بخشی از مقاله

تیرویید چیست؟

غده تیرویید در ناحیه جلوی گردن واقع شده و دارای دو لوب است كه در دو طرف نای درست زیر حنجره قرار دارند. این غده حدود 15 تا 25 گرم وزن دارد. دو قسمت غده تیرویید توسط نوار نازك نسجی كه به عنوان ایستموس (ISTHMUS) تیرویید نامیده می‌شود، به یكدیگر وصل گردید‌ه‌اند.
هورمون‌های تیرویید پس از ساخته شدن در این غده به جریان خون منتقل شده و بسیاری از فرآیند‌های شیمیایی را در بخش‌های مختلف بدن كنترل می‌كنند. این هورمون‌ها برای تكامل و عملكرد طبیعی مغز و سیستم عصبی و برای حفط دمای بدن و انرژی ضروری‌اند. غده تیرویید هورمون‌های خود را در خون ترشح می‌کند.


این هورمون‌ها (یعنی تری‌یدوتیرونین و تیروكسین) واكنش‌های شیمیایی عضلات، كبد، قلب و كلیه‌ها را تحت تآثیر قرار داده و برای رشد و

تكامل مغز نیز ضروری‌اند. هورمون‌های تیرویید بر غده هیپوفیز اثر نموده و موجب ترشح هورمون كنترل كننده تیرویید، یعنی TSH می‌شوند كه به نوبه خ

ود موجب تحریك تیرویید می‌شود. وقتی میزان هورمون‌های تیرویید در خون كاهش می‌یابد، هیپوفیز با ترشح بیشتر TSH، تیرویید را فعال‌تر می‌کند.
آثار عمده هورمون‌های تیرویید در بدن
1- تولید انرژی
2- تحریك ساخت پروتئین‌ها
3- تأثیر در رشد و تكامل
4- تنظیم ورود اسید آمینه، كربوهیدرات‌ها و الكترولیت‌ها به داخل سلول
5- تأثیر روی سوخت و ساز كربوهیدرات‌ها
6- تأثیر روی سوخت و ساز چربی‌ها


7- تغییر در سوخت و ساز بعضی از دارو‌ها

نقش ید در بدن
ید در سال 1811 توسط كورتوا، یك شیمی‌دان فرانسوی كه به منظور تهیه باروت برای ارتش ناپلئون كار می‌كرد، از جلبك‌‌های دریایی خشك كه به عنوان

منبع آهك برای ساخت نیترات پتاسیم به كار گرفته بود، به دست آمد. در سال 1820 یك پزشك سوئیسی به نام كوآنده، بیماران مبتلا به گواتر را با موفقیت با محلول الكلی ید درمان كرد. پس از آن شاتن، میزان ید را در مواد غذایی و آب آشامیدنی‌ اندازه‌گیری نمود و نشان داد كه میزان آن در مناطق گواتر خیز نسبتا پایین است و پس از آن در سال 1920 كندال و استنبرگ توانستند ماد‌ه‌ای حاوی ید را كه تیروكسین نامیدند، به صورت متبلور از تیرویید جدا كنند.
مهم‌ترین مورد استفاده ید در بدن، شرکت آن در ساختمان هورمون‌های تیروییدی است. اگرچه تیرویید دارای مکانیسم‌هایی است که می‌تواند تا حدودی کمبود نسبی ید را جبران کند، ولی کمبود شدید ید موجب بروز اختلالات شدید در اعمال غده تیرویید می‌شود.
مصرف روزانه ید در مناطق مختلف دنیا متفاوت است. به طوری که در کشور‌های غربی به دلیل افزودن ید به نان و نمک و سایر مواد غذایی، مصرف روزانه ید در حدود 500 میکروگرم و در سایر کشورها میزان متوسط مصرف روزانه در حدود 150تا 200 میکروگرم است.
نیاز روزانه ید در هر فرد به طور متوسط بین 70 تا 100 میکروگرم است که 5 تا 10 درصد آن از طریق آب آشامیدنی و بقیه از طرق دیگر تامین می‌شود.


بهترین و غنی‌ترین منابع غذایی حاوی ید، ماهیان و سایر مواد غذایی دریایی هستند، چون برف و باران موجب شسته شدن ید سطحی ارتفاعات و دامنه‌های آن شده و به تدریج که آب‌ها به دریا سرازیر می‌شوند، فرآورده‌ها و محصولات غذایی دریایی، ید بیشتری جذب می‌کنند.
وظایف زیستی تیرویید
افزایش سوخت و ساز بدن، تاثیر اصلی هورمون‌های تیرویی

دی است. این هورمون‌ها سوخت و ساز قندها و چربی‌ها را افزایش می‌دهند. آنها باعث تحریك ساخت پروتئین نیز می‌شوند. بنابراین هورمون‌های تیرویید برای

رشد طبیعی بدن ضروری هستند.
کم‌کاری تیرویید (هیپوتیروییدیسم)
این كلمه به معنی ناكافی بودن مقدار هورمون تیرویید در بدن است و با سنجش مقادیر كم هورمون‌های تیرویید در خون، تشخیص داده می‌شود.
هیپوتیروییدیسم موجب تنبلی، خواب آلودگی، خشكی پوست ، عدم تحمل سرما و یبوست می‌شود و در كودكان خیلی خردسال، نه تنها موجب بروز این نشانه‌ها می‌شود، بلكه با تأخیر رشد جسمی و مغزی همراه است.
گواتر یعنی چه؟
اصطلاح گواتر به معنی آن است كه غده تیرویید بزرگ‌تر از حد ط

بیعی شود (تصویر روبرو).
افرادی كه كمبود ید دارند به گواتر مبتلا می‌شوند، زیرا تیرویید آنها نمی‌تواند هورمون كافی تولید نماید. با كاهش هورمون تیرویید در خون، غده هیپوفیز هورمون TSH بیشتری تولید می‌کند كه این خود موجب افزایش كار تیرویید برای ترشح بیشتر هورمون می‌شود. گواتر نشانه‌ای از تلاش بدن برای جبران كمبود ید است، گرچه گواتر علل دیگری نیز دارد.
وقتی تیرویید پرکار می‌شود


پرکاری تیرویید بیماری نسبتا شایعی است که اکثر مردم

از آن غافلند یا به تشخیص آن اهمیت چندانی نمی‌دهند. پرکاری تیرویید ز

مانی ایجاد می‌شود که تیرویید به هر دلیلی بیش از حد عادی هورمون تولید کند. پرکاری تیرویید بیشتر در سنین 20 تا40 سالگی رخ می‌دهد و زنان بیش از مردان دچار این بیماری می‌شوند.
در پرکاری تیرویید نیز کم‌پشتی وسیع موهای سر و ریز

ش مو دیده می‌شود و حتی در مواردی، موهای زیر بغل هم کاهش می‌یابد. علائم آن کاهش وزن زیاد با وجود تغذیه طبیعی، لرزش دست‌ها، تپش قلب ، عصبانیت و تغییرات پوست و مو است.
خارش پوست ، عدم تحمل گرما و برجسته شدن کره چشم (اگزوفتالمی) دردسرهایی هستند که اغلب این بیماران با آن دست به گریبانند.
خوشبختانه با یک آزمایش ساده خون می‌توان فع

الیت تیرویید را اندازه گرفت و با درمان خوراکی یا دیگر درمان‌های رایج، مشکلات آن را کم کرد و به راحتی از آسیب پوست و مو جلوگیری نمود.
بنابراین علت ریزش موی شما، خارش پوستتان و خشکی آن را شا

ید بتوان صرفا در اختلالات تیرویید جستجو کرد. پس در موقع بروز این مشکلات، علاوه بر پزشک متخصص پوست، به یک پزشک متخصص غدد هم مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکل از تیرویید شماست یا نه.
غده تیروئید یا تیرویید در گردن در قسمت قدامی نای، بین غضروف کریکوئید و فرورفتگی سوپرااسترنال قرار گرفته‌است. تیروئید شامل دو لُب است که به وسیله یک تنگه به هم متصل شده‌اند. این غده به طور صبیعی ۱۲ تا ۲۰ گرم وزن دارد. بسیار پرعروق است و قوام نرمی دارد. چهار غده پاراتیروئید که هورمون پاراتیروئید را تولید می‌کنند در قسمت خلفی هر کدام از لُب‌های تیروئید قرار گرفته‌اند. این غده دو هورمون مرتبط به هم تولید می‌کند که تیروکسین(T۴) و تری‌یدوتیرونید(T۳) نام دارند. این هورمون‌ها نقش بسیار مهمی در تمایز سلول‌ها در طی مراحل تکاملی بدن بازی می‌کنند و همچنین به حفظ هومئوستاز ترموژنیک و متابولیک در بدن افراد بالغ کمک می‌نمایند.

تنظیم غده تیروئید
هورمون TSH که به وسیله سلول‌های غده هیپوفیز قدامی ترشح می‌شود در کنترل محور تیروئید نقش محوری داشته و مفیدترین نشانگر فیزولوژ

 

یک فعالیت هورمون تیروئید است. عامل اصلی تعیین نقطه تنظیم در محور تیروئید هورمون TSH است. ترشح این هورمون به وسیله هورمون هیپوتالاموسی TRH تنظیم می‌شود. TRH عمده‌ترین محرک سنتز و ترشح TSH است. تقریبا ۱۵ دقیقه پس از تجویز TRH میزان ترشح TSH به حداکثر خود می‌رسد. کاهش سطح هورمون‌های تیروئید سبب افزایش تولید پایه TSH و تشدید اثر تحریکی TRH بر TSH می‌شود. افزایش سطح ه

ورمون‌های تیروئید نیز به سرعت و به صورت

مستقیم TSH را مهار کرده و همجنین اثر تحریکی TRH بر TSH را مهار می‌کنند. این نشان می‌دهد که هورمون‌های تیروئید عامل اصلی تنظیم کننده تولید TSH هستند. نظير سایر هورمون‌های هیپوفیزی، TSH به صورت ضربانی ترشح می‌شود و میزان ترشح آن در ساعات مختلف شبانه‌روز متفاوت است. حداکثر میزان ترشح این هورمون در هنگام شب رخ می‌دهد و چون نوسان هورمون TSH خفیف است یک‌بار اندازه‌گیری آن برای ارزیابی ميزان هورمون در گردش خون کافی است.

سنتز هورمون تیروئید

هورمون‌های تیروئید از تیروگلوبولین که یک گلیکوپروتئین بزرگ یددار است مشتق می‌شوند. جذب ید اولین مرحله اساسی در سنتز هورمون تیروئید است. یدی که از راه غذا وارد بدن می‌شود به پروتئین‌های سرم و به ویژه آلبومین متصل می‌گردد. یدی که به پروتئین‌ها متصل نشده باشد از طریق ادرار دفع می‌شود. تنظیم مکانیسم انتقال ید بسیار دقیق است و این امر امکان تطابق با مقادیر متفاوت ید رژیم غذایی را فراهم می‌کند. کاهش ید رژیم غذایی سبب افزایش جذب آن می‌شود. در مناطقی که کمبود نسبی ید وجو دارد، شیوع گواتر افزایش می‌یابد.

هورمونهای تیروئیدی


سلولهای تیروئید ، هورمون مختلف ترشح می‌کنند. تیروکسین (T4) ، تری یدوتیرونین ( T3) که معمولا هورمونهای تیروئیدی نامیده می‌شوند و کلسی تونین (Calcitonine).
جذب متابولیسم ید
وجود ید برای سنتز هورمونهای تیروئید اهمیت اساسی دارد. در حقیقت غده تیروئید مصرف کننده اصلی ید در بدن است و کمبود ید به اختلالاتی در کار تیروئید منجر می‌شود. ید توسط غذا به بدن و توسط دستگاه گوارش جذب می‌شود.
تنظیم کار تیروئید
ترشح هورمون تیروئید یا محرک تیروئید (TSH) ، آزاد سازی هورمونهای تیروئیدی را کنترل می‌کند، میزان ترشح TSH نیز بر اساس سطوح هورمونهای تیروئید در خون تنظیم می‌شود. اگر هورمون تیروئید در خون کاهش پیدا کند. ترشح TSH افزایش می‌یابد و در نتیجه سطح T3 و T4 در خون بالا می‌رود. هورمون آزاد کننده تیروتروپین (TRH) که از هیپوتالاموس ترشح می‌شود، آزاد شدن TSH از غده هیپوفیز را تا حدودی تعدیل می‌کند.
کار هورمونهای تیروئید
اصلیترین کار T3 و T4 کنترل فعالیت متابولیک سلول است. تیروکسین ، تری ید و تیرونین نمو صحیح مغز را ممکن می‌سازند، تولید ادرار ، تجزیه پرو

تئینها و جذب گلوکز توسط سلولها ، را افزایش می‌دهد. کلسی تونین یا تیروکلسی تونین توسط تیروئید ترشح می‌شود. اما تحت کنترل TSH قرار ندارد. این هورمون در پاسخ به افزایش سطح کلسیم پلاسمای خون ترشح می‌شود و با افزایش دادن رسوب کلسیم در استخوان سطح کلسیم در پلاسما را پایین می‌آورد.

 


کم کاری تیروئید و میکزدم Hypothyroidism and Myxedema
هیپوتیروئیدسیم حالتی است که با پیشرفت کند کم کاری تیروئیدی مشخص می‌شود. و در انواع مختلف دسته بندی می‌شود.

• نوع اولیه : بیش از 95 درصد موارد مبتلایان دچار کم کاری اولیه تیروئید هستند که اختلال عملکرد خود غده تیروئید است.


• نوع ثانویه : کم کاری تیروئید به علت نارسایی هیپوفیز را هیپوتیروئیدی ثانویه گویند.
• نوع ثالثیه : کم کاری تیروئید ناشی از نارسایی هیپوتالاموس را هیپوتیروئیدی ثالثیه گویند.
• وجود هیپوتیروئیدی از زمان تولد را کرتینیسم گویند. مادر نیز ممکن است دچار کم کاری تیروئیدی باشد.
• تیروئیدیت اتوایمیون (تیروئیدیت هاشیموتو) شایعترین کم کاری تیروئید در بالغین است که غده تیروئید توسط سیستم ایمنی بدن مورد تهاجم قرار می‌گیرد.
• کم کاری تیروئید در مبتلایان به پرکاری تیروئید که توسط ید رادیواکتیو ، جراحی یا داروهای ضد تیروئیدی درمان شده‌اند نیز مشاهده می‌شود.
تظاهرات بالینی
علائم بالینی در ابتدا غیر اختصاصی مفرط بیمار مانع می‌شود کار روزانه خود را بطور کامل انجام دهد. شکایاتی مثل ریزش مو ، شکنندگی ناخنها و خشکی پوست در این بیماران شایع است. امکان بی‌حس شدن یا تیغ شدن انگشتان نیز وجود دارد. گاهی بیمار از خشن شدن صدا شکایت دارد. علاوه بر از بین رفتن میل جنسی ، بیماران مونث دچار اختلالات قاعدگی مثل منوراژی یا آمنوره نیز می‌شوند. در کم کاری شدید تیروئید ، درجه حرارت و سرعت ضربان قلب از حد طبیعی کمتر می‌شوند.

وزن بیمار ، حتی بدون افزایش مصرف غذا معمولا رو به

افزایش می‌گذارد، با این وجود احتمال کاشکسی در کم کاری شدید وجود دارد. ضخامت پوست به علت تجمع پلی ساکارید در بافتهای زیر پوستی (میکزدم) افزایش می‌یابد. صورت بیمار حالت بی‌تفاوتی پیدا می‌کند و مثل ماسک می‌شود. بیمار در محیط گرم نیز از سرما شکایت دارد. با پیشرفت بیماری پاسخهای عاطفی بیمار کند می‌شود. فرآیندهای هوشی کند می‌شود. و بیمار حالت بی‌تفاوتی پیدا می‌کند. اندازه زبان ، دستها و پاها در اکثر مبتلایان بزرگ می‌شود. بیمار از یبوست شکایت دارد.
پرکاری تیروئید (Hyperthyroidism Graves diseafe)


پرکاری تیروئید یک بیماری کاملا مشخص بوده که شایعترین علت آن بیماری گریوز تشکیل می‌دهد معمولا آن را گواتر اگزوفتالمیک نیز می‌نامند.
علت پرکاری تیروئید
کاملا مشخص نیست. به نظر می‌رسد برون ده بیش از حد غده تیروئید غیر طبیعی آن توسط ایونوگلبولینهای در گردش خون مربوط باشد. ماده‌ای به نام محرک طویل الاثر تیروئید با غلظت زیاد در سرم بسیاری از مبتلایان به هیپوتیروئیدی مشاهده شده است که امکان دارد با نقص سیستم ایمنی بیمار ارتباط داشته باشد. امکان دارد به دنبال ضربه روحی- استرس یا عفونت ایجاد شود. علل شایع دیگر پرکاری تیروئید عبارتند از : تیروئییت و مصرف زیاد از حد هورمونهای تیروئیدی.

مشخصات بالینی
به صورت یک سری نشانه و علائم مشخص تظاهر می‌یابد (تیروتوکسیکوز یا سمیت تیروئیدی). علامت مشخصه آنها اغلب حالت عصبی است. این بیماران از نظر عاطفی اغلب به شدت تحریک پذیر ، بیقرار و نگران می‌باشند. بیمار نمی‌تواند آرام بنشیند، اغلب از تپش قلب ناراحت است، نبض آنها چه در حالت استراحت و چه در فعالیت بطور غیر طبیعی بالا است. این بیماران نمی‌توانند گرما را تحمل کنند، بسادگی دچار تعریق فراوان می‌شوند. پوست آنها همیشه برافروخته است، رنگ نقره‌ای مشخصی دارد و گرم ، نرم و مرطوب است. گاهی لرزش ظریفی در دستها مشاهده می شود.

 

بسیاری چشمان بر آمده (اگزوفتالموس) دارند که حالت خمیدگی در چهره آنها ایجاد می‌کند. سایر علائم عبارتند از افزایش اشتها و پرخوری ، تا زمانی که علائم گوارشی ظاهر نشده‌اند، کاهش وزن تدریجی ، خستگی ، ضعف و غیرعادی عضلانی ، آمن

وره ، تغییرات اجابت مزاج به شکل یبوست یا اسهال سرعت ضربان قلب بین 90 تا 60 بار در دقیقه است. فشار خون سیستولیک بالا است ولی فشار دیاستولیک افزایش نمی‌یابد. امکان فیبرپلاسیون دهلیزی وجود دارد، نارسایی احتقایی قلب بخصوص در سالخوردگان شایع است.

در متن اصلی مقاله به هم ریختگی وجود ندارد. برای مطالعه بیشتر مقاله آن را خریداری کنید