بخشی از مقاله
خلاصه
با شکل گرفتن انقلاب صنعتی و پیشرفتهای فنی و تکنولوژیکی در عرصه معماری و ساخت وساز، معماری بومی در اکثر مناطق جهان که قبلا با توجه به طبیعت و محیط پیرامون خود شکل می گرفت به دست فراموشی سپرده شد. ساخت و سازهای سریع و انبوه با استفاده از مصالح ساختمانی متنوع و جدیدباعث شده است که تولید مصالح بصورت روز افزون افزایش یابد و از طرف دیگر میزان انباشت پسماندها و نخاله های ساختمانی به همان نسبت بالا رود( به گزارش شهردار تهران میزان زباله های ساختمانی پنج برابر زباله های دیگر شهری است)ضمن اینکه کمبود نظارت بر ساخت و ساز مصالح باعث شده است مصالح زیادی بدون در نظر گرفتن مولفه انرژی ساخته شوند.طراحی پایدار بعنوان راه حلی جهت برون رفت از مشکل کنونی بر این نکته استوار است که ساختمان جزیی کوچک از طبیعت پیرامون است وباید بعنوان بخشی از اکوسیستم عمل کند و در چرخه حیات قرار گیرد. در این راستا مصالح ساختمانی نیز به عنوان ترکیبات اولیه برای ساخت ساختمان باید با محیط پیرامون هماهنگ باشد و کمترین آسیب را به محیط زیست وارد کند.
هدف این مقاله بررسی رابطه بین معماری پایدار و مصالح ساختمانی است. در این نوشتار سعی شده است که پس از ارائه تعاریف اولیه مربوط به توسعه پایدار ، معماری پایدار ، اصول کلی آن و ... با بررسی نقش مصالح ساختمانی در ایجاد ساختمان پایدار در روند تولید – استفاده و تخریب مصالح مشخص شود که مصالح ساختمانی سبز در طی این روند باید واجد چه ویژگیهایی باشند و چگونه می توانیم با استفاده و کاربرد درست مصالح از هدر رفت انرژی و صدمه به محیط زیست جلوگیری کنیم.
کلمات کلیدی : مصالح ساختمانی ، مصالح ساختمانی سبز ، معماری پایدار ، محیط زیست ، طبیعت
.1 مقدمه
نگاه های رایج بعد از انقلاب صنعتی و دوره مدرنیسم با شعار تسلط بر طبیعت ، دیری نپایید که تاثیر خود را نشان داد و به دغدغه ای مهم برای بشر تبدیل شد. مهم ترین جنبه این اثرات در حوزه زیست محیطی خود را نشان داد.گرم شدن زمین، اختلال در لایه ازن، پیدایش انواع انقراض نسل ها، گسترش بیابانها، آلودگی هوا،افزایش جمعیت و باران های اسیدی، این موارد تنها تعدادی از مسائل و دشواریهای انسان های امروز در برخورد با طبیعت و محیط زندگی خویش است؟ شهرها روز به روز گسترده تر می شوند و به تبع آن طبیعت در حال کوچک تر شدن است×؟ روز به روز مرز میان واژگان طبیعی و مصنوعی در حال از بین رفتن است×؟این گونه معضلات را می توان با استفاده کمتراز انرژی، از طریق به کارگیری شیوه های مبتکرانه، تا حدودی جبران کرد.
"امروزه مصرف انرژی در ساختمانها چیزی حدود %35 کل مصرف انرژی در ایالات متحده را شامل می شود بنابراین به وضوح دیده می شود که صنعت ساختمان مسولیت عظیمی در تصویر انرژی متعلق به این ملت بر عهده دارد و طراحان و سازندگان در لحاظ نمودن حفاظت از انرژی هم مسولیتی بزرگ داشته و هم فرصتی مناسب در اختیار دارند و از طرفی تعداد زیادی از ساختمان ها دارای عمر مفید ی به میزان حداقل 50 سال می باشند و بنابراین نتایج تصمیمات طراحی در این ساخنمانها برای مدت طولانی با ما خواهند بود. )1("
"هر ساختمان باید به گونه ای طراحی شود که استفاده از منابع جدید را به حداقل برساند و در پایان عمر مفید خود ، منبعی برای ایجاد سازه های دیگر بوجود بیاورد و از منابعی که برای آینده خطرناک محسوب می شوند کمترین استفاده را نماید."))2 مصالح ساختمانی بکاررفته در ساختمان در طول دوران عمر خود از تولید تا تخریب می توانند در کاهش استفاده از سوختهای فسیلی و صدمه به محیط زیست تاثیر فراوانی داشته باشند. به این ترتیب بایستی در انتخاب مصالحی که در یک ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند . توجه و دقت فراوانی نشان داد تا بتوان به نتایجی قابل قبول در عرصه ساختمان سازی و معماری دست یافت.
.2 توسعه پایدار معانی لغوی واژه پایداری
دهخدا پایداری را به معنای بادوام، ماندنی آورده است ( دهخدا، ص.(47 معنای کنونی واژه پایداری که در این بحث نیز مد نظر میباشد عبارتست از: » آنچه که میتواند در آینده تداوم یابد «
ریشه لغوی و عبارات مرتبط در انگلیسی:
: Sustain * حمایت، زنده نگه داشتن، ادامه دادن مستمر
: * Sustenance فرایند پایداری زندگی
* Sustainable : پایداری، صفتی که چیزی را توصیف میکند که باعث آرامش و تغذیه و تامین زندگی و در نتیجه به تداوم زندگی و طولانی کردن آن منجر میشود.
.3 توسعه پایدار؛ مفاهیم و مضامین
توسعه پایدار توسعهای است که نیازهای حال انسان را با توجه به توانایی نسل آینده در دریافت نیازهایش مد نظر دارد.
"توسعه پایدار که از دهه 70 در جوامع علمی دنیا مطرح گردیده است را میتوان نتیجه رشد منطقی آگاهی تازهای نسبت به مسایل جهانی محیط زیست و توسعه دانست که به نوبه خود تحت تاثیر عواملی همچون نهضتهای زیست محیطی دهه 60، انتشار کتابهایی نظیر محدودیتهای رشد و اولین کنفرانس سازمان ملل در مورد محیط زیست و توسعه که در سال 1972 استکهلم برگزار شد قرار گرفته بود."))3
توسعه پایدار؛ توسعهای است کیفی و متوجه کیفیات زندگی است و هدف از آن بالا بردن سطح کیفیت زندگی برای آیندگان میباشد.
توسعه پایدار در سه حیطه دارای مضامین عمیقی است: .1 پایداری محیطی .2 پایداری اقتصادی .3 پایداری اجتماعی