بخشی از مقاله
هدف اصلی این تحقیق شناخت و ارزیابیعلّت افت سطح آب زیرزمینی و نشست زمین دردشت سلماس میباشد بدین منظور کلیه اطلاعات جمع آوری و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نقشه های افت آب زیرزمینی و پدیده نشست در قسمتهای مختلف دشت محاسبه شده است. نتایج تحقیقات نشان میدهد در دشت سلماس به میزان 70 متر افت آبهای زیر زمینی وجود دارد که دلیل آن وجود چاه های آب به منظور آبیاری اراضی کشاورزی می باشد. افزایش تعداد و تخلیه بیش از حد منابع آب زیر زمینی دشت سلماس از طریق چاههای بهره برداری بیانگر اعمال استرس و کسری مخزن غیر قابل جبران طی سالهای90-80میباشد. همچنین در دشت سلماس نشست زمین با افت سطح آب زیرزمینی و همچنین اکفیرهای محصور و نیمه محصور که از مواد آبرفتی تحکیم نشده و نیمه تحکیم شده تشکیل یافته باشند ارتباط زیادی دارد.
واژههای کلیدی
دشت سلماس، افت آب زیرزمینی، نشست زمین
-1 مقدمه
خطر نشست بر اثر افت آب های زیرزمینی یک خطر جهانی است و در مقیاس جهانی مورد توجه قرار گرفته است. در دهه های اخیر حالت تصاعدی این پدیده همراه با اوج صنعتی شدن، شهر نشینی شدن و پمپاژ بی رویه از آبهایزیرزمینی جهت مصارف کشاورزی مشاهده شده است. با توجه به اینکه نشست زمین معمولاً در محدوده بزرگی صورت میپذیرد معمولاً مقابله با آن مشکل می باشد.
آبخوان محدوده مطالعاتی دشت سلماس براساس داده های سطح آب چاههای مشاهده ای از نوع آزاد و تحتفشار می باشد طبق اطلاعات بدست آمده در سال آبی 90 در این دشت 25 دهنه چشمه بوده و دارای 57رشته قنات میباشد، متاسفانه با توجه به شرایط مورفوکلیماتیک، خشکی فزاینده محیط، برداشت بی رویه از آبهای زیرزمینی و استفاده غیراقتصادی از آبهای کشاورزی، حجم ذخایر آبهای زیرزمینی به حداقل ممکن رسیده و کیفیت و ویژگیهای هیدروشیمیائی آن تنزل یافته و شور شده است.
