دانلود مقاله زخم معده

بخشی از مقاله

زخم معده
تشخيص و درمان تعريف:
زخم معده و اثني عشر كه اصطلاحاً به آن زخم پپتيك گفته مي شود،وجود زخم يا خراش در پوشش (مخاط) معده و اثني عشر(دودنوم) است.معده اسيد ترشح مي كند و مخاط معده و اثني عشر مكانيسم هايي براي محافظت از خودشان در برابر آن دارند.وقتي اين روش به عللي متوقف شود،تاثير اسيد بر پوشش داخلي معده باعث زخم گوارشي مي شود.زخم پپتيك(گوارشي) حدوداً 1-2 سانتيمتر قطر داشته و شبيه زخم بزرگ دهان هستند.زخم اثني عشر در برخي نقاط بر روي 10% افراد در طول زندگي شان تاثير مي گذارند و در سنين20-45 ديده مي شود. زخم معده چندان شايع نيست و معمولاً افراد بالاي 50 سال را تحت تاثير قرار مي دهد.

علائم :
برخي افراد با زخم پپتيك علائمي ندارند ليكن خيلي از اشخاص علائم زير را دارند: - احساس درد و سوزش سردل و يا انتهاي جناغ سينه و احساس درد در پشت - شروع درد 1-2 ساعت بعد از خوردن غذا - بدتر شدن درد در صورت خالي بودن معده مانند درد شبانه كه با خوردن آنتي اسيد و شير بهبود مي يابد - آروغ زدن - تهوع و استفراغ - سوءهاضمه - كاهش وزن و كاهش اشتها - مشاهده خون در استفراغ يا مدفوع. البته اين علائم مي تواند ناشي از مشكلات ديگري غير از زخم معده باشد و نياز به مراجعه فوري به پزشك دارد.
علل زخم معده و اثني عشر:

وقتيكه كاركرد پوشش طبيعي معده متوقف مي شود كه كار آن محافظت در برابر ترشحات هاضمه نظير اسيد معده و پپسين است( پپسين آنزيمي است كه پروتئينها را تجزيه مي كند) و يا ترشحات اسيد معده بحدي است كه محافظت پوشش معده را درهم مي شكند،در آن صورت زخم ايجاد ميشود. علل عمده زخم گوارشي شامل: - شايعترين علت، عفونت معده با باكتري بنام هليكوباكترپيلوري است( helicobacter pylori ). تقريباً 20% آمريكايي ها آلوده به اين باكتري هستند و بيشتر توسط آب و غذا و احتمالاً بزاق منتقل مي شود.اين باكتري موجب تضعيف پوشش معده و آن نيز باعث آسيب مخاط معده و اثني عشر و زخم پپتيك مي شود. - برخي از داروها كه داروهاي ضدالتهابي غيراستروئيدي NSAIDs ناميده مي

شوند،ميتوانند باعث زخم گوارشي شوند.اين داروها كه شامل داروهايي نظير ايبوپروفن،ديكلوفناك،آسپرين،ناپروكسن،ايندومتاسين و ..... است ،خاصيت اسيدي داشته و درعين حال جريان خون معده و بازسازي سلولهاي آسيب ديده را مختل مي سازند.مصرف همزمان داروهاي فوق و كورتونها ميتواند باعث خونريزي معده شود. - كشيدن سيگار و مصرف بي رويه الكل خطر ابتلا به زخم معده را افزايش مي دهد.و استرس نيز مي تواند آنرا تشديد نمايد. - سندروم زولنگر-اليسون كه يك تومور غيرشايع لوزالمعده و اثني عشر است ميتواند با افزايش ترشح گاسترين موجب افزايش ترشح اسيد معده شود.

عوارض زخم گوارشي:
اغلب افرادي كه زخم معده دارند،هيچ عوارضي ندارند ليكن عوارض عمده شامل موارد زير است: 1- خونريزي: گاهاً زخمها موجب خونريزي از مخاط معده و اثني عشر مي شود.اگر اين اتفاق بيفتد نياز به بستري وجود دارد.زخم خونريزي دهنده مي تواند باعث علائمي شوند كه عبارتند از: - استفراغ خوني( معمولاًقرمز روشن) - استفراغي كه در آن لكه هاي قهوه اي تيره از خون لخته شده وجود داشته باشد(با ظاهر شبيه قهوه زميني) - خون در مدفوع(معمولاًقرمز تيره) - مدفوع سياه قيري اگر بيمار داراي اين علائم باشد بايستي فوراً به پزشك

مراجعه كند. 2- كم خوني: اگر خونريزي از زخم آهسته باشد،بيمار ممكن است خون در مدفوع يا استفراغ خود نبيند امّا آنمي(كم خوني) را بروز دهد.اين حالتي است كه در آن گلبولهاي قرمز خون به حد كافي براي حمل اكسيژن در بدن وجود نداشته باشد. 3- سوراخ شدن(پرفوراسيون) معده و اثني عشر: بندرت ممكن است زخم بطور عميق به داخل ديواره معده و اثني عشر نفوذ كند بطوريكه يك سوراخ بداخل شكم باز شود.اين حالت موجب درد شديد شده و نياز به جراحي اورژانسي وجود دارد ليكن بدليل اينكه درمان دارويي معمولاً موفقيّت آميز است،جراحي بندرت براي درمان زخمهاي پپتيك بكار مي رود.

تشخيص:
- آزمايش تشخيص هليكوبكترپيلوري. 1- آزمايش تنفسي: براي تست تنفسي مايعي(محلول اوره) براي خوردن به بيمار مي دهند كه توسط هليكوباكترپيلوري تجزيه و به گاز(كربن مخصوص) تبديل مي شود.كه اين كربن از طريق خون به ريه ها انتقال و دفع مي شود.در نتيجه تنفس بيمار از لحاظ وجود آن گاز توسط دستگاه، مورد آزمايش قرار مي گيرد.تست تنفسي 98-96 درصد دقّت دارد. 2- آزمايش خون: اگر زخم در اثر عفونت با هليكوباكتر پيلوري ايجاد شده باشد،بدن در برابر آن پادتن(آنتي بادي) ترشح مي كند كه با آزمايش خون و اندازه گيري آنتي بادي مي توان بيماري را تشخيص داد. 3- آزمايش مدفوع: اين آزمايش را اصطلاحاً تست انتي ژن مدفوع هليكوباكترپيلوري HpSA گفته مي شود كه يك روش دقيقي است. در صورت استفاده از داروهاي ضدزخم معده،تا دو هفته بعداز قطع دارو آزمايشات تنفس،خون و مدفوع دقيق نخواهد بود.
آندوسكوپي:

آندوسكوپي روشي است كه در آن يك وسيله لوله مانند قابل انعطاف را از طريق دهان و با استفاده از يك آرامبخش وارد معده و روده مي كنند كه اصطلاحاً آنرا گاستروسكوپ مي نامند.اين روش معمولاً در بيمارستان انجام شده و در موقع لزوم از معده نمونه برداري مي شود و در آزمايشگاه براي تشخيص وجود هليكوباكترپيلوري با استفاده از ميكروسكوپ و يا مستقيماً(بررسي وجود آنزيم اوره آز) آزمايش انجام مي گيرد. آندوسكوپي تنها روش مطمئن براي تشخيص زخم گوارشي است اما هركسي كه درد شكم داشت نياز به آندوسكوپي ندارد بلكه راههاي ديگري براي بررسي مشكل بيمار وجود دارد.

باريم خوراكي:
اين شامل خوردن يك مايع حاوي باريم(يك ماده كه در عكسبرداري از معده و روده ديده مي شود) است.تصاوير اشعه ايكس شكم بيمار Upper GI XRAY،كناره هاي معده و روده را بطور واضح نشان مي دهد. درمان 1- درمان دارويي: دو گروه از داروها براي درمان زخم معده در دسترس وجود دارند.هردو گروه توليد اسيد معده را كاهش داده و به زخم فرصت مي دهد تا بهبود يابد. - مسدودكننده هاي گيرنده H2 هيستامين: شامل رانيتيدين(زانتاك) و سايمتيدين(تاگامت) هستند.اينها براي اكثر افراد مبتلا به زخم پپتيك مؤثر هستند.
مهاركننده هاي پمپ پروتون:

اين داروها مي توانند ترشح اسيد را بطور كامل متوقف كنند.نمونه هاي آن شامل امپرازول omeprazole ،پنتوپرازول،لانزوپرازول. - محافظت كننده هاي پوشش معده مانند بيسموت ساب ساليسيلاتbismuth subsalicylate . بيشتر اين داروها علائم بيماري را كاهش مي دهند و در عرض چند هفته زخم بهبود مي يابد ليكن يكبار كه دارو قطع مي شود،ممكن است زخم مجدداً عود نمايد مگراينكه آلودگي به هليكوباكترپيلوري درمان و از بين برود.

آنتي بيوتيكها:
اگر آزمايشات وجود هليكوباكترپيلوري را تائيد كند تركيبي از داروهاي مهاركننده پمپ پروتون بعلاوه آنتي بيوتيكهاي مؤثر داده مي شود كه شامل آموكسي سيلين،كلاريترومايسين clarithromycin ،مترونيدازول و تتراسيكلين هستند. معمولاً براي درمان از روش درمان سه گانه استفاده مي شود كه شامل دو هفته درمان با دو نوع آنتي بيوتيك و يك مهاركننده اسيدمعده و يا بيسموت است. كمك به فرد - ترك سيگار - عدم خوردن غذاها و نوشيدني هايي كه علائم را تشديد مي كنند مانند غذاهاي ادويه دار، الكل و قهوه - عدم مصرف بي رويه داروهاي ضد التهاب غيراستروئيدي مانند آسپرين و ... - پرهيز از استرس

پيشگيري :
- براي پيشگيري از اين بيماري از نوشيدن قهوه، خوردن آسپرين، نوشيدن الکل و نوشيدنيهاي گازدار خودداري کرده و معده خود را هميشه پرنگه داريد.
- مصرف زياد آدامس موجب بروز زخم معده مي‌شود ، افراد در هنگام غذاخوردن و آدامس جويدن هواي زيادي را مي‌بلعند که اين امر موجب نفخ معده، سيري زودرس و بي‌اشتهايي مي‌شود.

تاکنون هيچ موضوعي مبني بر اينکه خوردن يک غذاي خاص و يا زماني خاص از شبانه‌روز مي‌تواند باعث بروز زخم معده يا اثني‌عشر شود ثابت نشده است.
حتي در مورد کساني که دچار زخم معده هستند هيچگاه نوع غذا باعث وسعت زخم يا گسترش بيماري در اين افراد نمي‌شود اما بررسيها نشان داده است که مصرف برخي غذاهاي تند مي‌تواند باعث سوءهاضمه، ترش کردن و يا نفخ در افراد شود اما اين عامل در بزرگي زخم معده بيمار نقشي ندارد.
برخلاف آنچه در گذشته معمول بود و افراد دچارزخم معده ناچار بودند در طول روز چند وعده غذا اما با حجم کم مصرف کنند امروزه ثابت شده است که خوردن سه وعده غذا در طول روز براي اين افراد کفايت مي‌کند و مصرف روزانه بيش از 3 وعده غذا باعث آزادشدن ميزان بيشتري هورمون گاسترين و افزايش اسيد معده مي‌شود.