيابی
ارزيابی برنامه به 3 نوع اصلی بر اساس زمان ارزيابی و نوع اطلاعات جمع آوری شده تقسيم می شود که عبارتند از:
ارزيابی تکوينی Formative evaluation
ارزيابی فرايند Process evaluation
ارزيابی پايانی Summative evaluation
اسلاید 4 :
Formative evaluation
ارزيابی برنامه های در حال شکل گيری بوده که جهت برنامه ريزی مراحل برنامه و اطمينان از اينکه برنامه براساس نياز های مردم می باشد طراحی می گردد
اسلاید 5 :
Process evaluation
اين ارزيابی برای برنامه های در حال اجرا بکار می رود و رويکردها و مهارتهای لازم در برنامه را ارزيابی کرده و در پی پاسخگويی به اين سوال است که چه خدماتی واقعاً ارائه شده و اين خدمات در اختيار چه کسانی قرار گرفته است.
ارزيابی فرايند شامل موارد زير است:
پيگيری افرادی که تحت تاثير برنامه قرار می گيرند
پيگيری کيفيت و نوع خدمات
پيگيری چگونگی فراهم شدن خدمات
پيگيری نتايج حاصل از ارائه خدمات
اسلاید 6 :
Summative evaluation
اين ارزيابی برای برنامه های در حال اجرا و يا برنامه های تکميل شده بکار می رود و اثر خواسته و ناخواسته برنامه را ارزيابی کرده و در پی پاسخگويی به اين است که آيا برنامه تغييری ايجاد کرده است؟(impact evaluation) وآيا برنامه به اهداف مورد نظر رسيده است؟( outcome evaluation) ارزيابی نتيجه نتايج کوتاه مدت، ميان مدت و دراز مدت را دربردارد
اسلاید 7 :
Summative evaluation
ارزيابی پايانی شامل موارد زير است:
تغيير در نگرش، آگاهی يا رفتار
تغيير در ميزان مرگ و مير
تعداد افراد درمان شده
تجزيه و تحليل هزينه / فايده
تجزيه و تحليل هزينه / اثر بخشی
تغيير در سياستها
بررسی تاثير
اسلاید 8 :
Type of summative evaluation
Outcome: ارزيابی نتايجی که به دنبال برنامه اتفاق می افتد اين نوع ارزيابی تعيين می کند آيا برنامه به اهداف خود رسيده است.
Impact: اثری که برنامه بر روی شرکت کنندگان و ذينفعان دارد را ارزيابی می کند.
Cost-benefit: برنامه را برحسب هزينه ارزيابی کرده و هزينه برنامه و فوايد مالی آن را بررسی می کند به عبارتی نتايج برنامه به ارزش دلاری تبديل می شود.
Cost-effectiveness: تنها هزينه برنامه بيان شده و فوايد برحسب اثر يا نتيجه بيان می شود و ارزش دلاری در نظر گرفته نمی شود.
اسلاید 9 :
عواملی که در ارزيابی هزينه بايد مد نظر قرار گيرد
برای نتايجی که چارچوب زمانی کوتاهی دارند شبيه روزهای کار از دست رفته و غيره مفيد است.
اين ارزيابی برای نتايجی مانند مرگ و مير و عوارض و هزينه سيستم بهداشتی که طولانی مدت هستند مفيد نيست.
بايد مشخص شود که فوايد و هزينه ها برای چه کسانی می باشد.
گاهی پيش بينی کليه هزينه ها و فوايد مشکل است.
اسلاید 10 :
اصول کليدی برنامه های ارتقاء سلامت
Empowerment : اين برنامه ها بايد مردم و جوامع را قادر نمايد تا تسلط زيادی بر عوامل شخصی، اجتماعی، اقتصادی و محيطی داشته باشند.
Participatory: برنامه بايد مردم را به طريقی باز و دموکراتيک درگير نمايد.
Holistic : حوزه اين برنامه ها بايد به ماورای پيشگيری از بيماری بسط يابد.
Intersectoral : اين برنامه ها بايد همکاری آژانس هايی از بخش های مربوط را درگير نمايد
