بخشی از مقاله
چکیده
هدف از احداث تصفیه خانه هاي فاضلاب شهري در گذشته عمدتا، حذف آلاینده هاي آلی، مـواد معلـق و آلاینـده هاي میکروبی بوده است. امروزه با توجه به مشخص شدن اثرات ترکیبـات نیتروژنـه وفسـفر در محـیط هـاي آبـی (عمدتا سمیت آمونیاك، رشد زیاد گیاهان آبزي و ایجاد پدیده اتریفیکاسیون، آلودگی آبهاي زیر زمینی به نیترات) باعث گردید که محدودیت هاي در غلظت این ترکیبات در پساب هاي ورودي به محیط و آبهـاي پذیرنـده اعمـال گردد. بنابراین امروزه بایستی در طراحی تصفیه خانه هاي فاضلاب شهري به حذف ایـن ترکیبـات از فاضـلاب نیـز توجه شود و سیستم هاي موجود نیز بایستی جهت حذف ترکیبات ازته و فسفر تا حـد اسـتاندارد ارتقـاء یابنـد . در مطالعه حاضر، کارایی سیستم A2/O (بی هوازي/ انوکسیک/ هوازي) نسبت بـه روش قبـل (لجـن فعـال بـه روش هوادهی گسترده) در تصفیه خانه فاضلاب شهرك اکباتان بر اساس برخی از پارامتر هاي مهم هدف از ارتقاء، شامل: نیترات، فسفر، ازت کجلدال((TKN و همینطـور پارامترهـاي دیگـر شـامل BOD، COD و همچنـین شـاخص حجمی لجن (SVI) مورد بررسی قرار گرفته است.
این پارامترها در دو دوره پایش، یکی قبل از طرح ارتقاء و دیگري بعد از طرح ارتقاء بر اسـاس نتـایج آزمایشـگاهی صورت گرفته بر روي فاضلاب ورودي و پساب خروجی و همچنین آزمایشات انجام شـده بـر روي راکتورهـاي بـی هوازي، انوکسیک و هوازي به منظور پایش و راهبري مناسب این سیستم، مورد بررسی قرار گرفته اند.
مقادیر هر یک از این پارامترها در فاضلاب خروجی از راکتورها و راندمان هر راکتور و همچنین راندمان کل تصـفیه خانه در مورد حذف آلاینده ها بررسی شد. تصفیه خانه توانایی تامین حد مجاز آلاینده هایی مثل نیترات با راندمان بالا نزدیک به %80 ،فسفر %20 و TKN با راندمان %5 و همچنین کاهش SVI به بیش از %50 را داشته اسـت.در مورد سایر پارامترها مثل: BOD،COD،TSS و آمونیاك، راندمان متوسطی بین 2 تا %5 داشته است.
کلمات کلیدي
تصفیه خانه فاضلاب، ارتقاء، سیستم A2/O، دنیتریفیکاسیون، لجن فعال، راندمان.
مقدمه:
فاضلاب مهمترین آلاینده حاصل از منابع نقطه اي در مقیاس جهانی می باشـد کـه آلـودگی منـابع آبـی و سـایر منابعی که از اینگونه آبها تغذیه می شوند را در پی خواهد داشت. دفع کنترل شده فاضلابهاي حاوي ازت و فسفر تـاثیرات سوء زیادي بر محیط زیست داشته و باعث بروز مشکلات زیادي از قبیل اوتریفیکاسیون، مصـرف اکسـیژن و سـمیت مـی شوند. بنابراین حذف مواد مغذي از فاضلاب به منظور کاهش خطرات زیسـت محیطـی ضـرورت دارد. بـه منظـور تصـفیه فاضلاب از فرآیند هاي فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی استفاده مـی شـود.یکـی از روشـهاي تصـفیه بیولـوژیکی فاضـلاب استفاده از سیستم A2O به منظور حذف ازت و فسفر می باشد.[3] در مواقعی که نیاز به حذف آمونیاك(نیترات سازي) و حذف نیتروژن (نیترات سازي-نیترات زدایی) و حـذف فسـفر بـه صـورت همزمـان باشـد از فرآینـد A2O اسـتفاده مـی شود.اصولا در این فرآیند یک ناحیه بی هوازي و سپس انوکسیک، قبل از تانک هوادهی به صورتی که در شـکل 1 نشـان داده شده است قرار می گیرند.[1]
روش تصفیه فاضلاب تصفیه خانه ي شهرك اکباتان در سال 1389 از روش لجـن فعـال بـه سیسـتم A2O (بـی هوازي/ انوکسیک/ هوازي) تغییر یافت. هدف از اجراي این طرح کاهش نوترینت ها (ازت و فسفر) با رانـدمان بـالاتر بـوده است. این فرآیند با علامت اختصاري A2O نشان دهنده حالتهاي بیهوازي، آنوکسیک و هوازي است، این مراحل اجـزاي تشکیل دهنده فرایند هستند. به منظور تشریح بهتر این فرآیند و مقایسه آن بـا روش قبلـی تصـفیه، شـرح مختصـري از روش قبلی و جدید داده خواهد شد و سپس بر اساس آزمایشات صورت گرفته بر روي فاضلاب، قبل و بعد از طـرح ارتقـاء به بررسی راندمان این سیستم جدید خواهیم پرداخت. روش قبلی (قبل از طرح ارتقـاء)، بصـورت لجـن فعـال- هـوادهی گسترده بوده است که فلودیاگرام آن در( شکل (2 آمده است. در ابتدا فاضـلاب وارد بخـش تصـفیه مقـدماتی کـه شـامل آشغالگیر و دانه گیر است، می شود و سپس وارد تصفیه بیولوژیکی که شامل حوضچه هاي هوادهی و حوض زلالساز است شده که میکروارگانیسم ها در شر ایط هوازي به صورت معلق در تانک هوادهی رشد می کنند و تثبیت مواد آلی را انجـام می دهند و سپس در زلالساز ها ته نشین شده و در نهایت ضمن دفع بخشی از لجـن بصـورت مـازاد، قسـمت اعظمـی از لجن به تانک هوادهی بر می گردد (تحت عنوان لجن فعال برگشتی،.(RAS2 درنهایت فاضلاب وارد واحد گنـدزدایی مـی شود که گندزدایی توسط هیپوکلریت کلسیم با خلوص %65 انجام می شود. پـس از طـرح ارتقـاء، فاضـلاب پـس از طـی مراحل تصفیه مقدماتی، مجدد وارد مرحله تصفیه بیولوژیکی می شود، بـا ایـن تفـاوت کـه دو حوضـچه ي بـی هـوازي و آنوکسیک نسبت به حالت قبل اضافه شده اند.
1-3 Q
Clarifier
Q Q
Oxic Anoxic Anaerobic
To Sludge Treatment
RAS (0.5Q)
شکل -1 طرح فرایند A2/O
1
فیلتراسیون زƒŽ€•ز تانک ھوازي حوضچه دانه گیر آشغالگیر
ƒ“” •–ƒ”س ‹•‘
Qout Qin
واحد تصفیه لجن مازاد دفعی
ƒ„… †•€
