بخشی از مقاله
وب را بشناسيم
اگر حتي به كامپيوتر دست نزده باشيد احتمالا بعضي از امكانات «وب جهان پهنا» (www) را تجربه كرده ايد. وب يك رابط دوست داشتني براي پيدا كردن انواع مختلفي از اطلاعات در اختيار شما مي‌گذارد، از تحقيق پيرامون يك مسئله علمي گرفته تا اطلاعاتي درباره سفر به يكي از شهرهاي دنيا. برخلاف پيچيدگي اينترنت، ماهيت خود وب نسبتاً ساده است.
وب، كه با يك اتصال اينترنت براي هر كاربري قابل دسترسي است، حاوي مقادير تقريباً نامحدودي از متن، صدا، ويدئو و داده هاي ديگري است كه در ميليونها كامپيوتر (يا خدمات دهنده) در كل دنيا قرار دارد.
فراپيوندها (hyperlink) كه در صفحات وب به صورت خطدار يا تصوير ديده مي‌شود مثل يك چسب صفحات وب را برهم مي چسبانند. اين فراپيوندها به ما امكان مي دهند كه به يك سند، موضوع وب مرتبط دسترسي پيدا كنيد، اين سند در پنجره اي از برنامه مرورگر (خدمات گيرنده يا Cilent) ما ظاهر مي‌شود. پيش از اختراع وب، كاربران كامپيوتر مجبور بودند كه نشاني يك فايل واقع در يك خدمات دهنده مشخص را تايپ كنند يا از فهرستهاي طولاني منوها براي يافتن اطلاعات بهره بگيرند.
وب در مارس 1989 به دنيا آمد. “Tim Berners-Lee” در اين زمان روشي را براي اعضاي «آزمايشگاه اروپايي فيزيكي ذرات» (CERN) پيشنهاد كرد كه در سال 1990 به «وب جهان پهنا» مشهور شد. CERN در سال 1993 وب را براي استفاده به طور رايگان آزاد اعلام كرد. در ماههاي اوليه آن سال ، «مارك آندرسن» برنامه «موزائيك» را معرفي كرد. اين برنامه اولين برنامه مرورگر وب گرافيكي بود.
وب، نه اينترنت
امروزه، كاربران كامپيوتر سراسر جهان بر استفاده از وب و اطلاعات گرافيكي آن گرايش دارند. از اين روي، اكثر رسانه ها، اكثر كاربران، و حتي بسياري از مشاغل «روي خطي»(online) از اصطلاح، «وب جهان پهنا» و «اينترنت» به يك معنا استفاده مي‌كنند. اما وي فقط بخشي از اينترنت بزرگ است، چون اينترنت شامل Telnet، FTP و حوزه‌هاي ديگر، و همچنين كابل ها، كامپويترها و سيم هاي خود شبكه نيز مي‌شود.
وب در بالاي اينترنت قرار دارد. در واقع رابط اينترنت است. يك قرار داد مخصوص اينترنت قرارداد يا پروتكل (HTTP) است و اين پروتكل است كه استفاده از وب را در اينترنت ممكن مي‌كند.
مهمترين هدف اينترنت آن است كه كاربران بتوانند از اطلاعات ذخيره شده در كامپيوتر يك كاربر ديگر بهره بگيرند. وب يك روش دوست داشتني براي بهره گيري از اطلاعات ذخيره شده در «كامپيوترهاي خدمات دهنده» (Server) پراكنده شده در اينترنت است.
خدمات دهنده هاي وب از لحاظ فيزيكي شبيه به خدمات دهنده هاي Telnet, FTP و ساير خدمات دهنده ها هستند. در واقع، بعضي از شركت ها از يك كامپيوتر براي چند پروتكل مبادلة داده هاي مختلف بهره مي گيرند. تنها اختلاف بين يك خدمات دهندة وب در نرم افزار سازگار با HTTP است كه مي تواند اطلاعات را با يك برناه مرورگر مبادله كند.
خدمات دهنده هاي وب و مرورگرهاي وب با استفاده از HTTP با يكديگر ارتباط برقرار مي‌كند تا بتوانند داده هاي وب را كه خود به زبان HTML نوشته شده اند، مبادله كنند. اين زبان اكثر اطلاعاتي را كه براي آرايش صفحه، فراپيوندها و متن در يك صفحه وب لازم است فراهم مي سازد. رمز وب، در فراپيوندهاي موجود در دل كدهاي HTML است.
بنيان وب بر فلسفه فراپيوندها استوار شده است. هر كلمه يا تصويري در هر صفحه وب مي تواند يك رابطه به يك سند ديگر باشد. دسترسي به اطلاعات در FTP يا Telnet يا هر پروتكل مبادلة اطلاعات ديگر اينترنت به اين سادگي نيست.
در داخل يك اسم
برنامه هاي مرورگر با استفاده از «اسم قلمرو» (domain name) صفحه وب يا URL، يك سند روي يك خدمات دهنده را رديابي و دستيابي مي‌كند. گاهي در يك نشاني وب بخش WWW حذف مي‌شود. هيچ قاعده اي وجود ندارد كه بگويد يك اسم قلمرو وب بايد يك پيشوند WWW داشته باشد. صرفا نوعي قرارداد است. مي توانيد به خدمات دهنده خود هر اسمي بدهيد. اما اگر بخواهيد مردم به راحتي نشاني وب شما را حدس بزنند بهتر است از پيشوند WWW بهره بگيريد.
بخش بعدي مقصد خدمات دهنده “microsoft” معرف اسم قلمرو خدمات‌دهنده است، در حاليكمه com اسم قلمرو خدمات دهنده است، در حاليكه com اسم قلمرو سطح بالا را براي پايگاه وب نمايش مي‌دهد. همه خدمات دهنده ها پسوند com. ندارند، بعضي از آنها پسوند edu (آموزشي)، org (سازمان)، gov (دولتي)، يا پسوندهايي براي كشورهاي خاص دارند.
رديابي منبع
وقتي برنامه مرورگر ما URL يك خدمات دهنده را پردازش مي كند، داده ها را به ISP (فراهم كننده خدمات اينترنت) ما مي‌فرستد يا اگر از يك كامپيوتر يك شبكه استفاده مي كنيم به يك (Domain Name Server) DNS مي فرستد.
اگر DNS نشاني (International Protocol) IP آن خدمات دهنده را بشناسد، به عنوان مثال، شماره IP خدمات دهنده وب ميكروسافت شماره 63.70.164.22 است، اطلاعات را به مرورگر باز مي گرداند. برنامه مرورگر كه يك نشاني درست IP دارد يك فرمان GET به خدمات دهنده مرتبط مي فرستد و صفحه وب موردنظر را درخواست مي‌كند. خدمات دهنده وب در ديركتوريهاي خود جستجو مي‌كند و سند درخواستي را مي يابد و آن را به برنامه مرورگر مي فرستد.
اما گاهي DNS نشاني IP يك خدمات دهنده وب را ندارد و نمي تواند شماره درست IP را به مرورگر بدهد. در اين حالت، برنامه مرورگر ما درخواستهاي براي نشاني IP خدمات دهنده را به هر يك از 13 خدمات دهنده ريشه (root) كه در مجموع به “The Dot" مشهورند و در سراسر جهان پراكنده اند، مي فرستد به محض آن كه يكي از خدمات دهنده هاي ريشه به نشاني IP پاسخ بدهد، برنامه مرورگر مي تواند آن خدمات‌دهنده خاص را پيدا كند. اگر يك نشاني IP حاوي بيش از يك نوع خدمات‌دهنده اصلي اينترنت يا شبكه آن شركت رهنمودهايي براي كامپيوتر ميزبان وب مي پرسد، كه معمولاً كامپيوتري است كه نرم افزار خدما دهنده وب را اجرا مي‌كند.
مسير خدمات وب
با آن كه بسياري از پايگاههاي وب براي ما امكان دسترسي به يك خدمات‌دهنده وب را فراهم مي سازند، ترافيك شديد روي وب مي تواند در مواردي جلوي اين امكان را بگيرد.
به عنوان مثال، خدمات‌دهنده وبي كه يك پايگاه بزرگ و پرطرفدار را پشتيباني مي‌كند تحت صدها يا حتي هزاران درخواستي كه به يكباره مي رسند به سادگي مي تواند ضربه بخورد. بعضي از مديران پايگاه براي كاستن از بار اضافي بر روي خدمات‌دهنده و كنترل جريان ترافيك وب از «پراكسيهاي» (Proxy) وب و «پايگاههاي آينه اي» (microsoft) بهره مي گيرند.
پراكسي وب
پراكسي را «دروازه» يا «gateway» نيز مي نامند. پراكسي ها «پليس هاي راهنمايي» وب هستند و مي توانند كمي از بار يك خدمات‌دهنده پر كار را بردارند. خدمات‌دهنده وب اصلي يك شركت مسير درخواست ها را به يك خدمات‌دهنده پراكسي وب HTTP سوق مي دهد، كه از آنجا درخواستها به خدمات‌دهنده وب واقعي ارسال مي‌شود.
پايگاههاي آينه‌اي
اين روش نيز مي‌تواند از ترافيك وب بروي يك خدمات‌دهنده بكاهد. اين نسخه هاي دقيق پايگاه وب اصلي بروي خدمات‌دهنده هاي وب ديگر در مكانهاي مختلف قرار دارد. كاربران فقط روي يك فراپيوند بروي يك صفحه وب تقه مي زنند تا به يك پايگاه آينه دسترسي پيدا كنند. با اين حال، هدايت به يك پايگاه آينه مؤثرترين روش براي كاستن از ترافيك سنگين وب نيست. در مقابل، بسياري از پايگاههاي بزرگ مانند: ياهو،Excite و ميكروسافت از «سيستمهاي تحويل ظرفيت» (Content delivery) بهره مي گيرند كه وقتي كاربران را به پايگاه آينه هدايت مي‌كنند كه پايگاه وب اصلي بسيار مشغول باشد.
علت اين كه گاهي مي بينيم كه نشاني وبي كه در ميدان نشاني برنامه مرورگر تايپ كرده ايم فرق كرده است همين است. اين تغيير نشاني دلالت بر اين دارد كه شبكه مسير را به يك پايگاه ديگر هدايت كرده است. اين روش را «متعادل سازي بار»
(load balancing) مي نامند. به عنوان مثال، مديران پايگاه وب ممكن است كاربران را به طرف چندين خدمات‌دهنده وب كه در نقاط مختلف جهان پراكنده اند هدايت كنند تا از بار ترافيكي روي كل شبكه بكاهند.
پروتكلهاي اصلي
چه يك پايگاه از پراكسي بهره بگيرد و چه از پايگاه آينه اي، HTTP كه بالاي IP به اجرا در مي آيد، ترافيك ورودي و خروجي خدمات‌دهنده هاي وب هدايت مي‌كند. با اين حال پروتكلهاي ديگري نيز بروي وب كار مي‌كنند تا به كاربران امكان بدهند كه از «ويدئوي جرياني» (Streaming) صدا و ساير فايل هاي غيرHTTP بروي وب استفاده كنند.
صدا، ويدئو و ساير داده هاي غير HTTP معمولاً روي خدمات‌دهنده اي قرار مي‌گيرند كه از فايل صفحه وب جداست، هرچند لازم نيست كه حتما خدمات‌دهنده وب باشند. براي رسيدن به اين فايل هاي چند رسانه اي در شبكه، خدمات‌دهنده حاوي اين داده ها بايد بتواند با يك خدمات‌دهنده وب صحبت كند.
بسياري از پروتكلهاي غير HTTP براي استفاده بروي وب طراحي شده اند. از همين روي آنها را پروتكلهاي وب مي نامند، اما آنها در واقع ربطي به HTTP ندارند، آنها از پروتكلهاي مستقل تكامل يافته اند تا چند رسانه اي را براي صفحات وب فراهم كنند.
در فروشگاهها چه خبر است
تا چند سال پيش، كمتر استفاده كننده كامپيوتري اسم وب را شنيده بود. حتي طراحان اوليه وب فكر نمي‌كردند كه در مدتي كوتاه ميليونها نفر از مردم جهان از وب بهره بگيرند. امروزه، ماهيت سيال وب به بازار و كاربران كامپيوتر امكان مي‌دهد كه به نيازهاي بازار توجه كنند. دگرگونيهاي سريع در چند سال آينده چه تاثيري بروي شكل وب خواهد گذاشت؟
احتمالا وب نيز عمري كوتاه خواهد داشت و چيزهاي ديگري بر آن اضافه خواهد شد. به عنوان مثال، وسايل اينترنتي با صفحات نمايش كوچك و پروتكل هاي جديدي چون (Wireless Application Protocol) “WAP” و (Blue Tooth) شروع به ايجاد تحولي جديد در چهرة وب كرده‌اند. پنج سال ديگر مطمئناً چهرة وب نسبت به چهرة امروزي آن كاملاً تغيرخواهد كرد.
اينترنت را بشناسيم
نگاهي به يك انقلاب در ارتباطات
نسل آينده اگر درباره سالهاي بين 1375 تا 1380 فكر كنند، بدون ترديد به رويدادي فكر مي‌كنند كه در حال تغيير دادن چهرة جهان است: اينترنت. بله ، اينترنت همه چيز را تغيير داده است: روش ارتباطات، تجارت، كسب خبر، خريد و حتي زندگي. از اين روي، بايد بدانيم كه اينترنت چيست؟ از كجا آمده، و چگونه كار مي‌كند.
اينترنت چيست؟
اينترنت تعداد انبوهي كامپيوتر به هم متصل است، يك شبكه از شبكه ها، از برلين تا واشنگتن، تا تايپه ، تا تهران و هر جايي بين آنها ، با انبوهي از كانالهاي ارتباطي و مكانيسمهاي كنترل كننده ، شامل كامپيوترها، وسايل جانبي،خطوط تلفن ، ماهواره ها و تعداد زياد ديگري از وسايل زيربنايي.
اين اينترنت است و دقيقاً همان چيزي است كه چهل سال پيش در ذهن سازندگان آن آمده بود. در آن هنگام، چند دانشمند در «اداره پروژه هاي تحقيقاتي پيشرفته» (ARPA) تصميم گرفتند راهي بيابند كه بهتر بتوانند از تحقيقات همديگر بهره بگيرند. سيستم ارتباطي جديد نه تنها مي بايست همكاري از راه دور را پشتيباني مي كرد، بلكه مي‌بايست در همة شرايط كار مي كرد، يعني اگر بعضي از كامپيوترها از كار مي افتادند مسير ارتباطي همچنان حفظ مي شد. بخش IPTO (دفتر روشهاي پردازش اطلاعات) در ARPA مسئول ساختن چنين سيستمي شد.
IPTO بهترين مهندسان شبكه در آمريكا را گرد هم آورد. اين متخصصان از تخصص خود در شبكه هاي راه دور بهره گرفتند تا شبكه ARPA را بسازند (كه بعداً به ARPANet مشهور شدند). وقتي ARPANet در سال 1969 افتتاح شد، به چند دانشگاه و مركز تحقيقاتي امكان دسترسي به داده هاي كامپيوتري راه دور شبكه را داد. IPTO در اواسط دهه 1970 مسئوليت شبكه را به «ادارة ارتباطات وزارت دفاع» (DCA) سپرد.
مدتي بعد ، «بنياد ملي علوم» (NSF) كنترل شبلكه ARPANet را بعهده گرفته و آن را توسعه داد و NSFNET ناميد و سرانجام NSF دريافت كه منابع لازم را براي مديريت شبكه ندارد. در سال 1995، اينترنت به صورت يك ساختار كاملاً خصوصي (غيردولتي) درآمد و شركتهاي بزرگي چون Word com, Sprint , AT & T آن را اداره مي كردند.
دگرگونيهاي زيربنايي
يك راه درك زيرساختار اينترنت مقايسة آن با جاده هاست. اينترنت به جاي جاده، كانالهاي ارتباطي دارد، و به جاي تقاطع اداري نقطه هاي بين ـ ارتباطي است . كانالهاي ارتباطي ، مانند جاده ها در اندازه ها و حدهاي سرعتي مختلف ساخته شده است.
براي بعضي از جاده ها عوارض مي پردازند ودولت مالك بعضي از جاده ها و بعضي از شركتها مالك بعضي ديگر جاده ها هستند. تعداد بسيار زيادي از شركتها و سازمان ها مالك اينترنت هستند كه به آنها حق اشتراك مي پردازند.
Backbone
در زبان انگليسي “Backbone” به معني «ستون فقرات» است. در اينترنت به كانالهاي ارتباطي بسيار سريعي گفته مي‌شود كه داده ها در آن با سرعتهاي بسيار بالا نقل و انتقال مي يابند. آنها نقطه هايي هستند كه چندين شبكه را به هم پيوند مي دهند. بك بونها معمولاً با كانالهاي فيبر نوري ساخته مي‌شوند كه به خطوط Optical Carrier) OC ؛ حامل نوري( و خطوط Digital Signal) DS ؛ سيگنال ديجيتالي( شهرت دارند.
بك بونها علاوه بر خطوط بسيار سريع OC و DS شامل خطوط فرعي فراوان ديگري هستند. اين خطوط با ظرفيتي بالا براي شهرها و شركتهاي بزرگي كه مي خواهند به بك بونها وصل شوند به كار مي روند.
شبكه بك بون درنتيجه مي تواند ارتباط را براي يك يا چند كشور فراهم كند. شبكه‌هاي بك بون بزرگ مي توانند يك يا چند كشور را پوشش بدهند. شبكه هاي بك بون را اپراتورهاي بك بون ملي ماند @ Home Network ، AT & T و Qwest مي سازند و نگهداري مي‌كنند.
نقطه هاي مبادله اينترنت
اينترنت نيز به تقاطع يا نقطه هاي اتصال نياز دارد. يك شبكه بك بون به تنهايي نمي تواند به تمام داده هاي موجود در اينترنت دسترسي پيدا كند. بايد به طريقي بتواند به شبكه هاي ديگر وصل شود. پس ، نقطه مبادله لازم است . نقطه هاي مبادله نقطه هاي خاصي هستند كه در آنها بك بونها به شبكه هاي منطقه اي كوچكتر وصل مي‌شوند (تقاطع اصلي و فرعي)… امروزه اينترنت دهها نقطه مبادله دارد.
(Point of Present) POP
Point of Present به معني «نقطه هاي حضور» است. POP نقطه هايي هستند كه در آن افراد به اينترنت وصل مي شوند. آنها را ISP ها نگهداري مي‌كنند. ISP از مشتريان خود حق اشتراك مي گيرند. يك اتصال با POP را از طرق مختلفي مي توان برقرار كرد: خطوط POPS (خدمات تلفن قديمي) ، كابل تلويزيون كابلي، يا امواج بي سيم.
خدمات‌دهنده ها (Servers)
در واقع كامپيوترهايي كه اطلاعات اينترنت را ذخيره مي‌كنند بخشي از زيرساختار اينترنت هستند. اين كامپيوترها را خدمات‌دهنده يا سرور مي نامند.خدمات‌دهنده ها براساس محتواي خود معرفي مي‌شوند. به عنوان مثال، خدمات‌دهنده هاي وب
(Web server) حاوي اطلاعات وبي فراپيوند دار هستند. و خدمات‌دهنده هاي پستي (mail server) حاوي پيامهاي ايميل و خدمات‌دهنده هاي اخبار (news server) حاوي پيامهاي مربوط به گروههاي خبري هستند. هر خدمات دهنده متناظر با يك نشاني خاص اينترنتي است.
پروتكل ها
پروتكل ها قوانيني هستند كه بر اينترنت حاكمند. TCP/IP مشهورترين پروتكل اينترنت است. در واقع، تركيبي از دو پروتكل است، TCP/IP نه تنها يك روش براي انتقال داده برقرار مي‌كند بلكه صحت انتقال داده ها را نيز بررسي مي‌كند. همه داده هايي كه در اينترنت نقل و انتقال مي يابند تحت مجموعه قوانين TCP/IP قرار مي گيرند:
FTP. استفاده اشتراكي از فايل ها را در اينترنت هدايت مي‌كند. وقتي فايل يا برنامه‌اي را از اينترنت دريافت مي كنيد احتمالا FTP در عمليات دخالت دارد.
HTTP. همه اين علامت اختصاري را مي شناسيم، چون در ابتداي اكثر نشانيهاي وب به كار مي رود: http:// پروتكلي است كه به ما امكان مي‌دهد اسناد به هم متصل يا فراپيوند (hyperlink) را بروي وب دستيابي كنيم.
POP3. آخرين نگارش پروتكل POP است كه ذخيره سازي پيامهاي ايميل را بروي يك خدمات‌دهنده پستي هدايت مي‌كند. مكمل پروتكل SMTP است كه بر نقل و انتقال پيامهاي الكترونيكي در اينترنت حاكم است.
PPP. اكثر ارتباطات تلفني اينترنت به وسيله پروتكل PPP كنترل مي شود، كه دستورالعمل روش اتصال تلفني را فراهم مي سازد و بر خطاهاي انتقال نظارت دارد.
SSL. يك پروتكل «رمزنگاري» متداول است كه از داده هاي وب به هنگام انتقال محافظت مي‌كند. پايگاههايي كه بوسيله SSL محافظت مي‌شوند در نشاني خود پيشوند “HTTPS://” را دارند.
