بخشی از مقاله
کار اموزی شرکت بهمن موتور
مقدمه:
شالوده ثروت هر سازمانی ، کارکنان آن می باشد که مجموعه ای از دانش ، مهارت و انگیزه های متفاوت را شکل داده اند و موثرترین راه بدست آوردن مزیت رقابتی در شرایط فعلی هستند . طبیعی است که اتخاذ تدابیری موثر در جذب و نگه داری ، بهسازی و کاربرد مطلوب منابع انسانی ، انسان های توانا با شخصیت و خلق و خوی متناسب با فرهنگ و ما موریت سازمان به وجود می آورد که به جای نیاز به کارگیری ابزار کنترل و نظارت مستمر ، خود آن ها از وجدان و فرهنگ کاری عمیقی برخوردار هستند .
در حقیقت ، حیات و پویایی سازمان در گرو رشد و تعالی نیروی انسانی و رشد این نیرو منوط به شناخت و درک صحیح وی از محیط به عنوان یک کل و دریافت جایگاهش در این کل خواهد بود . در این میان نیروی انسانی جوان به عنوان پر انرژی ترین و مستعد ترین نیروی کار نقش و جایگاه حساس را داراست . شناخت این نیروی ارزشمند نسبت به سازمان ، قوانین حاکم و امکانات موجود در آن علاوه بر تسهیل در انجام امور و افزایش بهره وری در سازمان ، زمینه ساز پویایی او خواهد بود .
تاریخچه تاسیس:
گروه بهمن در سال 1331 تحت عنوان ((شرکت سهامی ایران خلیج کو))با سرمایه اولیه 600 هزار ریال به منظور انجام عملیات حمل و نقل از جمله حمل و نقل دریایی و حق العمل کاری نمایندگی های تجاری تاسیس و شروع به کار نمود .
این شرکت از سال 1338 با اخذ مجوز ساخت از سوی وزارت صنایع و معادن اقدام به مونتاژ وانت سه چرخ مزدا با ظرفیت 200کیلوگرم نمود و سپس در سال 1350 با افزایش سرمایه ، ُموضوع فعالیت خود را به ساخت و مونتاژ انواع وانت های مزدا تبدیل کرد و وانت مزدا با cc 1000 با ظرفیت 500 کیلوگرم را به مرحله تولید رسانید . ُدر این سال نام شرکت به کارخانجات اتومبیل سازی مزدا تغییر یافت . بعد از آن در سال 1363 وانت مزدا 1600 cc نیز به انواع تولیدات شرکت اضافه و نام شرکت به ایران وانت تبدیل گردید . در سال های 66-65 ، شرکت به مونتاژ وانت مزدا cc 1800 پرداخت و از اواخر سال 1372 در پی واگذاری سهام به بخش خصوصی ، دگرگونی قابل ملاحظه ای در روند فعالیت شرکت به وجود آمد ، به طوری که موضوع فعالیت شرکت به تولید و بهره برداری ، طراحی و ساخت خودروی وانت دو کابین cc 2000 و آمبولانس cc 1600 تغییر داده شد .
در تاریخ 28/4/1378 و بر اساس مصوبه مجمع عمومی فوق العاده صاحبان سهام و با تغییر اساسنامه ، نقطه عطف حیات شرکت در زمینه های مختلف از جمله تولید انواع سواری مزدا 323F ، 323GLX ، 323FL ، تولید خودرونده اتوماتیک ، تولید انواع شاسی و شاسی قابل حرکت ، تولید قطعات ریخته گری ، تولید انواع موتور سیکلت و انواع دوچرخه در دستور کار قرار گرفت .
اهداف و راهبردهای کلان گروه بهمن :
1- ایجاد ارزش افزوده اقتصادی
1-1- افزایش مستمر بهره وری سرمایه های موجود
2-1- توسعه فضا های جدید فعالیت
3-1- دگرگونی مستمر فعالیت های اقتصادی گروه
4-1- شکار فرصت ها
5-1- توسعه تفکر مدیریت بر سرمایه
2- ایجاد یک قدرت اقتصادی
1-2- پیش تازی در فعالیت ها
2-2- ارتباط قوی با مر اکز اقتصادی ایران و جهان
3-2- ارتباط مستحکم با طرف های تجاری
4-2- ایجاد ارتباط با بازارهای جدید
5-2- ارتباط مستمر با اتحادیه های صنفی
3- کادر سازی
1-3- نهادینه سازی ارزش ها و کرامات انسانی
2-3- تربیت مدیران شایسته
3-3- توسعه فعالیت های گروهی
4-3- توسعه شایسته سالاری
4- رشد شاخص کلان جامعه ایران
1-4- فعالیت مثبت اقتصادی
2-4- تلاش برای اصلاح مقررات اقتصادی شرکت
5- مدیریت ریسک دارائیها
1-5- تنوع دارائیها با توجه به اصل مزیت یا بلدیت
2-5- انجام سرمایه گذاری های مالی
گروه بهمن بطور کلی در سه سطح به شرح زيرTop chart طراحی گریده است:
سطح اول :
راس کاربردی (راس هرم) می باشد که مدیران عالی و ارشد گروه شامل هئیت مدیره و مدیران عامل در این سطح قرار می گیرند .
سطح دوم :
ستادهای تخصصی و عمومی ، شامل مدیران میانی گروه با عنوان های معاونت و مدیریت مستقل ، قسمت های مختلف ستاد گروه را تشکیل می دهند و عبارتند از : معاونت اقتصادی و برنامه ریزی ، معاونت اداری و منابع انسانی ، معاونت مالی و معاونت طرح و توسعه و مدیریت مستقل امور حقوقی و مدیریت مستقل حسابرسی داخلی و مدیریت مستقل فناوری اطلاعات
سطح سوم :
شامل مرکز بهمن واحدهای کسب و کار استراتژیک در فضاهای مختلف فعالیت گروه ((SBU
استاندارد و همچنین شرکت های تابع و وابسته .
شرکت ها و مراکز تابعه گروه بهمن
درصد مالکیت گروه نوع فعالیت واحد
100 تولید انواع خودرو وانت و سواری مزدا مرکز بهمن موتور
79 تولید قطعات ریخته گری خودرو شرکت صنایع ریخته گری
82 تولید انواع موتور سیکلت و دوچرخه شرکت ایران دوچرخ
100 تولید انحصاری شاسی قابل حرکت شرکت شاسی ساز ایران
100 ارائه خدمات پس از فروش خودرو شرکت مزدا یدک
100 فعالیت های بازرگانی بین المللی شرکت بازرگانی عصر بهمن
49 فعالیت بازرگانی خارجی شرکت بازرگانی ریسپکت
100 فعالیت های بازرگانی شرکت بازرگانی سروش بهمن
100 فروش اقساط انواع خودرو از طریق قراردادهای اجاره به شرط تملیک شرکت بهمن لیزینگ
24 انواع سرمایه گذاری های مالی شرکت سرمایه گذاری بهمن
16 تولید انواع خودرو سواری شرکت سایپا
12 تولید قندو شکر شرکت قند پارس
17 ارائه خدمات بیمه ای شرکت بیمه ملت
100 تولید و ساخت خودروهای سنگین مرکز بهمن دیزل
15 فعالیت در زمینه IT شرکت فن آوا
5S نحوه پیدایش:
در دنیا سازمان های بسیار زیادی وجود دارند که در زمینه های متفاوتی فعالیت می نمایند . این سازمان ها کاملا متفاوتی دارند و نظام های سیاسی و فرهنگی گوناگونی بر محیط آن ها حاکم است . اما با وجود این تمایزهای آشکار ، نقاط مشترک زیادی در بین آن ها وجود دارد . برخی از این نقاط مشترک مربوط به عوامل برون سازمانی است . مانند جهانی شدن اقتصاد و شدت یافتن رقابت و افزایش سرعت تغییرات و مشتری سالاری و برخی دیگر مربوط به عوامل درون سازمانی است مانند :تغییر ترکیب نیروی کار ، تلاش سازمان ها برای بقا و رشد ، تغییر در روش های انجام کار ، تغییر در روش های جذب و نگه داری ، افزایش بهره وری و... . برای تحقق این نیازها و اهداف مشترک نیز از روش ها ، سیستم ها و ابزارهای نسبتا مشابهی استفاده می شود . تعداد قابل توجهی از سازمان ها نیز مدلی را به و TQM ترکیبی از این روش ها و ابزارها در خود دارد . متداولترین این مدل ها ، مدل. Business Excellence می باشد.
پیاده سازی این مدل ها نیز مستلزم رعایت تقدم و تاخر خاصی در به کار گیری این ابزارها و روش ها می باشد .5S از جمله سیستم های می باشد که پایه اولیه و سنگ بنای سایر سیستم های کیفیتی و بهره وری می باشد .
برای اولین بار بعد از جنگ جهانی دوم ، در ژاپن شکل گرفت . ولی ایده اولیه این سیستم 5S ژاپنی نمی باشد . ژاپنی ها با الگو برداری از برخی صنایع آمریکایی و اروپایی ، و پس از توسعه و سیستماتیک نمودن آن ، این سیستم را ارائه نمودند. الگوهای اولیه ای که مورد استفاده ژاپنی ها قرار گرفت شامل سه دسته از صنایع آمریکایی و اروپایی می باشد . دسته اول صنایعی می باشد که رعایت بهداشت ، تمیزی و نظم از زیر ساخت های اساسی آن می باشد . مانند صنایع بهداشتی و دارویی که عموما نیازمند محیطی تحت عنوان ((اتاق تمیز))یا clean room می باشند .
دسته دوم سازمان های خدماتی مانند هتل ها می باشد که مشتری با محیط سازمان تماس مستقیم و نزدیک دارد . حساسیت بالای مشتریان اینگونه از سازمان ها به تمیزی ، نظم و سرعت باعث شده که رعایت اینگونه اصول را در ((خانه داری خوب))یا Good Hous Keeping نامیده می شود .
دسته سوم شامل سازمان های پیشروی می باشد که به اهمیت مباحثی مانند انسان – ماشین ، انسان – کار ، انسان – محیط توجه خاصی نموده و تلاش نموده اند که ارتباط منطقی و سالم بین ((انسان – ماشین –کار ))پدید آورند .
5S از پنج کلمه ژاپنی ، Seiri به معنای تفکیک ، seiton به معنای ترتیب ، seiso به معنای تمیزی ، seiketsu به معنای تداوم و shitsuke به معنای تعلیم گرفته شده است .
برای توسعه مفهومی و اجرایی بهره وری در ژاپن از شش برنامه استفده شد :
1- 5s (تفکیک ، ترتیب ، تمیزی ، تداوم ، تعلیم )
2- KSS (سیستم پیشنهادات کایزن )
3- QCC ( حلقه های کنترل کیفیت )
4- TQC (کنترل کیفیت فراگیر )
5- TPM (نگه داری بهره ور فراگیر )
6- JIT (تولید به موقع )
در واقع می توان گفت 5S نقطه شروع دیگر برنامه ها می باشد و اجرای 5S نسبت به بقیه سیستم ها تا حدودی آسان تر است و باعث افزایش طول عمر ماشن آلات ، کاهش هزینه ها ، سرعت دست یابی و ... می شود .
در یک جمله می توان 5S را چنان تعریف کرد :
(( 5S سیستمی برای بهسازی و آراستگی در محیط کار می باشد .))
تعاريف وشناختهاي S هاي پنج گانه
تعريف كامل S1 (seiri):
جداكردن اقلام، اوراق و اطلاعات لازم و كاربردي از غير آن و دور نمودن غيرلازمها و غيركاربرديها از محيط كار وهمچنين تعمير، تعويض يا تصحيح معايب و نواقص مي باشد.
هدف از اجراي S1:
1- تعيين معيارهايي براي حذف غيرضروريها
2- به كارگيري مديريت اولويتها و تعيين اولويتها
3- حذف علل آلودگي
4- استفاده بهينه از تجهيزات و فضاي محيط كار
5- ريشه يابي علل معايب
مفهوم S1:
در ميان تمام تئوريهاي كه براي تفكيك و ساماندهي امور عنوان شده، همگي طبقهبندي اشيا و كارها ودستهبندي آنها بر اساس ميزان اهميت را در اولويت قرار ميدهند. امروزه به همان نسبت كه ذخيره اشيا اهميت دارد، دور ريختن اقلام زائد نيز حائز اهميت است. مهمتر از همه آنست كه بدانيم چه چيز رابايد دور ريخت و چه چيز را و چطور بايدذخيره كرد تا در هنگام لزوم به آساني در دسترس ما قرار گيرد.
در ميان 5S تفكيك و سامانهي از بالاترين اولويت برخوردار است.
اجراي اين اصل مي بايستي از سوي مديريت سازمان آغاز شود. زيرا افراد آنچنان به محيط كار كنوني خود خو ميگيرند كه نيازي به انجام تفكيك احساس نميكنند.
روش اجرا و پياده سازي S1 (Seiri):
اقدامات لازم براي براي پياده سازي S1شامل دو دسته كلي است كه عبارتنداز:
1- تفكيك
2- تعمير
حال موارد هر دسته را به شرح ذيل به طور كامل بيان ميكنيم:
تفكيك :
1- تهيه برگههاي مخصوص تعيين وضعيت اشياء و اسناد
2- شناسايي اقلام مورد نياز، زايد و تعميري
3- استفاده از برگههاي مخصوص تعيين وضعيت (سه برگه: مرا دور كنيد، مرا تعمير كنيد، مرا تعيين تكليف كنيد).
4- دور نمودن اشياء زايد از محل كار
5- تفكيك اشياء زايد
6- تعيين تكليف اشياء زايد
7- كنترل اوراق و اشياء زايد
8- پيشگيري از پديد آمدن اشياء و اموال زايد
تعمير:
1- تعمير ساختمان، معبر و پل
2- تعمير يا تعويض سيستمهاي روشنايي، تهويه و تاسيسات
3- تعمير يا تعويض ماشين آلات، تجهيزات و غيره
4- تعويض يا بازسازي اشياء مستهلك يا غيرقابل استفاده
5- تعمير اشياء و ابزار خراب
6- نگهداري اموال، اشياء و تأسيسات
7- برنامهريزي و نظارت بر تعمير و نگهداري
8- اصلاح و بازسازي برنامههاي نرمافزاري
تعريف كامل S2 (Seiton):
مرتب كردن اقلام، اوراق و اطلاعات و تعيين جاي مناسب براي آنان، به نحوي كه با سرعت و سهولت قابل دسترس باشند.
هدف از اجراي S2:
1- نظم و ترتيب در محل كار
2- استقرار و جايدهي مناسب
3- ارتقاء بهرهوري از طريق حذف زمان تلف شده جستجو
4- افزايش سرعت دسترسي به اشياء و اسناد
5- كاهش ضايعاتناشي از نابساماني و درهم ريختگي
6- جلوگيري از ضايع و فاسد شدن مواد فاسد شدني
7- كاهش اشتباهات ودوباره كاريها
گامهاي كلي براي پياده سازي S2:
براي پيادهسازي S2 چهار گام كلي وجود دارد اين گامها عبارتند از:
1- تحليل وضعيت موجود
2- تعيين محل صحيح استقرار اشياء
3- مشخص نمودن نحوه قرارگيري اشياء در محل تعيين شده آنها
4- ترغيب كاركنان به رعايت مقررات قرارگيري اشياء
مفهوم S2:
مبناي اصلي در S2، استفاده از مديريت كاركردي و حذف جستجو است. هنگامي كه هر چيز با توجه به كاركرد آن، و بادر نظر گرفتن كيفيت و ايمني كار، در جاي مناسب و مشخص قرار داشته باشد، محل كار همواره منظم و مرتب خواهد بود. هدف نهايي از فرايند نظم دهي، در اختيار داشتن شيء مورد نياز در زمان و مكان معين و به مقدار مورد نياز است.
كليد دستيابي به اين هدف پاسخگويي به اين شش سوال است.
(چه چيز؟ چه وقت؟ چرا؟ چه كسي؟ چطور؟ وكجا؟)
روش اجرا و پيادهسازي S2 (Seiton):
اقدامات لازم براي پياده سازي S2 شامل پنج دسته كلي كه عبارتند از:
1- ايجاد نظم عمومي
2- نظم در ثبت، استفاده و بايگاني نامهها و مدارك
3- نظم در محيط اداري و براي وسايل اداري
4- نظم در محيط توليدي
5- نظم براي اشياء و وسايل توليدي
ايجاد نظم عمومي:
1- مشخص سازي سازمان
2- مشخص سازي زيرمجموعههاي اصلي سازمان
4- مشخص سازي بخشهاي هر زيرمجموعه
5- مشخص سازي اشياء
6- مشخص سازي وضعيت اشياء
7- مشخص سازي افراد
8- نظم در تابلوي اعلانات
نظم در ثبت، استفاده و بايگاني نامه هاومدارك
1- طراحي و تهيه فرمهاي استاندارد اداري
2- بكارگيري فرمهاي اداري در فايلها و پروندهها
3- استفاده از روشهاي امور دفتري و مكاتبات
4- بكارگيري نحوه صحيح بايگاني نامهها و مدارك
5- بكارگيري ليبلها
6- شفاف سازي اطلاعات و ارتباطات
7- تعيين تعداد پروندهها و اقلام روي ميز
8- سريع سازي دستيابي به نامه، اسناد، اشياء واوراق
9- بكارگيري اصل «فقط يكي»
10- برقراري نطم كاري و نظم در پروندهها
نظم در محيط اداري و براي وسايل اداري:
1- نحوص صحيح استقرار layout واحدهاي يك سازمان
2- چگونگي استقرار اتاقهاي يك واحد
3- نحوه صحيح چيدن ميز و كمد و .... در اتاقها
4- نحوه درست قرارگيري و شكل ميزها
5- نحوه صحيح چيدن لوازم اداري روي ميز و چيدن كتابها، مجلات و جزوات
6- نحوه چيدن پروندهها، فرمها و برگههاي اداري در فايل، قفسه يا كمد
7- نحوه صحيح چيدن لوازم شخصي در داخل كشوها و كمدها
8- نحوه درست شناسه گذاري و رديابي
9- نكاتي در مورد نظم عمومي
نظم در محيط توليدي :
1- وجود راهنماهايي براي بخشها و فعاليته
2- نحوه مرتب سازي ماشينآلات
3- نحوه مرتب سازي ابزارها
4- نحوه مرتب سازي مواد و قطعات
5- نحوه مرتب سازي حمل مواد و قطعات
6- نظم در انبار، نگهداري محصولات توليدي
7- نظم دراستفاده از كامپيوتر و اتوماسيون اداري- صنعتي
8- نحوه خط كشي و مشخص سازي محل تردد و محل قرارگيري اشياء وتجهيزات
9-مرتب نمودن وسايل و اشياء عمومي
نظم براي اشياء و وسايل توليدي:
1- مرتب نمودن لوازم و وسايل
2- مرتب نمودن اشياء و اقلام
3- مرتب نمودن اشياء مورد مصرف آينده
4- مرتب نمودن ابزار دقيق
5- مرتب نمودن مواد اوليه و در جريان ساخت
6- مرتب نمودن وسايل ذخيره سازي و حمل
7- مرتب نمودن روغنها و روان كنندهها
8- مرتب نمودن لوله ها و شيلنگها
9- مرتب نمودن سيم و كابل و وسايل برقي و اشياء ظريف
تعريف كامل S3 (seiso):
پاكيزگي عبارتست از حذف آلودگيها و آلايندهها و پيشگيري از كثيفي. و پاكيزه نگاهداشتن محيط، اموال و افراد و تلاش و كوشش در جهت حذف يا كنترل آلايندهها.
هدف از اجراي S3:
1- دستيابي به ميزان مطلوبي از پاكيزگي و حذف كامل آلودگيها
2- شناسايي مشكلات جزيي از طريق بازبيني
3- درك پاكيزه سازي به عنوان نوعي بازبيني
4- كاهش خستگي و آزردگي رواني ناشي ازكار
5- كاهش خرابي ماشينآلات
6- تثبيت و بهبود كيفيت
7- جلوگيري از بيماري كاركنان
مفهوم S3:
يكي از اهداف مهم فعاليتهاي 5S، حذف كامل آلودگيها و از ميان بردن جزييترين خطاها و كاستيها در نقاط حساس و كليدي است. پاكيزه سازي ميتواند تاثير به سزايي بر ميزان توقف كار، كيفيت، ايمني، روحيه كاركنان و ديگر جبنههاي توليد داشته باشد.
پاكيزه سازي اگرچه بسيار اهميت دارد، اما خود آغاز كار است.
پاكيزهسازي يكي از اساسيترين فعاليتهاي 5s است واگر آن را جوهر 5s بدانيم چندان اشتباه نكردهايم. امروزه هدف بسياري ازشركتها حذف كامل عوامل آلوده كننده، و رساندن آن به حدصفر است.
پاكيزگي در سيستم 5s شامل پاكيزگي انسان، ماشين، ابزار، مواد و محيط ميباشد.
روش اجرا و پياده سازي S3 (seiso):
اقدامات لازم براي پياده سازي S3 شامل سه دسته كلي است كه عبارتند از:
1- پاكسازي محيط سازمان
2- پاكسازي تجهيزات و وسايل
3- پاكيزگي كاركنان
حال موارد هر دسته را به شرح ذيل به طور كامل بيان ميكنيم:
پاكسازي محيط سازمان:
1- انجام هماهنگيها و اطلاع رساني لازم
2- تفكيك محيط كار و تقسيم كار
3- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رفع آلودگي محيط
4- تعيين دامنه. مصاديق وراههاي رفع آلودگي صوتي
5- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رفع آلودگي تصويري
6- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رفع آلودگي شيميايي و اشعه
7- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رفع آلودگي هوا
8- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رفع آلودگي آب
9- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رعايت بهداشت عمومي
10- تعيين دامنه. مصاديق و راههاي رفع آلودگي خاص هر صنعت
11- تهيه چك ليستي بازبيني S3 و برنامه پياده سازي مستمر
12- تهيه وسايل و لوازم پاكيزه سازي
13- انجام حركتي همگاني براي پاكيزه سازي
پاكسازي تجهيزات و وسايل :
1- تعيين تجهيزات و وسايل موجود
2- تعيين شرايط محيطي و نگهداري تجهيزات ووسايل
3- تعيين مصاديق آلودگي براي تجهيزات و وسايل
4- تعيين آلايندهها
5- تعيين شيوههاي پيشگيري از آلودگي
6- تعيين شيوههاي و ابزارهاي رفع آلودگي
7- زمانبندي اجراي پاكسازي
8- تهيه چك ليست بازبيني پاكسازي تجهيزات و وسايل
9- اجراي پاكسازي
پاكيزگي و آراستگي كاركنان :
1- تبيين اهميت پاكيزگي كاركنان
2- تعيين دامنه، مصاديق و انواع آلودگي در كاركنان
3- تعيين آلايندهها
4- تعيين شيوههاي پيشگيري از آلودگي
5- تعيين شيوه ها و ابزار رفع آلودگي
6- زمانبندي اجراي پاكيزهگي
7- تهيه چك ليست بازبيني پاكيزگي كاركنان
8- اجراي پاكيزگي
تعريف كامل S4 (seiketsu):
حفظ و نگهداري يا سي كتسو، يعني تداوم، استانداردسازي و حفظ وضع مطلوب ناشي از اجراي سه اصل قبلي (تفكيك، ترتيب، تميزي) و رعايت ايمني در كار است. به بيان كوتاهتر سيكتسو يعني، كنترل و تداوم، تفكيك، نظم و پاكيزگي.
هدف از اجراي S4:
1- جلوگيري از اعمال سليقه و چندباره كاري
2- مديريت ديداري خلاق بمنظور آشكار شدن ناهم گونيها و موارد غيرعادي
3- ايمن شدن محيط كار و كاهش حوادث و بيماريهاي كاري
4- كاهش زمان انجام كارها
5- امكان ايجاد گردش شغلي
6- تكرار كارهاي درست، براي ايجاد عادت دردرست انجام دادن كارها
مفهوم S4:
تاكيد اصلي در استاندارد سازي، متوجه مديريت ديداري و استاندارد كردن مقررات است. از طريق نوآوري و مديريت ديداري، شرايط و اوضاع در محيط كار، به نحوي استاندارد و كنترل ميشوند كه همواره ميتوان با سرعت و دقت عمل كرد.
حال شايد سوال شود كه مديريت ديداري چيست؟ مديريت ديداري روشي براي نظات عيني وچشمي بر توليد، كيفيت، ايمني و تقريباً هر چيز ديگري است. از انواع مديريت ديداري ميتوان به، روش برچسب قرمز، روش تابلوي راهنما، علامت گذاي با خط قرمز يا سفيد، كانبان، اندن (لامپهاي هشدار دهنده) و... اشاره نمود.
روش اجرا و پياده سازي S4 (seiketsu):
اقدامات لازم براي پيادهسازي S4 شامل سه دسته كلي است كه عبارتند از:
1- استاندار سازي
2- تداوم 5s
3- برقراري سلامت و ايمني در محيط كار
حال موارد هر دسته را به شرح ذيل به طور كامل بيان ميكنيم:
استاندارد سازي:
1- تعيين استاندارد مناسب براي اقلام ادار ي
2- مشخص سازي اقلام اداري
3- تعيين استاندارد مناسب براي دستگاهها و تجهيزات
4- مشخص سازي دستگاهها و تجهيزات
5- تعيين استاندارد مناسب براي ابزار و وسايل
6- مشخص سازي ابزار و وسايل
7- تعيين استاندارد مناسب براي مواد و قطعات
8- مشخص سازي مواد و قطعات
9- تعيين استاندارد مناسب براي كاركنان
10- مشخص سازي كامل كاركنان
11- تعيين استاندارد مناسب براي علامات و برچسبهاي مشخص سازي
12- بكارگيري علامات و برچسبهاي مشخص سازي
تداوم 5s:
1- كسب حمايتهاي لازم از مديريت ارشد
2- تبيين اهداف و مزاياي پياده سازي 5s
3- جلب مشاركت و همكاري همگاني
4- تشويق و ايجاد انگيزه براي تداوم اجراي 5s
5- تداوم پياده سازي S1
6- تداوم پياده سازي S2
7- تداوم پياده سازي S3
8- تداوم پياده سازي S4
9- تداوم پياده سازي S5
10- تبيين برنامه و استاندارد مدون ولازم الاجرايي براي 5s
برقراري سلامت و ايمني درمحيط كار:
1- تدوين يا بكارگيري استانداردهاي ايمني
2- تعيين هزينههاي مادي و غيرمادي حوادث
3- تعيين منابع و مواقع رويداد حادثه
4- رعايت ايمني هنگام طراحي
5- رعايت ايمني هنگام فرايند توليد و راهاندازي
6- رعايت ايمني هنگام تجزيه و تحليل كار
7- رعايت ايمني هنگام طراحي استقرار داخلي
8- رعايت ايمني هنگام استفاده از تجهيزات
9- رعايت ايمني هنگام حمل و انبارش
10- رعايت ايمني در برابر آتش سوزي
11- رعايت ايمني هنگام استفاده از برق و وسايل برقي
12- اجراي نكات ايمني و پيشگيري و مهار خطر
13- بازرسي و نظارت بر رعايت ايمني
تعريف كامل S5 (shitsuke):
منظور از شستشو كه (انضباط و تعليم)، آموزش كاربردي مفاهيم 5s به تمامي كاركنان، عادت به انجام كارهاي درست، به كمك آموزش و فرهنگ سازي، جلب مشاركت عمومي و تدوين و ابلاغ و اجراي مقررات در سازمان است.
هدف از اجراي S5:
1- مشاركت كامل در ايجاد عادات درست و پيروي از مقررات
2- عادت به برقراري ارتباط به نحو صحيح و كنترل نتايج آن
3- زمينه سازي فرهنگ خودانضباطي
4- نهادينه شدن فرهنگ بهرهوري
5- تشخيص بخشي به كاركنان
6- جلب نظر مشتريان و افزايش تعلق سازماني