بخشی از مقاله
«ديباچه»
پسماندها از ابتداي خلقت بشري همواره همراه انسان بوده و هستند و با پيشرفت علوم و فنون و گسترش فناوري هم از نظر نرم افزاري و هم از نظر سخت افزاري اشياء و وسايلي چه در حين توليد و چه پس از مصرف به نظر اضافه و زايد تلقي مي‌شود كه همواره ذهن انسانها را به خود مشغول كرده است. ابتدا مواد زايد و ضايعات به دليل توان بالاي پالايندگي طبيعت و مكانيسم‌هاي طبيعي و ساده بودن پسماندها بدليل سادگي مواد و كالاهاي مورد استفاده بسادگي و پس از گذشت مدت زمان مشخص و قابل قبول و در شرايط محيطي طبيعي مضمحل شده و خطري را براي به صورت كل و جزء در برنمي‌داشت.
به تدريج و با همه‌گيري و گسترش شهرنشيني به ويژه در قرون اخير و تنوع محصولات مورد استفاده و پيچيدگي محصولات به ويژه پس از اكتشاف و استخراج نفت و فرآورده‌هاي آن و پتروشيمي مواد پلاستيكي به ويژه از تنوع بالايي برخوردار شده‌اند و غالباً براي بسته‌بندي با استفاده در ساختار محصولات مختلف بكار برده مي‌شوند.
در راستاي تقسيم كار و بوجود آمدن نهاد بلديه و سپس شهرداري در ايران وظيفه تميز نمودن معابر و جمع‌آوري ضايعات و پسماندهاي شهروندان بر عهده اين نهاد قرار داده شده است.
شهرداري تهران نيز از ابتداي تشكيل و قبل از آن بلديه وظيفه جمع‌آوري زباله‌ها را از سطح شد تهران از ابتداي انتخاب آن به عنوان پايتخت قاجاري و تا به امروزه با مشكلات زيادي دست و پنجه نرم كرده است كه بعضي از آنها پيوسته با مديريت شهري همراه بوده است و به نظر مي‌رسد كه حل آن نيازمند برنامه‌ريزي اساسي و پيگيري مستمر و فرهنگ‌سازي و آموزش مستمر و مديريت واحد مي‌باشد كه يكي از آنها موضوع پسماندهاي اين كلان شهر يا كشور شهر مي‌باشد.
مديريت پسماند در شهر تهران كه حدود هفت ميليون شهروند ساكن در شب و حدود دوازده ميليون نفر در روز را در خود پذيرفته است و پهنه آن نيز در امتداد كوهپايه‌هاي البرز از غرب به شرق و تا جنوب تا دشت ورامين و تا جاده ساده ادامه دارد داراي پيچيدگي‌هاي مشخص نامعيني مي‌باشد.
سازمان بازيافت و تبديل مواد شهرداري تهران يكي از اولين سازمان‌هاي تخصصي تشكيل شده در شهرداري‌هاي سراسر كشور مي‌باشد كه پس از تاسيس و تصويب اساسنامه آن توسط سازمان شهرداري‌هاي وزارت كشور جمهوري اسلامي ايران و ابلاغ آن در سال 1370 رسميت يافته و به كار خود ادامه مي‌دهد كه از مهمتر يا اهداف آن كه در نظر گرفته شده است به تفكيك كامل پسماندها از مكان توليد و بازيافت آنها مي‌باشد كه خوشبختانه به نظر مي‌رسد در سال‌هاي اخير در اين راه به توفيق دست يافته و در جهت اهداف خود با سرعت قابل قبولي حركت مي‌كند. يكي از پسماندهايي كه در حوزة شهري توليد آن ناگيزير به نظر مي‌رسد. پسماندهاي غيرعادي به ويژه پسماندهاي پزشكي مي‌باشد كه با وجود استقرار مراكز بهداشتي و درماني متعدد با مديريت‌هاي مختلف و متعدد راهبردي دفع ايمن و بهداشتي اين نوع زايدات با نقطه مطلوب فاصله زيادي دارد.
• «تقسيم‌بندي و تعريف پسماندهاي بهداشتي و درماني»
پسماند بنا به تعريف قانون به موادي گفته مي‌شود كه از نظر توليد كننده زايد تلقي مي‌شود اين مواد شامل جامد، مايع و گازها به جز فاضلاب مي‌باشد.
پسماند پزشكي (بيمارستاني) به پسماندهاي عفوني و زيان‌آوري ناشي از بيمارستان‌ها و مراكز بهداشتي و درماني، آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي و ساير مراكز مشابه گفته مي‌شود ساير پسماندهاي خطرناك بيمارستاني از مشمول اين تعريف مستثني مي‌باشند.
به نظر مي‌رسد كه پسماندهاي عادي توليدي بيمارستان‌ها و پسماندهايي كه به دليل بالا بودن حداقل يكي از خواص خطرناك از قبيل سميت، بيماري زايي، قابليت انفجار يا اشتعال، خورندگي و شمابه آن كه نياز به مراقبت ويژه دارند در بيمارستان‌ها توليد مي‌شود كه عفوني نمي‌باشند و نياز به مديريت و اتخاذ روش‌هاي مشخص و متفاوت دارند.
پسماندهاي بهداشتي و درماني و مراكز توليد آنها عبارتند از:
- بيمارستان‌هاي دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران، شهيد بهشتي و ايران
- مراكز آموزشي و درماني
- مراكز آموزشي و درماني ارتش جمهوري اسلامي ايران
- مراكز آموزشي و درماني سپاه پاسداران انقلاب اسلامي (دانشگاه حضرت بقيه‌الله الاعظم «عج»)
- مراكز پژوهشي وابسته به جهاد دانشگاهي
- مراكز آموزشي و درماني پژوهشي نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران
- بيمارستان‌هاي خصوصي
- درمانگاه‌ها (پلي كلينيك يا دي كلينيك‌ها) خصوصي
- درمانگاه‌ها (پلي كلينيك يا دي كلينيك‌ها) وابسته به شركت‌هاي تعاوني
- خانه‌هاي سالمندان تحت نظر سازمان بهزيستي
- بيمارستان‌هاي و درمانگاه‌هاي وابسته به سازمان تأمين اجتماعي
- مراكز تحقيقاتي و پژوهشي وابسته به جهاددانشگاهي
- مراكز پژوهشي و دانشگاهي وابسته به دانشگاه‌هاي وزارت علوم
- مراكز پژوهشي و دانشگاهي غير دولتي
- آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي وابسته به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران، ايران، شهيد بهشتي
- آزمايشگاه‌هاي تشخيص طبي خصوصي و تعاوني
- مطب‌هاي راديولژي و مراكز پزشكي هسته‌اي غير دولتي
- مراكز بهداشتي درماني وابسته به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران، ايران شهيد بهشتي
- مطب‌هاي خصوصي پزشكان عمومي و متخصص
- مطب‌هاي دندانپزشكي خصوصي
- داروخانه‌هاي خصوصي
- داروخانه‌هاي وابسته به دانشگاه‌هاي علوم پزشكي تهران ـ شهيد بهشتي و ايران
- مراكز بهداشتي و درماني بيماران خاص
- وسايل نقليه و آمبولانسهاي اورژانس
- مراكز وابسته به پزشكي قانوني
- مراكز تزريق
- ديگر مراكز توليد پسماند پزشكي (بيمارستاني)
برطبق آمار ارايه شده از سوي سازمان بازيافت و تبديل مواد شهرداري تهران در سال 1382 مراكزي كه پسماند آنها به صورت روزانه جمع‌آوري و تحت پوشش قرار گرفته‌اند به شرح ذيل مي‌باشد:
• بيمارستان 128 مورد
• پلي‌كلينيك 229 مورد
• كلينيك و مطب 4616 مورد
• مراكز تزريق 608 مورد
• آزمايشگاه تشخيص طبي 174 مورد
• راديولژي و پزشكي هسته‌اي 107 مورد
• داروخانه 407 مورد
• مراكز ديگر 57 مورد
• مجموع 6426 مورد
شيوه جمع‌آوري و حمل پسماندهاي بهداشتي و درماني توسط سازمان بازيافت و تبديل مواد شهرداري تهران در حال حاضر بدين صورت مي‌باشد كه مراكز توليد كننده پسماندهاي عفوني و عادي خود را به صورت مجزا تحويل وسايل حمل و نقل مخصوص مي‌دهند كه در مخازن 300 و 700 ليتري و به صورت مستقيم بدون توقف و پس از جمع‌آوري روزانه به سايت دفن آن در كهريزك منتقل مي‌كنند و در آنجا در ترانشه‌هاي ويژه‌اي كه براي همين منظور در نظر گرفته شده است دفن مي‌گردد.
سازمان بازيافت به منظور ارتقاي شيوه‌هاي جمع‌آوري و دفع پسماندها از جمله پسماندهاي بيمارستاني برنامه ويژه‌اي را تحت عنوان مطالعات مديريت زباله‌هاي بيمارستاني
Helth Care Wast Management Study (HCWMS)
شامل زير گروه‌هاي نظير:
- گردآوري اطلاعات Data Collection
- آناليز اطلاعات Data Anlizing
- ارايه طرح مديريت موايد زايد بيمارستاني Pereparation of Hcw Plan
- و در انتها انجام آزمايشي آن Pilot or Disposal of Hcw
در دست اجرا دارد كه مطالعات آن بين 2003 تا 2005 و اجراي آن بين سال‌هاي 2006 تا 2010 خواهد بود.
ا توجه به بسترهاي قانوني و تكاليف تعيين شده توسط مراجع ذيصلاح به نظر مي‌رسد كه اقدامات لازم در جهت مديريت ايمن پسماندهاي بيمارستاني ضروري و يا در حقيقت حياتي به نظر مي‌رسد. از جمله تكاليفي كه مي‌توان به آنها اشاره كرد قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران مي‌باشد كه اصل چهلم آن تصريح مي‌كند هيچ كس نمي‌تواند اعمال حق خويش را وسيله اضرار به غير يا تجاوز به منافع عمومي قرار دهد و يا اصل پنجاهم كه حفظ محيط زيست را وظيفه‌اي عمومي تلقي مي‌كند كه در جهت حفظ آن چه براي نسل حاضر و چه براي نسل‌هاي آينده ضروري در نظر گرفته است.
از ديگر مستندات مي‌توان به دستور كار بيست و يك كه يك دستور جامع و فراگير مي‌باشد كه در فصول نوزده، بيست و بيست و يك و بيست و دوم آن به صراحت در خصوص اهميت پسماندها براي آمادگي زندگي در قرن بيست و يكم اصولي را متمركز شده است.
صرفنظر از ديگر قوانين و مقررات موضوعه به نظر مي‌رسد كه با تصويب و ابلاغ قانون مديريت پسماندها و آيين نامه‌اجرايي آن در يك سال اخير گام بلندي به سوي نظم دهي به امور مديريت پسماندها و وظايف و تكاليف سازمان‌ها و نهادها و عموم مردم برداشته شده است.
با عنايت به اينكه مراكز توليد پسماندهاي پزشكي و يا بيمارستاني در شهر تهران از تنوع بالايي برخوردار مي‌باشند و اين مراكز از مديريت واحدي در ارايه خدمات پيروي نمي‌كنند لذا يكسان سازي شيوه جمع‌آوري داراي مشكلات خاص و پيچيده‌اي مي‌باشد ولي خوشبختانه قانون مديريت پسماندها پيش‌بيني خوبي در خصوص هماهنگ‌سازي دستگاه‌هاي ذيربط انجام داده است كه تشكيل كار گروه ملي مديريت پسماندها مي‌باشد كه مي‌تواند در استان‌ها با رياست معاون عمراني استانداردي و در شهرستا‌ن‌ها با رياست معاون فرمانداري تشكيل شده و مصوبات، آن در چهارچوب قانون و مديريت اجرايي قابليت اجرا دارد. از دستگاه‌هايي كه حب قانون مي‌توانند در تصميم‌گيري و برنامه‌ريزي مديريت پسماند در شهرستان مي‌توان مورد توجه قرا گرفته و به تصميم واحد و اجراي آن برمند به مراجع ذيل مي‌توان اشاره نمود:
1- فني و عمراني استانداري تهران
2- مدير كل محيط زيست استان تهران
3- معاون بهداشتي علوم پزشكي تهران
4- معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي ايران
5- معاون بهداشتي دانشگاه علوم پزشكي تهران
6- معاون سازمان بهزيستي استان تهران
7- رييس سازمان نظام پزشكي تهران
8- معاون خدمات شهري شهرداري تهران
9- رييس سازمان بازيافت و تبديل مواد شهرداري تهران
10- معاون دانشكده علوم پزشكي بقيه الله (عج)
11- معاون دانشكده علوم ارتشي
12- رييس اداره منابع طبيعي تهران
13- معاون اداره آب و فاضلاب استان تهران
14- ديگر مراجع حسب مورد
به نظر مي‌رسد كه پسماندهاي بيمارستاني (پزشكي) كه غالباً عفوني مي‌باشند بايستي تحت نظر مديران مراكز توليد كننده و با شيوه‌هاي مشخص مديريت شوند تا كمترين آسيب را به محيط زيست شهري و يا طبيعي استان تهران وارد كنند. به همين منظور شيوه هاي مختلفي در خصوص دفع پسماندهاي بيمارستاني وجود دارد كه از جمله آنها زبانه سوزي مي‌باشد كه با استفاده از كوره‌هاي مخصوص صورت مي‌پذيرد كه با توجه به توليد گازهاي سمي و بسيار خطرناك به تدريج منسوخ مي‌شود.
كنوانسيون بازل سويس كه مورد پذيرش كشورهاي بسياري قرار گرفته است مطلوب‌ترين روش مبرازه با آلودگي‌ها را استريليزاسيون با بخار و به وسيله اتوكلاو مي‌باشد. يكي ديگر از روش‌هاي ايمن‌سازي استفاده از امواج ميكروويو يا ريز موج ( Micro Ware) مي‌باشد و همچنين استفاده از مواد شيميايي نيز مورد نظر است كه به نظر مي‌رسد كه بسته لازم براي استفاده از آنها فراهم نمي‌باشد.
در ادامه گزارش كارورزي متوني را از شبكه جهاني اينترنت و غالباً از سايت سازمان بهداشت جهاني انتخاب و ترجمه شده است كه در راستاي مطالب و ادامه آنها مي‌باشد كه ارايه مي‌گردد.
WWW.WHo.org
WHo Safe haalth – Care Waste management Policy paper
• مديريت ايمن پسماندهاي بهداشتي درماني
• «شيوه‌نامه راهبري»
مديريت نادرست پسماندهاي بهداشتي ـ درماني منجر به مرگ و معلوليت مي‌شود. فعاليت‌هاي بهداشتي و درماني پسماندهايي را توليد مي‌كند كه مي‌تواند اثرات نامطلوبي بر بهداشت و سلامت جامعه داشته باشد. ميزان خطرناك بودن بسياري از اين پسماندها بيشتر از پسماندهاي خانگي نيست. با اين وجود برخي از انواع پسماندهاي حاصل از فعاليت‌ها بهداشتي درماني براي بهداشت و سلامت جامعه خطرات بيشتري دارند. اينگونه پسماندها عبارتند از: پسماندهاي عفوني (15% تا 25% از كل پسماندهاي ايجاد شده) از اين ميان اشياي نوك تيز (1%) اندام‌هاي بدن (1%) مواد شيميايي و دارويي (3%) مواد راديواكتيو و سايتوليسك و دماسنج‌هاي شكسته (كمتر از 1%) را تشكيل مي‌دهند.
اگر چه ميزان توليد پسماندهاي حاوي اشياي نوك تيز بسيار كم است، اما اينگونه پسماندها بسيار عفونت‌زا هستند. دفع نامناسب اين گونه پسماندها كاركنان بهداشتي، كارگران جمع‌آوري پسماند و كل جامعه را در معرض عفونت قرار مي‌دهد. سر سوزن‌ها و سرنگ‌هاي آلوده خطر بسيار جدي محسوب مي‌شوند، زيرا ممكن است اين سرسوزن‌ها از ميان پسماندها جمع‌آوري و دوباره مورد استفاده قرار گيرند. بر اساس برآورد سازمان ملل در سال 2000 ميلادي تزريق با سرنگ‌هاي آلوده باعث بوجود آمدن موارد ذيل شده است:
• 21 ميليون مورد ابتلا به ويروس هپاتيت B (HBV) 32% از كل ابتلايان به اين عفونت‌ها.
• 2 ميليون مورد ابتلا به ويروس هپاتيت C (HCV) 40% از كل ابتلايان به اينگونه عفونت‌ها.
• 260 هزار ابتلا به ويروس ايدز (HIV) 5% از كل ابتلايان به اين نوع عفونت‌ها بر اساس نتايج حاصله از مطالعات اپيدميولوژي در صورت ايجاد جراحت با سرنگ آلوده احتمال ابتلا به هپاتيت B 30%، هپاتيت C 8/1% و HIV 3% مي‌باشد. سازمان بهداشت جهاني در سال 1999 ميلادي برآورده كرده است در سراسر جهان ميزان مراكز درماني كه پسماندهايشان را به طور درستي دفع نمي‌كنند از 18 تا 64 درصد مي‌باشند.
چگونگي دفع پسماندهاي بهداشتي و درماني بر وضعيت بهداشت و سلامت تأثير دارد.
نحوه دفع پسماندهاي حاصل از فعاليت‌هاي بهداشتي درماني خود مي‌تواند خطري براي بهداشت و دست نيافتن به راه حل مناسب در دفع پسماندهاي بهداشتي درماني باشد. دفع مناسب پسماندهاي حاصل از فعاليت‌هاي بهداشتي درماني چه در يك درمانگاه كوچك روستايي و چه در مراكز بزرگ درماني امكان پذير است، به شرط آنكه زيرساخت‌هاي كافي براي اين كار وجود داشته باشد. با اين وجود ميزان توليد پسماند در مراكز بزرگ درماني و ساير مراكز بهداشتي عمومي مانند (فعاليت‌هاي ايمن‌سازي) بسيار مشكل آفرين بوده است، خصوصاً در كشورهاي در حال توسعه كه منابع ممكن است محدود باشند. در چنين وضعيتي كه گزينه‌هاي دفع پسماندهاي حاصل از فعاليت هاي بهداشتي درماني محدود است، دستگاه‌هاي زباله سوز كوچك به عنوان راه حلي موقت در كشورهاي كمتر توسعه يافته و در حال گذار مورد استفاده قرار گرفته و هنوز نيز كاربرد دارد. اگر چه دستگاه‌هاي زباله سوز كوچك اغلب در دمايي پايين‌تر از 800 درجه سانتي گراد عمل مي‌كنند، اين خود ممكن است منجر به توليد گاز ديوكسين ـ فوران و ساير آلاينده‌هاي سمي بشود كه از دستگاه خارج مي‌شند يا در خاكستر وجود دارد. انتقال پسماندها و دفع آنها به صورت متمركز نيز دگر به درستي انجام نشود، ممكن است براي كارگران حمل و نثل زباله و ساير افرادي كه ارتباط نزديك با اين مواد دارند بسيار خطرناك باشد.
بررسي ميزان خطر جهت دستيابي به اجراي سياست‌هاي مناسب در دفع پسماندهاي بهداشتي و درماني
علاوه بر تأثيرات نامطلوب عوامل عفوني بر بهداشت و جامعه در معرض گازهاي ديوكسين و فوران قرار گرفتن در سطح كم و در دراز مدت مي‌تواند به نقص سيستم توليد مثل بيانجامد و در سطح بالا و در كوتاه مدت نيز منجر به ايجاد زخم‌هاي پوستي و اختلالات كبدي گردد. آژانس بين‌المللي پژوهش‌هاي سرطان شناسي (IARC) ديوكسين و فوران را جزو سرطان زاهاي شناخته شده انساني طبقه‌بندي مي‌كند. با اين وجود بسياري از شواهد مستند دليلي بر سمي بودن ديوكسين و فوران بر اساس پژوهش‌هايي است كه بر روي افرادي انجام شده‌اند كه به خاطر شغلشان و يا به خاطر سوانح صنعتي در معرض غلظت بالايي از ديوكسين و فوران قرار گرفته‌اند و شواهد بسيار كمي وجود دارد كه در معرض ديوكسين فوران قرار گرفتن به صورات دراز مدت و در سطح كم بتواند در انسان سرطان ايجاد كند. بطور كلي نمي توان تخمين زد كه در جهان ميزان بيمارستان‌هايي كه در اثر تماس با ديوكسين فوران به وجود ميآيد چقدر است و اين به خاطر قطعيت در بسياري از حوزه‌هاست.
در طي ده سال گذشته در بسياري از كشورها به خاطر اجراي استانداردهاي شديد در مورد ميزان خروج ديوكسين فوران از دستگاه‌هاي زباله‌سوز ميزان ورود اين گونه مواد به محيط زيست كاهش يافته است. در بساري از كشورهاي اروپاي غربي كه مقررات شديدي در مورد ميزان خروج ديوكسين فوران از اواخر دهه 1980 ميلادي اجرا شد، ميزان غلظت اينگونه مواد در بسياري از مواد غذايي (از جمله شير مادر) كاهش چشمگيري يافت.
سازمان بهداشت جهاني (WHO)
حداكثر دوز قابل قبول ديوكسين فوران را براي انسان تعيين كرده است اما حداكثر ميزان خروجي اين مواد را از دستگاه‌هاي زباله سوز مشخص نكرده و آن را به عهده خود كشورها گذاشته است.
راهنماي اصول راهبردي
سازمان بهداشت جهاني (WHO) با توجه به مشكلات مربوط به پسماندهاي حاصل از فعاليت‌هاي بهداشتي و درماني و شيوه‌هاي دفع آنها فعاليت‌هايش را به صورت اصول راهبردي (استراتژيك) ذيل متمركز كرده است:
• پيشگيري از خطرات ناشي از تماس با پسماندهاي بهداشتي درماني براي كاركنان بهداشتي و كل جامعه با ارتقاي شيوه دفع زيست محيطي مناسب پسماندهاي حاصل از فعاليت‌هاي بهداشتي درماني.
• حمايت از تلاش‌هاي بين‌المللي به كاهش ميزان مواد سمي رها شده در محيط به منظور كاهش ميزان بيماري‌ها و تغيير در محيط زيست.
• حمايت از كنوانسيون استكهلم در مورد آلاينده‌هاي آلي پايدار (POPs).
• حمايت از كنوانسيون بازل در مورد پسماندهاي خطرناك و ساير پسماندها.
• كاهش تماس با آلاينده‌هاي سمي مرتبط با فرايند‌هاي زباله سوزي، از طريق جايگزيني روش‌هاي فعلي و سوزاندن زباله با روش‌هاي تصريح شده شامل زباله‌سوزي با درجه حرارت بالا.
استراتژي (راهبرد)
سازمان بهداشت جهاني به منظور درك بهتر مسئله‌ي دفع پسماندهاي حاصل از فعاليت‌هاي درماني و بهداشتي، پيشنهاد مي‌كند كه هر كشوري پيش از تصميم‌گيري در مورد نحوه‌ي دفع پسماند ابتدا به ارزيابي موضوع بپردازد. بدين منظور مي‌توان از ابزارهاي مناسب بهره گرفت تا بتوان ارزيابي را انجام داد و در اين صورت است كه سياست هاي صحيح منجر به انتخاب فناوري مناسب مي گردد WHO جهت همكاري در زمينه استراتژي هاي ذيل اعلام همكاري كرده است:
كوتاه مدت
• توليد كليه اجزاي سرنگ از يك ماده پلاستيكي واحد به منظور تسهيل در بازيافت آن.
• انتخاب وسايل پزشكي عاري از پلي وينيل كلرايد (P.V.C)
• شناخت و توسعه روش‌هاي بازيافت ممكن براي پلاستيك، شيشه و …
• مطالعه و ارتقاي فناوري جديدتر به عنوان جايگزيني براي دستگاه‌هاي زباله سوز. تا زماني كه كشورهاي در حال توسعه و در حال گذار به روش‌هاي مناسب دفع پسماند كه سازگار با محيط زيست و بهداشت باشد دستيابي پيدا كنند، استفاده از دستگاه زباله سوز مي‌تواند روش قابل قبولي براي دفع پسماند باشد به شرط آنكه به طرز صحيحي از آن استفاده شود. عناصر اصلي شيوه صحيح استفاده از دستگاه زباله سوز: كاهش مؤثر زباله و تفكيك آن، استقرار دستگاه زباله سوز در محل‌هاي كم جمعيت، طراحي و ساخت مهندسي مناسب، عملكرد صحيح، تعمير و نگهداري دوره‌اي، آموزش و مديريت صحيح كاركنان است.
