بخشی از مقاله
چکیده :
از روش هاي ارزان قیمت تصفیه فاضلاب لاگونهاي هوادهی هستند که کاربرد آنها در مناطق داراي آب و هواي گرم و شاید سرد در صورت وجود زمین کافی و ارزان قیمت بسیار مناسب می باشد همچنین باتوجه به تکامـل تدریجی و سختگیرانه استاندارد هاي محیط زیستی ، کمبود منابع آبـی و ضـرورت اسـتفاده مجـدد از پسـاب ، بهبود کیفیت پساب خروجی تصفیه خانه ها را ضروري می سازد . با توجه به سـپري شـدن بـیش از 7سـال از مدت زمان بهره برداري این تصفیه خانه براساس ایـن پـژوهش عملکـرد لاگـون هـاي هـوادهی تصـفیه خانـه فاضلاب شهر ایلام در مدت 9 ماه متوالی از شهریور 91 لغایت اردیبهشـت 92 بـا آنـالیز شـاخص هـاي کیفـی BOD5 ، COD ، TSS ، TN ، TP ،کل کلیفرم ها و کلیفرم هاي مدفوعی در فاضلاب ورودي و خروجی مورد ارزیابی قرار گرفت. میـزان رانـدمان حـذف آلاینـده هـا بـه ترتیـب % 80.49 ، % 78.82 ، % 82.6 ، % 16.59 ، - 43.38 ،23.75 ، 51.85 می باشد . درصورت تخلیه به آبهاي سطحی می بایست کاهش شاخص هـاي کیفـی BOD5 ، COD ، TSS ، TN ، TP ،کل کلیفرم ها و کلیفرم هاي مدفوعی در حد استاندارد سـازمان حفاظـت محیط زیست ایران مورد توجه قرار گیرد . نتایج حاکی از آن است که ظرفیت طراحی این تصفیه خانه با فرایند موجود در حال حاضر جوابگوي تصفیه افزایش میزان بار هیدرولیکی فاضلاب تولیـدي ناشـی از افـزایش تعـداد مشترکین درشرایط کنونی نبوده و نیاز است اقدامات مناسب در خصوص اصـلاح و ارتقـاء ظرفیـت واحـد هـاي فرایندي و غیر فرایندي انجام پذیرد .
واژه هاي کلیدي
تصفیه فاضلاب شهري ، راندمان حذف آلاینده ها ، لاگون هوادهی
SURVEY OF THE ILAM WASTEWATER TREATMENT PLANT AND SOLUTION
NEEDED TO IMPROVE ITS PERFORMANCE
Amir Baaghi1, Darab byrnvandy2
1M.Sc. student of environment engineering, Islamic Azad University, Tehran Science and Research Branch
2M.Sc.civi,water and wastewater company of ilam province
Abstract
Aerated lagoons are of inexpensive methods for wastewater treatment, which are used in the areas with warm weather and cold weather if there is enough cheap land . Moreover, in view of gradual evolution and strict
environmental laws, water resources shortage and the necessity of effluent reuse and quality becomes more vital. In view of the fact it has been more than 7 years since the operation time of Ilam Wastewater Treatment Plant, this study was conducted for 9 consecutive months from Shahrivar 1391 to Ordibehesh 1392 to survey for the performance of the plant by using indices as follows: BOD5, COD, TSS, TN, TP, total coliforms and fecal coliforms in the influent and effluent. The amounts of indexes removal were 80.49%, 78 .82%, 82.6%, 16.59%, - 43.38%, 23.75% and 51.85%, respectively. These indices should be treated to Iran Department of Environment Protection's standards. The results are indicative of the fact that the design capacity of this plant doesn't meet increasing demand of hydraulic load resulted from subscriber number increase. Appropriate measures are needed
to modify and upgrade process and non-process units' capacity.
Keywords: municipal wastewater treatment, pollutant removal efficiency, aerated lagoon
.1 مقدمه
امروزه تصفیه فاضلاب شهري و دفع مناسب آن به منابع پذیرنده به لحـاظ زیسـت محیطـی یکـی از ضـروري تـرین خدمات شهري به شمار می رود. در سالهاي اخیر تحقیقات زیادي براي تصفیه فاضلاب به کمک تکنولوژي پیشرفته و همچنین روشهاي ساده و کم هزینه و با بهره برداري و نگهداري آسان در کشور هاي پیشرفته و در حال توسعه انجام شده است علاوه بـر فرایند هاي لجن فعال سایر سیستم هاي بیولوژیکی کشت میکروبی معلق نیز براي تصفیه فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرند
.که معروفترین آنها برکه و لاگونهاي هوادهی هستند .[2]
لاگونهاي هوادهی نیز نوعی از سیستم تصفیه فاضلاب هستند که در آنها بـا اسـتفاده از هـوادهی مصـنوعی در یـک حوضچه و فراهم نمودن شرایط رشد و تکثیر میکروارگانیزمها ، تبدیل مواد زائد صـورت مـی گیـرد لاگونهـاي هـوادهی از نظـر راندمان حذف و شرایط ساخت، اجراء و بهره برداري درحقیقت بین واحد هاي ساده مثل برکه هـاي اختیـاري از یـک طـرف و واحد هاي کارآمد و فشرده تر مانند لجن فعال که از برگشت لجن استفاده می کنند قرار می گیرد .لاگونهـاي هـوادهی قابلیـت انعطاف قابل ملاحظه اي رادر طراحی باعث شده اند و در نتیجه کاربرد مفیدي در کشور هاي در حـال توسـعه و توسـعه یافتـه پیدا کرده اند .[1]
به دلیل وابستگی شدید این نوع روش تصفیه به تغییرات دمایی ، در فصول سرد سال به دلیل افـت دمـا و در نتیجـه کاهش فعالیت هاي میکروبی راندمان تصفیه کاهش یافته و استفاده از هواده هاي سطحی موجب افت دما در این فرایند ها مـی گردد . همچنین در یخبندان هاي شدید سطح لاگون یخ بسته و چنانچه در این گونه شرایط آب و هوایی هواده هاي سطحی از مدار خارج نگردند به هنگام آب شدن یخها شافت هواده ها به زیر آب رفته و دچار خم شدگی و آسیب می شود.در فصول گـرم سال نیز بدلیل رشد و نمو جلبک در این لاگونها ، پساب خروجی حاوي مقادیر زیادي مواد معلق می باشد که باعـث افـزایش CODو BOD5 می شود .[7]
از طرفی با وجود متفاوت بودن کیفیت پساب جلبکی این گونـه فراینـد هـا و میـزان COD ، BOD5 وTSS طبـق استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست قابلیت تخلیه به آبهاي سطحی را ندارند و تنها براي مصارف کشاورزي می توان از آنهـا استفاده نمود . [3]
عملیات تخلیه لجن لاگونها پرهزینه و زمان بر بوده و از مدار خارج نمودن لاگون مورد تخلیه باعـث کـاهش رانـدمان تصفیه خانه در حین عملیات خشک نمودن و تخلیه لجن ها می شود در کنار معایب ذکر شده براین نوع فرایند ها ، عـدم نیـاز به نیروي بسیار متخصص ، قابلیت تحمل شوك هیدرولیکی و آلی بالا ، تولید لجن تثبیت شده و عدم نیاز به تصفیه و مـدیریت لجن از مزایاي این فرایندها می شود.[6]
شهر ایلام با جمعیت حدود 202000 نفردریک منطقه نسبتاً کوهستانی با دو اقلیم متفاوت در تابستان بسیار گـرم و در فصول سردرايدا اقلیم نسبتا ً سرد در جنوب غرب ایران واقع شده است. طرح تصفیه خانه از نوع فرایند لاگـون هـوادهی در دو مدول طراحی شده که اولین مدول آن با ظرفیت 16200 متر مکعب در روز براي جمعیت معادل 150000 نفـر متشـکل از 6 لاگون هوادهی و دو لاگون برکه تکمیلی در دوسري موازي در سال 1384 به بهره برداري رسیده است.
میزان دبی متوسط روزانه ورودي به این تصفیه خانه 20304 مترمکعب در روز می باشد فاضلاب ورودي بـا عبـور از واحد هاي فرایندي و غیر فرایندي شامل دوسري لاگون هوادهی به صورت موازي و دو سري لاگون تکمیلی با مدت زمان ماند حدود تصفیه شده و در نهایت به رودخانه مهدي آباد تخلیه می گردد.
پژوهش حاضر نتیجه بررسی نه ماهه بدست آمده از نمونـه بـرداري و انـواع آزمایشـهاي لازم روي ورودي و خروجـی سیستم تصفیه خانه بوده است .و امید است که نتایج حاصله در برنامه ریزي هاي طرح ارتقـاء تصـفیه خانـه مـورد بررسـی ویـا مشابه مورد استفاده قرار گیرد 0
با توجه به اینکه پساب اینگونه تصفیه خانه ها در کشور مطابق با استاندارد هاي سازمان حفاظت محیط زیسـت بهـره برداري شده ، تنها قابلیت کاربرد براي مصارف کشاورزي را دارا می باشند.و جهت تخلیه به آب هاي سطحی و استفاده در سـایر مصارف ارتقاء کیفیت آنها ضروري می باشد .
.2 روش تحقیق
این پژوهش برروي فاضلاب ورودي و پساب خروجی تصفیه خانه فاضلاب شهر ایلام به منظور بررسی کـارایی تصـفیه خانه و ارائه راهکار هاي لازم به منظور ارتقاء آن به مدت نه ماه از ابتداي شهریور 1391 تا اردیبهشت 1392 انجام گرفته است. که شماتیک این تصفیه خانه با فرایند لاگون هوادهی در شکل 1 آمده است.
لاگون ته نشینی 1
لاگون 3 لاگون 2 لاگون 1
دانه گیر آشغالگیر
کلرزنی لاگون 5
لاگون ته نشینی 2 لاگون 6 لاگون 4
شماتیک -1 نحوه قرار گیري واحد هاي تصفیه خانه فاضلاب شهر ایلام
براساس بررسی هاي به عمل آمده در تصفیه خانه شهر ایلام مشخصات کمی فاضلاب ورودي و نوسانات روزانه دبی متوسط ساعتی آن در جدول 1 ونمودار 1 نشان داده شده است .
