بخشی از مقاله
چکیده:
هدف از بسته بندی کردن این است که هم زمان نگهداری مواد غذایی افزایش یابد و هم بطور کلی از خطر عوامل فساد درونی و بیرونی و اکسایش حفظ شود. همچنین حمل و نقل مواد غذائی بهتر و آسانتر انجام گردد. بسته بندی محصولات غذایی، چنان جدی و مسئله ساز است که می باید دولت به عنوان گامی در راه توسعه صادرات تسهیلاتی برای وارد کردن دستگاههای جدید بسته بندی و مواد لازم فراهم آورد و امکاناتی کافی در اختیار شرکتهای صادر کننده قرار دهد.
در این مقاله به مهمترین عوامل موثردر فساد از جمله میکروارگانیسم واکسیژن ونقش بسته بندی درجلوگیری از ورود آنها به
موادغذایی تحت عنوان بسته بندی وبهداشت ،اهمیت اقتصادی بسته بندی که مهم ترین آن افزایش طول عمر نگهداری موادغذایی ویژگیهای بسته بندی مانندعدم تاثیرمتقابل سوءبین محصول وماده بسته بندی ،ویژگی مکانیکی ،مقاومت حرارتی وجذاب بودن ظاهر بسته بندی و چند روش بسته بندی از جمله روش بسته بندی اتمسفر تغییر یافته شماری از انواع بسته بندی بررسی وبه مزایا و معایب آنها پرداخته می شود . همچنین به تاریخچه ای مختصر از استفاده از این مواد در موارد خاص نیز اشاره خواهد گردید . یکی از قدیمیترین ظروف بسته بندی مخصوصا" در مورد مواد غذایی ظروف شیشه ای می باشد اعتقاد بر این است که شیشه گری نوعی از صنعت کوزه گری بوده و قدمت آن به 7000 سال قبل از میلاد مسیح بر می گردد
ودر باستان ساخت بطریهای شیشه ای یک صنعت مهم بشمار می آمد. .
کلیدواژه: بسته بندی،محصولات غذایی،فساد، میکروارگانیسم،بهداشت
مقدمه
بسته بندی یک بخش اساسی در زندگی روزمره ما است. ما در زندگی امروزه تحت فشارهای زیادی زندگی می کنیم . با
توجه به نوع زندگی ما , درکار و در زندگی شخصی و کلیه فعالیتهایی که درگیر آن هستیم , بسته بندی با تغییرات زیادی در نوع مصرف مواجه است.تغییر دورنما و آینده زندگی جمعی و امتیازاتی که تکنولوژی های جدید به همراه آورده است , به طور ثابت و پایدار , فرصت های جدیدی را برای تولید کنندگان در یافتن راه های جدید برای راضی کردن و برآورده کردن
1
نیازهای مشتریان بسته بندی پدید آورده است.مصرف بسته بندی هزینه های زنجیره تولید را افزایش می دهد. مصرف بسته
بندی نباید تنها به جاذبه و تاثیرات بصری آن در سوپر مارکتها توجه داشته باشد بلکه باید از محتویات بسته بندی محافظت
کند وسهولت توزیع آن را فراهم بیاورد و تا جایی که ممکن است سادگی حمل و نقل وئ کاربرد توسط مشتریان را فراهم بیاورد
تاریخ نشان داده است که در ابتدای تمدن بشری نیازی به بسته بندی مواد غذایی نبود، بلکه مردم برای بدست آوردن غذا از محلی به محل دیگر می رفتند تا زمانی که پناهگاههایی دایمی برای خود پیدا کردند. در چنین شرایطی ناچار بودند غذا را از
محل های مختلف جمع آوری کنند و به محل سکونت خود بیاورند. این نیاز باعث شد که اولین انواع بسته بندی نظیر
کدوهای خشک شده، صدف ها، برگها ،پوست حیوانات و دیگر مواد طبیعی مورد استفاده قرار بگیرند. برای انتقال آب، شیر، ماست، روغن یا دوغ از پوست حیوانات استفاده می شد. از شاخ حیوانات برای حمل و نقل و ذخیره غذا و محصولات کشاورزی استفاده کردند.
بطور کلی ظهور انقلاب صنعتی به راستی تحول اساسی در نظام تولید کالایی ایجاد کرد. انقلاب صنعتی، جهان را با فوران
کالاهای گوناگون صنعتی روبرو کرد. تنوع کالاها و رقابت فشرده میان تولید کنندگان و بازرگانان به تدریج هند را نیز علاوه بر
علوم دیگر وارد مجموعه سیستم بسته بندی کرد. با پیشرفت بیشتر، علوم توسعه بسته بندی سبب مستقل شدن این صنعت از مجموعه صنایع دیگر شد و رقابت و نیاز سبب گردید که صنایع بسته بندی سهمی قابل توجه از بودجه های شرکتهای تولیدی را به خود اختصاص دهد. امروزه صنایع بسته بندی تبدیل به یک تکنولوژی قدرتمند شده است.
تعاریف
فساد مواد غذایی:عبارت است از ایجاد هر نوع تغییر در وضعیت مواد غذایی اعم از این که قابل مصرف باشد یا خیر. گاهی
ممکن است ماده ای به دلیل رسیده شدن بیش از حد ولهیدگی از حالت طبیعی خارج شود وامکان بسته بندی ، حمل ونقل ،نگهداری وتوزیع آن وجود نداشته باشد در چنین حالتی ماده ی غذایی از حالت استفاده خارج می شود .
آلودگی:وجود هر ماده ای در مواد غذایی که وجود آن مطلوب نیست چه این عامل یا ماده ماهیت شیمیایی داشته باشد یا
ماهیت بیولوژیکی .
مهم ترین عوامل موثر بر فساد مواد غذایی
-1 میکرو ارگانیسم : میکروارگانیسم شامل (باکتری ،کپک ومخمرها)موجودات بسیارریزی اند که با چشم وحتی ذره بین
های ضعیف قابل رؤیت نیستند امادر همه جا وجودارند وهمیشه امکان آلودگی مواد غذایی از طریق یکی از آنها به سادگی وجود دارد با بسته بندی درست می توان از ورود آنها به داخل مواد غذایی تا زمان مصرف جلوگیری کرد.
2
-2 آنزیم های طبیعی مواد غذایی :بسیاری از مواد غذایی به ویژه سبزی ها،میوه ها، شیر،تخم مرغ وانواع گوشت و... در حالت
طبیعی دارای آنزیم های گوناگون اند که اگر با روش صحیح مهار نشوند ،موجب فساد می شوند .در حالت طبیعی این آنزیم
ها در لایه های سلول و بافت های مواد غذایی محصورند و نمی توانند وارد واکنش های خود شوند اما اگر هر عاملی موجب آسیب بافتی شده، ،سلول ها وبافت ها متلاشی شوند ،آنزیم های آزاد شده وارد فضای بین مولکولی وبافت ها می شوند روی
ترکیبات غذایی اثر کرده وباعث فساد مواد غذای می شوند با بسته بندی این نوع مواد غذایی می توان از آسیب رسیدن به آنها تا زمان مصرف ممانعت کرد.
