بخشی از مقاله
خلاصه
امروزه به موازات رشد فزاینده - تعداد و مبلغ - ضمانتنامه های صادره توسط شعب بانک اخذ استعلام اصالت ضمانتنامه صادره توسط ذینفعان از اهمیت خاصی برخوردار بوده و تسریع در پاسخ استعلام یاد شده علاوه بر افزایش میزان رضایتمندی و بالا بردن وجهه و اعتبار بانک از بروز مشکلاتی از قبیل جعل و هرگونه سؤاستفاده احتمالی که موجبات متضرر شدن طرفین جلوگیری مینماید. در راستای ارائه هر چه بهترخدمات بانکی بوی ژه خدمات الکترونیکی نوین راه اندازی سامانه استعلام و اعتبارسنجی ضمانت نامههای صادره بانک را بجای استعلام کتبی و سنتی - دستی - در سال 1389 پیشنهاد نموده تا با راهاندازی آن در این زمینه افرادی که ضمانت نامه های بانک توسعه صادرات ایران به آنها ارائه می شود بتوانند جهت استعلام و اطمینان از صحت و اصالت آن به آدرس الکترونیکی https://ebank.edbi.ir/Inquiry/Inquiry.jsp مراجعه و با تکمیل موارد خواسته شده، اطلاعات لازم را کسب نمایند.
کلمات کلیدی: ضمانت نامه، ضمانتخواه ، ذینفع، استعلام، مستند سازی، بانک توسعه صادرات ایران
مقدمه
کاربرد ضمانت نامه های بانکی در معاملات بین خریدار و فروشنده/ کارفرما و پیمانکار در حال افزایش بوده و بیشک این افزایش علاوه بر منفعت برای طرفین با ریسکهایی نیز برای صادر کننده ضمانت نامه - بانک - و هم برای ضمانتخواه - مضمونه عنه - و ذینفع - مضمون له - به همراه خواهد داشت. استعلام ضمانتنامه های بانکی توسط ذینفعان در دنیای پر از تلاطم و مخاطره امروزی به یکی از ضروریات مبدل گشته بطوریکه اکثر ذینفعان بدون اخد تأدییه معتبر از سوی ضامن/ ضمانت کننده/ بانک صادر کننده ضمانت نامه از کارسازی ضمانتنامه خودداری نموده و اخذ تأدییه مربوطه به طور غیررسمی به یکی از ارکان ضمانت نامه تبدیل گردیده است.
تعاریف ضمانتنامه
ضمانت نامه سندی است که به موجب آن بانک بطور غیرقابل برگشت متعهد میشود به محض اعلام و مطالبه هر میزان از وجه مندرج در آن توسط ذینفع ، با رعایت مقررات مربوطه، وجه مطالبه شده را به ذینفع پرداخت نماید. بانک با صدور ضمانتنامه بانکی تعهد می نماید درصورتیکه متعهد - ضمانتخواه/ مضمون عنه - تعهدات پیش بینی شده موضوع ضمانتنامه را در مواعد معین نپردازد و یا اینکه از انجام صحیح و به موقع تعهدات خود به هر علت خودداری نماید، به مجرد اعلام ذینفع - مضمون له و یا سازمانی که ضمانتنامه در قبال او صادر میشود - قبل از انقضای سررسید، وجه الضمان یا مبلغ قید شده در ضمانتنامه را در وجه ذینفع - مضمون له - بپردازد. انواع ضمانت نامه های ریالی که براساس آیین نامه صدور ضمانت نامه وظهرنویسی از طرف بانک ها، توسط بانک توسعه صادرات ایران صادر می شوند عبارتند از :
الف - ضمانت نامه شرکت در مناقصه:
کارفرمایان جهت واگذاری پروژهها به اشخاص دیگر به پایینترین قیمت، اقدام به برگزاری مناقصه نموده و برای حصول اطمینان از ایفای تعهدات شرکت کنندگان در منافصه، ضمانتنامه شرکت در مناقصه را از پیمانکار دریافت مینمایند. این ضمانتنامه به ذینفع - کارفرما - اختیار میدهد در صورتیکه شرکت کننده در مناقصه به تعهدات خود عمل ننماید و موجب ورود خسارت گردد، وجه ضمانتنامه را از بانک دریافت نماید.
ب - ضمانت نامه شرکت درمزایده:
چنانچه موسسه یا سازمانی قصد فروش کالا و خدمات یا اموال را به بالاترین قیمت داشته باشد، اقدام به برگزاری مزایده نموده و برای اطمینان از ایفای تعهدات شرکت کنندگان در مزایده، ضمانت نامه شرکت در مزایده اخذ مینماید. این ضمانتنامه به ذینفع اختیار میدهد در صورتیکه شرکت کننده در مزایده به تعهدات خود عمل ننماید و موجب ورود خسارت گردد ، وجه ضمانتنامه را از بانک دریافت نماید.
پ - ضمانت نامه استرداد کسور وجه الضمان:
پیمانکاران درهر مقطع از پروژه لیست هزینههای انجام شده را برای کارفرما ارسال که پس از تایید کارفرما وجه هزینه ها را دریافت نموده ولی درصدی از هزینهها، نزد کارفرما کسر و باقی می ماند تا پس از طی مهلتی که کار انجام شده کاملاً مورد تأیید وی قرار گ یرد مجدداً به پیمانکار پرداخت گردد. چنانچه قبل از این مهلت، پیمانکار بخواهد این کسور را دریافت نماید، به درخواست پیمانکار ضمانتنامه استردادکسوروجه الضمان به او ارائه میگردد.
ت - ضمانت نامه حسن اجرای تعهدات - حسن اجرای کار - :
به منظور تضمین اجرای صحیح پروژهها، کارفرمایان درخواست ارایه ضمانتنامه از سوی پیمانکاران را مینمایند، درنتیجه این ضمانتنامه تا اجرای کامل قرارداد در اختیار کارفرما باقی می ماند ،این نوع ضمانتنامه را ضمانتنامه حسن اجرای تعهدات مینامند.
ث - ضمانت نامه استرداد پیش پرداخت : - پیش پرداخت - :
پس از انعقاد قرارداد بین کارفرما و پیمانکار و یا در هر مقطعی از پروژه ممکن است پیمانکار قسمتی ازبهای قرارداد را جهت شروع کار بعنوان پیش پرداخت از کارفرما درخواست نماید در اینصورت کارفرما با اخذ ضمانت نامه استرداد پیشپرداخت وجه مربوطه را به پیمانکار پرداخت می نماید.
ج - ضمانت نامه تعهد پرداخت:
این نوع ضمانتنامه ها به منظور قبول پرداخت دین یک شخص در سررسید معین از طرف بانک به نفع طلبکار صادر می شود و اگر بدهکار بدهی خودرا به موقع به طلبکار پرداخت نکند، طلبکار میتواند مطالبات خود را به مبلغ مندرج در ضمانتنامه از بانک دریافت نماید.ضمانت نامه های صادره به نفع سازمان امور مالیاتی و ضمانتنامههای حوزه نظام وظیفه از نوع ضمانتنامه تعهد پرداخت می باشند.
چ - ضمانت نامه گمرکی:
واردکنندگان، به منظور ترخیص کالا از گمرکات کشور و بابت عوارض و دیگر هزینه های مربوطه می توانند ضمانتنامه گمرکی به ذینفعی گمرکات کشور ارائه نمایند. ضمانتخواه - متقاضی/ مضمون عنه - مشتری دایمی بانک که تعهداتی را به موجب روابط پایه در قبال ذینفع بر عهده دارد و برای تضمین ایفای آن تعهدات، تقاضای صدور ضمانت نامه را از بانک به نفع مضمون له - ذینفع - مینماید. ذینفع - مضمون له - شخص خقیقی یا حقوقی که ضمانتنامه به نفع وی صادر میگردد
بانک
منظور از بانک، بانک توسعه صادرات ایران می باشد.
تجربه
تجربه را فرآیند مواجهه و شناخت مسئله، اتخاذ تصمیم و اقدام در جهت اجرای آن درجریان حل یک مسئله یک مشکل جدید می دانند - ملائی نژاد و امام جمعه، . - 1389 برسی ها نشان می دهد که این تجارب به دو طریق مستقیم و
