بخشی از مقاله
چکیده:
از نظر تاریخی لندفیل ها شایع ترین و قدیمی ترین روش دفع زایدات هستند که امروزه با تکمیل شدن ظرفیت، نگرانی هایی را در رابطه با کاربرد مجدد به وجود آورده اند. از آنجایی که ارزش زمین در حال افزایش است، اسـتفاده مجـدد از زمین های رها شده یا متروک شامل لندفیل های پیشین، بیش از پیش ضروری به نظـر مـی رسـد. احیـای لنـدفیلهای بسته شده می تواند فرصتهای منحصر به فردی را ایجاد نماید. به شرطی کـه اولاً نظـارت و طراحـی خاصـی بـرای آن ایجاد و دنبال شود و ثانیاً اجتماع متقاعد شود که استفاده مجدد از لندفیل هیچ گونه تهدیدی برای ایمنی و سلامت آن بدنبال نخواهد داشت. مزایای منحصر به فرد استفاده مجدد از لندفیلها شامل فرصتهای سرمایه گذاری و کسب درآمد و پتانسیل تولید اقتصادی است. استفاده از لندفیلهای بسته شده برای جایگزینی انرژی تجدید پذیر، عملیاتی جدیـد و در حال گسترش است. این استفاده نیاز به ملاحظات و برنامه ریزی های خاصی دارد که این برنامـه ریزیهـا شـامل کنتـرل
گازمتان و جمع آوری آن، زهکشی سایت، نیازمندیهای نگهداری بلند مدت، تثبیت سطوح شـیبدار، نظـارت بـر سـایت، ارزیابی خطر برای استفاده کنندگان و هزینه ها و سرمایه گذاری پروژه می شود. هدف از این مطالعه بررسی کاربریهـای مجدد از لندفیلهای بسته برای جایگزینی تاسیسات انرژی پاک و تجدید پذیراست.
کلمات کلیدی: پسماند، محل دفن زباله، لندفیل، لندفیل بسته، پانل خورشیدی، سلولهای فتوولتائیک
مقدمه:
در حال حاضر شهرداری ها و مالکین محل های دفن به دنبال راه های نوین برای استفاده مجدد از محل های دفن بسته شده هستند .[9] از آنجایی که رها نمودن محل های دفن بسته شده به حال خود می تواند تاثیرات نامطلوبی بر بهداشت عمومی جامعه، سلامت و محیط زیست بگذارد، پایش و نگهداری بعدی از این اماکن ضروری است .[4] این لندفیل های غیر فعال هزینه های زیادی را جهت نگهداری و پایش به دنبال دارند و اغلب محدودیت هایی در رابطه با توسعه مجدد به علت عوامل اقتصادی و مالی، زیست محیطی و نگرانی های اشخاص و موسسات ناظر به دنبال دارند .[9]
با توجه به خصوصیات زیست محیطی زمین های آلوده، این زمین ها برای مراکز تجاری و مسکونی مناسب نبوده و در نتیجه دارای تقاضای کمتری برای توسعه ساختمانی هستند. لذا باید به دنبال گزینه های مقرون به صرفه دیگری بود .[10] این اماکن گزینه های بسیار خوبی جهت استقرار تجهیزات انرژی تجدیدپذیر بوده و به مالکین و شهرداری ها این امکان را می دهند که ضمن بهبود روند پایداری این مناطق، انرژی های تجدیدپذیر جهت فروش تولید نمایند .[9] در واقع ساخت تاسیسات خورشیدی در یک لندفیل بسته، یک منبع زمینی غیر قابل استفاده را به یک زمین قابل استفاده و تولید کننده تبدیل می کند که می تواند انرژی تجدیدپذیر ارزان فراهم کرده و باعث کاهش انتشار کربن گردد .[1] علاوه بر این نصب تجهیزات خورشیدی با ایجاد اشتغال، منجر به رونق کسب و کار نیز می گردد .[11] مزیت دیگر نصب تجهیزات خورشیدی در لندفیل های بسته این است که یک منبع دانمی تولید برق در اختیار خواهیم داشت و بدین ترتیب به کاهش مصرف انرژی نیز کمک بزرگی خواهد شد .[6]
باید توجه داشت که هر چند لندفیل های تعطیل شده فرصت های بی نطیری را برای استفاده مجدد ارائه می دهند اما محدودیت هایی نیز برای توسعه وجود دارد که نیاز به شناخت و برنامه ریزی دقیق دارد .[8] یکی از این محدودیت ها جلب نظر جامعه است. اولین گام برای کمک به جامعه و عموم، ایجاد یک چشم انداز برای پروژه و سایت است. برای مردم دشوار است که به یک محل دفن به عنوان چیز دیگری نگاه کنند. در این بین تغییر نام سایت از اسم کنونی اش( محل دفن زباله شهری، لندفیل و. . . ) به نام دیگر بسیارمهم است.[5]
.2 نمونه هایی از استفاده مجدد از لندفیل ها:
به طور کلی امروزه در جلسات تعیین و مکانیابی محل های دفن زباله و حتی پیش از تشکیل و اداره لندفیل، متولیان، کاربرد این اماکن را پس از توقف پذیرش زباله و بسته شدن محل دفن تعیین می کنند [7]در. آمریکا لندفیل های بسته عموماً برای 4 منظور مورد استفاده قرار می گیرند:
1. استفاده های تفرجی
2. استفاده های تجاری
3. استفاده های مسکونی و اقامتی
4. ساخت مدرسه
به طور کلی از دیدگاه سازمان حفاظت محیط زیست آمریکا، استفاده های تفرجی نظیر زمین گلف، پیست اتومبیلرانی، زمین فوتبال، Ball Park و پارک های عمومی پذیرفته ترین و مناسب ترین کاربردها هستند. ایجاد فضاهای تجاری، مدارس، منازل مسکونی و آپارتمان در/نزدیک محل های دفن زباله می تواند منجر به ایجاد اشکالات مهم مهندسی شود، در عین حالی که می تواند خطری بالقوه برای سلامتی مردم بوده و منجر به نتایج غیر قابل قبول شود. به عنوان مثال زمین بازی مدرسه Head Start در ایالت Duval مستقیماً بر روی محل دفن خاکستر زباله سوز یک لندفیل قدیمی واقع شده است و در این وردم خاکستر در سطح زمین کاملاً نمایان است. با این حال یکی از مهمترین جاذبه های لندفیل های قدیمی جهت احداث بنا به ویژه احداث مدرسه، مباحث اقتصادی است.
متولیان امر در بسیاری از ایالت های آمریکا به دنبال زمین هایی با قیمت پایین هستند که محل های دفن زباله قدیمی یکی از این گزینه ها است. این زمین ها بعدها می توانند جهت ساخت مدارس مورد استفاده قرار گیرند. در حالیکه از لحاظ اقتصادی این گزینه بسیار جالب و قابل توجه است اما نگرانی های عمومی در رابطه با سلامتی و ایمنی کودکان، اجرای چنین طرح هایی را با مشکل مواجه ساخته است .[14] سایر کاربردهایی که امروزه در آمریکا برای لندفیل های بسته در نظر گرفته و اجرایی شده است عبارتند از:
- مرکز طبیعت در فلوریدا
- پیست اسکی و سورتمه رانی در همشایرو ویرجینیا
- باغ مجمسه در نیویورک
- باغهای گیاهشناسی و آمفی تئاتر در کالیفرنیا
- زمینهای ورزشی فعال در ماساچوست و کارولینای شمالی
- و پیست رانندگی و زمینهای گلف در سراسر کشور آمریکا .[8]
استفاده از لندفیل های بسته جهت نصب تجهیزات انرژی های تجدید پذیر و پاک کاربردی است که امروزه بیش از سایر کابرری ها مورد استقبال و مطالعه قرار گرفته است.
.3 مزایای استفاده مجدد از لندفیل های بسته
هر چند بسته شدن لندفیل، پروژه گرانی خواهد بود، استفاده مجدد دارای مزایای ملموس زیادی است زیرا هزینه هـای بکاررفتـه بـرای استفاده مجدد لندفیل با درآمدهایی بوجود آمده از آن جبران خواهد شد و استفاده مجدد از سایت می تواند درآمدی را بـرای نظـارت و نگهداری طولانی مدت فراهم آورد. پروژه نصب تجهیزات خورشیدی و بـادی در لنـدفیلهای بسـته عـلاوه بـر اینکـه باعـث بهبـود بـازار سیستمهای انرژی تجدیدپذیر محلی می شود باعث ایجاد اشتغال دراین زمینه نیز می گردد. از طرف دیگر ایـن پـروژه بـا تغییـر منبـع تولید برق شهری، باعث کاهش آلودگی هوا و انتشارگازهای گلخانه ای در شهرها می گردد. بـه عـلاوه اسـتفاده صـحیح و پـاک از یـک لندفیل بسته باعث کاهش انرژی مورد استفاده کل و افزایش درصد انرژی تجدید پذیرشده و همچنین کاهش اسـتفاده از آب و کـاهش اثرات منفی در منابع آبی و بهبود مدیریت مواد و تلاش برای کاهش ضایعات و حفاظت ازاکوسیستم را به دنبال خواهد داشـت. کـاهش تعداد لایه های خاک مورد نیاز در محل دفن از دیگر مزایای نصب پانل های خورشیدی در لندفیل است (شکل .(1 بـه طـور کلـی مـی توان گفت؛ تولید انرژی های تجدیدپذیر در لندفیل های بسته شده فواید زیر را به دنبال خواهد داشت:
- درآمد زایی
- کاهش هزینه های پایش و نگهداری
- بهبود قابلیت پایداری سایت
- جبران بدهی های مالی بلند مدت
- کاهش ریسک
- ارتقاء روابط مثبت اجتماعی
- کاهش خطرات زیست محیطی .[9]
شکل(:(1 مقایسه میزان خاک مورد نیاز در لندفیل های بسته جهت نصب پانل های خورشیدی و کاشت پوشش گیاهی
.4 بستن لندفیل و اقدامات پس از آن
-1-4 پوشش نهایی محل دفن:
یکی از اقداماتی که پس از بستن محل های دفن زباله باید صورت گیرد، جلوگیری از ورود آبهای سطحی به درون زباله و تولید شـیرابه است. به این منظور لازم است تا سطح زباله با لایه ای از لاینر ژئوتکستایل و یا رس کوبیده پوشـانیده شـود.[7] بهتـرین گزینـه جهـت پوشش نهایی شامل لایه ای متشکل از 24 اینچ خاک رس برای محل دفن زباله های بی اثر و 36 اینچ برای محل دفن زباله های شهری است. لازم است این مقدار خاک رس به صورت لایه لایه روی زباله قرار گیرد؛ بدین صورت که در ابتدا زباله های بی اثـر بـا 12 ایـنچ و زباله های شهری با 18 اینچ خاک رس پوشانیده شده و به دقت کوبیده می شود تا جایی که قطر آن به 6 اینچ کاهش یافتـه و از نفـوذ آبهای سطحی به درون لایه زباله جلوگیری گردد. در مرحله بعد 12-18 اینچ خاک رس روی رس کوبیده زیرین قـرار مـی گیـرد، ایـن عمل، لایه رس زیرین را از آسیب های احتمالی ناشی از فرسایش، ریشه گیاهان، حرکت وسایل نقلیه، انجماد و... محافظت میکنـد. ایـن لایه بافر همچنین می تواند محلی برای نفوذ ریشه پوشش گیاهی نهایی ایجاد نماید. بر اساس شـرایط سـایت ممکـن اسـت لایـه هـای دیگری به لایه های ذکر شده اضافه گردد. حداقل 6 اینچ خاک مناسب برای رشد گیاه برای پوشش لایه های زیـرین مـورد نیـاز اسـت. تست میزان PH، مواد مغذی نظیر ازت، فسفر، پتاسیم، مواد آلی، هدایت الکتریکی و چگالی پیشنهاد شده است. بر اساس این آنالیز می توان کود یا مواد الی مناسب به خاک سطحی اضافه کرده و بدین ترتیب آنرا مناسب کشت گیاه کرد .[2] لازم به ذکر است نفوذپـذیری پوشش نهایی باید کمتر از سیستم لاینر اصلی و زیرین بوده اما بیشتر از1.0 x 10-5 m/s نباشد. این امر به دلیل اجتنـاب از بـروز "اثـر وان حمام"1، تولید شیرابه و آلودگی آبهای زیرزمینی ضروری است.[3] بدین ترتیب محل دفن پس از بستن تبـدیل بـه یـک گورسـتان خشک خواهد شد .[7]
البته باید توجه داشت که حتیاین محل های دفن خشک نیز تهدیدی برای کیفیت آبهای زیرزمینی هستند و معمـولاً ایـن تهدیـد نـه تنها با گذشت زمان کاهش نمی یابد بلکه با آسیب دیدن لاینر و یا ایجاد ترک در رس کوبیده شده میزان این تهدید افزایش مـی یابـد. بنابراین وجود لاینر و یا رس کوبیده به تنهاییکافی نبوده و حتماً باید تاسیسات جمع آوری شیرابه هم وجود داشته باشد. .[7]
-2-4 حفظ یکپارچگی محل دفن:
به خاطر مشکلات اجتناب ناپذیر لاینر و سیستم جمع آوری شیرابه و از آنجایی که بدون حذف زباله همچنان مشکل شـیرابه و آلـودگی آبهای زیرزمینی باقی خواهد ماند، جهت حفظ کیفیت آبهای زیرزمینی در محـل دفـن، حفـظ یکپـارچگی ایـن امـاکن ضـروری اسـت. فاکتورهای فراوانی وجود دارد که می تواند یکپارچگی پوشش محل دفن را تحت تاثیر قرار دهد. یکی از این فاکتورها گیاهـان بـه ویـژه گیاهان دارای ریشه عمیق هستند که از طریق ایجاد کانال توسط ریشه، می توانند امکان نفوذ آب و تولید شیرابه را افزایش دهنـد. لـذا
1.Bathtub effect
واضح است که در استفاده مجدد از محل های دفن، پوشش گیاهی مورد استفاده باید دارای ریشه های سـطحی باشـد تـا مشـکل نفـوذ ریشه به داخل پوشش و از بین رفتن انسجام پوشش ایجاد نگردد. بدین ترتیب چمن ها و علف ها مناسب تـرین گزینـه جهـت پوشـش نهایی لندفیل ها هستند.
مشکل دیگر در رابطه با حفظ یکپارچگی محل های دفن، حیوانات حفار یا نقب زن هستند، که می بایست تدابیری جهـت کنتـرل ایـن حیوانات اندیشیده شود. علاوه بر این فرونشست زباله می تواند ایجاد ترک هایی در پوشش زباله نماید. در حالیکه متولیان خاکچـال هـا ادعا می کنند که می توان یکپارچگی پوشش محل دفن را طی بازرسی های بصری و با هزینه پایین تامین کرد اما حقیقت این است که لاینر دارای نفوذپذیری پایین که کلید حفظ یکپارچگی محل دفن است، چندین فوت پایین تر از خاک سطحی قرار دارد و بنابراین قابل کنترل و بازرسی با چشم نیست.
تشخیص شکاف یا سوراخ در پوشش محل های دفن زباله تنها از طریق افزایش میزان شیرابه تولید شده در محـل هـای دفـن زبالـه یـا تشخیص آلودگی آب های زیرزمینی به شیرابه امکانپذیر است.[7]
-3-4 کنترل فرسایش:
فرسایش پوشش نهایی محل های دفن معمولاً ناشی از باد و یا رواناب های سطحی است .[13]کنترل فرسایش خاک سطحی محل های دفن بسته شده با کاشت گیاهانی نظیر چمن و... یا استفاده از شبکه های ژئوتکستایل قوی، مالچ یا تراس بندی امکانپذیر اسـت .[4] بـه طور کلی؛ طراحی پوشش نهایی محل دفن باید به گونه ای باشد که از دست رفتن خاک ناشی از فرسایش از 4 تـن در هکتـار در سـال تجاوز نکند.[13] برای حداقل دو سال پس از بسته شدن سایت، محل دفن زباله باید هر ماه به منظور بررسی وضعیت پوشش گیـاهی و اطمینان از عدم بروز فرسایش مورد پایش قرار گیرد. پایش محل های دفن با تعداد دفعات کمتر؛ تا 30 سال پس از بسـته شـدن محـل دفن جهت بررسی میزان فرسایش، باید صورت گیرد.[2]
-4-4 ایمنی به لحاظ لرزه خیزی:
شیب نهایی محل دفن نباید بیشتر از 30 درجه باشد و باید طوری ساخته شود که تحمل شدیدترین زلزله های ممکن بـرای منطقـه را داشته باشد. .[4]
-5-4 پوشش گیاهی مناسب:
چمن با توجه به تحمل شرایط بد خاک و خاک های فقیر، پوشش خاک در تمام طول سال، کمک به توسعه بافت خـاک، سـازگاری بـا سیستم های کنترل آلودگی های زیست محیطی و تسهیل بازرسی های منظم و دوره ای از لندفیل، مناسب ترین گزینه جهت پوشـش نهایی محل های دفن زباله در سال های اولیه پس از بسته شدن است. انتخاب نوع چمن بستگی به ویژگی های لنـدفیل داشـته و لازم است در این انتخاب کاربری آتی لندفیل مد نظر قرار گیردچند. سال پس از بسته شدن لندفیل (معمولاً بیش از 20 سال)، با توجه بـه
تجزیه مواد آلی موجود در لندفیل، سایت مناسب کاشت گیاهانی با ریشه عمیق تر خواهد بود. به طور کلی جهت ایجاد هر نوع پوشـش گیاهی غیر از چمن، ضخامت خاک سطحی باید بیش از 150 mm باشد .[13]
-6-4 مراقبت های پس از دفن
مراقبت های پس از دفن شامل نگهداری و پایش لندفیل است. پایش و نگهداری شامل بررسی عملکرد سیستم های موجود در لنـدفیل و بررسی تاثیرات بر خاک و آب است. مراقبت های پس از دفن می باید حداقل تا 30 سال پس از بسته شـدن سـایت ادامـه یابـد. لازم است پیش از بسته شدن لندفیل، مالکین و متولیان محل های دفن برنامه مدیریتی و مراقبت های پس از دفن را تدوین و به دولت ارائه دهند. این برنامه ها باید به گونه ای باشند که نیاز به پایش را کاهش دهند و یا نتیجه پایش در یک دوره، قابل بسط به دوره هـای آتـی باشد. مراقبت های پس از دفن و برنامه های مدیریتی آن باید شامل موارد زیر باشد:
- تاریخ شروع و برآورد تاریخ اتمام مراقبت پس از بسته شدن
- فرکانس پایش و شرح مفصل پارامترهای مورد نیاز جهت پایش
- برنامه های بهداشت و ایمنی
- تعیین اقدامات اصلاحی در صورت مشاهده تاثیرات جانبی نامطلوب (نظیر آلـودگی آبهـای سـطحی و زیرزمینـی، بـو و آتـش سوزی)
- برنامه های احتمالی برای آتش سوزی، زلزله، سیل، طوفان و...
- برنامه نهایی استفاده از لندفیل
لازم است برنامه های نگهداری (maintenance) از لندفیل حداقل سالی یکبار انجام شده و شامل موارد ذیل باشد:
- جلوگیری از ورود رواناب های سطحی به لندفیل
- زدودن رسوبات ناشی از رواناب های سطحی
- شستشوی لوله های جمع آوری شیرابه
- حفاظت از سیستم های جمع آوری یا سوزاندن گاز
- کنترل فرسایش پوشش نهایی لندفیل از طریق مدیریت پوشش گیاهی (نظیر آبیاری، چمن زنی، کاشت) و ترمیم بخش هـای نشست کرده از پوشش نهایی
- بازرسی و نگهداری پوشش نهایی در صورت وقوع سیل و یا خشکسالی های شدید
- چرا(ی دام) جهت مدیریت پوشش گیاهی
پایش باید شامل نظارت دوره ای موارد زیر باشد:
- کیفیت آبهای زیرزمینی در پایین دست محل های دفن
- شیرابه و گاز محل دفن (LFG)
- کیفیت آبهای سطحی در تالابهای مجاور یا سایر آبهای سطحی طبیعی (در صورت ضرورت)
- وضعیت پوشش نهایی ( شامل ترک، فرونشست، فرسایش خاک، تراوش شیرابه و...)
- وضعیت پوشش گیاهی .[13]
-1-6-4 پایش آبهای سطحی
تعداد نقاط مورد نیاز جهت پایش آبهای سطحی و فاصله بین این نقاط در لندفیل های بسته بستگی به احتمال آلودگی ارزیابی شـده و حساسیت محیط زیست اطراف دارد. به عنوان یک راهنمای کلی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای آبهای جاری حداقل دو نقطه، یکی در بالادست و دیگری در پایین دست لندفیل و هر دو در نزدیکترین نقطه به سـایت، باید مورد پایش قرار گیرد.
- برای آبهای سطحی حساس به تغییرات کوچک در کیفیت آب نظیر تالاب هـا، حـداقل دو نقطـه در بالادسـت و دو نقطـه در پایین دست خاکچال باید مورد پایش قرار گیرد.
- در صورت در خطر بودن منابع حساس، حداقل یک نقطه پایش اضافی در پایین دست لندفیل مورد نیاز است.
با این حال، در صورتی که حجم تراوش شیرابه، نسبت به حجم یـا جریـان آب نـاچیز باشـد، نیـازی بـه پـایش آبهـای سـطحی وجـود ندارد.[13] جدول (1) میزان پایش مورد نیاز جهت پیشگیری از آلودگی آب در لندفیل های بسته را نشان می دهد.
سال پس از بسته شدن
0-5
5-15
15-40
جدول(:(1 پایش توصیه شده جهت کنترل آلودگی آب در لندفیل های بسته سایز لندفیل
15000 m3<
15000-100000 m3 100000 m3 >
شیرابه- فقط یکبار شیرابه- سالانه شیرابه- سالانه
آبهای زیرزمینی- فقط یکبار آبهای زیرزمینی- سالی دو بار آبهای زیرزمینی- سالی دو بار
آبهای سطحی- فقط یکبار آبهای سطحی- سالی دو بار آبهای سطحی- سالی دو بار
NR2 آبهای زیرزمینی: سالی دو بار آبهای زیرزمینی: سالی دو بار
آبهای سطحی: سالی دو بار آبهای سطحی: سالی دو بار
NR NR آبهای زیرزمینی: سالانه
آبهای سطحی: سالانه
2-NR= No monitoring required unless high-risk site (population density high or sensitive uses in close vicinity) or adverse
effects.
40> NR NR NR
منبع: [13]
-2-6-4 پایش آبهای زیرزمینی
پایش آبهای زیرزمینی مستلزم حفر چاه می باشد. تعداد و موقعیت چاه های پایش باید به گونه ای انتخاب شود، کـه هرگونـه حرکـت و مهاجرت شیرابه در کمترین زمان ممکن قابل تشخیص باشد. فاکتورهای زیر می توانند تعداد و موقعیت چاه های پـایش را تحـت تـاثیر قرار دهند:
- هیدروژئولوژی سایت
- جهت لندفیل با توجه به جهت جریان آب زیرزمینی
- نزدیکی به سفره های آب حساس (نظیر تالاب ها) و یا منابع آب سطحی
با توجه به موارد فوق حداقل 3 چاه پایش، جهت بررسی کیفیت آبهای زیرزمینی در اغلب محل های دفن ضروری است: وجـود حـداقل یک چاه در بالادست هر واحد آبخوان در محل دفن جهت بررسی کیفیت آب قبل از تحت تاثیر قرار گرفتن توسط زباله ضـروری اسـت. حداقل یکی از چاهها باید در محدوده آلوده (محل دفن زباله) حفر شود و آخرین چاه در پایین دست محل دفن زباله حفر می گردد. در صورتی که تنها از یک چاه پایش جهت کنترل کیفیت آب زیرزمینی استفاده گردد، این چاه می باید در پایین دسـت محـل دفـن حفـر گردد. در مواردی که سطح آبهای زیرزمینی پایین باشد، لازم است تا چاه پایش در منطقه اشباع نشده (Vandose zone) ایجاد گردد
æ در موارد زیر نیز نیاز به تعداد بیشتری چاه پایش وجود دارد:
- هیدروژئولوژی پیچیده لندفیل
- در صورتی که لندفیل فاقد لاینر مهندسی و یا سیستم جمع آوری شیرابه باشد
- وجود منابع حساس در پایین دست لندفیل
هر چه خاک دارای نفوذپذیری کمتری باشد و یا مدت زمان زیادی از بسته شدن لندفیل گذشته باشد، چاه های کمتـری جهـت پـایش مورد نیاز است.[13] شکل (2) موقعیت چاههای پایش جهت پیشگیری از آلودگی آبهای زیرزمینی را نشان می دهد.
شکل(:(2 موقعیت چاههای پایش جهت کنترل کیفیت آبهای زیرزمینی
-3-6-4 پایش گاز در خاکچال
طبیعت و فرکانس پایش گاز در لندفیل به فاکتورهای زیر بستگی دارد:
- سایز لندفیل
- نوع زباله دفن شده و سن لندفیل
- نوع استفاده از زمین های اطراف
- شرایط زمین شناسی سایت و وضعیت آبهای زیرزمینی
- ابزارهای کنترل گاز (LFG) در محل
- نتایج پایش های قبلی
- خطرات ارزیابی شده .[13]
جدول((2 زمان مورد نیاز جهت پایش پس از بسته شدن لندفیل را نشان می دهد:
جدول( :(2 زمان پیشنهادی جهت پایش گاز در لندفیل های بسته
سال پس از بسته شدن سایز لندفیل
15000 m3< 15000-100000 m3 100000 m3 >
سالیانه: هر 6 ماه یکبار: هر 3 ماه یکبار:
0-5 بازرسی بصری بازرسی بصری بازرسی بصری
پایش ساختمان ها پایش ساختمان ها پایش ساختمان ها
پایش زیرسطحی پایش سطحی
پایش زیرسطحی
سالیانه: هر 6 ماه یکبار:
5-15 NR بازرسی بصری بازرسی بصری
پایش ساختمان ها پایش ساختمان ها
پایش های سطحی
15-40 هر 6 ماه یکبار:
NR NR بازرسی بصری
پایش ساختمان ها
40> NR NR NR
منبع: [13]
-1-3-6-4 تکنیک های پایش گاز:
❖ بازرسی بصری:
تعدادی از شاخص ها می توانند نشان دهنده خروج گاز از لندفیل باشند، که در بازرسی بصری قابل تشخیص اند، این عوامل عبارتند از:
- مناطق فقیر از پوشش گیاهی
- مشاهده ترک در پوشش نهایی لندفیل
- بوی قابل تشخیص .[13]
❖ پایش سطحی گاز:
این روش راحت ترین و رایج ترین روش پایش گاز در لندفیل های بسته است. این روش شامل پیاده روی در لندفیل – طبق یک الگوی از پیش تعیین شده- و استفاده از یک دتکتور دستی است. در این حالت لندفیل باید خشک بوده و سرعت باد کمتر از 15 کیلـومتر بـر ساعت باشد. اندازه گیری غلظت متان باید در فواصل منظم انجام شود و مناطق دارای غلظت بالا یادداشت شـوند. همچنـین لازم اسـت این پایش در اطراف لوله ها، ورودی و خروجی مجاری آب، منهول ها و منشاء زهکش ها نیز انجام شود.[13]
❖ پایش زیرسطحی گاز:
این نوع پایش جهت تشخیص مهاجرت گاز لندفیل به خارج از سایت مفید است. این نوع پایش باید شامل اندازه گیری گـاز متـان، دی اکسید کربن، اکسیژن و نیز ثبت فشار جوی و فشار زمین باشد. این روش شامل ایجاد حفره در زمین و اندازه گیری غلظت گاز از طریق لوله های وارد شده به درون حفره می باشد. در طول نمونه برداری قسمت بالای حفره – اطراف لوله-باید درزگیری شده و کاملاً بسـته باشد. عمق کاوش باید حداقل 3 متر باشد، هر چند ویژگی های محل دفن نظیر عمق زباله دفن شده و آب هـای زیرزمینـی در انتخـاب این عمق بسیار مهم هستند. پایش زیر سطحی گاز در لندفیل های بسته معمولاً در نقاط کلیدی در پیرامون محل دفـن جهـت تعیـین مهاجرت گاز به اطراف صورت می پذیرد. این نوع پایش جهت تعیین بدترین نتیجه باید در هنگام پایین بودن فشار جـوی انجـام گیـرد
.[13]