بخشی از مقاله
مقدمه:
ما در اين فصل اندازهگيري فاصله را انجام مي دهيم كه به روش‌هاي مختلفي انجام خواهد شد كه يكي از اين دو روش اندازهگيري فاصله به طور مستقيم خواهد بود و روش ديگر اندازهگيري فاصله به روش غير مستقيم (بدون شيب) خواهد بود. در روش اندازهگيري فاصله به روش غيرمستقيم (بدون شيب كمر كارمان راحت‌تر و سريع‌تر انجام خواهد شد چون وسايل اندازه گيري فاصله استفاده از دوربين تئودوليت است كه در اين آزمايش ما زميني را كه بدون شيب است را انتخاب مي كنيم و دوربين خود را در آنجا مستقر مي كنيم كه مستقر كردن دوربين نيز با استفاده از اصول و قوانين خاصي انجام مي شود كه در شرح آزمايش توضيح خواهيم داد و بعد شاخص را در محل مربوطه ممستقر خواهيم كرد و وقتي كه داخل
دوربين را نگاه كنيم تار بالا و پايين را مشاهده خواهيم كرد كه اختلاف آن دو مي تواند با به كار بردن در فرمول مورد نظر جواب اصلي را به ما بدهد كه در اين آزمايش تنها وسايل مهم ما همان دوربين تئودوليت و شاخص است و در كار عملي ديگر كه به روش اندازهگيري فاصله به طور مستقيم است با استفاده از وسايل اندازهگيري ساده مثل متر – زنجير مساحي و ژالون خواهد بود كه اين روش هم زمان بيشتر و هم كار خسته كننده‌تر خواهد بود و در آخر كار مقدار اختلاف اندازهگيري وسايل را بدست مي آوريم.
موضوع: اندازهگيري فاصله به روش مستقيم
وسايل مورد نياز: ژالون، زنجير مساحي، متر فلزي يا پارچه‌اي، دفترچه يادداشت، گچ.
مراحل كار:
1- امتدادگذاري 2- علامتگذاري 3- اندازهگيري توسط وسايل مختلف
4- قرائت 5- يادداشت 6- محاسبه اختلاف
شرح كار:
در مرحله اول دو نقطه‌اي كه مي خواهيم فاصله آن را بدست بياوريم و اندازهگيري كنيم بايد با استفاده از گچ آن دو نقطه را علامت گذاري كرده تا فاصله‌اي كه مي خواهيم بدست بياوريم از اين لحاظ دقيق باشد و اگر اين كار علامتگذاري را سرسري بگيريم در مسافت‌هاي طولاني مي بينيم كه جوابي كه بدست آورديم كاملاً نادرست است و بعد از علامت گذاري، روي علامت‌ها ژالون‌ها را قرار مي دهيم كه مستقر كردن ژالون‌ها با فاصله هاي مختلف بستگي به طول مسافت ما دارد كه از چه تعداد ژالون استفاده كنيم و وقتي كه ژالون‌ها را
مستقر كرديم با استفاده از يكي از وسايل اندازه گيري مثل متر اندازهگيري خود را شروع مي كنيم و بايد دقت كنيم كه سر متر را دقيقاً روي نقطه علامتگذاري بگذاريم كه براي ما بسيار مهم است و آن فاصله اي كه ژالون ها را مستقر كرديم بايد به اندازه اي باشد كه ما وقتي متر را باز مي كنيم بتوانيم با يك بار، فاصله دو ژالون را بدست آوريم و بعد عدد بدست آمده را يادداشت مي كنيم و براي انجام كار مثلاً در فاصله هر ژالون را 50 متر مي گيريم و بعد مي شماريم و براي اطمينان دوباره برعكس اين كار را انجام مي دهيم و دوباره ما مي توانيم همين فاصله را با استفاده از زنجير مساحي انجام دهيم و اين زنجير يكي از مزايايي كه دارد اين است كه نه گره مي خورد و نه مي شكند و بعد جوابي كه با استفاده از زنجير مساحي
بدست آورديم آن را هم يادداشت مي كنيم بعد فاصله بدست آمده با استفاده از دو وسيله اندازه گيري را در كنار يك ديگر قرار مي دهيم و اختلاف آن را بدست مي آوريم كه معلوم مي شود چقدر اختلاف داريم.
1- ژالون: ميله اي بلند كه طول آن حدود سه متر است و جنس آن از فلز كه يك سر آن نوك تيز است كه براي فرو كرده آن در زمين انجام مي شود و سر ديگر آن صاف است كه براي نشان دادن مسافت هاي تعيين شده نيز به كار مي رود مثلاً در هر 50 متر يك ژالون كار گذاشته مي شود.
محاسبات
وقتي كه ما آن قسمت تعيين شده از زمين مثل طول زمين چمن را با استفاده از وسايل اندازه گيري، اندازه گرفتيم بايد اعداد بدست آمده بسر وسيله وسايل اندازهگيري را در كنار يكديگر قرار دهيم و نتيجه اصلي را با توجه به محاسبات بدست آورد.
كار عملي (2)
موضوع: اندازه گيري فاصله به روش غيرمستقيم (بدون شيب)
وسايل مورد نياز: دوربين تئودوليت، سه پايه دوربين، شاخص، دفترچه يادداشت، گچ.
مراحل كار:
1- امتداد گذاري 2- علامت گذاري 3- مستقر كردن دوربين
4- قرائت 5- يادداشت 6- محاسبات
شرح كار: ما در اين كار عملي براي اندازه گيري فاصله به روش غيرمستقيم (بدون شيب) آمديم عرض ميدان صبحگاه را در حيطه كار خود قرار داده ايم كه براي اندازه گيري فاصله در ابتدا آمديم دو طرف عرض ميدان را كه در يك راستا است با گچ علامت گذاري كرديم كه در روي يكي از علامت ها شاخص را قرار مي‌دهيم و در روي علامت ديگر دوربين را مستقر
خواهيم كرد كه شاخص توسط يكي از افراد گروه در روي علامت مستقر مي شود و براي مستقر كردن دوربين بايد به نكاتي توجه كرد كه در ابتدا پايه هاي دوربين را در جاي خود محكم مي‌كنيم بعد از اينكه محكم شد دوربين را بايد سانتراژ كرد يعني نسبت به علامت روي زمين در يك راستا باشد كه معلوم شود دوربين درست روي علامت قرار گرفته و دقيقاً فاصله ها از روي همين علامت است وگرنه فاصله اندازه گيري شده درست و دقيق نمي شود و ممكن است با اختلاف چند سانتي متر اين كار صورت بگيرد بعد از اين كه دوربين سانتراژ يا شاغول
شد حالا بايد دوربين را در روي سه پايه تراز كرد كه اين عمل تراز كردن با استفاده از حلقه‌هاي پيچي كه دوربين روي آن مستقر است انجام مي شود و همچنين دو تراز ديگر نيز روي خود دوربين مستقر است كه در هنگام پيچاندن حلقه‌هاي پيچي بايد حباب داخل اين دو تراز دقيقاً در وسط قرار گيرد و آنقدر اين حلقه هاي پيچي را به چپ و راست مي‌چرخانيم كه دقيقاً دوربين تراز شود و دو تراز روي دوربين يكي به شكل دايره و ديگري به شكل استوانه است و بعد از اينكه دوربين تراز شد سر دوربين را به سمت شاخص مي گيريم و اگر در هنگام ديدن
شاخص از داخل دوربين تصوير براي ما واضح و روشن نبود با چرخاندن پيچي كه در كنار عدسي دوربين قرار دارد آن را واضح مي كنيم و داخل دوربين دو تار بالا و پايين مي بينيم كه وقتي روي شاخص مي گيريم عددهايي را مي بينيم كه روي شاخص افتاده است و در روي تار بالا و پايين قرار دارد و آن دو عدد را بايد از همديگر كم كنيم و با قرار دادن آن دو عدد در فرمول مورد نظر مي توانيم فاصله مورد نظر را بدست مي‌آوريم و اعداد را يادداشت مي كنيم و حال براي اينكه اطمينان بيشتري از فاصله مورد نظر بدست آوريم و براي درست بودن آن دوباره
مي آييم جاي شاخص و دوربين را عوض مي كنيم و دوباره همان مراحل را (سانتراژ – استحكام – تراز) براي اين دوربين انجام مي دهيم و دوباره اين فاصله ها توسط افراد گروه خوانده مي شود و دوباره يادداشت مي شود و در آخر متوسط اعداد بدست آمده توسط افراد گروه به عنوان عدد اصلي و دقيق ثبت مي شود.
1- شاخص: وسيله اي است به طول 4 متر كه مثل خط كشي درجه بندي شده است و از صفر شروع مي شود و فاصله هر يك از درجه بندي هاي آن منظور درجه بندي هاي كوچك آن 10mm است و وقتي كه مي خواهيم شاخص را جايي مستقر كنيم بايد عدد صفر پايين باشد.
محاسبات:
متراژ اختلاف قرائت تار پايين قرائت تار بالا اعضاي گروه
50 500 2850 3350 A
51 510 3050 3560 B
49 490 3280 2790 C
8/49 498 3300 2802 D
5/51 515 1435 1950 E
51 510 0850 1360 F
براي نمونه 500 = 2850-3350 = اختلاف نظر A
ميانگين اختلاف
براي نمونه متراژ
ميانگين متراژ
مقدمه:
ما در اين فصل مي خواهيم اختلاف ارتفاع دو نقطه را به طور دقيق و درست بدست آوريم كه اين اختلاف را توسط دوربين بدست خواهيم آورد و يكي از مزاياي اين دوربين آن است كه ارتفاع و اختلاف ارتفاع دقيقي را به ما مي‌دهد كه اين كار بسيار سريع و با كمترين زمان انجام خواهد شد كه اول دو نقطه را مشخص مي كنيم مثلاً در ابتدا فاصله دو نقطه را به سه نقطه تقسيم مي كنيم و يك بار دوربين را بين دو نقطه اول قرار مي دهيم و اختلاف را بدست مي آوريم و اين دو آزمايش يك بار ترازيابي بار را انجام مي دهيم و يك بار ترازيابي بسته را انجام مي دهيم و روش اين دو آزمايش مثل هم است ولي در ترازيابي بسته در آخر كه دو نقطه اندازه گيري شده به هم مي رسند بايد اختلاف آنها را بدست آورد و بايد جواب آن بشود صفر و اگر صفر شود معلوم است كه ما ارتفاعات را دقيق بدست آورديم در غير اين صورت معلوم مي شود كه يا دوربين خطا دارد يا ما در اندازه گيري دقت نكرديم.
كار عملي (3)
موضوع: ترازيابي باز
وسايل مورد نياز: شاخص – گچ – دوربين – سه پايه – دفترچه يادداشت.
مراحل كار:
1- امتداد گذاري 3- مستقر كردن دوربين 5- يادداشت
2- علامت گذاري 4- قرائت 6- محاسبات
شرح كار:
ما در اين آزمايش بايد اختلاف دو نقطه را كه مشخص شده است را بدست آوريم و بگوييم كه چطور اين كار انجام مي شود. در ابتدا آن دو نقطه را توسط گچ علامت گذاري مي كنيم كه براي ما مشخص باشد كه از چه نقطه اي تا چه نقطه‌اي بايد اندازه گيري شود و اين علامتگذاري دو نقطه يك حسني كه دارد اين است كه براي كسي كه شاخص را مي گيرد مي داند دقيقاً آن شاخص را كجا قرار دهد و اين كار و اين كار باعث مي شود كه خطاي اندازه گيري ما پايين بيايد و به صفر خيلي نزديك شود بعد ما اين فاصله در نظر گرفته شده را به چند
قسمت تقسيم مي كنيم كه اين تقسيم كردن بستگي به طول فاصله دارد كه هر چه بيشتر باشد بايد آن را به قسمتهاي بيشتري تقسيم كرد كه در اين جا قسمتي كه به ما محول شده است طول ميدان صبحگاه است كه بايد آن را اندازه گيري كنيم كه ابتدا مي آييم آن را سه نقطه تقسيم مي كنيم و نام آن نقاط را C,B,A مي گذاريم بعد ما بايد دوربين را وسط نقاط B,A قرار دهيم تا راحت تر بشود اندازه گيري كرد بعد وقتي كه جاي دوربين را پيدا كرديم بايد سه مرحله مستقر كردن دوربين را در اينجا هم بكار بريم كه آن سه مرحله همان
(سانتراژ – تراز – استحكام) است. بعد يكي از افراد گروه نيز يك شاخص را روي نقطه A مي گذارد و ما توسط دوربين آن نقطه را اندازه گيري مي كنيم و يك عدد را مي خوانيم و اين عدد بايد توسط افراد گروه چك شود و وقتي كه تاييد شد آن را يادداشت مي كنيم بعد از او مي‌خواهيم شاخص را روي نقطه B بگذارد و دوباره آن را با دقت اندازه گيري مي‌كنيم بعد از او مي خواهيم شاخص را روي نقطه B بگذارد و دوباره آن را با دقت اندازه گيري مي كنيم چون اكر كمي عددمان بالا و پايين اندازه گيري شود با اشتباه همراه خواهيم بود بعد از اندازه گيري عدد را يادداشت مي كنيم و همين كار را بين دو نقطه C,B را بدست مي آوريم و يادداشت مي كنيم بعد از طريق جدول اختلاف ارتفاع اصلي را بدست مي آوريم.
محاسبات:
A : نقطه جنوبي ميدان
B : مركز
C : نقطه شمالي ميدان
اختلاف ارتفاع fs
قرائت جلو Bs
قرائت عقب نقاط ايستگاه
- +
160 - 2300 A S1
S2
2530 0690 2600 B
70 - C
كار عملي (4)
موضوع: ترازيابي بسته
وسايل مورد نياز: شاخص – دوربين – سه پايه دوربين – گچ يا رنگ- دفترچه يادداشت
مراحل كار:
1- امتدادگذاري 3- مستقر كردن 5- يادداشت
2- علامت گذاري 4- قرائت 6- محاسبات
شرح كار:
ما در اين آزمايش بايد اختلاف ارتفاع نقاطي كه مشخص شده است را مشخص كنيم و بعد همين طور در امتدادي كه برايمان مشخص شده است اختلاف ارتفاع نقاط مختلف را كه برايمان مشخص شده است را بدست آورده تا به نقطه شروع خود يعني نقطه اي كه شروع كرديم برسيم و در اين آزمايش ما محوطه اي از دانشگاه را انتخاب كرديم كه از معاونت آموزش شروع شده و از كنار ساختمان تربيت بدني گذشته و بعد از عبور از كنار ساختمان شماره 2 و عبور از خيابان جلوي حمام دوباره به نقطه اوليه يعني حمل مقابل ساختمان
معاونت آموزش رسيده يعني آخرين شاخص خود را پس از دور زدن روي نقطه اول خود مي‌گذاريم كه در بين راه ما حدود 8 نقطه را با گچ مشخص كرديم كه شاخص هاي خود را روي آن نقاط بگذاريم و مشخص كردن نقاط در بين راه بستگي به طول مسير دارد كه فاصله آن چقدر باشد كه ما حدود 50 متر، 50 متر فاصله ها را مشخص كرديم و علاوه بر بستگي داشتن به طول مسير به نوع پستي بلندي زمين نيز دارد كه بتوانيم شاخص را با دوربين ببينيم بعد دوربين خود را بين دو شاخص قرار دارد و آن را مستقر كرده كه مستقر كردن نيز طي سه
مرحله انجام مي شود (سانتراژ – استحكام – تراز) كه در بخش هاي گذشته آن را به طور مفصل تشريح كرديم بهتر است كه دوربين درست در وسط دو شاخص قرار گيرد چون با اين كار ما راحت تر و آسان تر مي توانيم كار خود را انجام دهيم بعد يكي از افراد گروه شاخص را روي نقطه A قرار مي دهد و دقيقاً به طور عمودي آن را نگه مي دارد و بعد با دوربين عدد مورد نظر را مي خوانيم به طوري كه اين عدد بايد توسط افراد ديگر گروه نيز چك شود بعد آن را يادداشت مي كنيم و بعد دوربين را در همان جاي خود كه هست تكان نمي دهيم و فقط
شاخص را برداشته و به روي نقطه B مستقر مي كنيم و دوربين را چرخانده و دوباره همان كار را روي شاخص B انجام مي دهيم و دوباره از افراد گروه مي خواهيم كه عدد بدست آمده را چك و تاييد كنند و آن را يادداشت مي كنيم چون ما دوباره به نقطه اول بر مي گرديم و اختلاف ارتفاع ما بايد صفر شود بايد اندازه گيري ما بسيار دقيق باشد وگرنه در طول مسير با مشكلاتي رو به رو مي شويم و در آخر روي هر نقطه بايد قرائت عقب و جلو مشخص باشد و آن اعداد را در جدول مربوط قرار دهيم و اگر در آخر اختلاف ارتفاع بدست آمده صفر يا خيلي نزديك به صفر نشد دليل هاي مختلفي مي تواند وجود داشته باشد از جمله خطاي ديد چشم كه اين خطا را مي توانيم با چك كردن عدد توسط افراد ديگر كم كنيم عامل ديگر خطاي دوربين است كه ممكن است اين خطا در هر دوربيني وجود داشته باشد و عامل ديگر بي‌دقتي ما در هنگام تراز كردن دوربين است و يا مستقر كردن دوربين درست در روي نقطه علامت زده شده است.
شكل مسير
معاونت آموزش ساختمان ورزش باستاني ساختمان تربيت بدني ابتداي ساختمان شماره 2 انتهاي ساختمان شماره 2
نبش ساختمان حفاظت روبروي درب دژباني
جدول:
h اختلاف ارتفاع f.s قرائت جلو B.S قرائت عقب نقاط ايستگاه
- +
1220 - 2450
22/1501 1970 0830 2260
19/1503 2025 0390 0640
165/1501 1320 2665 1210
845/1499 1835 2530 0830
015/1498 0998 2665 4230
013/1499 1340 3432 2350
353/1500 1010 -
